Τον τελευταίο καιρό έχει επανακάμψει στο πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης η βαριά λέξη «παρακράτος». Το παράξενο είναι πως η παράταξη που την εκτοξεύει, ελαφρά τη καρδία, εναντίον των πολιτικών της αντιπάλων, είναι η ίδια που κυριολεκτικά έχει δώσει στη λέξη το νοηματικό της περιεχόμενο, τόσο που αποτελεί παράδειγμα για τα λεξικά.

Στο Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, που υπογράφεται από τον κ. Μπαμπινιώτη, που μόνο αριστερό δεν θα τον χαρακτήριζε κανείς, για το λήμμα «παρακράτος», ο λεξικογράφος δίνει το εξής παράδειγμα: «για τη δολοφονία του ευθύνεται το παρακράτος που αναπτύχθηκε στην Ελλάδα κατά τη μετεμφυλιακή περίοδο». Πιθανότατα εννοείται ο γιατρός, ειρηνιστής και αριστερός πολιτικός Γρηγόρης Λαμπράκης και η στυγερή δολοφονία του από το παρακράτος της Δεξιάς το 1963, επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, μία από τις πλέον ειδεχθείς εκδηλώσεις της ισχύος αυτού του μηχανισμού που ονομάζουμε παρακράτος.

Ο ορισμός της λέξης είναι ενδιαφέρων: «εξουσιαστικός μηχανισμός πολιτικοστρατιωτικού χαρακτήρα με ισχυρές διασυνδέσεις και πρόσβαση στους μηχανισμούς της επίσημης κρατικής εξουσίας, παράλληλα προς τους οποίους αναπτύσσει αυθαίρετη μυστική και παράνομη δράση, είτε συμπληρωματικά προς αυτούς, κυρίως ως προς την καταστολή αντιφρονούντων προσώπων και κομμάτων, είτε εμποδίζοντας την εφαρμογή της επίσημης πολιτικής».

Το λεξικό αναφέρει πως ο όρος είναι μεταφραστικό δάνειο από το αγγλικό parastate. Βεβαίως, η λέξη παράγεται από το «παρά+κράτος». Κράτος είναι η μορφή διακυβέρνησης, το πολίτευμα, είναι η χώρα και βέβαια η αρχή, η εξουσία, η ισχύς. Αυτή είναι η αρχική, αρχαία σημασία της λέξης. Η ινδοευρωπαϊκή της ρίζα, ker-t, που σημαίνει «ισχύς, δύναμη», έχει δώσει το γοτθικό hardus, το γερμανικό hart, καθώς και το αγγλικό hard – όλες αυτές οι λέξεις σημαίνουν «σκληρός» και αυτή η ετυμολογική και νοηματική σύνδεση κράτους και σκληρότητας δεν χρειάζεται κανέναν άλλο σχολιασμό.

Αλλες πηγές διασυνδέουν τη λέξη «παρακράτος» με την έκφραση «βαθύ κράτος», που σημαίνει το ίδιο πράγμα. Είναι το ελληνικό «κράτος εν κράτει», που μεταφέρθηκε στα λατινικά ως «imperium in imperio» ή «status in statu».

Πολλές φορές αυτός ο όρος παραπέμπει στην Εκκλησία, η οποία ναι μεν δεν είναι ένα στρατιωτικό/βιομηχανικό σύμπλεγμα συμφερόντων, ωστόσο η τεράστια κοινωνική της απήχηση την έχει όντως καταστήσει ένα θεσμό, που κατά κάποιον τρόπο «συγκυβερνά» με την πολιτική εξουσία. Κι είναι μάλιστα σε πολύ καλύτερη θέση από αυτήν, διότι οι ταγοί της, οι Ιεράρχες, δεν έχουν καν την ανάγκη να εκλεγούν από τον λαό με δημοκρατικές διαδικασίες, όπως τα πολιτικά πρόσωπα που οφείλουν να υποστούν τη βάσανο της κάλπης... Αυτή η τελματωμένη, στην Ελλάδα τουλάχιστον, υπόθεση του χωρισμού Εκκλησίας-κράτους, παραμένει ακόμα ζητούμενο, ακόμα και για φιλολαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες αφού έσπασαν τα μούτρα τους, τελικά κατάλαβαν πως πέρα από κάποιες μικρές ανασχέσεις στη δύναμη της Εκκλησίας, τελικά «δεν τα βάζεις με τους παπάδες», και αν αυτό δεν είναι μια θλιβερή παραδοχή της ισχύος του παρακράτους, τότε δεν ξέρω τι άλλο μπορεί να είναι.

Πάντως πρέπει αν σημειώσουμε πως η έκφραση «βαθύ κράτος», «deep state» στα αγγλικά, είναι κατά λέξη μετάφραση του τουρκικού «derin devlet», που περιγράφει ακριβώς το υπόστρωμα εξουσίας των στρατιωτικών, που παραδοσιακά εμπνέονται από τις αρχές του κεμαλισμού. Ο στρατός, μαζί με τις μυστικές υπηρεσίες, τα Σώματα Ασφαλείας και τους μεγάλους βιομηχανικούς ομίλους με την τεράστια οικονομική και κοινωνική τους δύναμη, δημιουργούν ένα βαθύ κράτος στη γείτονα, που δεν κινδυνεύει σοβαρά από την πολιτική εξουσία, εάν δηλαδή θα υπήρχε κάποιος κοινοβουλευτικός που θα επιχειρούσε να το θίξει, πατώντας όμως κι αυτός στον άλλο μεγάλο πόλο εξουσίας στην Τουρκία, που είναι βέβαια το Ισλάμ, άλλο κράτος εν κράτει, άλλο ντερίν ντεβλέτ κι εκείνο.

Δεν είναι όμως μόνο η Ελλάδα και η Τουρκία, οι άσπονδοι ΝΑΤΟϊκοί σύμμαχοι της Ανατολικής Μεσογείου, οι μόνες χώρες που υποφέρουν από την παρακρατική νεοπλασία. Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες, όπως ας πούμε στην Ιταλία, και δεν θα μιλήσουμε τώρα για τον παντοδύναμο Καθολικισμό, αλλά για άλλα κέντρα εξουσίας του ιταλικού βαθέος κράτους. Οι παλιότεροι θα θυμούνται το ηχηρό σκάνδαλο με τη «P2», μια συντομογραφία της Μασονικής Στοάς «Propaganda Due», που τελικά διαλύθηκε με ειδικό νόμο του ιταλικού κράτους τον Ιανουάριο του 1982. Οπως είχε δηλώσει τότε η υπουργός Τίνα Ανσέλμι, που διεξήγε την έρευνα για τη δράση της Στοάς, η Ρ2 ήταν μια «ανατρεπτική, εγκληματική οργάνωση».

Εν τέλει, η δράση του βαθέος κράτους στις υπερδυνάμεις του πλανήτη, στην πρώην Σοβιετική Ενωση, νυν Ρωσική Ομοσπονδία, και στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι ο ορισμός της παρακρατικής εξουσίας. Από την ΚαΓκεΜπε (KGB) του Λαβρέντι Μπέρια, στις αθρόες εξαφανίσεις δημοσιογράφων που ενοχλούν το προσωπαγές καθεστώς Πούτιν, και από τον ανεκδιήγητο Ρίτσαρντ Νίξον, που αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την προεδρία εξαιτίας την αποκάλυψης του σκανδάλου Γουότεργκέιτ με τις παράνομες παρακολουθήσεις των πολιτικών του αντιπάλων, μέχρι τον κύριο Ντόναλντ Τραμπ και τις ύποπτες πολιτικές και οικονομικές διασυνδέσεις του ιδίου και της οικογένειάς του με νεοναζιστικές, ρατσιστικές ομάδες όπως η Κου Κλουξ Κλαν, το παρακράτος είναι εδώ, ενωμένο, δυνατό, είναι παντού, και πολύ δύσκολα θα απαλλαγούμε από δαύτο.

Ειδικά όταν υπάρχουν πολίτες, οι οποίοι εμπιστεύονται πολιτικές παρατάξεις που κατηγορούν άλλους για παρακράτος, όταν από τους κόλπους αυτών των παρατάξεων έχουν βλαστήσει άνθη όπως ο Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης, ο βιαστής, παιδεραστής, ακροδεξιός και πληροφοριοδότης της Αστυνομίας, που έφαγε μόνο οχτώ χρόνια γιατί έσπασε το κεφάλι του Γρηγόρη Λαμπράκη με σιδερολοστό, για να αμνηστευτεί μετά από την (ακροδεξιά...) Δικτατορία.

Νησίδες  ΕΝΘΕΤΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟΥ