Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας: Υποχρεωτικά για όλα τα σχολεία (ΦΕΚ) - Με στόχο το φθηνό ευέλικτο και πειθαρχημένο σχολείο
Από την … Έκθεση Ιδεών του ΦΕΚ
Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ η απόφαση της υφυπουργού Παιδείας για τους βασικούς άξονες και το περιεχόμενο του εσωτερικού κανονισμού που είναι υποχρεωμένες να έχουν οι σχολικές μονάδες από το σχ. έτος 2020-2021
Όλο το ΦΕΚ μια αποτυχημένη …Έκθεση Ιδεών που ανάγει τον Εσωτερικό Κανονισμό (ΕΚ) με πανάκεια που θεραπεύει «πάσαν νόσον» ή το μαγικό ραβδί που λύνει τα προβλήματα συμπεριφοράς και πειθαρχίας. Μια έκθεση ιδεών «εκτός θέματος» που δε λαμβάνει υπόψη τους χίλιους δυο εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς παράγοντες που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά και γονιμοποιούν το έδαφος για την ευδοκίμηση φαινομένων παραβατικότητας και σχολικής βίας. Στην πραγματικότητα επιδιώκει με δημοκρατικοφανή τρόπο την χειραγώγηση και τη συμμόρφωση των μαθητών, κυρίως, αλλά και των εκπαιδευτικών στο πλαίσιο του φτηνού ευέλικτου και πειθαρχημένου σχολείου.
Οι σοβαρότερες αιτίες, για παραβατικές συμπεριφορές, «αποκλίσεις» και φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας που αναπαράγονται και στον χώρο του σχολείου, όμως, μπορούν να αναζητηθούν στις δομές της καπιταλιστικής κοινωνίας που χαρακτηρίζονται από έναν απάνθρωπο ανταγωνισμό που διαπερνά όλες τις μορφές της κοινωνικής ζωής. Η κοινωνική περιθωριοποίηση ευπαθών κοινωνικών ομάδων που εντείνεται από την οικονομική κρίση, τα εργασιακά προβλήματα τροφοδοτούν τη βία και την εγκληματικότητα. Η ίδια η πολιτική της κυβέρνησης είναι η απεχθέστερη μορφή βίας εναντίον του κόσμου της εργασίας και του «κοινωνικού κράτους» που σπέρνει τη φτώχεια, την ανεργία και τη μαζική εξαθλίωση. Όσο η φτώχεια , ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι διακρίσεις, η βία και η εκμετάλλευση ανθούν, τόσο θα οξύνονται τα φαινόμενα ενδοσχολικής βίας.
Ας διαβάσουμε όμως πρώτα την «εκτός θέματος» Έκθεση Ιδεών, δηλαδή το ΦΕΚ:
Από το σχολικό έτος 2020-2021 και εφεξής, κάθε σχολική μονάδα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης οφείλει να έχει εγκεκριμένο Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας στον οποίο αναφέρονται θέματα σχετικά με τη λειτουργία της.
Με τον όρο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του Σχολείου εννοούμε το σύνολο των όρων και των κανόνων που αποτελούν προϋποθέσεις, για να πραγματοποιείται ανενόχλητα, μεθοδικά και αποτελεσματικά το έργο του Σχολείου. Επιπλέον, ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του Σχολείου αποτελεί σημαντικό παιδαγωγικό μέσο που βοηθά στην ομαλή σχολική ζωή, στη συνεργασία, στην αλληλεγγύη, στον δημοκρατικό διάλογο και στην αποδοχή της διαφορετικότητας. Σκοπός του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας του Σχολείου είναι η θεμελίωση ενός πλαισίου που υποστηρίζει το εκπαιδευτικό έργο και την απρόσκοπτη συμμετοχή όλων στην εκπαιδευτική διαδικασία, η διαμόρφωση κλίματος που στηρίζει την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών/μαθητριών, η εξασφάλιση της σωματικής ασφάλειας και της συναισθηματικής πλήρωσης όλων των μελών της σχολικής κοινότητας, κ.ά.
Ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας συντάσσεται ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή/της Διευθύντριας της σχολικής μονάδας και με τη συμμετοχή όλων των μελών του συλλόγου διδασκόντων, των μελών του διοικητικού συμβουλίου του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων, καθώς και εκπροσώπου του οικείου Δήμου. Στις σχολικές μονάδες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη διαδικασία του προηγούμενου εδαφίου συμμετέχει και το Προεδρείο του δεκαπενταμελούς μαθητικού συμβουλίου.
Η απόφαση εγκρίνεται από τον Συντονιστή/τη Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου που έχει την παιδαγωγική ευθύνη του Σχολείου και από τον Διευθυντή/τη Διευθύντρια Εκπαίδευσης.
Ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας κοινοποιείται σε όλους τους γονείς/κηδεμόνες και αναρτάται στον ιστότοπο του Σχολείου, την πρώτη φορά εφαρμογής του αμέσως μετά την έγκριση αυτού, ενώ τα επόμενα έτη με την έναρξη του σχολικού έτους. Η ακριβής τήρησή του αποτελεί ευθύνη και υποχρέωση της Διεύθυνσης του Σχολείου, των εκπαιδευτικών, των μαθητών/μαθητριών και των γονέων/κηδεμόνων. Περιεχόμενο του Εσωτερικού Κανονισμού –
Οι κεντρικοί άξονες του Εσωτερικού Κανονισμού
1.Προσέλευση – παραμονή στο Σχολείο και αποχώρηση από αυτό.
Η έγκαιρη προσέλευση των μαθητών/μαθητριών στο σχολείο καθώς και η τακτική και ανελλιπής φοίτηση απο τελούν βασικά στοιχεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι μαθητές/μαθήτριες προσέρχονται στο σχολείο πριν από την έναρξη των μαθημάτων, ενώ όσοι προσέρχονται με καθυστέρηση παραμένουν σε καθορισμένο, εκ των προτέρων, χώρο στο Σχολείο και εισέρχονται στην τάξη τους, μετά την ολοκλήρωση της τρέχουσας διδακτικής ώρας, εκτός αν ο Σύλλογος Διδασκόντων/Διδασκουσών έχει αποφασίσει διαφορετικά για τη είσοδο των μαθη τών/μαθητριών στην τάξη τους.
Οι μαθητές/μαθήτριες δεν επιτρέπεται να αποχωρή σουν από το Σχολείο πριν από τη λήξη των μαθημάτων, χωρίς άδεια. Αν παρουσιαστεί ανάγκη έκτακτης απο χώρησης, κατά τη διάρκεια του σχολικού ωραρίου (π.χ. ασθένεια), ενημερώνεται ο/η γονέας/κηδεμόνας για να παραλάβει το παιδί του/της, εφόσον αυτό είναι ανήλικο.
- Συμπεριφορά μαθητών/τριών – Παιδαγωγικός έλεγχος
Αποκλίσεις των μαθητών από τη δημοκρατική συμπεριφορά, τους κανόνες του σχολείου, τους όρους της ισότιμης συμμετοχής στη ζωή του Σχολείου, από τον οφειλόμενο σεβασμό στον/στην εκπαιδευτικό, στη σχολική περιουσία, στον συμμαθητή/τη συμμαθήτρια, πρέπει να θεωρούνται σχολικά παραπτώματα.
Τα σχολικά παραπτώματα θα αντιμετωπίζονται από το σχολείο, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και με γνώμονα την αρχή ότι η κατασταλτική αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων πρέπει να είναι η τελευταία επιλογή, χωρίς όμως να αποκλείεται ως παιδαγωγικό μέτρο.
Τα θέματα παραβατικής συμπεριφοράς των μαθητών/ μαθητριών στο Σχολείο αποτελούν αντικείμενο συνεργασίας του/της εκπαιδευτικού της τάξης με τον/τη Σύμβουλο Σχολικής ζωής, τον Διευθυντή/τη Διευθύντρια της σχολικής μονάδας, τον Σύλλογο Διδασκόντων/Διδασκουσών και τον Συντονιστή/τη Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου, προκειμένου να υπάρξει η καλύτερη δυνατή παιδαγωγική αντιμετώπισή τους. Σε κάθε περίπτωση και πριν από οποιαδήποτε απόφαση, λαμβάνεται υπόψη η βασική αρχή του σεβασμού της προσωπικότητας και των δικαιωμάτων του παιδιού.
- Πρόληψη φαινομένων Βίας και Σχολικού εκφοβισμού
H ανάπτυξη θετικού σχολικού κλίματος αποτελεί σημαντικό παράγοντα της διαδικασίας πρόληψης ή/και αντιμετώπισης φαινομένων βίας, παρενόχλησης, εξαναγκασμού και σχολικού εκφοβισμού. Χαρακτηριστικά του θετικού και υγιούς σχολικού κλίματος είναι ο αμοιβαίος σεβασμός, η αποδοχή της διαφορετικότητας, η προ ώθηση της συνεργασίας με Φορείς, η συνεργασία του Σχολείου με την οικογένεια, κ.ά.
- Σχολικές Εκδηλώσεις – Δραστηριότητες
Το Σχολείο οργανώνει μια σειρά εκδηλώσεων/δραστηριοτήτων, που στόχο έχουν τη σύνδεση σχολικής και κοινωνικής ζωής, τον εμπλουτισμό των υπαρχουσών γνώσεων των μαθητών/μαθητριών, την απόκτηση δεξιοτήτων ζωής και την ευαισθητοποίησή τους σε κοινωνικά θέματα.
Οι ενδοσχολικές εκδηλώσεις, οι σχολικές δραστηριότητες και η συμμετοχή σε καινοτόμα σχολικά προγράμματα πρέπει να γίνονται με πρωτοβουλίες, ιδέες και ευθύνη των ίδιων των μαθητών/μαθητριών, διότι έτσι αυτοί/αυτές αισθάνονται υπεύθυνοι/υπεύθυνες, αναδεικνύουν τις ικανότητές τους, τις κλίσεις τους, τα ενδιαφέροντά τους και το ταλέντο τους.
- Συνεργασία Σχολείου – Οικογένειας – Συλλόγου Γονέων/Κηδεμόνων
Το Σχολείο πρέπει να βρίσκεται σε αγαστή συνεργασία με την οικογένεια του μαθητή/της μαθήτριας, με τον Σύλλογο Γονέων/Κηδεμόνων και Φορέων, των οποίων όμως ο ρόλος πρέπει να είναι διακριτός. Κάθε φορά που δημιουργείται θέμα το οποίο σχετίζεται με συγκεκριμένο μαθητή/συγκεκριμένη μαθήτρια, ο πρώτος που θα πρέ πει να ενημερωθεί σχετικά είναι ο γονέας/κηδεμόνας, ο οποίος θα πρέπει να συνεργαστεί με το Σχολείο.
- Ποιότητα του σχολικού χώρου
Ένας από τους στόχους του Σχολείου πρέπει να είναι η καλλιέργεια της αίσθησης της ευθύνης στους μαθητές/ στις μαθήτριες σε ό,τι αφορά την ποιότητα του σχολικού χώρου. Καθαροί και συντηρημένοι χώροι αιθουσών, εργαστηρίων, του αύλειου χώρου, της σχολικής περιουσίας, κ.λπ. διαμορφώνουν τον περιβάλλοντα χώρο μέσα στον οποίο είναι δυνατόν να καλλιεργηθεί η ψυχή του παιδιού. Φθορές, ζημιές και κακή χρήση της περιουσίας του Σχολείου αποδυναμώνουν τις εκπαιδευτικές δυνατότητές του και παιδαγωγικά εθίζουν τον μαθητή/τη μαθήτρια στην αντίληψη της απαξίωσης της δημόσιας περιουσίας.
Μαθητής/Μαθήτρια που προκαλεί φθορά στην περιουσία του Σχολείου, ελέγχεται για τη συμπεριφορά αυτή και η δαπάνη αποκατάστασης βαρύνει τον κηδεμόνα του ή τον ίδιο.
Έκθεση αποτίμησης – ανατροφοδότηση – προτάσεις βελτίωσης Ο
Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας επικαιροποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα, μέσω της προβλεπό μενης από τον νόμο συμμετοχικής διαδικασίας όλων των μελών της σχολικής κοινότητας, έτσι ώστε να συμπερι λαμβάνει νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, να ανταποκρίνεται στις αλλαγές των συνθηκών λειτουργίας του Σχολείου και τις, κατά καιρούς, Αποφάσεις των αρμόδιων συλλογικών οργάνων του.
Ο κοινά συμφωνημένος Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας βασίζεται στην ισχύουσα νομοθεσία και στις σύγχρονες παιδαγωγικές και διδακτικές αρχές. Η τήρησή του από τους μαθητές/τις μαθήτριες, τους/τις εκπαιδευ τικούς και τους γονείς/κηδεμόνες, με αμοιβαίο σεβασμό στον διακριτό θεσμικό ρόλο τους, ώστε να έχει πληρότητα, γενική αποδοχή και εφαρμογή, αποτελεί προϋπόθεση της εύρυθμης λειτουργίας του Σχολείου. Είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορεί το Σχολείο να οικοδομήσει για να πετύχει τους στόχους και το όραμά του.
Θέματα που ανακύπτουν και δεν προβλέπονται από τον Κανονισμό, αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση από τον Διευθυντή/τη Διευθύντρια του Σχολείου και τον Σύλλογο Διδασκόντων/Διδασκουσών, καθώς και από τον Συντονιστή/τη Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου, σύμφωνα με τις αρχές της παιδαγωγικής επιστήμης και την εκπαιδευτική νομοθεσία, σε πνεύμα συνεργασίας με όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας.
Ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας ισχύει για ένα σχολικό έτος.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 4 Φεβρουαρίου 2021
Η Υφυπουργός ΖΩΗ ΜΑΚΡΗ
Διαβάστε πατώντας εδώ το ΦΕΚ σε μορφή pdf
Φτηνό – ευέλικτο – πειθαρχημένο σχολείο!
Με ορυμαγδό αντιεκπαιδευτικών μέτρων, από την τράπεζα θεμάτων, τα μέτρα για την τεχνική εκπαίδευση μέχρι το σημερινό ΦΕΚ για τον εσωτερικό κανονισμό η κυβέρνηση της ΝΔ συνεχίζει την πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων με βάση τις κατευθύνσεις ΕΕ – ΔΝΤ και ΟΟΣΑ. Το σχολείο-μηχανισμός εγχάραξης ιδεολογίας και πρακτικών στάσεων αλλάζει. H παροχή γενικής κουλτούρας πρέπει να ενσωματώνει την εκπαίδευση των δεξιοτήτων, την «εκμάθηση της μάθησης» και ο μαθητής να συνηθίζει στην ιδέα της διαρκούς ανασφάλειας και της εργασιακής περιπλάνησης.
Στην πραγματικότητα διαμορφώνεται το φθηνό, πειθαρχημένο και ευέλικτο σχολείο, με στόχο τη διαμόρφωση των νέων ως συντελεστών της παραγωγής, καλλιεργώντας έτσι μια μονομερή παραγωγίστικη αντίληψη για το ρόλο της εκπαίδευσης, γι' αυτό και σ' όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του '90 όλο και περισσότεροι φραγμοί μπαίνουν, ακυρώνοντας τη δυνατότητα μόρφωσης για όλους.
Η σχολική πειθαρχία με τη ρύθμιση του σχολικού χωροχρόνου στοχεύει στη συγκρότηση υποκειμενικοτήτων μαθητών/τριών με απώτερο σκοπό την πολιτική- Κοινωνική καθυπόταξή τους. Ο ΕΚ δηλαδή οι κανόνες που τις δραστηριότητες και τη σχολική ζωή, όλα μαζί συνθέτουν ένα πλέγμα που επιτρέπει την επιτήρηση, την πειθάρχηση και την καθυπόταξη των μαθητών. Η σχολική εξουσία επιβάλλεται στα μαθητικά υποκείμενα απαιτώντας από αυτά να δρουν με καθορισμένο τρόπο. Μόνο που με τη σύνταξη του ΕΚ δίνεται η ψευδαίσθηση της συμμετοχής όλων στη σύνταξή τους. Οι ομοιότητες με τις διαδικασίες αξιολόγησης πασιφανείς. Εγώ συμμετέχω, εσύ συμμετέχεις, αυτός συμμετέχει, εμείς συμμετέχουμε, αυτοί αποφασίζουν. Με άλλα λόγια σε ένα αυστηρά ιεραρχημένο εκπαιδευτικός σύστημα υπάρχουν σχέσεις εξουσίας και από τους μαθητές απαιτείται η παθητική συμμόρφωση, έστω και αν δίνεται η ψευδαίσθηση συμμετοχής στη διαδικασία σύνταξης του ΕΚ. Άλλωστε ο ΕΚ κόβεται και ράβεται στο πλαίσιο του γενικότερου θεσμικού πλαισίου που καθορίζει τη λειτουργία των σχολείων χωρίς ουσιαστικά περιθώρια αυτονομίας.
Μην ξεχνάμε ότι τις τελευταίες τρεις δεκαετίες υπάρχει περίσσευμα ΕΚ. Οι περισσότεροι Ε.Κ. είναι γραμμένοι με διατακτικό ύφος. Είναι δηλαδή μια σειρά κανόνων που πρέπει να εφαρμόζονται, χωρίς να αιτιολογείται για ποιο λόγο πρέπει να γίνει αυτό. ΕΚ με έμφαση ή αποκλειστικά στις υποχρεώσεις των μαθητών, χωρίς να αναφέρουν τα δικαιώματά τους. Στην συντριπτική πλειονότητά τους δεν αναφέρονται στις μαθητικές κοινότητες και στα εκλεγμένα μέλη τους (πενταμελή τμημάτων και δεκαπενταμελές).
Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι ότι βασικές αρχές δημοκρατικής λειτουργίας δεν εφαρμόστηκαν στους περισσότερους από τους ΕΚ. Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι ισχύουν οι γενικές διαπιστώσεις του Συνηγόρου του Παιδιού ως προς το ότι οι Ε.Κ. είναι κυρίως παράθεση εντολών οι οποίες δημιουργήθηκαν απόντων των μαθητών και τις οποίες συνήθως καλούνται να εφαρμόσουν μόνο οι μαθητές και ότι οι περισσότεροι Ε.Κ. αγνοούν το λόγο των μαθητών και στην εφαρμογή του Ε.Κ. Επιπλέον η έρευνα διαπιστώνει ότι ελάχιστοι Ε.Κ. αναγνωρίζουν κάποιο λόγο ή ρόλο στα θεσμοθετημένα μαθητικά συμβούλια (δεκαπενταμελές σχολείου και πενταμελή τμημάτων).
Γιώργος Κ. Καββαδίας - drepani.gr (argyrades.gr)
