Εκτός ελέγχου έχει βγει η κατάσταση στο Ιράκ τις ώρες που ακολούθησαν την ανακοίνωση της παραίτησης του ισχυρού σιίτη ηγέτη Μοκτάντα αλ Σαντρ από την πολιτική σκηνή της χώρας, η οποία βρίσκεται σε σοβαρή κρίση τον τελευταίο χρόνο.
Χιλιάδες υποστηρικτές του αλ Σαντρ βγήκαν μαζικά στους δρόμους λίγο μετά την ανακοίνωσή του, καταλαμβάνοντας το κυβερνητικό Μέγαρο, όπου έχει την έδρα της η υπηρεσιακή κυβέρνηση της χώρας. Άμεση υπήρξε η κρατική παρέμβαση με το στρατό να επιβάλλει απαγόρευση κυκλοφορίας στη Βαγδάτη και την υπόλοιπη χώρα, ενώ η κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης προτού οι δυνάμεις καταστολής εισβάλλουν στο Μέγαρο της Δημοκρατίας όπου βρίσκονταν οι διαδηλωτές, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν γενικευμένες συγκρούσεις με τους υποστηρικτές του αλ Σαντρ.
Η αστυνομία έκανε χρήση χημικών και κρότου λάμψης εντός του κτιρίου, καθώς οι διαδηλωτές απάντησαν με ρίψη πετρών και άλλων αντικειμένων. Οι συγκρούσεις έλαβαν πολύ γρήγορα γενικευμένο χαρακτήρα σε όλη την Πράσινη Ζώνη της Βαγδάτης όπου σκοτώθηκαν 12 υποστηρικτές του Μοτκάντα αλ Σαντρ και τραυματίστηκαν άλλοι 270, αφού η αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίον τους. Η Πράσινη Ζώνη είναι μια περιοχή-φρούριο της ιρακινής πρωτεύουσας όπου έχουν την έδρα τους οι ξένες πρεσβείες και πολλά υπουργεία.
Παράλληλα, στους δρόμους του κέντρου της πρωτεύουσας ξέσπασαν συγκρούσεις οπαδών του αλ Σαντρ με υποστηρικτές αντίπαλων φιλοιρανικών σιιτικών ομάδων και πολιτικών κομμάτων -ανάμεσά τους και το κόμμα του Πλαισίου Συνεργασίας-- που στηρίζονται από την Τεχεράνη, που αντιτάσσεται στην πολιτική αλ Σαντρα στο Ιράκ. Οι δύο πλευρές εκτόξευαν πέτρες οι μεν στους δε έξω από την Πράσινη Ζώνη και ως εκ τούτου υπήρξαν εκατέρωθεν τραυματισμοί.
Πυρά ακούγονταν σε όλη την κεντρική Βαγδάτη, σύμφωνα με δημοσιογράφους. Τουλάχιστον κάποια από τα πυρά φαίνεται ότι προέρχονταν από όπλα που έριχναν στον αέρα, ωστόσο δεν έχει ξεκαθαρισθεί η πηγή προέλευσης του συνόλου των πυροβολισμών.
Αποκλιμάκωση ζητούν ΗΠΑ και ΟΗΕ
Οι πυκνές εξελίξεις στην καρδιά του Ιράκ δεν έμειναν ασχολίαστες από τη διεθνή κοινότητα, αφού σε εκκλήσεις αποκλιμάκωσης προχώρησαν ο ΟΗΕ και οι ΗΠΑ.
Η αποστολή του ΟΗΕ στο Ιράκ, η έδρα της οποίας βρίσκεται στην Πράσινη Ζώνη, κάλεσε τους διαδηλωτές να εγκαταλείχουν την περιοχή, ζητώντας από όλους «τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση», με σκοπό να μπορέσει η υπηρεσιακή κυβέρνηση να συνεχίσει το έργο της διακυβέρνησης της χώρας.
Από τη μεριά τους οι ΗΠΑ χαρακτηρίζουν «ανησυχητικές» τις πληροφορίες για την έκρηξη της βίας που μαίνεται στη Βαγδάτη και απευθύνουν έκκληση για «ηρεμία» και «διάλογο», δήλωσε σήμερα ο Τζον Κίρμπι, αρμόδιος επικοινωνίας στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, οι ταραχές στο Ιράκ που ξέσπασαν μετά την ανακοίνωση του ισχυρού σιίτη ιερωμένου Μοκτάντα Σαντρ ότι αποχωρεί από την πολιτική, προκαλούν ανησυχία και απηύθυνε έκκληση για κατευνασμό των πολιτικών προβλημάτων στη χώρα.
Ο Κίρμπι δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η Ουάσινγκτον δεν βλέπει επί του παρόντος την ανάγκη για εκκένωση της πρεσβείας στο Ιράκ και απομάκρυνση του προσωπικού της.
Το ιστορικό της πολιτικής κρίσης που οδήγησε στο χάος
Εδώ και περίπου έναν χρόνο, το Ιράκ έχει βρεθεί σε πολιτικό αδιέξοδο αφού οι πολιτικοί δεν καταφέρνουν να καταλήξουν σε έναν πρωθυπουργό κοινής παοδοχής. Μετά τις βουλευτικές εκλογές, στις οποίες πρώτο κόμμα αναδείχτηκε εκείνο του Σαντρ (εξασφαλίζοντας 73 έδρες από τις 329), το Ιράκ παραμένει χωρίς δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση ή πρόεδρο.
Το μόνο σημείο στο οποίο συμφωνούν το κόμμα του αλ Σαντρ και το αντίπαλο Πλαίσιο Συνεργασίας είναι η ανάγκη διενέργειας εκ νέου εθνικών εκλογών. Όμως ο Σαντρ επιμένει να διαλυθεί πρώτα το κοινοβούλιο, ενώ η ηγεσία του Πλαισίου Συνεργασίς ιεραρχεί το διορισμό νέας υπηρεσιακής κυβέρνησης, δεδομένου ότι η παρούσα βρίσκεται υπό την επιρροή του πανίσχυρου σιίτη ηγέτη.
Μετά την εισβολή στο Μέγαρο της Δημοκρατίας, ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός και σύμμαχος του αλ Σαντρ Μουστάφα αλ Καζίμι ανέστειλε «μέχρι νεωτέρας» τις συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου και συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση ασφαλείας στην έδρα της Στρατιωτικής Διοίκησης.
Ο 48χρονος Μοκτάντα αλ Σαντρ, αντλεί τη νομιμοποίηση για την πολιτική του επιρροή από τα δεκάδες χιλιάδες μέλη που ανήκουν στο κόμμα του, το Σαντρικό Κίνημα. Ο ίδιος ανακοίνωσε ότι μαζί με την αποχώρησή του από την πολιτική θα κλείσει πολλά ιδρύματα που συνδέονται με την οικογένειά του. Πρόσθεσε όμως ότι τα πολιτιστικά και θρησκευτικά ιδρύματα υπό τον έλεγχό του θα συνεχίσουν να λειτουργούν. Στην ανακοίνωσή του επέκρινε τους άλλους σιίτες πολιτικούς ηγέτες επειδή δεν άκουσαν τις εκκλήσεις του για μεταρρυθμίσεις.
Ο αλ Σαντρ δεν έχει βρεθεί ποτέ στο τιμόνι της ηγεσίας του Ιράκ. Μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσέιν, τον Μάρτιο του 2003, η δημοτικότητά του εκτοξεύτηκε αστραπιαία, κυρίως όταν ίδρυσε τον Στρατό του Μάχντι, μια παραστρατιωτική οργάνωση που «αντιστεκόταν» στις αμερικανικές δυνάμεις κατοχής. Στη σημερινή ανακοίνωσή του δεν κάνει καμία αναφορά στον Στρατό του Μάχντι, ούτε στις Ταξιαρχίες της Ειρήνης (σ.σ. ένοπλη ομάδα υπό τον έλεγχό του) που ιδρύθηκαν το 2014, αφού η Μοσούλη έπεσε στα χέρια των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους.
