Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Υποτιμούν τη νοημοσύνη του λαού οι κυβερνώντες, ιδιαίτερα στην προεκλογική περίοδο που διανύουμε.  Η υπουργός Παιδείας Ν. Κεραμέως που είχε κηρύξει και το τέλος του καθεστώτος των αναπληρωτών θριαμβολογεί εξαγγέλλοντας  μόλις 3.700 διορισμούς οι οποίοι είναι αμφίβολο αν καλύπτουν τον αριθμό των εκπαιδευτικών που θα βγουν στη σύνταξη το 2023. Ενώ φέτος έχουν προσληφθεί 48.184 αναπληρωτές για «να καλύψουν» όπως όπως τα κενά και για του χρόνου υπολογίζονται τουλάχιστον 50.000! Και να σκεφτεί κανείς ότι την τελευταία 10ετία, με διάφορους «κόφτες» εξαφάνισαν από το εκπαιδευτικό τοπίο πάνω από 12.000 οργανικές θέσεις!

Αναγκαίοι διορισμοί

Αναφερόμενοι στους αναγκαίους διορισμούς κρίσιμο στοιχείο είναι η διάκριση μεταξύ οργανικών και λειτουργικών κενών. «Οργανικό κενό» υπάρχει όταν απουσιάζει εκπαιδευτικός από οργανική θέση και πρέπει να αντικατασταθεί. «Λειτουργικό κενό» προκύπτει από τις ώρες διδασκαλίας που πρέπει να γίνουν και γι’ αυτές δεν υπάρχει εκπαιδευτικός.

Πάνω από 8.000 τα οργανικά κενά σχολείων!

«Τελειωμό» δεν έχουν τα κενά στην εκπαίδευση – 8.000 οργανικά κενά!

Τα οργανικά κενά που προέκυψαν από την καταμέτρηση του Υπουργείου μετά τις μεταθέσεις και πριν από τις μετατάξεις και τυχόν διορισμούς είναι τα εξής:

στην Πρωτοβάθμια Γενικής είναι 1.392 κενά.

στη Δευτεροβάθμια Γενικής 2.434 οργανικά κενά.

Αν προσθέσουμε τα κενά στα Μουσικά, στα Καλλιτεχνικά σχολεία, στα ΚΕΔΑΣΥ, ΣΔΕΥ-ΚΕΔΑΣΥ, ΣΜΕΑΕ (για ΕΒΠ/ΕΕΠ) και άλλα, τότε φτάνουμε στα 8.000 οργανικά κενά. Ακόμη και με τους πολύ σφιχτούς υπολογισμούς του Υπουργείου που βασίζονται σε όλα τα μνημονιακά μέτρα που μείωσαν την οργανικότητα των σχολείων: 27άρια τμήματα στη Δευτεροβάθμια, αύξηση ωραρίου +2 ώρες στη Δευτεροβάθμια (αυτό αυτόματα στέρησε 6.000 οργανικά κενά μόνο στη Δευτεροβάθμια), 6ωρα από 7ωρα στα Δημοτικά, κατάργηση οργανικών Ολοήμερου Δημοτικού, περικοπή ολιγομελών τμημάτων, συγχωνεύσεις και κλείσιμο σχολείων, κ.ά.

Πέρα από αυτά όμως, υπάρχει και η πραγματική εικόνα που βιώνουν κάθε χρόνο γονείς και εκπαιδευτικοί στα σχολεία: δεκάδες χιλιάδες λειτουργικά πραγματικά κενά προκύπτουν. Φέτος (και παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει 24.700 διορισμοί μονίμων την τελευταία διετία) ανακοινώθηκαν 48.184 προσλήψεις αναπληρωτών (!) ενώ τα οργανικά κενά υποτίθεται ότι ήταν περίπου 15.000 μόνο

Τα κενά αυτά, βέβαια, είναι αποτέλεσμα της χρόνιας πολιτικής αδιοριστίας.  Είναι χαρακτηριστικό ότι η Δευτεροβάθμια να έχει φέτος - παρά τους διορισμούς της τελευταίας διετίας - μόλις 64.000 μόνιμους σε σύγκριση με τους 92.000 μόνιμους του 2008! Βέβαια πέρα από την υπεραναγκαία κάλυψη των υπαρχόντων οργανικών κενών, άκρως αναγκαία είναι και η σύσταση νέων οργανικών εκεί που δεν υπάρχουν, κάλυψη και άλλων λειτουργιών του σχολείου με μόνιμους (πχ Τμήματα Ένταξης, Παράλληλη, Ενισχυτική, ΜΝΑΕ, κ.ά.) και ανατροπή όλων εκείνων των μνημονιακών μέτρων που έφεραν προ της διάλυσης το δημόσιο σχολείο.

Γιατί ακόμα και αν καλυφθούν τα οργανικά κενά που  ξεπερνούν τις 8.000 θα εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και υπερτριπλάσια κενά. Πολλές οι ειδικότητες των εκπαιδευτικών που έχοντας κάτω από 12 ώρες σε ένα σχολείο δεν έχουν οργανική θέση με αποτέλεσμα να προκύπτουν τα χιλιάδες λειτουργικά κενά που δεν καλύπτονται από μόνιμους εκπαιδευτικούς, αλλά από αναπληρωτές. Άρα η σύσταση των οργανικών θέσεων δεν προκύπτει με βάση τις πραγματικές λειτουργικές ανάγκες, αλλά από την "κοπτική ραπτική" του λιγότερου κόστους της εκάστοτε κυβερνητικής πολιτικής.

 Συγκεκριμένα:

Στην Ειδική αγωγή στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια θα καλύψει 250 κενά όταν οι προσλήψεις των αναπληρωτών έφτασαν τις 14.742 (3.329 στην Δευτεροβάθμια και 11.413 στην πρωτοβάθμια). Τα κενά είναι πολύ περισσότερα γιατί οι προσλήψεις των αναπληρωτών δεν αντιστοιχούν για να καλύπτουν το σύνολο των ωρών και όλων των ειδικοτήτων που προβλέπονται για τους μαθητές της ειδικής αγωγής.

Στην Γενική παιδεία στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια θα καλύψει 3.079 κενά όταν οι προσλήψεις των αναπληρωτών έφτασαν τις 25.227 (11.382 στην Δευτεροβάθμια και 13.845 στην πρωτοβάθμια).

Στο Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό ανακοίνωσε την κάλυψη 250 κενών, ενώ οι προσλήψεις αναπληρωτών είναι 8.225.

Χρόνια αδιοριστία & αντιεκπαιδευτικά μέτρα

Τα τελευταία χρόνια ψηφίστηκαν αντιεκπαιδευτικά μέτρα και ρυθμίσεις που διαλύουν δομές του δημόσιου σχολείου και επιδεινώνουν τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών και μόρφωσης των μαθητών.

Στην τελευταία έκθεσή του ΟΟΣΑ «Για ένα λαμπρό μέλλον της εκπαίδευσης στην Ελλάδα» το ζήτημα των διορισμών και της διαχείρισης του εκπαιδευτικού προσωπικού έχει κεντρική θέση. Το παρακάτω απόσπασμα είναι ενδεικτικό της αντίληψης που έχει για το θέμα της στελέχωσης των σχολείων με εκπαιδευτικούς και για τον τρόπο επίλυσής του:  «Η επίλυση του προβλήματος των λιγότερων οργανικών θέσεων ήταν ευφυής (!) και από διοικητική και από οικονομική άποψη. Η εναλλακτική λύση ήταν η χρήση αναπληρωτών εκπαιδευτικών, με τη συμφωνία και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. (…) Δεν μισθοδοτούνται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, κι έτσι –από μια μακροοικονομική άποψη- δεν αποτελούν μια επιπλέον μακροχρόνια επιβάρυνση του εθνικού προϋπολογισμού».

Θυμίζουμε ότι το ΥΠΑΙΘ:

α. εισήγαγε νέες εργασιακές σχέσεις εξευτελίζοντας κάθε εργασιακό δικαίωμα στην εκπαίδευση (με το κατάπτυστο άρθρο 24 που συμπεριλήφθηκε στο νομοσχέδιο για την υγεία), νομοθετώντας τη δυνατότητα: «...να προσλαμβάνονται προσωρινοί αναπληρωτές εκπαιδευτικοί ή μέλη Ε.Ε.Π. ή Ε.Β.Π., πλήρους ή μειωμένου ωραρίου, με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου τρίμηνης κατ' ελάχιστον διάρκειας...»

β. Με σχετική εγκύκλιο  έδωσε το δικαίωμα - δυνατότητα στους διευθυντές Εκπαίδευσης, κατά την κρίση τους,  να ανανεώσουν τις συμβάσεις αυτές ή όχι, που σημαίνει την απόλυση των εκπαιδευτικών, σαν να είναι η εκπαίδευση ιδιωτική επιχείρηση.

Κυβέρνηση, μνημονιακά κόμματα, ΕΕ, ΟΟΣΑ, ΣΕΒ συμφωνούν με μοχλό την περίφημη «αυτονομία της σχολικής μονάδας» και τη λεγόμενη «αποκέντρωση» να εισέλθουμε σε μια νέα περίοδο εργασιακού μεσαίωνα με ακόμα πιο βάρβαρες μορφές ελαστικής απασχόλησης (τρίμηνες συμβάσιες κ.α.) αντί της μέχρι τώρα σχεδόν «μόνιμης» επανάληψης των συμβάσεων αναπληρωτών και της σχετικής κατοχύρωσης της ελαστικής έστω εργασίας (στην καλύτερή της εκδοχή – του αναπληρωτή), με βάση την προϋπηρεσία.

Και η προεκλογική πλειοδοσία ΣΥΡΙΖΑ

2016: Υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης: 20.000 διορισμοί και αύξηση δαπανών!

«Η αντιμετώπιση των αναγκών σε προσωπικό, προϋποθέτει ότι από το 2016 θα επανέλθουν σταδιακά οι μόνιμοι διορισμοί σε όλες τις βαθμίδες. Το Υπουργείο έχει εκπονήσει μελέτη για το διορισμό 20.000 εκπαιδευτικών την επόμενη τριετία, αναλόγως της εξέλιξης των δημοσίων οικονομικών. Η κίνηση αυτή ανταποκρίνεται στην ανάγκη υποστήριξης της αξιοπιστίας της δημόσιας εκπαίδευσης, αλλά συνιστά και έμπρακτο δείγμα μιας στρατηγικής για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων και την ανάσχεση της αιμορραγίας με τους νέους επιστήμονες (drainbrain). …

Η στελέχωση της εκπαίδευσης προϋποθέτει σταδιακή αύξηση των δημοσίων κονδυλίων, που την τελευταία πενταετία έχουν μειωθεί κατά 35%. Η αύξηση θα έχει ως στόχο τη μεσοπρόθεσμη σύγκλιση των δημοσίων δαπανών, με το μέσο όρο της Ε.Ε.» (Ν. Φίλης, Υπουργός Παιδείας, Γενάρης 2016)

Τον Ιούνιο του 2016 ο υπουργός Παιδείας, Ν. Φίλης δηλώνει ότι οι μόνιμοι διορισμοί δεν προφταίνουν να γίνουν μέσα στο 2016 «γιατί καθυστέρησε η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τους θεσμούς». Στην ίδια αυτή δήλωσή του υπόσχεται ότι «από το 2017 θα υπάρξουν προσλήψεις μόνιμων εκπαιδευτικών».

2017: Ο Κ. Γαβρόγλου: Διορισμοί μόνιμων εκπαιδευτικών – Τέλος στο καθεστώς των αναπληρωτών!

«Οι διορισμοί μόνιμων εκπαιδευτικών σηματοδοτούν την αρχή μιας νέας πορείας, δύσκολης αλλά και ελπιδοφόρας. Οι διορισμοί δηλώνουν την αρχή του τέλους ενός απαράδεκτου καθεστώτος στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση που ολοένα και περισσότερο βασίζεται σε αναπληρωτές καθηγητές, των οποίων την προσφορά θα πρέπει να αναγνωρίσουμε με τον πιο γενναιόδωρο τρόπο» (2- 1- 2017)

Κ. Γαβρόγλου: 15.000 διορισμοί σε βάθος τριετίας από τις επόμενες κυβερνήσεις!

Στη συνάντηση που είχε ο Υπουργός Παιδείας με την ΔΟΕ και την ΟΛΜΕ, στις 25 – 9 – 2018 εξήγγειλε επίσημα στις ομοσπονδίες, πως το Υπουργείο Παιδείας προχωράει σε 15.000 διορισμούς την επόμενη τριετία.

«Τέλος στα 11 «πέτρινα χρόνια» της αδιοριστίας στη δημόσια εκπαίδευση δίνει η ανακοίνωση από τον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Κώστα Γαβρόγλου, του αριθμού διορισμών μόνιμων εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.» σημειώνει το Υπουργείο Παιδείας σε ανακοίνωσή του.

2023: 25.000 διορισμοί!

Η υποσχεσιολογία και η πολιτική αγυρτεία συνεχίζεται και από τοΝ ΣΥΡΙΖΑ στην προεκλογική περίοδο που διανύουμε:

«Ο ΣΥΡΙΖΑ, εφόσον αναδειχθεί κυβέρνηση … υπόσχεται 5.000 μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών κατά το σχολικό έτος 2023-24 και προγραμματισμός των διορισμών για τα επόμενα χρόνια με στόχο την κάλυψη όλων των πάγιων κενών με μόνιμο προσωπικό. ( …) την πρόσληψη 25.000 μόνιμων εκπαιδευτικών – πρόσληψη ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών εντός της τετραετίας…»

Άμεση πρόσληψη όλων των αναπληρωτών - Μαζικοί διορισμοί εκπαιδευτικών

Μόνιμοι μαζικοί διορισμοί!

Υπολογίζεται ότι φέτος, με το άνοιγμα των πινάκων της Γενικής Εκπαίδευσης, πάνω από 150.000 πτυχιούχοι θα καταθέσουν αιτήσεις είτε για πρώτη φορά είτε για να συμπληρώσουν τα προσόντα τους (προϋπηρεσία, μεταπτυχιακά κ.λπ.) .

Ο νόμος 4589/19 (προσοντολόγιο) έχει οδηγήσει σε απόλυση χιλιάδες εκπαιδευτικούς που κράτησαν όρθια τα δημόσια σχολεία εδώ και χρόνια! Φέτος για ακόμα μια φορά άνοιξαν οι πίνακες για να καταθέσουν οι αναπληρωτές/τριες τα “πολυπόθητα” προσόντα που με αγώνα και αγωνία συγκέντρωσαν. Χιλιάδες είναι αυτοί που έδωσαν χρήματα σε μεταπτυχιακά, ξένες γλώσσες κτλ με τη μόνη ελπίδα την εξασφάλιση μιας εργασιακής θέσης για την επόμενη σχολική χρονιά. Το προσοντολόγιο Γαβρόγλου συνεχίζει να συνθλίβει τις ζωές των αναπληρωτών που τους υποχρεώνει να συγκεντρώνουν αενάως πρόσθετα πτυχία και μόρια που ποτέ δεν είναι επαρκή, ενώ τα χειρότερα δεν έχουν τέλος με την κυβέρνηση να ανοίγει τη συζήτηση για εξετάσεις ΑΣΕΠ! Αυτή η πολιτική της ΕΕ, του ΟΟΣΑ που ακολουθεί η Κυβέρνηση γιγαντώνει την ελαστική εργασία. 

Τα σχολεία αναμένεται να ανοίξουν τον Σεπτέμβρη του 2023 με περίπου 50.000 κενά! Ο αριθμός αυτός προκύπτει αν συνυπολογίσουμε τον αριθμό των αναπληρωτών εκπαιδευτικών που έχουν προσληφθεί φέτος στα σχολεία όλης της χώρας (περίπου 48.184) και τον αριθμό των μόνιμων εκπαιδευτικών που θα παραιτηθούν λόγω συνταξιοδότησης.

Όρος για την υπεράσπιση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης ο ενιαίος και παρατεταμένος αγώνας, όχι μόνο των εκπαιδευτικών, αλλά της ευρύτερα της εκπαιδευτικής κοινότητας και των εργαζομένων στην κατεύθυνση της σύμπτυξης ενός παλλαϊκού μετώπου αντίστασης στις πολιτικές κυβέρνησης – ΕΕ – ΔΝΤ. Με αιχμή τα αιτήματα για σταθερή και μόνιμη δουλειά για όλους και μόνιμους μαζικούς διορισμούς για κάλυψη των εκρηκτικών αναγκών σε υποδομές και εκπαιδευτικούς.

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος, μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά, της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» του Εκπαιδευτικού Ομίλου.