Πόσο συνηθισμένο είναι οι ΗΠΑ να υιοθετούν τη ρωσική θέση για ένα επεισόδιο του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία, αδειάζοντας εντυπωσιακά τους συμμάχους (και υποτελείς) τους στην Ανατολική Ευρώπη, με πρώτο τον Ζελένσκι; Καθόλου συνηθισμένο. Συνηθισμένο είναι το αντίθετο. Δεν είναι λίγες οι φορές που η ρωσική προπαγάνδα απέδειξε με πειστικότητα ότι κάποια από τα εγκλήματα πολέμου για την οποία κατηγορούσε το ρωσικό στρατό η προπαγάνδα της Ουκρανίας και της Δύσης είτε δεν έγιναν (αλλά σκηνοθετήθηκαν) είτε είχαν δράστες τους Ουκρανούς. Σε καμιά απ’ αυτές τις περιπτώσεις οι Αμερικανοί δεν υιοθέτησαν τη ρωσική εκδοχή των γεγονότων. Επί εβδομάδες επέμεναν στην ουκρανική εκδοχή, μέχρι το θέμα να ξεχαστεί.

Χθες, όμως, μέσα σε λίγες ώρες, οι Αμερικανοί άδειασαν εντυπωσιακά τους Ουκρανούς (τον ίδιο τον Ζελένσκι), τους Πολωνούς τους Λετονούς, που επέμεναν ότι η Ρωσία έπληξε με πύραυλο πολωνικό έδαφος. Θα ήταν αφελές να υποστηρίξει κανείς ότι οι Αμερικανοί υπερασπίστηκαν την αλήθεια. Οι Αμερικανοί υπερασπίστηκαν μια διαδικασία διαπραγμάτευσης της ιμπεριαλιστικής ειρήνης, που διεξάγουν οι ίδιοι με τους Ρώσους, προειδοποιώντας τα… ζωηρά παιδιά της Ανατολικής Ευρώπης να… καθήσουν στ’ αυγά τους και να μην ανακατεύονται στις δουλειές των μεγάλων.

Τα γεγονότα είναι γνωστά. Πύραυλος (ή θραύσματα πυραύλου) έπεσαν σε πολωνικό αγρόκτημα στο χωριό Σεβόντοφ στα σύνορα Πολωνίας-Ουκρανίας, σκοτώνοντας δύο ανθρώπους. Ο Ζελένσκι έσπευσε να δηλώσει πως ο πύραυλος ήταν ρωσικός και να σαλπίσει… πανστρατιά: «Ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν την Πολωνία, δηλαδή έδαφος του ΝΑΤΟ. Πρόκειται για ρωσική πυραυλική επίθεση στη συλλογική ασφάλεια. Είναι σημαντική κλιμάκωση, πρέπει να δράσουμε»! Ο ακροδεξιός πρωθυπουργός της Πολωνίας, Mατέους Μοραβιέτσκι, συγκάλεσε εκτάκτως την Επιτροπή του Υπουργικού Συμβουλίου για Υποθέσεις Εθνικής Ασφάλειας και Αμυνας, που αποφάσισε την ενεργοποίηση του άρθρου 4 της συνθήκης του ΝΑΤΟ, ενώ τα πολωνικά ραδιοτηλεοπτικά Μέσα μετέδιδαν ότι επρόκειτο για «αδέσποτο» ρωσικό πύραυλο που εξαπολύθηκε στο πλαίσιο του μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων της Ρωσίας κατά στόχων σε ουκρανικές πόλεις. Ο υπουργός Αμυνας της Λετονίας έσπευσε να τουιτάρει ότι «το εγκληματικό ρωσικό καθεστώς εκτόξευσε πυραύλους που όχι μόνο στοχεύουν ουκρανούς αμάχους αλλά και έπεσαν στο έδαφος του ΝΑΤΟ στην Πολωνία. Η Λετονία στέκεται πλήρως με τους Πολωνούς φίλους και καταδικάζει αυτό το έγκλημα».

Η Ρωσία αντέδρασε αμέσως με ανακοίνωση του υπουργείου Αμυνας, που υποστήριξε ότι οι αναφορές από πολωνικά Μέσα και αξιωματούχους για ρωσικούς πυραύλους που έπεσαν στο έδαφος της Πολωνίας αποτελούν «προβοκάτσια» με στόχο την κλιμάκωση της κρίσης. «Κανένα πλήγμα σε στόχους κοντά στα ουκρανοπολωνικά κρατικά σύνορα δεν έγινε από ρωσικούς πυραύλους. Τα συντρίμμια που δημοσιεύουν τα πολωνικά μέσα ενημέρωσης από τη σκηνή στο πολωνικό χωριό δεν έχουν καμία σχέση με ρωσικά όπλα» υποστήριζε η ρωσική ανακοίνωση (την είδησε μετέδωσε το Reuters επικαλούμενο το Interfax).

Το αμερικάνικο Πεντάγωνο έδωσε μια τελευταία ευκαιρία στον Ζελένσκι, τους Μοραβιέτσκι-Ντούντα και τους υπόλοιπους Ανατολικοευρωπαίους να «μαζευτούν». «Γνωρίζουμε τα δημοσιεύματα του Τύπου που αναφέρουν ότι δύο ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν μια τοποθεσία στην Πολωνία, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Μπορώ να σας πω ότι επί του παρόντος δεν έχουμε καμιά πληροφορία που να επιβεβαιώνει αυτές τις αναφορές και εξετάζουμε περαιτέρω το θέμα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Πάτρικ Ράιντερ.

Οι άλλοι δεν «μαζεύτηκαν» και η σκυτάλη πέρασε στον ίδιο τον Τζο Μπάιντεν που ενημέρωσε άλλους ιμπεριαλιστές ηγέτες στο Μπαλί της Ινδονησίας, όπου βρίσκονταν για τη σύνοδο του G20, πως οι ΗΠΑ έχουν στοιχεία ότι ο πύραυλος που έπεσε στο πολωνικό αγρόκτημα ήταν αντιαεροπορικός και εκτοξεύθηκε από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις προκειμένου να καταρριφθεί εισερχόμενος ρωσικός πύραυλος. Η είδηση για την ενημέρωση Μπάιντεν μεταδόθηκε από το Γερμανικό Πρακτορείο, που δεν κατονόμασε τις πηγές του, εύκολα όμως γίνεται αντιληπτό ότι ήταν ο Ολαφ Σολτς που μαζί με τον Εμανουέλ Μακρόν είχε συνομιλήσει με τον Μπάιντεν. Λίγο νωρίτερα, την πληροφορία ότι ο πύραυλος ήταν ουκρανικός είχε μεταδώσει και το Associated Press, επικαλούμενο αμερικανούς αξιωματούχους τους οποίους δεν κατονόμασε.

Aυτή η προκλητική… εξωστρέφεια των ΗΠΑ έναντι των συμμάχων τους στην Ανατολική Ευρώπη και ιδίως έναντι του Ζελένσκι, του οργανέτου μέσω του οποίου διεξάγουν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία, είναι απολύτως εξηγήσιμη, αν συσχετιστεί με τις ολοένα και περισσότερες ενδείξεις του τελευταίου διαστήματος ότι οι ΗΠΑ προσανατολίζονται στο παζάρι με τη Ρωσία για μια ιμπεριαλιστική ειρήνη στην Ουκρανία.

Μπορεί κάποια δημοσιεύματα του αμερικανικού Τύπου να διαψεύστηκαν από τον Λευκό Οίκο (έτσι γίνεται σ’ αυτές τις περιπτώσεις: σου το δίνω να το δημοσιεύσεις και μετά θα το διαψεύσω. Εσύ θα επιμείνεις ότι οι πηγές σου είναι έγκυρες κι εγώ δε θα επανέλθω), όμως όταν μιλάει ο αρχηγός του αμερικανικού Γενικού Επιτελείου, δηλαδή ο ανώτατος στρατιωτικός αξιωματούχος των ΗΠΑ, δεν έχουμε «πηγή που θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία της».

«Αδράξτε τη στιγμή», είπε ο στρατηγός Μάρκ Μίλεϊ, χρησιμοποιώντας μια γνωστή ατάκα από την ταινία «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών». Μιλούσε στις 9 Νοέμβρη στο Economic Club of New York και «είδε» μια ευκαιρία για την έναρξη διαπραγματεύσεων μετά την αποχώρηση των Ρώσων από τη Χερσώνα και τη δυτική όχθη του Δνείπερου. «Οταν υπάρχει μια ευκαιρία για διαπραγμάτευση που μπορεί να οδηγήσει σε ειρήνη, αδράξτε την» είπε ο αμερικανός αρχιστράτηγος. Εξήγησε στο ακροατήριό του ότι ενδεχομένως η Ρωσία να χρησιμοποιεί την αποχώρηση για να ξεκουράσει τα στρατεύματά της το χειμώνα για μια ανοιξιάτικη επίθεση, αλλά ο ίδιος πιστεύει ότι «υπάρχει ταυτόχρονα μια ευκαιρία, ένα παράθυρο ευκαιρίας για διαπραγματεύσεις». Οπως είπε, πρέπει να αντληθούν διδάγματα από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, όταν η άρνηση των ευρωπαϊκών δυνάμεων να διαπραγματευτούν οδήγησε σε περισσότερα εκατομμύρια απωλειών στον πόλεμο των χαρακωμάτων.

Ο Μίλεϊ είπε πως οι δύο πλευρές πρέπει να φτάσουν σε «αμοιβαία αναγνώριση» ότι η νίκη «ίσως δεν είναι επιτεύξιμη μέσω στρατιωτικών μέσων και γι’ αυτό πρέπει να στραφούν σε άλλα μέσα». Αν δεν επιτευχθεί μια διπλωματική λύση, οι ΗΠΑ θα εξακολουθήσουν να βοηθούν την Ουκρανία και μαζί με το ΝΑΤΟ έχουν μεγάλα σχέδια για να υποστηρίξουν το Κίεβο τα επόμενα χρόνια, είπε ο Μίλεϊ. Αλλά, όπως τόνισε σε συνέντευξή του στο CNBC την επόμενη μέρα (δυο παρεμβάσεις σ’ ένα διήμερο από τον αρχιστράτηγο των ΗΠΑ!), «τώρα, δεν ξέρουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον, με οποιονδήποτε βαθμό βεβαιότητας, όμως νομίζουμε ότι υπάρχουν μερικές δυνατότητες για κάποιες διπλωματικές λύσεις». 

Το εν λόγω δίκτυο (CNBC) είχε μεταδώσει προηγουμένως πως μερικοί αμερικανοί και δυτικοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι ο επικείμενος χειμώνας θα φέρει μια ευκαιρία για ειρηνευτικές συζητήσεις. Την ίδια μέρα (10 Νοέμβρη) οι «New York Times» έγραψαν ότι ο Μίλεϊ βρίσκεται σε αντίθεση με άλλους υψηλόβαθμους αμερικανούς αξιωματούχους για τη στάση του. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των ΝΥΤ, oι σύμβουλοι του Μπάιντεν θεωρούν πως οι ειρηνευτικές συνομιλίες δεν είναι ακόμη ώριμες και πως οι ΗΠΑ δεν πρέπει να πιέσουν την Ουκρανία για να διαπραγματευθεί. Ο ίδιος ο Μπάιντεν αισθάνθηκε την ανάγκη να δηλώσει στις 9 Νοέμβρη ότι οι ΗΠΑ δεν θα επιδιώξουν τίποτα για την Ουκρανία «χωρίς την Ουκρανία».

Δεν είναι δύσκολο να «δει» κανείς την ειρωνεία που κρύβει αυτή η διπλωματική δήλωση του Μπάιντεν. Σιγά μην (συν)αποφασίσει ο καρπαζοεισπράκτορας Ζελένσκι τι θα γίνει στην Ουκρανία. Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι πως και αληθινές να είναι οι πληροφορίες των ΝΥΤ για διάσταση απόψεων μεταξύ κορυφαίων αμερικανών αξιωματούχων (καθόλου παράξενο – ας θυμηθούμε τη σφοδρή διάσταση Τσάμπερλεν-Τσόρτσιλ για την τακτική «κατευνασμού» της ναζιστικής Γερμανίας), οι επόμενες μέρες έδειξαν πως η πλειοψηφούσα άποψη στην αμερικάνικη ιμπεριαλιστική ηγεσία είναι αυτή που εξέφρασε ο Μίλεϊ.

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν επισκέφτηκε ξανά την Ουκρανία και απαίτησε από τον Ζελένσκι να σταματήσει να δηλώνει ότι δεν πρόκειται να διαπραγματευθεί με τη Ρωσία όσο είναι πρόεδρος ο Πούτιν. Ο ευκίνητος γελωτοποιός έκανε αμέσως την κωλοτούμπα. Δήλωσε ότι είναι ανοιχτός σε συνομιλίες με τη Ρωσία (με τον Πούτιν, φυσικά), προσθέτοντας κάτι όρους όπως απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από όλη την Ουκρανία, πληρωμή από τη Ρωσία πολεμικών επανορθώσεων και παραπομπές στο διεθνές ποινικό δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου! Δηλαδή, ζήτησε παράδοση της Ρωσίας άνευ όρων!

Το Politico έγραψε ότι οι ΗΠΑ πίεζαν επί μέρες τον Ζελένσκι να αλλάξει στάση και στο τέλος χρειάστηκε να πάει ο Σάλιβαν στο Κίεβο για να τον μεταπείσει. Για να του τρίξει τα δόντια, δηλαδή, ώστε να μη νομίζει ότι επειδή τον κανακεύει όλη η Δύση, έγινε και «νοματαίος».

Ο Ζελένσκι επανέλαβε τους «όρους» για την έναρξη διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία και στο μαγνητοσκοπημένο μήνυμα που απηύθυνε στους ηγέτες του G20 (ο ίδιος μιλούσε για G19, εξαιρώντας τη Ρωσία που πάντως ήταν παρούσα διά του Λαβρόφ). Δύσκολο να πιστέψουμε ότι αυτό το ανθρωπάριο καβάλησε το καλάμι και ακολουθεί «ανεξάρτητη πολιτική». Εκτιμούμε ότι ενεργεί καθ’ υπόδειξη των ΗΠΑ, ώστε από ουκρανικής πλευράς να υπάρχει στο τραπέζι το μάξιμουμ, ώστε να γίνουν οι κατά το δυνατόν λιγότερες υποχωρήσεις. Κανείς δεν πιστεύει ότι σ’ ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων για μια ιμπεριαλιστική ειρήνη μπορούν να κερδηθούν όσα χάθηκαν στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Οταν υπάρξει ιμπεριαλιστική ειρήνη, η Ρωσία θα πάρει εδάφη. Αυτό είναι το μόνο βέβαιο. Αν η Ουκρανία μπορούσε να πάρει πίσω τα εδάφη του ανατολικού τμήματός της, θα τα έπαιρνε με τον πόλεμο, δε θα περίμενε την ειρήνη.

Εκείνο που πρέπει να σημειωθεί είναι η εμφανής αλλαγή στάσης της Δύσης, βασικά των Αμερικανών. Οταν στα τέλη Μάρτη έγιναν διπλωματικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στην Ιστανμπούλ, η διοίκηση Μπάιντεν ήταν αντίθετη. Και στάλθηκε κατεπειγόντως στο Κίεβο ο Μπόρις Τζόνσον για να απαιτήσει από τον Ζελένσκι και την κλίκα του να αποχωρήσουν από τις διαπραγματεύσεις. Οταν οι Ουκρανοί σταμάτησαν τις διαπραγματεύσεις, οι Αμερικανοί είπαν πως στόχος τους είναι να αδυνατίσουν τη Ρωσία, ενώ το Κογκρέσο ενέκρινε ασμένως την πρόταση της διοίκησης Μπάιντεν για ένα πακέτο «βοήθειας» προς την Ουκρανία ύψους 40 δισ. δολαρίων!

Τώρα, η διοίκηση Μπάιντεν φαίνεται να αλλάζει την προσέγγισή της. Μπορεί με τα χρήματα, τα όπλα και τους στρατιωτικούς ειδικούς της Δύσης η Ουκρανία να κατάφερε να σταματήσει τη γρήγορη ρωσική προέλαση, όμως δεν είναι σε θέση να πάρει την πρωτοβουλία του πολέμου και να διώξει τους Ρώσους. Αλλο η εκκωφαντική τηλεοπτική προπαγάνδα για κάθε κουτσοχώρι που αφήνουν οι Ρώσοι και παίρνουν οι Ουκρανοί (συνήθως χωρίς να έχει προηγηθεί μάχη) και άλλο η πραγματικότητα επί του πεδίου, που μπορεί να τη διαπιστώσει κανείς με μια προσεκτική ματιά στο χάρτη.

Είναι προφανές, επίσης, πως ούτε οι Ρώσοι μπορούν να νικήσουν άμεσα, καθώς απέναντί τους έχουν έναν πολύ καλά εξοπλισμένο στρατό που διοικείται από στρατιωτικούς ειδικούς του ΝΑΤΟ, ενώ έχει και συνεχή υποστήριξη από όλο το σύστημα κατασκοπευτικών μέσων του ΝΑΤΟ. Δεν είναι πια οι «κατσαπλιάδες» του Αζόφ. Αυτοί έχουν ενσωματωθεί πλήρως στον υπό αφανή νατοϊκή διοίκηση και πολύ καλά εξοπλισμένο ουκρανικό στρατό. Αλλαξαν, όμως, και πάλι την τακτική τους οι Ρώσοι, στηριζόμενοι κυρίως σε πυραυλικές επιθέσεις στα μετόπισθεν του αντίπαλου, που δεν χτυπούν μόνο στρατιωτικούς στόχους, αλλά και κρίσιμες υποδομές, κυρίως ενεργειακές, που θα επιφέρουν μεγάλο κόστος στην Ουκρανία όσο προχωράει ο χειμώνας.

Αυτή η πραγματικότητα, όπως εν συντομία σκιαγραφήθηκε παραπάνω, οδηγεί στην αναζωπύρωση της φιλολογίας για έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων. Δεν έχουμε τα στοιχεία για να υποστηρίξουμε ότι οι διαπραγματεύσεις επίκεινται, βλέπουμε όμως ότι γίνονται κινήσεις σ’ αυτή την κατεύθυνση. Ο αρχιστράτηγος των ΗΠΑ φωνάζει «αδράξτε τη στιγμή» για συνομιλίες, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ πάει στο Κίεβο για να τραβήξει το αυτί του γελωτοποιού, στην Ιστανμπούλ συναντώνται ο διοικητής της CIA, Oυίλιαμ Μπερνς, και ο διοικητής της SVR, Σεργκέι Ναρίσκιν, για συνομιλίες σχετικά με την αποτροπή της κλιμάκωσης του πολέμου.

Σαν κερασάκι στην τούρτα ήρθε το άδειασμα των Ουκρανών και των υπόλοιπων Ανατολικοευρωπαίων από τον ίδιο τον Μπάιντεν. Στην ίδια τούρτα έβαλε το δικό του κερασάκι ο εκπρόσωπος Τύπου του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, που εξήρε την «υπεύθυνη» στάση του Μπάιντεν και των ΗΠΑ, σε αντίθεση με την «ανεύθυνη» στάση του Ζελένσκι και των Μοραβιέτσκι-Ντούντα, που έφτασαν να ζητήσουν ακόμη και την ενεργοποίηση του άρθρου 4 της ιδρυτικής συνθήκης του ΝΑΤΟ, που προβλέπει ότι «τα Μέρη θα διαβουλεύονται από κοινού όποτε, κατά τη γνώμη οποιουδήποτε από αυτά, απειλείται η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε από τα Μέρη».

Ηταν «προβοκάτσια» η πτώση του ουκρανικού πυραύλου σε πολωνικό έδαφος ή αστοχία; Δεν έχουμε ασφαλή δεδομένα για να αποφανθούμε. Η «αστοχία» διευκολύνει την ιμπεριαλιστική Δύση, ενώ η «προβοκάτσια» διευκολύνει την ιμπεριαλιστική Ρωσία. Ας μην ξεχνάμε ότι ενέργειες όπως η ανατίναξη του αυτοκινήτου του Ντούγκιν αποδόθηκαν από αμερικάνικα Μέσα στην ύπαρξη «αυτονομημένων» τμημάτων των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών.

Ολο αυτό το σκηνικό διευκολύνει εκείνους που ζητούν «διαπραγματεύσεις για ειρήνη» κρούοντας το καμπανάκι του κινδύνο για ενδεχόμενο«σφάλμα» που θα μπορούσε να γενικεύσει την πολεμική σύρραξη. Τάσεις αυτονόμησης αναπτύσσονται πάντοτε και στα ηγετικά στελέχη των εξαρτημένων χωρών και μέσα στους διάφορους μηχανισμούς τους σε περιόδους κρίσεων, όπως είναι ο πόλεμος. Στην προκείμενη περίπτωση, όμως, είναι τόσο ασφυκτικός ο έλεγχος των Αμερικανών πάνω στο καθεστώς του Ζελένσκι, στις μυστικές του υπηρεσίες και στο στράτευμα, που μπορούν τάχιστα να καταστείλουν τις όποιες τάσεις αυτονόμησης. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που έγινε χθες, όταν μέσα σε λίγες ώρες οι Αμερικανοί έβαλαν πάγο στον Ζελένσκι και στο δίδυμο Μοραβιέτσκι-Ντούντα. Δεν χρειάστηκε να πασχίσουν καθόλου, όπως θα χρειαζόταν αν για παράδειγμα είχαν ν’ αντιμετωπίσουν τις τάσεις αυτονόμησης μιας περιφερειακής δύναμης όπως η Τουρκία.

Στην εξέλιξη του ιμπεριαλιστικού πολέμου της Ουκρανίας, οι υπαρκτές ή κατασκευασμένες τάσεις αυτονόμησης της αστικής ηγεσίας της Ουκρανίας ή της Πολωνίας είναι ένα ακόμη όπλο των αμερικανών ιμπεριαλιστών στο παρασκηνιακό παζάρι με τους ρώσους ιμπεριαλιστές για μια ιμπεριαλιστική ειρήνη που -όπως και τον πόλεμο- θα την πληρώσουν οι λαοί με αίμα και δάκρυα.