Σε τροχιά βαθιάς ύφεσης κινήθηκε το 2020 η ελληνική οικονομία καθώς το ΑΕΠ μειώθηκε σημαντικά, μετά την ελαφρά ανάκαμψη που εμφάνισε την προηγούμενη τριετία 2017-2019 σύμφωνα με μελέτη για την ανεργία και την απασχόληση που διεξήγαγε η διεύθυνση Οικονομικών – Κλαδικών Μελετών της ICAP.

Μάλιστα, σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της απασχόλησης και της ανεργίας τους τρεις πρώτους μήνες του 2021 σύμφωνα με τη μελέτη, προκύπτουν τα εξής:
• Το ποσοστό ανεργίας τον Μάρτιο του 2021 ανήλθε σε 16,3% έναντι 16,1% τον Μάρτιο του 2020.
• Οι απασχολούμενοι διαμορφώθηκαν σε 3,7 εκατ. άτομα σημειώνοντας μείωση κατά 217,4 χιλ. άτομα σε σχέση με τον Μάρτιο του 2020 (-5,6%).
• Οι άνεργοι ανήλθαν σε 714,8 χιλ. άτομα σημειώνοντας μείωση κατά 32 χιλ. άτομα σε σχέση με τον Μάρτιο του 2020 (-4,3%).
• Τα άτομα που δεν περιλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό, δηλαδή τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία, ανήλθαν σε 3,5 εκατ. περίπου, σημειώνοντας αύξηση κατά 219,4 χιλ. άτομα σε σχέση με τον Μάρτιο του 2020 (+ 6,7%).
Από την ίδια έρευνα προκύπτει ότι το ποσοστό ανεργίας είναι υψηλότερο στις γυναίκες και διαμορφώθηκε σε 21,2% τον Μάρτιο του 2021, από 19,2% τον Μάρτιο του 2020. Το ποσοστό ανεργίας στους άνδρες διαμορφώθηκε σε 12,3% τον τρίτο μήνα του 2021 (Μάρτιος 2020:13,6%).

Μείωση της απασχόλησης
Την ίδια ώρα συνεχίστηκε η μείωση της απασχόλησης τους πρώτους τρεις μήνες του 2021, ενώ αυξήθηκε ο αριθμός των ατόμων που δεν περιλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό.
«Η αγορά εργασίας κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης της χώρας επλήγη σε μεγάλο βαθμό και η ανεργία εκτινάχθηκε σε υψηλά επίπεδα» επισημαίνει η director της διεύθυνσης Οικονομικών – Κλαδικών Μελετών της ICAP Σταματίνα Παντελαίου. Όμως, από το 2014 μέχρι και το 2019 σημειώθηκε αύξηση της απασχόλησης.

Η ξαφνική εμφάνιση της πανδημίας της Covid-19 σε παγκόσμιο επίπεδο και η εξάπλωσή της στη χώρα μας από τον Μάρτιο του 2020 άλλαξε πάλι τα δεδομένα και ανέτρεψε τη θετική εικόνα των προηγουμένων ετών. Οι επιπτώσεις της πανδημίας είναι ιδιαίτερα αρνητικές και έχουν επιφέρει βαρύ πλήγμα στην ελληνική οικονομία.
Η αγορά εργασίας επηρεάστηκε από την εφαρμογή ειδικών κανόνων λειτουργίας στις επιχειρήσεις καθώς και από την εφαρμογή έκτακτων μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας και τον περιορισμό της διασποράς της νόσου (Covid-19) στο σύνολο της χώρας.

Εργασία και αναστολές

Με βάση τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) για την έρευνα εργατικού δυναμικού στα κράτη – μέλη λόγω της πανδημίας της νόσου Covid-19, τα άτομα που τίθενται σε αναστολή σύμβασης εξακολουθούν να θεωρούνται απασχολούμενοι, εφόσον η διάρκεια της αναστολής είναι μικρότερη από τρεις μήνες ή αν λαμβάνουν περισσότερο από το 50% των αποδοχών τους.

«Το ποσοστό ανεργίας παρουσιάζει μείωση από το 2014 και μετά» αναφέρει και η senior manager Οικονομικών Μελετών της ICAP Ελένη Δεμερτζή. Η πτωτική αυτή τάση, παρά τις δύσκολες συνθήκες που βίωσε η οικονομική δραστηριότητα της χώρας, συνεχίστηκε και το 2020. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι παράλληλα «παρατηρείται αύξηση του οικονομικά μη ενεργού πληθυσμού το 2020. Η αύξηση αυτή προέρχεται ώς έναν βαθμό, από τη ροή ανέργων προς τους οικονομικά μη ενεργούς».

«Ο αριθμός των απασχολουμένων στα τέλη του 2020 ανήλθε σε 3.878,5 χιλ. άτομα» συνεχίζει η Ελένη Δεμερτζή. Ο μέσος αριθμός των απασχολουμένων μειώθηκε κατά 0,9% το 2020, έναντι αύξησης 2,2% το 2019 και 2,0% το 2018.
Αναφορικά με τη σύνθεση του εργατικού δυναμικού, οι απασχολούμενοι το Δ΄ τρίμηνο του 2020 αντιστοιχούν στο 42,7% του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας.
Στα τέλη του 2020 από το σύνολο των απασχολούμενων οι άνδρες κάλυψαν το 57,6%, ενώ οι γυναίκες το 42,4% (2019: 57,9% άνδρες, 42,1% γυναίκες).
Επίσης, οι μισθωτοί καλύπτουν το 67,9% του συνόλου των απασχολουμένων, οι αυτοαπασχολούμενοι γενικά το 29,4% ενώ το υπόλοιπο αφορά μέλη οικογενειακών επιχειρήσεων (ως βοηθητικό προσωπικό).
Η Σταματίνα Παντελαίου σημειώνει επίσης ότι το 2020 τόσο ο αριθμός των προσλήψεων όσο και των αποχωρήσεων ήταν αρκετά μειωμένοι σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, αφενός λόγω της μειωμένης οικονομικής δραστηριότητας της χώρας και επομένως της ζήτησης για εργασία και αφετέρου λόγω των μέτρων στήριξης που έθεσε σε εφαρμογή η Ελληνική Κυβέρνηση και τα οποία προέβλεπαν τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, προκειμένου να επωφεληθούν οι επιχειρήσεις από αυτά.

Προσωρινή εργασία
Η προσωρινή εργασία παρουσιάζει έντονη εποχικότητα, με σημαντική αύξησή της το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο κάθε έτους, προφανώς λόγω αυξημένης ζήτησης από τον ευρύτερο κλάδο του τουρισμού. Ωστόσο, το 2020, λόγω των συνθηκών πανδημίας και της κατακόρυφης μείωσης της τουριστικής κίνησης μειώθηκε και το ποσοστό των προσωρινά απασχολουμένων συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη.

Εξετάζοντας τις μεταβολές της απασχόλησης ανά μορφωτικό επίπεδο, επιβεβαιώνεται ότι η οικονομική κρίση που βίωσε η χώρα τα προηγούμενα έτη έπληξε με ιδιαίτερη σφοδρότητα τους εργαζόμενους χαμηλού μορφωτικού επιπέδου. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η μόνη κατηγορία που κατέγραψε συνεχή πτώση την περίοδο 2010-2019 (μόνο το Δ΄ τρίμηνο του 2018 παρουσίασε ελαφρά αύξηση), ήταν οι εργαζόμενοι με απολυτήριο Δημοτικού.
Η συγκεκριμένη κατηγορία κατέγραψε μείωση και το 2020 και μάλιστα με έντονους ρυθμούς. Επίσης, στα τέλη του 2020 σημαντική μείωση εμφανίζει η απασχόληση στους κατόχους απολυτηρίου μέσης εκπαίδευσης καθώς και στους κατόχους απολυτηρίου Γυμνασίου. Αντίθετα, αύξηση καταγράφεται στους κατόχους πτυχίου ανώτερης τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης, στους πτυχιούχους ανωτάτων σχολών και κυρίως στους κατόχους διδακτορικού ή μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών

Με βάση τα δεδομένα ολόκληρου του 2020 (μέσος όρος τεσσάρων τριμήνων) εντονότερη μείωση καταγράφεται στον κλάδο «Γεωργία, Δασοκομία και Αλιεία» (κατά 41,6 χιλ. άτομα), στις «Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης» (κατά 38,2 χιλ. άτομα), στην «Παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων κλπ.» (-7,2 χιλ. άτομα), στις «Κατασκευές» (-6,9 χιλ. άτομα) και στη «Μεταποίηση» (-6,0 χιλ. άτομα).
Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2020 στο σύνολο της αγοράς εργασίας 11 από τους συνολικά 21 ευρύτερους κλάδους της οικονομίας παρουσίασαν μείωση της απασχόλησης το Δ’ τρίμηνο του 2020, έναντι 9 κλάδων το 2019.

ΠΗΓΗ :Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ τεύχος 2186 15-7-2021 Από Αντριάνα Βασιλά