Πανελλαδική μέρα Δράσης για τον χαρακτηρισμό σχολείων σε Πρότυπα και Πειραματικά έχει οριστεί η Πέμπτη 22 Απρίλη από τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες και τα συνδικάτα ενάντια στην αυθαίρετη μετατροπή πολλών σχολείων, σε διευθύνσεις εκπαίδευσης της χώρας. Σ’ αυτό το πλαίσιο θα πραγματοποιηθεί παράσταση διαμαρτυρίας την   ΠΕΜΠΤΗ 22/04/2021 στη 1.00 μ.μ. στο ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ και ανάλογες παραστάσεις και διαμαρτυρίες, στις κατά τόπους ΔΔΕ.

Με το ζόρι και σε μια επίδειξη αυταρχισμού αρκετοί διευθυντές εκπαίδευσης, παίρνουν πάνω τους την απόφαση να εισηγηθούν μετατροπές, παρά την ρητά εκφρασμένη αντίθετη γνώμη των Συλλόγων Διδασκόντων. "Η πρακτική του «αποφασίζουμε και διατάσσουμε» που αυτοβούλως ακολούθησε ο ΔΔΕ Κέρκυρας, όταν πρότεινε στο υπουργείο Παιδείας, πέντε σχολεία, ως υποψήφια για το θεσμό των Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων, είναι βγαλμένη από την καθημερινή πρακτική του υπουργείου και τη κυβέρνησης και η οποία δείχνει καθαρά, ότι η κυβέρνηση, είναι αποφασισμένη να περάσει η κυβερνητική πολιτική, πάση θυσία", ανέφερε η τοπική ΕΛΜΕ. 

Υποβάθμιση των σχολείων

           Η γενίκευση των Πρότυπων και Πειραματικών σχολείων σε κάθε περιοχή, η επιλογή και η συγκέντρωση των «καλών» μαθητών αντικειμενικά υποβαθμίζει το σύνολο των σχολείων, ανακατανέμει το μαθητικό δυναμικό, καταργεί τα γεωγραφικά όρια, ανοίγει το δρόμο για την επιλογή σχολείου από τους γονείς. Αντικειμενικά ανοίγει ο δρόμος για τη δημιουργία σχολείων πολλών ταχυτήτων, με διαφορετική χρηματοδότηση, διαφορετικό πρόγραμμα, διαφορετικά μαθήματα. Οι στοχεύσεις της λεγόμενης «εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης» που απέρριψε μαζικά ο κλάδος με τη μαζική συμμετοχή στην απεργία – αποχή υπηρετούνται και μέσα από την επέκταση τέτοιων θεσμών. 

Η τοποθέτηση της ΟΛΜΕ για την μετατροπή δημόσιων σχολείων σε πρότυπα - πειραματικά

Τα Πρότυπα και Πειραματικά σχολεία, πέραν της προφανούς κατηγοριοποίησης των σχολείων που επιφέρουν, αποτελούν μία συνεχώς αξιολογούμενη δομή στην οποία οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν οργανική θέση, έχουν επιπλέον γραφειοκρατικό φόρτο εργασίας και αξιολογούνται διαρκώς

Αντίθετα με ό,τι προβλέπεται στο ισχύον νομικό πλαίσιο, πεποίθηση μας είναι  ότι τα Πειραματικά σχολεία θα πρέπει να είναι συνδεδεμένα  με τα Πανεπιστημιακά ιδρύματα ώστε να  εφαρμόζουν τα προτεινόμενα  καινοτόμα προγράμματα σε προσδιορισμένο χρονικό πλαίσιο  σε τυχαίο και αντιπροσωπευτικό δείγμα μαθητών. Τυχαίο πρέπει να είναι και το δείγμα των διδασκόντων/ουσών σε αυτά. Επίσης, επιβάλλεται η περιοδική μετατροπή σχολείων της Δημόσιας εκπαίδευσης σε Πειραματικά. Με αυτή τη διαδικασία μπορούμε να εξάγουμε ασφαλή επιστημονικά συμπεράσματα τα οποία θα συμβάλουν στην  ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης γνώσης  σε όλη τη Δημόσια εκπαίδευση.  Ωστόσο, στον ν.4692/20 καμία από τις παραπάνω προϋποθέσεις δεν τηρείται.

Όσον αφορά στα πρότυπα σχολεία, διαφωνούμε κάθετα με τα σχολεία «ελίτ» για λίγους άριστους μαθητές, καθώς μόνιμο αίτημα της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι τα δημόσια ποιοτικά σχολεία για όλους τους μαθητές και όλες τις μαθήτριες. Η ίδρυση προτύπων σχολείων αποτελεί μία εκ των προτέρων κατηγοριοποίηση των σχολικών μονάδων, ενάντια στην οποία το εκπαιδευτικό κίνημα έχει δώσει μεγάλους αγώνες με πιο πρόσφατη την μαζική συμμετοχή στην απεργία αποχή της ΟΛΜΕ από τις διαδικασίες αξιολόγησης των σχολείων που προβλέπονται στο ν. 4692/20.

Η προσπάθεια γενίκευσης των Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων δεν είναι ξεκομμένη από την υπόλοιπη αντιεκπαιδευτική πολιτική. Συνδέεται άμεσα με την προσπάθεια να ενισχυθεί η διαφοροποίηση, η πολυκατηγοριοποίηση, η δημιουργία σχολείων πολλών ταχυτήτων. Δεν έχει καμία σχέση με την αναγκαία αναβάθμιση για όλα τα σχολεία ανεξάρτητα από την περιοχή, τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, τη σύνθεση μαθητικού πληθυσμού.

Ο βασικός ρόλος της εκπαιδευτικής διαδικασίας δε θα πρέπει να υποβαθμίζεται στην «εκπαίδευση των λίγων άριστων μαθητών», αλλά να είναι η ανύψωση του μορφωτικού επιπέδου ανεξαιρέτως όλων των παιδιών ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση, τη φυλή, το χρώμα και τη θρησκεία. Αυτή πρέπει να είναι η πραγματική πρόκληση του κάθε σχολείου και του κάθε εκπαιδευτικού και στον τομέα αυτό χρειάζεται στήριξη και βοήθεια, οι οποίες δεν δίνονται. Αποτελεί μεγάλη υποκρισία του Υπ. Παιδείας όταν μετά από ένα χρόνο πανδημίας έχει πραγματικά αφήσει χιλιάδες σχολεία, μαθητές και εκπαιδευτικούς κυριολεκτικά στην τύχη τους, χωρίς κανένα ουσιαστικό μέτρο, να μιλά για «αριστεία» των λίγων.

Το πλαίσιο του νόμου 4692/20, με βάση το οποίο καλούνται οι Σύλλογοι Διδασκόντων να αποφασίσουν αν επιθυμούν τη μετατροπή τους σχολείου τους σε Πρότυπο ή Πειραματικό, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, τα εξής:

1. Εργασιακό καθεστώς εκπαιδευτικών

α) Άρθρο 19 παρ.15: «Οι εκπαιδευτικοί που είναι τοποθετημένοι οριστικά σε σχολείο που χαρακτηρίζεται ως Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ. παύουν να είναι οριστικά τοποθετημένοι σε αυτό. Οι εκπαιδευτικοί του προηγούμενου εδαφίου μπορούν να παραμείνουν στο σχολείο που χαρακτηρίστηκε ως Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ. με διετή θητεία, προκειμένου να επιμορφωθούν και προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις, κατόπιν αίτησής τους. Οι εκπαιδευτικοί αξιολογούνται στο τελευταίο έτος της θητείας τους για την εκπαιδευτική, διδακτική και υπηρεσιακή τους επάρκεια, σύμφωνα με τις παρ. 1 και 3 του άρθρου 20. Αξιολογούνται, επίσης για την επιστημονική-παιδαγωγική τους συγκρότηση και κατάρτιση, το επιστημονικό-συγγραφικό τους έργο και την υπηρεσιακή κατάσταση, διδακτική εμπειρία και καθοδηγητικό έργο…». Επομένως, αν ένα σχολείο μετατραπεί σε Πρότυπο ή Πειραματικό, οι ήδη υπηρετούντες σε αυτό χάνουν αυτόματα την οργανική τους. Μπορούν να παραμείνουν με διετή θητεία κατά την οποία θα πρέπει να φροντίσουν για την αυτοεπιμόρφωσή τους, καθώς θα ακολουθήσει σχετική αξιολόγησή τους για το αν θα παραμείνουν ή όχι στο σχολείο. Αντί να επικεντρωθούν στα εκπαιδευτικά τους καθήκοντα ωθούνται σε ένα ατέρμονο κυνήγι προσόντων, προκειμένου να διατηρήσουν την έτσι κι αλλιώς επισφαλή θέση τους.

β) Άρθρο 19 παρ.18: «Λειτουργικά κενά που προκύπτουν, για οποιονδήποτε λόγο, κατά την έναρξη ή κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους σε Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ., καλύπτονται από εκπαιδευτικούς άλλων Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ. που δεν συμπληρώνουν το υποχρεωτικό διδακτικό τους ωράριο, σύμφωνα με την παρ. 22. Αν δεν είναι δυνατή η κάλυψη των κενών από τους εκπαιδευτικούς του πρώτου εδαφίου, τα λειτουργικά κενά καλύπτονται με αποσπάσεις εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε σχολεία της οικείας Π.Δ.Ε. και διαθέτουν αυξημένα ακαδημαϊκά προσόντα.» Ακόμα και οι εκπαιδευτικοί που τοποθετούνταν με προσωρινή τοποθέτηση στα σχολεία αυτά, με βάση τα μόρια που κατείχαν, εξοβελίζονται από αυτά, αφού προτεραιότητα δίνεται σε συναδέλφους με αυξημένα προσόντα, ακόμα κι αν αυτοί προέρχονται από άλλο ΠΥΣΔΕ.

γ) Άρθρο 19 παρ. 23: «Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται μετά από εισήγηση της Δ.Ε.Π.Π.Σ., μπορεί να τροποποιείται το διδακτικό ωράριο των υπηρετούντων εκπαιδευτικών στα Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ.»

δ) Επιπλέον αρμοδιότητες και φόρτος εργασίας των εκπαιδευτικών σύμφωνα με το άρθρο 16 παρ.2: «Ο Σύλλογος Διδασκόντων των Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ., πέραν των αρμοδιοτήτων των Συλλόγων Διδασκόντων των λοιπών σχολικών μονάδων, έχει και τις ακόλουθες ειδικές αρμοδιότητες:

α) εισηγείται στο ΕΠ.Ε.Σ. τον ορισμό των Σχολικών Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου της παρ. 3, ανά ειδικότητα ή ομάδα ειδικοτήτων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ή ανά τάξη ή ομάδα μαθημάτων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση,

β) εισηγείται στο ΕΠ.Ε.Σ. τη δημιουργία ομίλων,

γ)έχει από κοινού με το ΕΠ.Ε.Σ. την ευθύνη για τα προγράμματα πρακτικής άσκησης προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών στο Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ., τις επιμορφωτικές δραστηριότητες των εκπαιδευτικών, τις ερευνητικές δραστηριότητες του Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ. και τη συνεργασία του με Α.Ε.Ι., ερευνητικούς φορείς και κοινωφελή ιδρύματα, και

δ) συνεργάζεται με τον Διευθυντή και τον Υποδιευθυντή του Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ., υπό την καθοδήγηση του Προέδρου και του Συντονιστή Εκπαιδευτικού έργου του οικείου ΕΠ.Ε.Σ., στην κατάρτιση του σχεδίου προγραμματισμού δράσεων και στη χάραξη των εκπαιδευτικών στόχων του σχολείου, που αποτελούν το αντικείμενο της εσωτερικής αξιολόγησης του»

2. Αξιολόγηση εκπαιδευτικών και σχολικής μονάδας

α) Αξιολόγηση εκπαιδευτικών:

Οι νεοεισερχόμενοι στα Πρότυπα και Πειραματικά τοποθετούνται με μονοετή θητεία και εφόσον αξιολογηθούν θετικά, τοποθετούνται με τετραετή θητεία (άρθρο 19, παρ. 14).

Αξιολογούνται επίσης στη διάρκεια του τελευταίου έτους της 2ετους ή 4ετούς τους θητείας (άρθρο 20, παρ.1) από το Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο, από τον ΣΕΕ και από τον Διευθυντή. Πρόκειται για εξαντλητική και ακραία γραφειοκρατική αξιολόγηση.

β) Αξιολόγηση σχολικής μονάδας (άρθρο 21):

«Εσωτερική»: Ο Διευθυντής του Π.Σ. ή του ΠΕΙ.Σ., σε συνεργασία με τον Υποδιευθυντή και τον Σύλλογο Διδασκόντων και υπό την καθοδήγηση του Προέδρου και του Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου του οικείου ΕΠ.Ε.Σ., στην αρχή του έτους συντάσσουν προγραμματισμό δράσεων και στο τέλος του έτους έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης,  που δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα του σχολείου και υποβάλλονται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα του Ι.Ε.Π.

Εξωτερική: Η εξωτερική αξιολόγηση πραγματοποιείται από τη Δ.Ε.Π.Π.Σ., σε συνεργασία με το Ι.Ε.Π. και Α.Ε.Ι. της ημεδαπής στο τέλος του σχολικού έτους και υποβάλλεται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα του Ι.Ε.Π.

Μεταξιολόγηση: Η Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε. αξιοποιεί το περιεχόμενο της ηλεκτρονικής πλατφόρμας σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, με έμφαση στις εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης και συντάσσει ανά τετραετία έκθεση μεταξιολόγησης.

3. Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο (άρθρο 17)

Δημιουργείται μια «σκιώδης διεύθυνση», το Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο το οποίο αποτελείται από : ένα (1) μέλος Δ.Ε.Π. ελληνικού Α.Ε.Ι., τον Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργο, τον Διευθυντή ή Προϊστάμενο του σχολείου, δύο (2) εκπαιδευτικούς του Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ., οι οποίοι επιλέγονται με τους αναπληρωτές τους με απόφαση της Π.Ε.Π.Π.Σ., με κριτήριο τα ακαδημαϊκά τους προσόντα και κατόπιν αξιολόγησης της «προσφοράς» τους στο σχολείο, Το ΕΠΕΣ έχει αυξημένες αρμοδιότητες, αποφασιστικού χαρακτήρα, (αξιολόγηση εκπαιδευτικών, υποβολή της έκθεσης εσωτερικής αξιολόγησης, δημιουργία ομίλων, αναμόρφωση του αναλυτικού και ωρολόγιου προγράμματος, προγράμματα πρακτικής άσκησης προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών, ερευνητικές δραστηριότητες κλπ) υποβαθμίζοντας έτσι το ρόλο του Συλλόγου Διδασκόντων.

4. Συμβούλιο στήριξης σχολείου (Άρθρο 22)

Δημιουργείται πενταμελές συμβούλιο στήριξης του σχολείου με τετραετή θητεία, το οποίο αποτελείται από: α) τον Διευθυντή του Π.Σ. ή ΠΕΙ.Σ., ως Πρόεδρο, β) έναν (1) εκπρόσωπο του δήμου με γνώσεις και εμπειρία σε θέματα εκπαίδευσης που επιλέγεται από το δημοτικό συμβούλιο, ως Αντιπρόεδρο, γ) έναν (1) εκπρόσωπο του Συλλόγου Γονέων και δ) δύο (2) διακεκριμένες προσωπικότητες της τοπικής κοινωνίας, το οποίο αποφασίζει για θέματα που σχετίζονται με την προσφορά του σχολείου στην τοπική κοινωνία, θέματα που σχετίζονται με την υλικοτεχνική υποδομή και τους οικονομικούς πόρους του σχολείου, την αξιοποίηση και διάθεση των οικονομικών πόρων της σχολικής μονάδας κλπ. Βασικές διαδικασίες του σχολείου περνούν σε εξωσχολικούς και άρα αναρμόδιους φορείς.

5. Χρηματοδότηση (άρθρο 23)

Άρθρο 23 παρ 2: Η χρηματοδότηση των Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ. πραγματοποιείται με τους όρους και τις προϋποθέσεις βάσει των οποίων χρηματοδοτούνται τα λοιπά σχολεία και επιπροσθέτως: α) από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) του Α.Ε.Ι., με το οποίο συνεργάζονται ή άλλον συνεργαζόμενο φορέα, β) από δωρεές, χορηγίες, κληρονομίες, κληροδοσίες και άλλες παροχές τρίτων, καθώς και επιχορηγήσεις από άλλες πηγές

Συμπερασματικά, τα Πρότυπα και Πειραματικά σχολεία, πέραν της προφανούς κατηγοριοποίησης των σχολείων που επιφέρουν, αποτελούν μία συνεχώς αξιολογούμενη δομή στην οποία οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν οργανική θέση, έχουν επιπλέον γραφειοκρατικό φόρτο εργασίας και αξιολογούνται διαρκώς. Ο Σύλλογος Διδασκόντων δεν αποτελεί επί της ουσίας το κυρίαρχο όργανο του σχολείου καθώς το ΕΠ.Ε.Σ και το Συμβούλιο Στήριξης αποφασίζουν για όλα σχεδόν τα θέματα του σχολείου. Ταυτόχρονα, θεσμοθετείται και επίσημα η αναζήτηση χορηγιών και δωρεών για τη χρηματοδότησή τους.

Ο τρόπος επιλογής των μαθητών, η επιλογή των διευθυντών και των εκπαιδευτικών των σχολείων, το ωρολόγιο πρόγραμμα, η διδακτέα ύλη, άλλα ακόμα και η χρηματοδότηση των σχολείων θα αποφασίζεται από Διοικούσα Επιτροπή (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) που θα διορίζεται εξολοκλήρου από το Υπουργείο Παιδείας και θα μπορεί με απόφαση του να τροποποιεί, δηλαδή να «κάνει λάστιχο», το διδακτικό πρόγραμμα των υπηρετούντων εκπαιδευτικών στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία.

Η γενίκευση των Πρότυπων και Πειραματικών σχολείων σε κάθε περιοχή, η επιλογή και η συγκέντρωση των «καλών» μαθητών αντικειμενικά υποβαθμίζει το σύνολο των σχολείων, ανακατανέμει το μαθητικό δυναμικό, καταργεί τα γεωγραφικά όρια, ανοίγει το δρόμο για την επιλογή σχολείου από τους γονείς. Αντικειμενικά ανοίγει ο δρόμος για τη δημιουργία σχολείων πολλών ταχυτήτων, με διαφορετική χρηματοδότηση, διαφορετικό πρόγραμμα, διαφορετικά μαθήματα. Οι στοχεύσεις της λεγόμενης «εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης» που απέρριψε μαζικά ο κλάδος με τη μαζική συμμετοχή στην απεργία – αποχή υπηρετούνται και μέσα από την επέκταση τέτοιων θεσμών.

Το ΥΠΑΙΘ και η κυβέρνηση επιμένουν εμμονικά στον αντιεπιστημονικό διαχωρισμό των μαθητών με τα Πρότυπα σχολεία, θέλοντας να δημιουργήσουν μία «ελίτ» μαθητών, που τίποτα δεν έχει να προσφέρει στην παρεχόμενη εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, ταυτίζουν επί της ουσίας τα Πρότυπα με τα Πειραματικά, τα οποία υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρονται παραπάνω θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στη δημόσια εκπαίδευση.

Επιμένουμε να διεκδικούμε δημόσιο δωρεάν ποιοτικό σχολείο για όλους/ες!

Καλούμε τους Συλλόγους Διδασκόντων να μην επιτρέψουν τη μετατροπή των σχολείων τους σε Πρότυπα αλλά ούτε και σε Πειραματικά, όσο αυτά ταυτίζονται νομοθετικά με τα Πρότυπα

Καλούμε τις ΔΔΕ να σεβαστούν τις αποφάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων και να μην προτείνουν την μετατροπή των σχολείων σε Πρότυπα ή Πειραματικά, εφόσον ο Σύλλογος έχει αποφασίσει διαφορετικά

Πρότυπα - Πειραματικά σχολεία:  Μια νέα βαθιά ταξική επίθεση στο δημόσιο

Τοποθέτηση από Παρεμβάσεις Κινήσεις Συσπειρώσεις ΠΕ

Με τον αντιεκπαιδευτικό νόμο 4692/2020 και το ΦΕΚ 776/26-2-2021 με θέμα «Χαρακτηρισμός δημόσιων σχολικών μονάδων ως Πρότυπων ή Πειραματικών Σχολείων» προβλέπεται η δημιουργία μιας ξεχωριστής ελίτ Πειραματικών σχολείων (Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπάιδευση ) και Πρότυπων (Δευτεροβάθμια) ως σχολεία «αρίστων».

Με πρόσφατη δε εγκύκλιο του ΥΠΑΙΘ 23716/Δ6/1-3-2021 με θέμα: «Πρόσκληση ενδιαφέροντος για το χαρακτηρισμό σχολικών μονάδων ως πρότυπων ή πειραματικών» αυτές τις μέρες και μέχρι 23 Μαρτίου οι σχολικές μονάδες  της χώρας  δύνανται  να υποβάλουν αίτηση, εάν θέλουν να μετατραπούν σε Πρότυπα ή Πειραματικά (Π-Π) στα πλαίσια της διεύρυνσης των Π-Π που έχει αποφασίσει το ΥΠΑΙΘ. Η απόφαση για την υποβολή αίτησης προς χαρακτηρισμό σχολικής μονάδας ως «Πειραματικό Σχολείο» λαμβάνεται από τον Σύλλογο Διδασκόντων της σχολικής μονάδας.

Η ενέργεια αυτή αποτελεί μια ακόμη «συνεισφορά» της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας στην υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής της Ν.Δ. για τον διαχωρισμό των σχολείων και τη δημιουργία σχολικών μονάδων ελίτ για τα παιδιά της τάξης της.

Παρά τη δηλωθείσα από το ΥΠΑΙΘ μεταξύ τους διάκριση η οποία έγκειται στο ότι τα μεν Πρότυπα είναι σχολικές μονάδες της δευτεροβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης, οι οποίες «στοχεύουν στην καλλιέργεια και τη διάχυση της ιδέας και των πρακτικών της αριστείας στο εκπαιδευτικό σύστημα»,  τα δε Πειραματικά Σχολεία είναι σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης, οι οποίες «στοχεύουν στην υποστήριξη του πειραματισμού και της πιλοτικής εφαρμογής εκπαιδευτικών καινοτομιών στο εκπαιδευτικό σύστημα, σε τυχαίο δείγμα του μαθητικού πληθυσμού» η νομοθεσία που ορίζει τη συγκρότηση και τη λειτουργία τους είναι κοινή και επί της ουσίας τα ταυτίζει.

Σε αντίθεση με όσα προβλέπονται από το νέο ΦΕΚ είναι επιστημονικά παραδεκτό στην εκπαιδευτική κοινότητα ότι τα πειραματικά σχολεία θα πρέπει να είναι συνδεδεμένα  με τα Πανεπιστημιακά ιδρύματα ώστε να  εφαρμόζουν τα προτεινόμενα από αυτά  προγράμματα με βάση την παιδαγωγική έρευνα σε προσδιορισμένο χρονικό πλαίσιο  σε τυχαίο και αντιπροσωπευτικό δείγμα μαθητών. Τυχαίο πρέπει να είναι και το δείγμα των διδασκόντων/ουσών σε αυτά. Επίσης, επιβάλλεται η περιοδική μετατροπή σχολείων της Δημόσιας εκπαίδευσης σε Πειραματικά. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούν να συμβάλουν στην  ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης γνώσης  σε όλη τη Δημόσια εκπαίδευση.

Ωστόσο τόσο τα Πρότυπα όσο και τα Πειραματικά Σχολεία εντάσσονται σε ένα πλαίσιο λειτουργίας που υπαγορεύεται από την «ανάγκη» η αστική τάξη να δημιουργήσει «εκλεκτά» σχολεία για τους γόνους της.

Η μοναδική θέση την οποία προωθούν οι θερμοί θιασώτες των προτύπων είναι αυτή της «αριστείας». Σχολεία βαθιά ταξικά προεγκριμένα με δυνατότητα πρόσβασης προσανατολισμένου μαθητικού δυναμικού που συνδέεται στο εσωτερικό του με ένα ισχυρό και αδιαίρετο κρίκο: την ταξική καταγωγή, την τάξη που ανήκει και όχι τη γνώση που ανήκει σε όλους τους μαθητές/τριες.

Η συγκεκριμένη εγκύκλιος έρχεται να επιτείνει τις ταξικές ανισότητες που εμπεριέχονται στο πρόγραμμα της Ν.Δ. και να αποκαλύψει περίτρανα ότι θεωρείται φυσική νομοτέλεια από την νεοπαιδαγωγική του σκληρού νεοφιλελευθερισμού και της Ε.Ε. των αυθαίρετων δεικτών της PISA και του ΟΟΣΑ, ο ταξικός διαχωρισμός και η δημιουργία γνωστικών συρματοπλεγμάτων για τη μεγάλη μάζα των μαθητών /τριών των λαϊκών οικογενειών.

Παράλληλα η  πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ ξεδιπλώνει μια υπόγεια στρατηγική ενάντια στο δυναμικό μέτωπο των εκπαιδευτικών. Επιχειρεί να περάσει από την “πίσω πόρτα” την αξιολόγηση, την ιδιωτικοποίηση  και την  κατηγοριοποίηση  σχολείων, μαθητών και εκπαιδευτικών που μαζικά απέρριψε το 95% και πλέον των  εκπαιδευτικών ενώ εντάσσεται  στον συνολικό αντιεκπαιδευτικό σχεδιασμό της κυβέρνησης.

Ας επικεντρώσουμε σε ορισμένα πολύ αποκαλυπτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο ΦΕΚ για τον χαρακτηρισμό σχολικών μονάδων ως πρότυπων ή πειραματικών»:

1. Τα σχολεία αυτά θα διοικούνται από μια ειδική, πανίσχυρη Διοικούσα Επιτροπή (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) που Θα αξιολογεί τα Πρ. – Πειρ. Σχ. και θα αποφασίζει αν θα παραμείνουν Πρ. – Πειρ. .Σχ. ή αν θα εκπέσουν σε κοινά σχολεία. Η Δ.Ε.Π.Π.Σ. μεριμνά «για την προσέλκυση δωρεών, χορηγών και κάθε είδους παροχών», όπως αναφέρει ο νόμος. που διορίζεται εξολοκλήρου από το υπουργείο, και θα αποφασίζει για όλα τα ζητήματα των Πειραματικών και Πρότυπων σχολείων της χώρας, όπως: τον τρόπο επιλογής των μαθητών, την επιλογή των διευθυντών και των εκπαιδευτικών των σχολείων, για το ωρολόγιο πρόγραμμα, τη διδακτέα ύλη, τον τρόπο και τις μεθόδους διδασκαλίας, ακόμα και για τη χρηματοδότηση των σχολείων

2. Χάνεται η έννοια του σχολείου της γειτονιάς. Η επιλογή των μαθητών δε θα γίνεται σύμφωνα με τη διεύθυνση κατοικίας αλλά με κλήρωση. Στα σχολεία αυτά επομένως καταργούνται τα γεωγραφικά όρια της περιοχής τους χάνοντας την χωροθέτησή τους ως προς το μαθητικό δυναμικό του  κάθε σχολείου. Γίνεται υποχρεωτική μετακίνηση των μαθητών στις όμορες σχολικές μονάδες, με τις όποιες συνέπειες στην ψυχολογία των μετακινούμενων μαθητών, στην εκπαιδευτική τους διαδικασία,  αλλά και στον οικογενειακό προγραμματισμό.

3. Στα σχολεία που θα γίνουν Πρ. – Πειρ. Σχ. χάνονται οι οργανικές θέσεις των εκπαιδευτικών που είναι οριστικά τοποθετημένοι στο συγκεκριμένο σχολείο (άρθρο 19 παρ. 15 του Ν.4692/2021). Οι εκπαιδευτικοί στα  Πρ. – Πειρ. Σχ. θα τοποθετούνται όχι με οργανική θέση αλλά επί θητεία. 

4. Οι εκπαιδευτικοί αποδέχονται την ατομική αξιολόγησή τους και την επιχειρούμενη εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση της σχολικής μονάδας όπως αναφέρεται στο άρθρο 20 παρ. 3α του Ν. 4692/202: «αξιολογούνται οι εκπαιδευτικοί στην παιδαγωγική τους επάρκεια, όπως προκύπτει ιδίως από το βαθμό συμμετοχής τους στις δράσεις εσωτερικής αξιολόγησης του σχολείου…».

5. Διδακτικό ωράριο σε αμφισβήτηση. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται μετά από εισήγηση της Δ.Ε.Π.Π.Σ., μπορεί να τροποποιείται το διδακτικό ωράριο των υπηρετούντων εκπαιδευτικών στα Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ.. (παράγραφο 23 του Άρθρου 19).

6. Ο χαρακτηρισμός δημόσιας σχολικής μονάδας ως Π.Σ ή ΠΕΙ.Σ. μπορεί να πραγματοποιηθεί και έπειτα από αίτηση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης (Διευθυντής Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης), στην οποία υπάγεται η προτεινόμενη σχολική μονάδα. Και μάλιστα καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς.

7. Τέλος, για τα σχολεία αυτά θεσμοθετείται η προσέλκυση χορηγών (άρθρο 23), η συμμετοχή του δήμου, του συλλόγου γονέων, συλλόγων αποφοίτων, αλλά και εξωσχολικών «προσωπικοτήτων» μέσω του Συμβούλιου στήριξης του σχολείου (Άρθρο 22). Αυτό αποφασίζει για θέματα που σχετίζονται με την προσφορά του σχολείου στην τοπική κοινωνία, μεριμνά για θέματα που σχετίζονται με την υλικοτεχνική υποδομή και τους οικονομικούς πόρους του σχολείου, καθώς και με την αξιοποίηση και διάθεση των οικονομικών πόρων της σχολικής μονάδας, πέραν όσων διαχειρίζεται η αρμόδια Σχολική Επιτροπή.

Εν κατακλείδι η εσκεμμένη σύνδεση Προτύπων και Πειραματικών και το συνολικό εγχείρημα φωλιάζει στον ίδιο σκοπό: να υπηρετήσει τη γενικότερη αντιεκπαιδευτική πολιτική και το βαθιά αντιδραστικό νόμο 4692 και μεταξύ άλλων την Υ.Α. για την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Υπηρετεί ταυτόχρονα  τη στρατηγική επιλογή της Ν.Δ. , του λόμπι των μεγάλων ομίλων και του αστικού μπλοκ να διασφαλίσει τα παιδιά της τάξης του με σχολεία ελίτ που θα παράγουν τα στελέχη του οικονομικού και πολιτικού κατεστημένου.

Ελπιδοφόρο μήνυμα αποτελεί η συμμετοχή αρκετών συλλόγων διδασκόντων των Πειραματικών σχολείων  στην απεργία – αποχή που κήρυξαν οι ομοσπονδίες ΔΟΕ – ΟΛΜΕ.

Παράλληλα αποτελεί αναγκαιότητα του εκπαιδευτικού κινήματος με παιδαγωγική ευθύνη να αναδείξει ότι η λειτουργία των προτύπων – πειραματικών που προτείνει η εγκύκλιος 1-3-2021 δεν στοχεύει στη «βελτιστοποίηση της ποιότητας του παρεχόμενου έργου» αλλά  δημιουργεί σχολεία ελίτ.

Στη νέα προσπάθεια της κυβέρνησης ενάντια στο δημόσιο, καθολικό και δωρεάν χαρακτήρα των δημόσιων σχολείων, αντιδρούμε  συλλογικά και δυναμικά.

• Καλούμε τους Συλλόγους Διδασκόντων να μην αποφασίσουν τον χαρακτηρισμό του σχολείου τους ως «Πειραματικού».

• Καλούμε τους Δ/ντές Εκπαίδευσης να μην προτείνουν μονοπρόσωπα τον χαρακτηρισμό δημόσιας σχολικής μονάδας ως «Πειραματικού Σχολείου» χωρίς σύμφωνη απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων.

• Τη ΔΟΕ να πάρει σαφή θέση, ως προς το περιεχόμενο και τον τρόπο αντίδρασης, ώστε να αποτρέψουμε το σχέδιο της κυβερνητικής πολιτικής που βασίζεται στην ιδιωτικοποίηση και στην κατηγοριοποίηση σχολείων μαθητών και εκπαιδευτικών και στη συρρίκνωση των εργασιακών δικαιωμάτων.

Όχι στα σχολεία για λίγους αρίστους και εκλεκτούς

Δημόσια δωρεάν παιδεία για όλα τα παιδιά