ΠΗΓΗ: Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ τεύχος 2252 20/10/2022 Από Δήμητρα Κουνέλη

Κατώτερα των περιστάσεων για μια ακόμη φορά τα ΜΜΕ στη χώρα μας, τουλάχιστον η πλειονότητά τους, στην υπόθεση της κάλυψης της υπόθεσης βιασμού της 12χρονης από τον Κολωνό.
Τηλεοπτικά συνεργεία και δημοσιογράφοι έξω από το σπίτι του παιδιού, έτοιμοι να κατασπαράξουν όποιον μπαίνει και βγαίνει, αλλά και να στοχοποιήσουν την 12χρονη, καθιστώντας αδύνατη την όποια απόπειρά της να μαζέψει τα κομμάτια της και να ζήσει, κάποια στιγμή, μια «φυσιολογική» ζωή.

Όλα ξεκίνησαν με την αποκάλυψη ότι ένα κορίτσι 12 ετών βιάστηκε από έναν 53χρονο και εξωθήθηκε στην πορνεία, με ενδείξεις ανάμειξης και της ίδιας του της μητέρας.
Πάρτι, κυριολεκτικά, για τα αδηφάγα media και ορισμένες, τηλεοπτικές κυρίως, εκπομπές. Φύλλο και φτερό η οικογένεια της 12χρονης, το περιβάλλον της και το παρελθόν των γονιών της, με τα ΜΜΕ να φτάνουν μέχρι τον τριτοξάδελφο της μητέρας ή του πατέρα του κοριτσιού, των οποίων η «μαρτυρία» ήταν εξόχως «αποκαλυπτική», ενώ ουσιαστικά δεν προσέφεραν τίποτα χρήσιμο στην ενημέρωση των τηλεθεατών.

Και βέβαια, μόλις υπήρξαν ενδείξεις συμμετοχής και της μητέρας της 12χρονης στην υπόθεση, δεν έλειψαν και οι γνωστές προσπάθειες «ξεπλύματος προσώπων», λες και το μείζον δεν είναι ο βιασμός και η εκπόρνευση ενός παιδιού, αλλά ποιος «κέρδιζε» από την ιστορία.

Και φυσικά, το αποκορύφωμα… τηλεοπτική εκπομπή του Alpha εμφάνισε με pixel το πρόσωπο της 12χρονης, αναγκάζοντας τη δικηγόρο της οικογένειας να καταγγείλει δημόσια το γεγονός και να στείλει εξώδικα στα κανάλια ζητώντας να προστατευθεί η ανήλικη.

Η παρέμβαση δημοσιογραφικών ενώσεων και αρχών
Την αρχή έκανε το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ, που σε ανακοίνωσή του ζήτησε από τους διευθυντές ειδήσεων των καναλιών νααποσύρουν αμέσως τα τηλεοπτικά συνεργεία από το σπίτι του θύματος και με επιστολές του την παρέμβαση του έως τότε «σιωπηλού» ΕΣΡ, αλλά και της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού χαρακτήρα. Αιχμηρή ανακοίνωση εξέδωσε και το Εποπτικό Όργανο Δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ κάνοντας λόγο για οργή και αποτροπιασμό στο διασυρμό που συντελείται από ορισμένα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

«Τα ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι, μέλη και μη μέλη της Ένωσης, οφείλουν να εναρμονίζονται με τις αρχές της δεοντολογίας του κλάδου και να απέχουν από κάθε μορφής παραβίασης των προσωπικών δεδομένων. Πολύ περισσότερο όταν αυτό αφορά ανηλίκους. Το Εποπτικό Όργανο Δεοντολογίας καταδικάζει ανεπιφύλακτα την χωρίς όρια και φραγμούς δημοσιογραφία της κλειδαρότρυπας και ζητά σοβαρότητα, ευθύνη και αυξημένη προσοχή από όλους τους συναδέλφους».

Η καθυστερημένη αντίδραση του ΕΣΡ περιορίστηκε σε μία λιτή ανακοίνωση, στην οποία απλώς αναφερόταν ότι «απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο δημοσιοποίηση περιστατικών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αποκάλυψη της ταυτότητας του ανηλίκου θύματος, πράξης που υπάγεται στα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής».

Ομοιότητες με Γλυκά Νερά και Πάτρα
Η δημοσιογραφική κάλυψη του βιασμού της 12χρονης φέρνει τις «νωπές» ακόμη μνήμες από τον τρόπο που λειτούργησαν τα ΜΜΕ στην εξίσου αποτρόπαια υπόθεση της δολοφονίας της Καρολάιν Κράουτς από τον Μπάμπη Αναγνωστόπουλο.

Ουδείς ξεχνά τα ρεπορτάζ έξω από τη βίλα των Γλυκών Νερών και τα πλάνα με το μωράκι να απομακρύνεται από το σκηνικό της φρίκης, αλλά και τον φόβο της γιαγιάς του παιδιού και μητέρας της Καρολάιν, Σούζαν, να βγάλει μια βόλτα το μωρό στην Αλόννησο, εξαιτίας των τηλεοπτικών συνεργείων που καραδοκούσαν για ένα ακόμη πλάνο του, λες και αυτό θα διαφώτιζε το κοινό για το φρικτό έγκλημα. Πρόσφατα δε, η παρουσία τηλεοπτικού συνεργείου έξω από το σπίτι των γονιών του Μπάμπη Αναγνωστόπουλου «ανάγκασε» την μητέρα του να προσποιηθεί ότι είναι κάποια άλλη για να «γλιτώσει».

Τα ΜΜΕ απέτυχαν στις «εξετάσεις τους» και στην κάλυψη της εξίσου φρικιαστικής υπόθεσης του θανάτου των τριών παιδιών στην Πάτρα, με τη Ρούλα Πισπιρίγκου να βρίσκει βήμα στις τηλεοπτικές εκπομπές ακόμη και μέσα από τη φυλακή, αλλά και τα τηλεοπτικά συνεργεία να «πολιορκούν» ακόμη και τον αέρα που ανέπνεαν οι οικείοι των πρωταγωνιστών. Και μπορεί τα ανήλικα της υπόθεσης να είναι νεκρά, αλλά ακόμη και ο τάφος τους δεν έγινε σεβαστός. Ουδείς ξεχνά την τηλεοπτική κάλυψη της εκταφής της εννιάχρονης Τζωρτζίνας προκειμένου να ανακτηθεί το τάμπλετ του παιδιού για ανεύρεση πιθανών στοιχείων.

Η τηλεοπτική κάλυψη της διαδικασίας της εκταφής δεν προσέφερε κανένα στοιχείο που να αφορά την ουσία της υπόθεσης, παρά μόνο τα πλάνα της «έντυσαν» τα δραματοποιημένα ρεπορτάζ και χρησιμοποιήθηκαν όσο οι παρουσιαστές έκαναν το δικό τους σόου πάνω στα πτώματα των παιδιών. Και φυσικά το ψηφιακό ολόγραμμα της Τζωρτζίνας που παρουσιάστηκε σε τηλεοπτική εκπομπή προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων.

Ο ρόλος των social media
Την ίδια ώρα που το τηλεοπτικό κοινό «τρέφεται» με εικόνες και δραματοποιημένα ρεπορτάζ υπάρχει κι ένα άλλο κοινό, αυτό των social media, που έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, πολλές φορές όμως με ανθρωποφάγο διάθεση, ακόμη και για τα μέλη των οικογενειών των κατηγορουμένων. «Θύμα» αυτών των διαθέσεων, ο γιος του 53χρονου, που απολύθηκε από μεγάλη εφημερίδα απλά επειδή είναι ο γιος του «εγκληματία», χωρίς φυσικά να τίθεται ασυμβίβαστο, καθώς ασχολούνταν με το διπλωματικό και όχι με το αστυνομικό ή το δικαστικό ρεπορτάζ.

Πέρα, όμως, από αυτό, παρατηρείται στα social media και μια «μεσαιωνική» στροφή στην τιμωρία των κατηγορουμένων, με τις φωνές που ζητούν επαναφορά της θανατικής ποινής, ή να επικρατήσει η ψυχολογία του όχλου και ο «νόμος των φυλακών» για τους παιδοβιαστές να πληθαίνουν, θεωρώντας ότι έτσι θα «γιατρευτεί» η κοινωνία που εκτρέφει τέτοιες συμπεριφορές. Αυτές οι αναφορές βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε κανάλια και σάιτ του Διαδικτύου, θεωρώντας ότι εκφράζουν τον κοινό νου.

Την ίδια ώρα δίνουν και παίρνουν και τα fake news κάθε είδους με αποτέλεσμα οι «νοικοκυραίοι» να επιδίδονται σε αυθόρμητες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, όπως να συγκεντρωθούν στα δικαστήρια για να αποδοκιμάσουν τους κατηγορουμένους ή έξω από το σπίτι της Ρούλας Πισπιρίγκου, πριν από λίγο καιρό, με «όμηρους» τα πρόσωπα του οικογενειακού της περιβάλλοντος.

Υπάρχουν βέβαια και οι φωνές της λογικής στο Διαδίκτυο, μόνο που προβάλλονται οι φωνές του παραλόγου. Άλλωστε θεωρείται ότι «πουλάνε» περισσότερο…