Το Παρατηρητήριο του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας για τη νόσο COVID-19, συνεχίζει την παρακολούθηση της εξέλιξης της επιδημίας σε τοπικό επίπεδο. Η σημερινή έκθεση αποσκοπεί σε επικαιροποίηση της εικόνας, που παρουσιάστηκε με την προηγούμενη έκθεση, που αναρτήθηκε στις 6/12.
Σε προηγούμενες εκθέσεις του παρατηρητηρίου, που δημοσιεύονταν ανά 15θήμερο από τον Σεπτέμβριο του 2020 έως και τον Ιούνιο του 2021, παρουσιαζόταν η επιδημιολογική εικόνα της Κέρκυρας με βάση κυρίως τον αριθμό και την κατανομή των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων. Ωστόσο, τα δεδομένα έχουν αλλάξει σημαντικά στη διάρκεια του καλοκαιριού και μέχρι σήμερα. Η παρακολούθηση της επιδημίας βασίζεται πλέον σε «σκληρότερους» δείκτες, που αφορούν κυρίως τις νοσηλείες, τις εισαγωγές σε ΜΕΘ, τους θανάτους, ενώ μεγάλη σημασία έχουν και τα ποσοστά εμβολιαστική κάλυψης.
Ο ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων εξακολουθεί να έχει μια σχετική αξία για την διερεύνηση των τάσεων της επιδημίας βραχυχρόνια, όμως δεν μπορεί να παρέχει μιαν αξιόπιστη συγκριτική εικόνα σε σχέση με προηγούμενες περιόδους. Αυτό οφείλεται στην πολύ μεγάλη αύξηση του αριθμού των εξετάσεων που διενεργούνται καθημερινά, και σε πολλές περιπτώσεις υποχρεωτικά και περιοδικά σε εβδομαδιαία βάση, από μεγάλο αριθμό πολιτών. Έτσι επιβεβαιώνεται και καταγράφεται ένας μεγάλος αριθμός ασυμπτωματικών και ήπιων περιστατικών COVID, που σε προηγούμενες φάσεις της επιδημίας παρέμεναν αδιάγνωστα. Επί πλέον η πρόσφατη εξάπλωση του πολύ μεταδοτικού στελέχους Όμικρον οδηγεί σε ένα πολύ μεγάλο αριθμό διαγνωσμένων περιπτώσεων COVID-19, που όμως καταλήγουν λιγότερο συχνά σε σοβαρή νόσηση, σε σχέση με ότι συνέβαινε με τα στελέχη του ιού, που επικράτησαν στα προηγούμενα επιδημικά κύματα. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται στις εκθέσεις ο όρος «περιπτώσεις COVID-19» αντί του «κρούσματα COVID-19», καθώς είναι αυξημένος ο αριθμός των διαγνώσεων που αφορά ασυμπωματικές ή ήπιες περιπτώσεις της νόσου, που ανιχνεύονται από τα υποχρεωτικά τεστ.
Από την έναρξη της επιδημίας έως την 31/12/2021 ο ΕΟΔ Υ έχει ανακοινώσει 10.891 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις COVID-19 ( ή εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα, όπως αναφέρονται από τον ΕΟΔΥ) για την περιφερειακή Ενότητα Κέρκυρας. Δεν είναι σαφές πόσες από αυτές αφορούσαν μόνιμους κατοίκους και πόσες επισκέπτες. Στο Διάγραμμα 1 φαίνεται η μέση ημερήσια συχνότητα των επιβεβαιωμένων περιπτώσεων, από την έναρξη της επιδημίας έως σήμερα, ανά τρίμηνο και ξεχωριστά ανά μήνα για τους τελευταίους έξη μήνες. Η αύξηση της συχνότητας τον Νοέμβριο ήταν εκρηκτική. Σε σχέση με τον Οκτώβριο ο ρυθμός εμφάνισης νέων περιπτώσεων COVID-19 τετραπλασιάστηκε. Το Δεκέμβριο ο ρυθμός εμφάνισης νέων περιπτώσεων COVID-19 παρέμεινε στα ίδια υψηλά επίπεδα.
Διάγραμμα 1: Μέση ημερήσια συχνότητα νέων επιβεβαιωμένων περιπτώσεων COVID-19 στην Κέρκυρα στο διάστημα 30/3/2020 έως 31/12/2021 μεταξύ μονίμων κατοίκων
Η μεγάλη αύξηση της συχνότητας της νόσου που καταγράφεται τον Νοέμβριο και το Δεκέμβριο συνοδεύεται από μιαν αντίστοιχη αύξηση των νοσηλειών. Τον Νοέμβριο έχουμε τριπλασιασμό των εισαγωγών σε σχέση με τον Οκτώβριο. Το Δεκέμβριο οι νοσηλείες αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο (Διάγραμμα 2).
Σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέγει το Παρατηρητήριο, από την έναρξη της επιδημίας μέχρι και την 31/12/2021 έχουν γίνει συνολικά 749 νοσηλείες ασθενών μονίμων κατοίκων Κέρκυρας, από τους οποίους 59 εισήχθησαν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Από τους νοσηλευθέντες 355 (47.4%) ήταν γυναίκες και 394 (52.6 %) ήταν άνδρες. Η μέση ηλικία τους είναι τα 62,2 έτη (62.7 στις γυναίκες και 61.7 στους άνδρες). Το εύρος ηλικιών κυμαίνεται μεταξύ νεογνού ολίγων ημερών και 96 ετών.
Διάγραμμα 2: Μέσος ημερήσιος αριθμός εισαγωγών σε επιβεβαιωμένα κρούσματα COVID-19 στην Κέρκυρα στο διάστημα 30/3/2020 έως 31/12/2021 μεταξύ μονίμων κατοίκων
Σε ότι αφορά τη γεωγραφική κατανομή των νοσηλειών, είναι χαρακτηριστικό ότι στη διάρκεια του Νοεμβρίου είχαμε εισαγωγές ασθενών COVID-19 από όλες τις Δημοτικές Ενότητες του νησιού και από το Δήμο Παξών. Το Δεκέμβριο επίσης υπήρξαν εισαγωγές από όλες τις Δημοτικές Ενότητες με εξαίρεση τη Δημοτική Ενότητα Κασσωπαίων. Το Νοέμβριο ο κύριος όγκος των νοσηλειών προερχόταν από τον Δήμο Κεντρικής Κέρκυρας (78.5 % του συνόλου) και ιδιαίτερα από την Δημοτική Ενότητα Κερκυραίων (65.4% του συνόλου). Το Δεκέμβριο οι νέες εισαγωγές προέρχονταν σε μικρότερο ποσοστό από την Δημοτική Ενότητα Κερκυραίων (58.8% του συνόλου), ενώ αυξήθηκαν σημαντικά οι εισαγωγές κατοίκων της Νότιας Κέρκυρας, γεγονός που αντανακλά τη μεγάλη διασπορά του ιού στην περιοχή αυτή. Στο διάγραμμα 3 φαίνεται η κατανομή και η συχνότητα στον πληθυσμό, των νέων εισαγωγών ασθενών COVID-19 που καταγράφηκαν τον Δεκέμβριο, κατά Δημοτική Ενότητα.
Διάγραμμα 3: Αριθμός και συχνότητα εισαγωγών κατά περιοχή μόνιμης κατοικίας στο διάστημα 1/12/2021 έως 31/12/2021
Οι θάνατοι ασθενών COVID-19 τετραπλασιάστηκαν επίσης τον Νοέμβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, ενώ αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο τον Δεκέμβριο (Διάγραμμα 4). Από την έναρξη της επιδημίας μέχρι και την 31/12/2021 έχουν καταγραφεί συνολικά 98 θάνατοι σχετιζόμενοι με COVID-19 μεταξύ μονίμων κατοίκων Κέρκυρας, 4 θάνατοι μεταξύ επισκεπτών, και 1 κατοίκου Ιωαννίνων, που νοσηλευόταν στο Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας.
Διάγραμμα 4: Μέσος ημερήσιος αριθμός θανάτων ασθενών με επιβεβαιωμένη COVID-19 στην Κέρκυρα στο διάστημα 30/3/2020 έως 31/12/2021 μεταξύ μονίμων κατοίκων
Το εμβολιαστικό πρόγραμμα εξελίσσεται στην Κέρκυρα με επιταχυνόμενους ρυθμούς, που ακολουθούν την επιτάχυνση του εμβολιαστικού προγράμματος σε όλη τη χώρα. Το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης που έχει επιτευχθεί στην Κέρκυρα μέχρι σήμερα εξακολουθεί να είναι υψηλότερο από τα μέσα επίπεδα εμβολιαστική κάλυψης της χώρας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ψηφιακής διακυβέρνησης, μέχρι και την 31 Δεκεμβρίου είχαν γίνει 178.913 δόσεις εμβολίου στην Κέρκυρα, ενώ είχαν κάνει μια τουλάχιστον δόση του εμβολίου συνολικά 79.106 άτομα, και 75.311 είχαν ολοκληρώσει το αρχικό εμβολιαστικό σχήμα, είτε κάνοντας τη δεύτερη δόση είτε κάνοντας το μονοδοσικό εμβόλιο, ενώ 36.891 άτομα είχαν κάνει και την τρίτη ενισχυτική δόση.
Από την ανάλυση των στοιχείων που συγκεντρώνει το Παρατηρητήριο, προκύπτει ότι το τελευταίο διάστημα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη μια πρωτοφανής έξαρση της επιδημίας στην Κέρκυρα, όπως και σε όλη τη χώρα. Μετά από μια σύντομη και μικρής διάρκειας ύφεση στις αρχές Δεκεμβρίου, ο ρυθμός εμφάνισης νέων επιβεβαιωμένων περιπτώσεων COVID-19 άρχισε και πάλι να αυξάνεται, με συνεχώς επιταχυνόμενο ρυθμό. Οι νοσηλείες, που είχαν παρουσιάσει σχετική μείωση στα μέσα Δεκεμβρίου, σαν αποτέλεσμα της προσωρινής ύφεσης της επιδημίας το προηγούμενο διάστημα, αυξήθηκαν και πάλι.
Η μεγάλη διασπορά του ιού τους δύο τελευταίους μήνες είχε σαν συνέπεια την αυξημένη καταγραφή σοβαρών περιστατικών και θανάτων. Στην Κέρκυρα ο Δεκέμβριος ήταν ο μήνας που παρουσίασε το μεγαλύτερο αριθμό θανάτων από την έναρξη της επιδημίας μέχρι σήμερα. Η επιδημική έξαρση, που τον Νοέμβριο εντοπίστηκε κυρίως στην πόλη της Κέρκυρας και τις γύρω περιοχές, είναι πλέον διάχυτη σε όλες τις περιοχές του νησιού.
Η διασπορά του ιού στον πληθυσμό της Κέρκυρας βρίσκεται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα και συνεχώς αυξάνεται. Η αύξηση αυτή εκφράζεται και στην ανίχνευση υψηλού ιικού φορτίου σε δειγματοληψίες λυμάτων από το αποχετευτικό σύστημα. Δεν είναι σαφές αυτή τη στιγμή σε ποιο βαθμό η νέα έξαρση των κρουσμάτων στην Κέρκυρα προέρχεται από το στέλεχος Δέλτα και σε ποιο βαθμό από το νέο στέλεχος Όμικρον.
Το επόμενο διάστημα το νέο ισχυρό επιδημικό κύμα αναμένεται να ενταθεί με κυριαρχία του πολύ μεταδοτικού στελέχους Όμικρον. Παρ’ ότι το νέο στέλεχος φαίνεται να προκαλεί λιγότερο συχνά σοβαρή νόσο, αναπόφευκτα θα συνεχίσουν να καταγράφονται και βαριά περιστατικά και θάνατοι, καθώς σταδιακά το νέο στέλεχος θα διαδίδεται από τις νεότερες στις μεγαλύτερες ηλικίες. Η μεγάλη συγκέντρωση κρουσμάτων σε μικρό χρονικό διάστημα, αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά τις οικονομικές, κοινωνικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, και να προκαλέσει νέα σημαντική πίεση στο σύστημα υγείας.
Η συμμετοχή στο εμβολιαστικό πρόγραμμα αυξήθηκε κατακόρυφα το τελευταίο διάστημα, καθώς προσέρχονται στα εμβολιαστικά κέντρα τόσο άτομα που είχαν εμβολιασθεί και κάνουν τώρα την ενισχυτική δόση, όσο και άτομα που αποφασίζουν τώρα να εμβολιασθούν για πρώτη φορά. Τα πρώτα επιστημονικά δεδομένα για το νέο στέλεχος Όμικρον υποδεικνύουν ότι η τρίτη ενισχυτική δόση είναι πολύ σημαντική για την προστασία ιδιαίτερα των μεγαλύτερων ηλικιών. Ωστόσο, η ταχύτατη επέλαση του νέου επιδημικού κύματος επέρχεται σε μια χρονική στιγμή, που μόνο το ένα τρίτο του πληθυσμού της Κέρκυρας έχει κάνει την τρίτη δόση του εμβολίου.
Πρέπει επίσης να συνυπολογισθεί ότι το νέο ισχυρό επιδημικό κύμα εμφανίστηκε χωρίς να έχει προλάβει να υποχωρήσει αρκετά το προηγούμενο κύμα που κορυφώθηκε το Νοέμβριο. Έτσι η διασπορά του ιού βρισκόταν ακόμη σε υψηλά επίπεδα και το σύστημα υγείας δεν είχε αποσυμφορηθεί ιδιαίτερα. Τα προηγούμενα επιδημικά κύματα απείχαν αρκετά μεταξύ τους, στα διαστήματα ύφεσης η διασπορά του ιού περιοριζόταν σημαντικά, και τα κρούσματα και οι νοσηλείες μειώνονταν κατά πολύ.
Η επιμονή στην εφαρμογή των βασικών μέτρων προφύλαξης και η μαζική συμμετοχή στο εμβολιαστικό πρόγραμμα παραμένουν τα βασικά μέσα για να περιοριστεί και η νέα μεγάλη έξαρση της επιδημίας. Η συστηματική εφαρμογή της μάσκας και η αποφυγή του συγχρωτισμού μπορεί να περιορίσει σημαντικά την διασπορά του ιού. Παράλληλα η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης με νέους εμβολιασμούς και η διεξαγωγή της τρίτης δόσης σε όσους συμπληρώνουν τρεις μήνες από τον αρχικό εμβολιασμό, συνιστά τη σημαντικότερη θωράκιση απέναντι στο νέο πολύ μεταδοτικό στέλεχος Όμικρον.
