Το 62% των προσφυγόπουλων σχολικής ηλικίας που διαμένουν στις δομές φιλοξενίας της ηπειρωτικής χώρας και στα κέντρα υποδοχής των νησιών εγγράφονται στα σχολεία και τις τάξεις υποδοχής, ωστόσο το ποσοστό των παιδιών που φοιτά πραγματικά ανέρχεται μόλις στο 14,2%. Αυτό καταδεικνύει πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη για την εκπαιδευτική ένταξη παιδιών που διαβιούν σε δομές φιλοξενίας και ΚΥΤ, το οποίο δημοσιοποιείται σήμερα.

Συγκεκριμένα, στις δομές φιλοξενίας διέμεναν τον Ιανουάριο του 2021 10.431 παιδιά σχολικής ηλικίας. Από αυτά είχαν εγγραφεί στα σχολεία τα 6.472 και φοιτούσαν μόλις 1.483. Την ίδια ώρα το 82% των κέντρων φιλοξενίας που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο του Συνηγόρου του Πολίτη δήλωσε αδυναμία στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, λόγω έλλειψης εξοπλισμού και πρόσβασης στο διαδίκτυο. Οι αριθμοί είναι ακόμα χειρότεροι για τα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης των νησιών, όπου ως τον Ιανουάριο 2021 φοιτούσαν μόλις επτά παιδιά, από τα 178 εγγεγραμμένα στα σχολεία και σε σύνολο 2.090 ανηλίκων σχολικής ηλικίας που διέμεναν σε αυτά.

Οι κύριοι λόγοι για τη μη φοίτηση των παιδιών στα σχολεία είναι, σύμφωνα με το πόρισμα, η απαγόρευση εξόδου των προσφύγων από τα κέντρα φιλοξενίας, η υποστελέχωση των τάξεων υποδοχής, τα προβλήματα στις μεταφορές παιδιών από τις δομές στα σχολεία (21 δομές δήλωσαν ότι δεν είναι σε θέση να υλοποιήσουν μεταφορές μαθητών), η έλλειψη εξοπλισμού για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση την περίοδο της πανδημίας, η μη διενέργεια εμβολίων και η προβληματική στάση διευθυντών σχολείων και διευθύνσεων εκπαίδευσης. Επίσης, στην έρευνα αναδεικνύεται η έλλειψη κενών θέσεων, προσωπικού και χώρων στα σχολεία περιοχών με αυξημένο πληθυσμό.

Σημειώνεται ότι η έρευνα του Συνηγόρου έγινε σε 36 δομές φιλοξενίας και κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης. Όπως παρατήρησε σε σχετική εκδήλωση η Θεώνη Κουφονικολάκου, βοηθός Συνήγορος του Παιδιού, «υπάρχουν δομές που ανταποκρίθηκαν καλύτερα στις σχολικές ανάγκες των παιδιών και αυτό μας δείχνει ότι τα προβλήματα αυτά δεν σχετίζονται αμιγώς με την πανδημία». Επίσης, η κ. Κουφονικολάκου έκανε λόγο για «αποσχολειοποίηση και συναισθηματική και ψυχική αποθάρρυνση μεγάλου πληθυσμού των παιδιών από την εκπαιδευτική διαδικασία», όπως προκύπτει από την έρευνα.

Ένοχη η πολιτική της κυβέρνησης

Η πολιτική της κυβέρνησης στην εκπαίδευση των προσφύγων υπονομεύει το βασικό δικαίωμα των παιδιών στην εκπαίδευση, καθώς δεν δημιουργεί συνθήκες ουσιαστικής μάθησης. Η έλλειψη τάξεων υποδοχής σε πολλά σχολεία που φοιτούν προσφυγόπουλα, καθιστά αδύνατον τα παιδιά να αποδώσουν, μαθησιακά, στο πλαίσιο της σημερινής λειτουργίας των σχολείων (πολυπληθείς τάξεις, διαφορετικά μορφωτικό υπόβαθρο των προσφυγόπουλων, διαφορετικά επίπεδα γνώσης της ελληνικής γλώσσας...), παρά τις προσπάθειες της πλειονότητας των εκπαιδευτικών που, πρακτικά, χωρίς καμιά επιμόρφωση σε θέματα εκπαίδευσης προσφύγων και διδασκαλίας των ελληνικών ως δεύτερης γλώσσας και χωρίς ουσιαστική στήριξη, παλεύουν να τα κρατήσουν στο σχολείο, διαμορφώνοντας συνήθως μόνοι τους το εκπαιδευτικό υλικό, προσαρμόζοντας τη διδασκαλία τους και αφιερώνοντας χρόνο εκτός τάξης. Γι’ αυτό είναι επιτακτική η ανάγκη να δημιουργούνται άμεσα τάξεις υποδοχής και ενισχυτικής διδασκαλίας σε όλα τα σχολεία όπου φοιτούν προσφυγόπουλα (σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης) αποθαρρύνει τα προσφυγόπουλα από τη φοίτηση τους στο σχολείο, αφού δεν τους δίνεται η δυνατότητα να μάθουν ή να βελτιώσουν τις γνώσεις τους στα ελληνικά και στα υπόλοιπα μαθήματα. Έτσι, αντί να ευνοείται η ένταξη στη σχολική κοινότητα και η περαιτέρω κοινωνικοποίηση τους, δυσχεραίνεται ακόμη περισσότερο, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για ελλιπή φοίτηση ή για τη διακοπή της και καλλιεργείται το έδαφος για την ανάπτυξη φαινομένων ρατσισμού και αποκλεισμού.

Αιτήματα εκπαιδευτικής κοινότητας

Δημιουργία τάξεων υποδοχής και υποστηρικτικές δομές (ενισχυτική διδασκαλία, παράλληλη στήριξη, ψυχολογική υποστήριξη κλπ) σε όλα τα σχολεία της χώρας που φοιτούν προσφυγόπουλα.

Συνεχίζουμε και διεκδικούμε την ικανοποίηση των αιτημάτων μας:

Κεντρική μέριμνα και ευθύνη του κράτους για την ακριβή καταγραφή, φροντίδα, στέγαση, σίτιση και εκπαίδευση όλων των ασυνόδευτων παιδιών προσφύγων.

Εγγραφή όλων των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στα πλησιέστερα στον τόπο διαμονής τους πρωινά δημόσια σχολεία, χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Δημιουργία τάξεων υποδοχής σε όλα τα σχολεία που φοιτούν προσφυγόπουλα.

Μικρότερα τμήματα στις τάξεις που φοιτούν παιδιά πρόσφυγες.

Υποστηρικτικές δομές (ενισχυτική διδασκαλία, παράλληλη στήριξη, ψυχολογική υποστήριξη κλπ).

Κατάλληλα συγγράμματα και εκπαιδευτικό υλικό για την εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας.

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα και διδασκαλία της μητρικής γλώσσας.

Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

Εγγραφή των παιδιών κάτω των 4 ετών στους παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς.

Ένταξη των παιδιών από 15 ως 18 ετών σε ΓΕΛ ή ΕΠΑΛ, σύμφωνα με την επιλογή τους, με δημιουργία τάξεων υποδοχής.

Διορισμοί και προσλήψεις εκπαιδευτικών (πλήρους ωραρίου) για την εκπαίδευση προσφύγων με την έναρξη της σχολικής χρονιάς.

Δωρεάν μεταφορά των παιδιών που διαμένουν στα στρατόπεδα και όσων διαμένουν σε οικίες προς τα σχολεία φοίτησής τους.

Δωρεάν ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη για τα παιδιά και τις οικογένειές τους.

Αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για τα παιδιά και τις οικογένειές τους, με την μεταστέγαση τους από τα στρατόπεδα εντός του αστικού ιστού.

Δυνατότητα εκμάθησης ελληνικών σε ενήλικες πρόσφυγες που το επιθυμούν.

Στο πλαίσιο αυτό συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε, για το γκρέμισμα των τειχών της ντροπής της ΕΕ, για τη διασφάλιση της άμεσης μετακίνησης των προσφύγων στις χώρες τελικού προορισμού τους. Αγωνιζόμαστε για να σταματήσει ο πόλεμος και οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις που καταστρέφουν χώρες, αφανίζουν λαούς και δημιουργούν εκατομμύρια πρόσφυγες.

Τα σχολεία μας ανοιχτές αγκαλιές αλληλεγγύης για τα παιδιά όλων των φτωχών του τόπου μας, ντόπιων, προσφύγων και μεταναστών!

Γιώργος Κ. Καββαδίας - drepani.gr ή argyrades.gr