Οι ιστορικοί και οι κοινωνιολόγοι θα μπορούσαν να καταλήξουν σε χρήσιμα συμπεράσματα απλώς παρατηρώντας προσεκτικά το κλίμα των Χριστουγέννων σε ανθρώπινες συμπεριφορές. Ο σκληρός ρεαλισμός, που εγκαινιάζεται τον 19ο αιώνα στη βιομηχανοποιημένη Αγγλία με τον Κάρολο Ντίκενς, στην αγροτική ακόμη Ελλάδα αποτυπώνεται από τη γραφίδα του Παπαδιαμάντη. Στον 20ό αιώνα -και κυρίως μεταπολεμικά- η εορταστική περίοδος μετατράπηκε σε πανηγύρι της οικονομίας που πόρρω απέχει από το θρησκευτικό της περιεχόμενο, όπως και τα χρυσοποίκιλτα άμφια δεν μπορούν να εξομοιωθούν με την ταπεινή φάτνη.
Η φετινή χρονιά όμως θα βρει τους Ελληνες χωρίς καταναλωτικό παροξυσμό αλλά συμπληρώνοντας φόρμες στις ψηφιακές πλατφόρμες για διάφορα επιδόματα.
Το αποκορύφωμα βέβαια ήταν η πρόσφατη πρωθυπουργική εξαγγελία, που επιβεβαίωσε τα λόγια του Αδωνη Γεωργιάδη ότι θα ζήσουμε τον χειμώνα του '42, αλλά εμείς δεν τον πιστέψαμε θεωρώντας ότι ανήκουν στις γνωστές υπερβολές του. Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ειλικρινής και δεν χρησιμοποιούσε τη γλωσσική πλάνη, θα χορηγούσε βοήθημα παρακολούθησης pou pass και θα μετονόμαζε το food pass σε mavrogialouros pass. Κι αντί να γουρλώνει καμαρωτός ως εμπνευστής του μεταμοντέρνου λαϊκισμού, θα μας έκλεινε πονηρά το λουδοβίκειο μάτι σαν να μας έλεγε: «Με ενδιαφέρει να σας κρατήσω ζωντανούς μέχρι τις εκλογές». Θα ανέθετε και σε έναν από τους μπιστικούς του να σβήσει από τα τεφτέρια εκείνες τις παλιές δηλώσεις «θέλουμε δουλειές και όχι ανθρώπους εξαρτημένους από επιδόματα».
Το παρατσούκλι του Αδωνη θα μπορούσε επίσης να είναι «ανυπόμονος», αφού βιάζεται τόσο πολύ για τις Απόκριες που τη μια μεταμφιέζεται σε μανάβη με λάχανα και την άλλη σε υποσαχάριο influcnccr. Αν ωστόσο διέθετε χιούμορ, θα έβαζε στα καλάθια και από ένα αντίγραφο των σκίτσων του Μποστ όπου η Μαμά Ελλάς μαλώνει τον γιο της: «Πειναλέων δεν πρωσέχεις/ κε τον νουν αλλού τον έχεις/ κάνεις βιαστηκάς αθρίσεις/ κι άλλ' αντ' άλλων βρήοκεις λοίσεις/ βάζεις 12 το λάδη, το βούτηρον εξήκοντα/ ενώ έχη επισήμως πάνο από εβδομήκοντα/ το μικιλό σου είνε στο πεζήν κε εις τας πεζοδρομίας/ και δεν μελετάς τας τημάς της αγωρανομίας». Αντί να ποζάρει χαριεντιζόμενος με τους καταναλωτές, αν έστηνε αυτί θα τους άκουγε να ψιθυρίζουν «ai sixtir pass».
Τα φετινά Χριστούγεννα λοιπόν θα είναι στερημένα από το νόημά τους. Μπορεί ο Χριστός να κήρυξε την αγάπη και την ισότητα, αλλά ο διαχωρισμός σε λίγους πλούσιους και πολλούς φτωχούς γίνεται όλο και εντονότερος. Ακόμη και η έννοια της φιλανθρωπίας, που είχε την τιμητική της αυτές τις μέρες, βγαίνει λαβωμένη λόγω της υπόθεσης της Κιβωτού και της οικονομικής δυσπραγίας. Μόνο οι ψυχίατροι θα κάνουν χρυσές δουλειές με τα πολλαπλασιασμένα κρούσματα της κατάθλιψης, που δεν πλήττει πλέον μόνο τους μοναχικούς και τους απόκληρους αλλά και τους νοικοκυραίους, οι οποίοι θα φορέσουν το χαμογελαστό τους πρόσωπο τρώγοντας τη γαλοπούλα, συμμετέχοντας σε μια έστω επίπλαστη ευφορία. Αλλωστε όλοι έχουμε την ανάγκη να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα για κάποιο ταξιδάκι αναψυχής με ένα κρυμμένο τραύμα.
Και τα έφερε έτσι η ζωή και η ψήφος που η παπαδιαμαντική απλότητα θα συναντήσει τον Ελύτη: «Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος/ να ’ν' ήμερος να 'ναι άκακος/ λίγο φαΐ, λίγο κρασί/ Χριστούγεννα κι Ανάσταση».
