Η έναρξη της τουριστικής περιόδου είναι πλέον χαμένο παιχνίδι για την Ελλάδα, καθώς οι πιθανότητες να υποδεχθούμε τουρίστες από τις αρχές Απριλίου είναι πλέον μηδαμινές.
Άλλωστε, σύμφωνα με το υπουργείο Τουρισμού, η τουριστική σεζόν επίσημα αναμένεται να έχει ανοίξει έως τις 14 Μαΐου, υπό την προϋπόθεση πως όλα θα εξελιχθούν καλύτερα στο μέτωπο της πανδημίας (καθώς θα έχει προχωρήσει η εμβολιαστική διαδικασία) και δεν θα υπάρξουν άλλες ανατροπές και απρόοπτα.
Ωστόσο η Βρετανία, δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εσόδων για τον ελληνικό τουρισμό μετά τη Γερμανία, σχεδιάζει απαγόρευση εξωτερικών ταξιδιών μέχρι και τις 30 Ιουνίου, γεγονός που φέρνει τα πάνω κάτω στον ελληνικό σχεδιασμό.
Σημειώνεται πως σε νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη βρετανική Βουλή προβλέπεται απαγόρευση ταξιδιών για μη ουσιώδεις λόγους και πρόστιμο 5.000 λιρών μέχρι τις 30 Ιουνίου. Εν αναμονή της ψήφισης του νομοσχεδίου, ο προβληματισμός της ταξιδιωτικής αλυσίδας είναι τεράστιος, καθώς κάθε αλλαγή των πλάνων κοστίζει πλέον ακριβά στην τουριστική βιομηχανία.
Την ίδια ώρα Γαλλία, ΗΠΑ και Ιταλία, χώρες που μας «έστελναν» πολλούς τουρίστες, στρέφουν τον τουρισμό στην εσωτερική μετακίνηση για λόγους τόνωσης των οικονομιών τους. Η Γερμανία μάλιστα, που δεν έχει καλοκαιρινά θέρετρα, εφαρμόζει σκληρό λοκντάουν και δύσκολα θα ανοίξει σύνορα νωρίς.
Η TUI και Jet2holidays πάντως εξακολουθούν να σχεδιάζουν την έναρξη των ταξιδιών στις 17 Μαΐου, όπως αρχικά αναμενόταν, όμως η επόμενη ημέρα θα είναι αβέβαιη αν τελικά υπάρξει εμπάργκο προς τους Βρετανούς τουρίστες που θέλουν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό μέχρι τις 30 Ιουνίου.
Στο κόκκινο
Σε αυτό λοιπόν το σκηνικό και με δεδομένες τις τεράστιες απώλειες του 2020, το μόνο σίγουρο είναι ότι το 2021 ο ανταγωνισμός για την προσέλκυση των Ευρωπαίων ταξιδιωτών θα είναι στο κόκκινο, όπως είναι τώρα και ο επιδημιολογικός χάρτης στην Ευρώπη. Όλες οι τουριστικές αγορές της Μεσογείου μπαίνουν στη φετινή σεζόν έχοντας συσσωρεύσει τεράστιες απώλειες το 2020 και θα κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους ώστε να κερδίσουν μεγαλύτερα μερίδια της πίτας του τουρισμού φέτος.
Ενθαρρυντικά όμως είναι και τα στοιχεία από την τελευταία έρευνα με τίτλο «Φήμη και επισκεψιμότητα της Ελλάδας – Προτιμήσεις των τουριστών» του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων σε συνέχεια της έρευνας που διεξήγαγαν το Royal Elcano Institute και η Turespana της Ισπανίας (σε 29 χώρες και 33 αγορές εντός και εκτός της Ευρώπης, με συνολικό δείγμα 17.300 ατόμων εστιασμένο σε ταξιδιώτες και δυνητικούς ταξιδιώτες προς την Ευρώπη).
Εκεί λοιπόν έχουμε το αισιόδοξο αποτέλεσμα ότι στο σύνολο των αγορών, όσον αφορά τους προτιμώμενους προορισμούς από τους δυνητικούς ταξιδιώτες, μετά την Ιταλία στην πρώτη θέση και την Ισπανία στη δεύτερη, ακολουθούν η Ελλάδα, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο συμπληρώνοντας το τοπ 5.
Αυτό το αποτέλεσμα αφήνει ανοικτό ένα παράθυρο αισιοδοξίας σε όσους λένε ότι η χρονιά αυτή θα είναι καλύτερη σε σύγκριση με το καταστροφικό 2020. Στόχος όμως θα πρέπει να είναι να μην υπάρξουν καθυστερήσεις και απρόοπτα στην εμβολιαστική διαδικασία από το δεύτερο εξάμηνο. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε πως σχεδόν τα δύο τρίτα των τουριστικών εσόδων προέρχονται από τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο.
Άλλωστε για τον ελληνικό τουρισμό ο πρώτος βασικός στόχος είναι η ανάκτηση τουλάχιστον του 50% της τουριστικής κίνησης του 2019, χρονιά που έφερε στο τουριστικό ταμείο 18,2 δισ. ευρώ ταξιδιωτικές εισπράξεις, το υψηλότερο ποσό των τελευταίων ετών, με ταυτόχρονο ρεκόρ και στο επίπεδο των αφίξεων.
Το οικονομικό επιτελείο ενστερνίζεται αυτές τις απόψεις και πορεύεται με την πρόβλεψη ότι ο τουρισμός θα μπορέσει να επιστρέψει το πολύ στο 45% – 50% των εισπράξεων που είχε το 2019. Δηλαδή σε έναν τζίρο της τάξης των 8-9 δισ. ευρώ, έναντι 4 δισ. που πέτυχε το 2020 και 18 δισ. την προ κορωνοϊού περίοδο.
Άλλωστε η τελευταία πρόβλεψη, όπως εκφράστηκε από το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, είναι για ύφεση της τάξης του 7% το πρώτο τρίμηνο, με έναν ρυθμό ανάπτυξης κάτω από το 3% για το σύνολο του 2021. Ωστόσο οι κρατήσεις των ξενοδοχείων στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 74% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο και οι αναζητήσεις στο διαδίκτυο για δωμάτια μειώθηκαν κατά 63%, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν αυτήν την εβδομάδα.
Τρία σενάρια
Όπως και να έχει πάντως στο οικονομικό επιτελείο πιστεύουν στην ανάγκη να προετοιμαστεί κατάλληλα το άνοιγμα του τουρισμού καθώς από την πορεία του θα εξαρτηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό και η πορεία του ΑΕΠ κατά τη φετινή χρονιά. Στα συρτάρια του υπουργείου Οικονομικών υπάρχουν τρία σενάρια:
- Το βασικό σενάριο προβλέπει ότι τα έσοδα του τουρισμού θα είναι φέτος διπλάσια από την περυσινή χρονιά. Αυτό σημαίνει ότι θα φτάσουν στα 8-9 δισ. ευρώ από 4-5 δισ. ευρώ το 2020. Επιβεβαίωση του βασικού σεναρίου οδηγεί σε ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 3,5%. Σημαίνει επίσης ότι καλύπτονται, μέσα στο 2021, οι μισές απώλειες που προκάλεσε η πανδημία στο τουριστικό προϊόν της χώρας (σ.σ.: το οποίο το 2019 απέφερε έσοδα περίπου 18-19 δισ. ευρώ.
- Το θετικό σενάριο ανεβάζει τον πήχη των εσόδων πάνω από τα 10 δισ. ευρώ, αλλά η επιβεβαίωσή του προϋποθέτει θετικές εξελίξεις στα μέτωπα του εμβολιασμού και του πιστοποιητικού. Το θετικό σενάριο μπορεί να οδηγήσει σε ρυθμό ανάπτυξης υψηλότερο ακόμη και του 4-4,5%.
- Το αρνητικό σενάριο λέει ότι τα έσοδα του τουρισμού θα κινηθούν λίγο υψηλότερα από τα επίπεδα του 2020, δηλαδή λίγο πάνω από τα 5 δισ. ευρώ.
Για να επιβεβαιωθεί το βασικό ή το θετικό σενάριο, στην κυβέρνηση «ποντάρουν» στην καλή προετοιμασία των επιχειρήσεων και των πολιτών. Η εξοικείωση με τα self tests εκτιμάται ότι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της διασποράς κατά το άνοιγμα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.- Από την άλλη, με τις μεγάλες ενέσεις ρευστότητας που θα έρθουν το επόμενο διάστημα, εκτιμάται ότι οι επιχειρήσεις που εμπλέκονται έμμεσα ή άμεσα με τον τουρισμό (λιανεμπόριο, εστίαση, καταλύματα) μπορούν να είναι έτοιμες για τη φετινή σεζόν.
Πώς θα έρχονται οι τουρίστες από τον Μάιο
- Προκειμένου να έρθει κάποιος στη χώρα μας πρέπει είτε να είναι εμβολιασμένος ή να έχει αναρρώσει από την ασθένεια Covid-19 ή να έχει αρνητικό τεστ.
- Μετά την άφιξή του ο επισκέπτης θα υποβληθεί σε δειγματοληπτικό έλεγχο στο αεροδρόμιο με το σύστημα «EVA».
- Θα υπάρχουν, όπως και πέρσι, ξενοδοχεία καραντίνας, όπου τα κρούσματα θα μπορέσουν να απομονωθούν αυτόματα.
- Θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται σε ισχύ τα υγειονομικά πρωτόκολλα στις επιχειρήσεις
