Ένα ακόμα «άριστα» στην αλαζονεία παίρνει η Υπουργός Παιδείας που δήλωσε ότι: «Η αξιολόγηση σχολικών μονάδων έχει ήδη ξεκινήσει, ενώ επίκειται η θεσμοθέτηση της αξιολόγησης εκπαιδευτικών και στελεχών εκπαίδευσης», είπε η υπουργός Παιδείας κα Νίκη Κεραμέως, αναλύοντας τους 5 βασικούς άξονες των «μεταρρυθμίσεων για την παιδεία» στο Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Μια δήλωση που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα με δεδομέμη την καθολική αντίθεση της εκπαιδευτικής κοινότητας με την απεργία – αποχή από την αυτοαξιολόγηση/ αξιολόγηση που είχε ως αποτέλεσμα να ανατρέψει όλο τον προγραμματισμό που αλαζονικά διαφήμιζε στην αρχή του χειμώνα που μας πέρασε. Σύμφωνα με το «Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής 2021», τον Φεβρουάριο που μας πέρασε το ΥΠΑΙΘ είχε προγραμματίσει να καταθέσει νομοσχέδιο που αφορούσε την αυτονομία των σχολικών μονάδων, την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και το νέο σύστημα επιλογής των στελεχών εκπαίδευσης με τίτλο «Νέο σύστημα επιλογής στελεχών εκπαίδευσης, αυτονομία και αξιολόγηση εκπαιδευτικών». Τρεις μήνες αργότερα αυτός ο προγραμματισμός έχει ανατραπεί, αλλά η ΥΠΑΙΘ, όχι μόν δεν παραδέχεται την ήττα και την αναδίπλωσής της, αλλά επαίρεται ότι «η αξιολόγηση έχει ξεκινήσει».
Είναι βέβαιο πως οι αλλεπάλληλες αυταρχικές κινήσεις και ο ορυμαγδός αντιεκπαιδευτικών μέτρων συσπειρώνουν τους εκπαιδευτικούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αποχή από τις εκλογές-παρωδία για τα Υπηρεσιακά Συμβούλια που οργάνωσε το Υπουργείο που ξεπέρασε το 92,5%. Ανάλογο σαρωτικό ρεύμα αντίστασης διαμορφώνεται ενάντια στην αξιολόγηση που προσπαθεί να επιβάλει η Υπουργός Παιδείας. Ωστόσο Κυβέρνηση – ΥΠΑΙΘ - παρά το υψηλό ποσοστό της απεργίας - αποχής και στις δυο βαθμίδες της εκπαίδευσης( πανελλαδικά 76% στη Β/θμια και 82% στην Α/θμια)-αρνούνται να «πάρουν το μήνυμα», να σεβαστού τη συλλογικά διαμορφωμένη βούληση της εκπαιδευτικής κοινότητας και να αναθεωρήσουν την αντιλαϊκή πολιτική τους. Κανένας νόμος δεν μπορεί να προχωρήσει ενάντια στην εκφρασμένη θέληση της μεγάλης πλειοψηφίας των εκπαιδευτικών, και καμιά άλλη συζήτηση δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν αποσύρει τους νόμους.
Ο ρόλος της αυτοαξιολόγησης/αξιολόγησης
Η αξιολόγηση ως αυταρχική διαδικασία, αλλάζει δραματικά το κλίμα στη σχολική τάξη και το σχολείο εντείνει τον ανταγωνισμό, εθίζει στη δουλοπρέπεια με αποτέλεσμα η ελεύθερη σκέψη και η όποια παιδαγωγική αυτονομία να αντικαθίστανται από την πλήρη υποταγή και τον ασφυκτικό έλεγχο. Επιπλέον προκαλεί ανταγωνισμούς και συγκρούσεις μεταξύ των εκπαιδευτικών, κατατάσσοντάς τους σε κατηγορίες : «ελλιπείς», «επαρκείς», «πολύ καλοί», «εξαιρετικοί». Οδηγεί σε θεατρινισμούς με τις επισκέψεις των Συντονιστών ή Σχολικών Συμβούλων στις τάξεις για τη σύνταξη των ατομικών αξιολογικών εκθέσεων και στην αυλοκολακεία για θετικές εκθέσεις από τους διευθυντές. Θέτει τα θεμέλια μιας ιστορικής διάσπασης του εκπαιδευτικού σώματος με την κατηγοριοποίηση σε «στελέχη – αξιολογητές» και «εκπαιδευτικούς – αξιολογούμενους». Ταυτόχρονα, η διαπλοκή του κομματικού – κυβερνητικού μηχανισμού με την αξιολογική ιεραρχία, απειλεί να εγκαθιδρύσει μια ιδιόμορφη «δικτατορία των αξιολογητών»!
Επιγραμματικά να τονίσουμε για τον ρόλο της αυτοαξιολόγησης/αξιολόγησης:
- Το θεσμικό πλαίσιο και ειδικότερα ο νόμος 4692/2020 και η έκδοση της σχετικής Υ.Α. για την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας που αποτελεί συνέχεια του νόμου Γαβρόγλου 4547/2018. για την αξιολόγηση/αυτοαξιολόγηση καταρρίπτει κάθε μύθο περί «καλής» ή «κακής», «τιμωρητικής» ή «μη τιμωρητικής» αξιολόγησης. Σε ένα ταξικό – ιεραρχικό κοινωνικό και εκπαιδευτικό σύστημα η αξιολόγηση δεν μπορεί παρά να είναι ιεραρχική – συμμορφωτική και τιμωρητική. Αποτελεί κεντρικό μηχανισμό ανατροπής εργασιακών σχέσεων, ιδεολογικής χειραγώγησης και κατηγοριοποίησης σχολείων εκπαιδευτικών και μαθητών. Με στόχο μια εκπαίδευση κατά επιτηρούμενη, χειραγωγημένη, αυταρχική, κατακερματισμένη και κατηγοριοποιημένη.
- Η αξιολόγηση/αυτοαξιολόγση ανατρέπει εργασιακά δικαιώματα και κατακτήσεις. Είναι δηλαδή ο κεντρικός μηχανισμός για την υπονόμευση της μονιμότητας, την τρομοκράτηση και τις μαζικές απολύσεις. Κατηγοριοποιεί τους εκπαιδευτικούς σε «ελλιπείς» «επαρκείς», «πολύ καλούς», «εξαιρετικούς» προκαλώντας ανταγωνισμούς και συγκρούσεις εθίζοντας στη δουλοπρέπεια, την αυλοκολακεία και διαμορφώνοντας κλίμα υποταγής, αυστηρής πειθάρχησης και ελέγχου. ‘Ήδη το προσοντολόγιο Γαβρόγλου της σκληρής αξιολόγησης των ελαστικά εργαζόμενων, οι 3μηνιτες covid με τις απολύσεις για πρώτη φορά από τους ΔΔΕ, και οι προσλήψεις ωρομίσθιων από τους ΔΔΕ, μετατρέπουν το δικαίωμα στην εργασία σε κινούμενη άμμο. Η κατηγοριοποιηση και συρρίκνωση των σχολείων θα φέρει μείωση χιλιάδων θέσεων εργασίας με πρώτα θύματα τους ελαστικά εργαζόμενους και μετά τους μόνιμους.
- Στρατηγικός στόχος να οικοδομήσουν ένα πανοπτικό μοντέλο αξιολόγησης/αυτοαξιολόγησης που όλοι ελέγχουν όλους μέσα από άκρως ιεραρχικές και εξουσιαστικές σχέσεις. Επιδιώκει να μετατρέψει τους εκπαιδευτικούς σε «άβουλους και μοιραίους», «yes men», υπαλλήλους που πάσχοντας από μόνιμη οσφυοκαμψία ευθυγραμμίζονται με την εκπαιδευτική πολιτική της εκάστοτε κυβέρνησης και την επίσημη κρατική διδακτική. Αυτό τον ρόλο παίζει η Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε.) που θεσμοθετήθηκε με βάση τον ν. 4112/2013 και διατήρησαν οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Υλοποιεί τον κοινό όλων των κυβερνήσεων και υπουργών παιδείας εδώ και δεκαετίες στόχο του φθηνού, ευέλικτου, πειθαρχημένου σχολείου των ταξικών φραγμών και του εξεταστικού μινώταυρου, του αποκλεισμού μεγάλου μέρους του μαθητικού πληθυσμού από το δημόσιο αγαθό της μόρφωσης με βάση τις κατευθύνσεις ΕΕ – ΟΟΣΑ – ΔΝΤ.
- Η αξιολόγηση/αυτοαξιολόγηση, συνδέεται με την «αποκέντρωση» και την «αυτονομία» επιδιώκοντας τον περιορισμό ή και την κατάργηση της χρηματοδότησης από το κράτος και ωθεί τα σχολεία στην αναζήτηση χορηγών για την κάλυψη πάγιων και έκτακτων αναγκών και καταργεί σταδιακά τον όποιο ενιαίο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Κατηγοριοποιεί τις σχολικές μονάδες σε καλές και κακές, ανάλογα με τους χορηγούς και τα χρήματα που εξοικονομεί η καθεμιά, προωθώντας την ανταγωνιστικότητα μεταξύ τους, για να επιλεγούν ελεύθερα από περισσότερους γονείς. Ανοίγει διάπλατα τις πόρτες για ένα πιο φτωχό και διαφοροποιημένο περιεχόμενο σπουδών και αναλυτικό πρόγραμμα.
* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» του Εκπαιδευτικού Ομίλου.
