Το πρώτο θέμα που έπρεπε να αναπτύξουν στα Νέα Ελληνικά οι υποψήφιοι των ΕΠΑΛ αφορούσε τον αθλητισμό και είχε τίτλο «Αιχμάλωτοι της… επιτυχίας»

Πρόκειται για ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 3 Ιουνίου στην ηλεκτρονική έκδοση ημερήσιας εφημερίδας με κεντρικό πρόσωπο την 23χρονη Γιαπωνέζα τενίστρια, που βρίσκεται στο Νο 1 της παγκόσμιας κατάταξης του τένις και είναι κάτοχος τεσσάρων γκραν σλαμ ενώ έχει πλέον τις υψηλότερες αμοιβές στο γυναικείο τένις και η εικόνα της βρίσκεται παντού.

Παρ’ όλα αυτά, αποχώρησε από το Ρολάν Γκαρός επικαλούμενη κατάθλιψη. Πρόκειται για ένα ζωνταντό παράδειγμα του σκοτείνου προσώπου που έχει ο πρωταθλητισμός που δημιουργεί πίεση υπο το βάρος της επιτυχίας.

Eπίσης οι υποψήφιοι έπρεπε να απαντήσουν σε ερωτήσεις πάνω στο ποίημα του Νίκου Μοσχοβάκου «Τελευταία κούρσα».

Πρόκειται για ένα ποίημα που ανήκει στην ποιητική συλλογή του Νίκου Μοσχοβάκου (1946- ) «Απριλίου ξανθίσματα» (εκδ. Μελάνι, 2016). Ο ποιητής πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα στη δεκαετία του ’70 και γράφει κατεξοχήν σε ελεύθερο στίχο.

Η τελευταία κούρσα

Άλλη μια φορά
πάλι από την αρχή
στη γραμμή εκκίνησης.
Μια ακόμα κούρσα ταχύτητας
μήπως κι επιτέλους
κόψω το νήμα.
Οι δικαιολογίες μου τέλειωσαν πια
μια οι αφέτες6 που βιάστηκαν
ύστερα η απρόοπτη θλάση
την άλλη η υγρή ατμόσφαιρα
κι άλλοτε η κακή μου φόρμα.
Τώρα όμως από την αρχή
χωρίς φθορές
χωρίς δεύτερες σκέψεις
χωρίς φόβους και κρατήματα.
Έτοιμος για να κόψω
πρώτος το νήμα
να ξεχρεώσω τη ζωή μου.
Οι κερκίδες πυκνοκατοικημένες
χρώματα που επευφημούν
άπληστοι θεατές κι αυστηροί
κυρίως με τους ηττημένους.
Σταματάει η καρδιά μου
και φεύγω ξέφρενα
εξογκωμένες φλέβες
τένοντες τεντωμένοι
συσπάσεις στο πρόσωπο.
Θέλω πολύ να νικήσω
σφίγγω τα δόντια

και ναι! κόβω το νήμα.
Όμως κανένας δεν ακολουθεί
όλοι οι άλλοι δρομείς
ακόμα περιμένουν στην αφετηρία
ν’ ακούσουν το μπαμ της εκκίνησης.
Μέσα σε χάχανα κι αποδοκιμασίες
σφίγγω το νήμα που κρατώ
υψώνω τη γροθιά μου
και παίρνω οριστικά απόφαση
πως είμαι για πάντα μόνος.

Δείτε τα θέματα αναλυτικά πατώντας ΕΔΩ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ
ΘΕΜΑ Α 1
α) Το άρθρο  έχει ως θέμα τον πρωταθλητισμό. Όπως φαίνεται από την ιστορία της Γιαπωνέζας τενίστριας, όταν ο αθλητισμός γίνεται τηλεοπτικό προϊόν και θέαμα, αξία δεν έχει η συμμετοχή αλλά η νίκη. Οι αθλητές συχνά αδυνατούν να ανταπεξέλθουν, με αποτέλεσμα να πλήττεται η
ψυχική τους υγεία. Οι απαιτήσεις των τηλεοπτικών συμβολαίων και των χορηγών τους οδηγούν πέρα από  τα ανθρώπινα όρια. Το παράδειγμα της Οσάκα, επομένως, αναδεικνύει την ανάγκη να επαναπροσδιοριστεί το νόημα του αθλητισμού.
β)
• ρητορικά ερωτήματα (Τελικά, μήπως η επιτυχία ... πειθαρχία και αυτοματοποίηση;)
• ειρωνεία («ρομποτοποίηση»)
• μεταφορά (σκοτεινές πλευρές του πρωταθλητισμού)
• συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις ( «κραυγή»)
2η δραστηριότητα
Α2. α) «ειδικούς » : ειρωνεία του πομπού για τη λειτουργία των ΜΜΕ «προϊόν» : μεταφορική χρήση της έννοιας , στην οποία και πάλι διαφαίνεται η ειρωνεία του πομπού για τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι αθλητές
β) αποχώρησε=αποσύρθηκε, έφυγε
κυρώσεις=ποινές
προσωπικό=ιδιωτικό, ατομικό
Α3.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ : ΑΡΘΡΟ – Τίτλος
Ζητούμενο 1: Δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει ένας αθλητής, ο οποίος επιδιώκει να επιτύχει τους στόχους του.
Ζητούμενο 2: Προσόντα που πρέπει να διαθέτει.
Ζ1:
- Αποτυχίες και την δυσκολία διαχείρισής τους.
- Ματαίωση/ διάψευση προσδοκιών αλλά και της ιδανικής εικόνας που έχει για τον χώρο του αθλητισμού.
- Χειραγώγηση/ ετεροκατεύθυνση από παράγοντες, πολιτικούς, οικονομικούς, αθλητικούς.
- Οξύς ανταγωνισμός (πολλές φορές και αθέμιτος)
- Εκφοβισμός
- Απουσία προσωπικού ελεύθερου χρόνου λόγω προπονήσεων
- Άγχος/ αγωνία για το αποτέλεσμα.
- Κόπωση/ κίνδυνος σωματικής υγείας
- Πίεση για επιτυχία
- Διαχείριση των ΜΜΕ και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (εμπορευματοποίηση αθλητισμού)
Ζ2:
- Ηθικές αξίες και ανθρωπιστικά ιδανικά
- Ομαδικό πνεύμα/ ευγενής άμιλλα/ αλτρουϊσμός
- Πίστη στο Ολυμπιακό ιδεώδες
- Πείσμα/ πειθαρχία/ αντοχή/ επιμονή/ υπομονή/ ψυχικό σθένος.
- Εγκράτεια χαρακτήρα κι όχι έπαρση μπροστά στη νίκη, αξιοπρέπεια στην αντιμετώπιση της ήττας.
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ
1η δραστηριότητα
Β1. Το ποίημα αναφέρεται στις ψυχολογικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αθλητές. Μιλώντας σε α' ενικό πρόσωπο δείχνει αποφασισμένος να αγωνιστεί αφήνοντας πίσω όλες τις προφάσεις που μέχρι τώρα στέκονταν εμπόδιο. Αποφασισμένος να πετύχει αναλογίζεται την σκληρή αντιμετώπιση «της κερκίδας».
Βιώνοντας έντονα συναισθήματα και με το βλέμμα στραμμένο στην νίκη κόβει το νήμα πριν να δοθεί το σήμα της εκκίνησης . Οι αποδοκιμασίες είναι έντονες και εκείνος νιώθει μόνος.
Β2α.
Εξομολογητικός τόνος επιτυγχάνεται με την χρήση:
• α' ενικού ρηματικού προσώπου (κόψω)
• με την χρήση ρημάτων παρελθοντικού χρόνου (τελείωσαν)
• μεταφορικές φράσεις που αναφέρονται σε βιωματικές εμπειρίες (θέλω πολύ να νικήσω).
Β2β.
Στην δεύτερη στροφή του ποιήματος εντοπίζεται ο αφηγηματικός τρόπος της περιγραφής. Ειδικότερα αυτός εκτείνεται στους στίχους (οι κερκίδες πυκνοκατοιμημένες ....κυρίως με τους ηττημένους) στους οποίους στήνεται το σκηνικό της δράσης. Οι θεατές χαρακτηρίζονται «άπληστοι» και «αυστηροί», καθώς ο ποιητής θέλει να μεταφέρει τα συναισθήματα χρέους και ευθύνης που φέρει ο ίδιος ως συμμετέχων αθλητής. Νιώθει ότι κρίνεται από τα βλέμματά τους, κατακλυσμένος από τον φόβο και το άγχος της αποτυχίας. «Οι ηττημένοι» επωμίζονται την επικριτική ματιά τους και την αποδοκιμασία τους.
Β3.
Ο ήρωας του ποιήματος εκφράζει την επιθυμία του να συμμετάσχει σε έναν αγώνα ταχύτητας και να νικήσει . Στην αρχή δηλώνει την επιμονή του και την ισχυρή θέλησή του για τη νίκη μετά από αποτυχίες τους παρελθόντος. ( «Οι δικαιολογίες… φόρμα» )Στη συνέχεια, διαφαίνεται το πάθος, η μαχητικότητά του και η αγωνιστικότητά του καθώς αναφέρει ότι δεν θα αφήσει δεύτερες σκέψεις και εξωτερικούς
παράγοντες να τον επηρεάσουν (« Τώρα όμως… κρατήματα»). Είναι η στιγμή να δικαιωθούν οι προσπάθειές του και να επιτύχει τους στόχους του. Η στάση αυτή του ήρωα μπορεί να εμπνεύσει τους σύγχρονους νέους να μην εγκαταλείπουν τα όνειρά τους. Συγκεκριμένα, αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση, καθώς για να μπορέσει κάποιος να υλοποιήσει τους στόχους του, οφείλει να έχει επιμονή, υπομονή και ισχυρή θέληση. Τέλος, σημαντικό είναι να μην είναι ευθυνόφοβος αλλά επικεντρωμένος σε
αυτό που κάνει, καταβάλλοντας την απαιτούμενη προσπάθεια.