Ποτέ άλλοτε σε αυτή τη χώρα το «νόμιμο» δεν ήταν σε τόσο μεγάλη αντιδιαστολή με το «ηθικό». Συνεχώς παράγεται μια «νομιμότητα» που αντιστρατεύεται και τη λογική και την ηθική και μια «πραγματικότητα» που δεν ανταποκρίνεται σε καμιά πραγματικότητα.

Το βασικό εργαλείο για τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας είναι η «μαϊμουδοποίηση» των λέξεων. Ξέρουν καλά το παιχνίδι: Αν μπορείς να ελέγξεις την έννοια των λέξεων, μπορείς να ελέγξεις τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τις λέξεις.

Όποιος έχει στοιχειώδη εμπειρία από νεοφιλελεύθερες πολιτικές και από τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύεται το επιτελείο του υπουργείου Παιδείας, μπορεί να διακρίνει τις λέξεις που γυρίζουν ανάποδα, τα χαριτοδιπλωμένα «πακέτα» εννοιών, τις ζαχαρωμένες αυταπάτες, ακόμη και το «ντουμπλάρισμα» των αιτημάτων του εκπαιδευτικού κινήματος.

Σε μια εκπαιδευτική κοινότητα τσακισμένη από τα χαστούκια των μνημονίων, ζαλισμένη από την πανδημία, ζορισμένη από την τηλε-«εκπαίδευση», εξαπατημένη από τους κυρίαρχους χειρισμούς, χέρι χέρι με τη διφορούμενη γλώσσα του Μαντείου των Δελφών εξαπολύονται λέξεις «φωτιά», μπερδεμένες με κομφετί εκσυγχρονισμού, με υποσχέσεις ζυμωμένες στις απάτες για ένα «μέλλον με λιακάδα» και επιχειρείται να «ξετυλιχθούν» με αυτές εκπαιδευτικές πολιτικές που συνεχίζουν και βαθαίνουν το «γδάρσιμο» κάθε δημόσιου και δωρεάν χαρακτηριστικού της υπαρκτής εκπαίδευσης.

Ασκήσεις εξαπάτησης

Σπουδαίες, φωτεινές, ελπιδοφόρες λέξεις, αυτονομία, αποκέντρωση, παιδαγωγική ελευθερία, απογαλακτισμός από το συγκεντρωτικό κράτος, υπευθυνότητα, λογοδοσία, ατομική ευθύνη, ενηλικίωση και ενδυνάμωση του εκπαιδευτικού συστήματος, αυτοδιοίκηση, ποιότητα, εξωστρέφεια, χρησιμοποιούνται ως παραπλανητικός επίδεσμος μιας πολιτικής που επιχειρεί να φάει όλο το φαγητό κατακτήσεων και δικαιωμάτων χρόνων με μια κουταλιά.

Με την αμέριστη βοήθεια από τις ηλεκτρονικές μας γκουβερνάντες, με τα ατελείωτα άρθρα της δημοσιογραφίας της αυλής και με το βάρος των πρόθυμων διανοουμένων της οθόνης, το κυρίαρχο λεξιλόγιο «ντύνεται» με μαγικές ιδιότητες. Οι επικοινωνιολόγοι της κυβέρνησης έχουν γίνει οι καλύτεροι νονοί της πιο διεστραμμένης διαστρέβλωσης των λέξεων, των εννοιών, της γλώσσας.

Στην αρχαιότητα η χρήση ευχάριστου όρου στην ομιλία κάποιου προκειμένου αυτός να αναφερθεί σε έναν στην πραγματικότητα δυσάρεστο όρο ονομαζόταν ευφημισμός. H χρήση του ευφημισμού (ευ+φημί = λέγω) γινόταν δεισιδαιμονικά, για να μην προκληθεί η θεϊκή οργή. Aπό τα πιο γνωστά παράδειγμα είναι ο Eύξεινος Πόντος, στη θέση του Αξε(ι)νου Πόντου, της θάλασσας (Mαύρη Θάλασσα) που έπνιγε τους ναυτικούς που έπλεαν σε αυτήν και ήταν άρα άξενη, δηλαδή αφιλόξενη, με τη χρήση της ακριβώς αντίθετης έννοιας, δηλαδή του όρου «Eύ-ξεινος», φιλόξενος. Kαι αυτός, ο ευφημισμός, έφτασε και μέχρι τους παππούδες μας που αποκαλούσαν τον Διάβολο «οξαποδώ». Tον ευφημισμό χρησιμοποιούν και οι κυβερνώντες μας, όχι για να μη θυμώσουν οι θεοί, αλλά για να θολώσουν τα νερά και να μην αποδώσουν στις πράξεις τους την πραγματική τους διάσταση και να ξεγελάσουν τον λαό.

Τυχαία νομίζετε είναι η ονομασία που έδωσε η ηγεσία του ΥΠΑΙΘ στο τελευταίο νομοσχέδιο; «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις». Ανοιχτούς ορίζοντες ονόμασαν τη λειτουργία των πανεπιστημίων ως εμπορικών κέντρων - ανώνυμων εταιρειών, την αξιολόγηση με κριτήρια της αγοράς, την αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα, την κατηγοριοποίηση πτυχίων και τμημάτων, την επέκταση στην επιβολή διδάκτρων!

Ένα προηγούμενο νομοσχεδιο (που τώρα πλέον είναι νόμος) το είπε «Αναβάθμιση του σχολείου και ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών»! «Αναβάθμιση του σχολείου» ονόμασαν την παραπέρα υποβάθμιση του μορφωτικού επιπέδου και τη μαζική έξωση των αδυνάτων, ενώ «ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών» ονόμασαν τη χειραγώγησή τους και τη μετατροπή των συλλόγων διδασκόντων σε ομάδες υπηκόων.

Και προχώρησαν κι άλλο καθώς ονόμασαν «αυτονομία» τη διαφοροποίηση των σχολείων και την επιχειρηματική τους λειτουργία για την ανεύρεση πόρων. Και ανακάλυψαν τη δόλια «ανεστραμμένη μάθηση» για να αμφισβητήσουν ευθέως τη ζωντανή διδασκαλία. Εκεί που το απογείωσαν ήταν όταν υπερασπιζόμενοι την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (δηλαδή, το άνοιγμα του δρόμου για τα κολέγια), είπαν ότι η κυβέρνηση φροντίζει ώστε «τα παιδιά μας να μην εγκλωβίζονται στα πανεπιστήμια»!

Να θυμίσουμε; Για να μην πάμε μακριά στον χρόνο, να σημειώσουμε ότι επί υπουργίας Νίκης Κεραμέως, πριν από τον Ν. «Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών», εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς απολαμβάνουν (σε επίπεδο θεραπευτικών τίτλων) τον Ν. 4763/2020 «Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης», τον Ν. 4692/2020 «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις», τον Ν. 4713/2020 Εκσυγχρονισμός Ιδιωτικής Εκπαίδευσης», τον Ν.4653/2020 «Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης», τον Ν. 4777/2021 «Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας, αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος»! Είπαμε! Αναβαθμίσεις, εκσυγχρονισμοί, ενδυναμώσεις της εκπαίδευσης να φάνε και οι κότες!

Ξεσκονίζοντας τη μνήμη

Θα θυμηθεί κανείς τι έκαναν για παράδειγμα στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, την εποχή της μνημονιακής χολέρας. Ποιος δεν θυμάται τον τρόπο και τους όρους που τα κυβερνητικά επιτελεία πριμοδότησαν, στερέωσαν και νομιμοποίησαν έναν από τους βολικότερους αστικούς μύθους για το «διογκωμένο συγκεντρωτικό κράτος με τους άπειρους, προνομιούχους και βαριεστημένους δημοσίους υπαλλήλους», ο αριθμός των οποίων «σχετίζεται αφενός με τα δημοσιονομικά ελλείμματα, αφετέρου με τις αναχρονιστικές αγκυλώσεις της κρατικής μηχανής».

Στη συνείδηση της κοινής γνώμης οι δημόσιοι υπάλληλοι παρουσιάστηκαν με αριστοτεχνικό τρόπο σαν «το βαρίδι στα πόδια μιας κοινωνίας και μιας οικονομίας που θέλει να προχωρήσει και δεν μπορεί». Και το πέτυχαν σε τέτοιο βαθμό που τα θύματα αποδέχθηκαν τη θυσία σαν να ήταν θέλημα Θεού. Kαι συγγνώμη κιόλας που εμείς λέμε τις απολύσεις απολύσεις και όχι κινητικότητα. Tι εφεύρεση κι αυτή. Αλλά και η «κινητικότητα», που δεν είναι παρά ευφημισμός της λέξης απόλυση; Kινητικότητα προς τα πού; Προς το ταμείο ανεργίας, προς τις ακίνητες ουρές του OAEΔ ή προς την αναζήτηση δουλειάς σε συνθήκες γαλέρας;

Να θυμηθούμε την «εξυγίανση» ή τον «εξορθολογισμό» του Συστήματος Υγείας, δηλαδή τον ευφημισμό της διάλυσης της δημόσιας υγείας; Ή την απελευθέρωση των αγορών, ευφημισμό της ιδιωτικοποίησης τμημάτων του δημόσιου τομέα; Ή τον «Ωφελούμενο», δηλαδή τον εξαθλιωμένο μακροχρόνια άνεργο που καλούνταν να εργάζεται για 427 ευρώ τον μήνα;

Οσο θεατές πληθαίνουν, η τραγωδία θα βαθαίνει.