Της Ράνιας Παπαδοπούλου — Από culturepress.gr
Ας μη γελιόμαστε. Η κήρυξη της αναδάσωσης μετά τις πυρκαγιές δεν αποκλείει πλέον τις ανεμογεννήτριες (και άλλες χρήσεις). Ο ρόλος του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Τι σχέση έχουν οι δασικές πυρκαγιές με τις ανεμογεννήτριες; Μέχρι πρότινος, καμία. Η ρητή διάταξη του άρθρ. 117 παρ. 3 του Συντάγματος απαγορεύει στις αναδασωτέες περιοχές κάθε άλλη πλην της αναδάσωσης χρήση, οσοδήποτε κοινωφελής ή περιβαλλοντικά φιλική κι αν είναι η χρήση αυτή.
Αυτά μέχρι το 2011. Τη χρονιά εκείνη, το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ (υπ’ αρ. 2474/2011 ΣτΕ, Πρόεδρος Κωνσταντίνος Μενουδάκος, Εισηγήτρια Κατερίνα Σακελλαροπούλου) παραπέμπει στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου προς επίλυση το πρωτοφανές ζήτημα αν, παρά την κατηγορηματική ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ, είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε αναδασωτέες περιοχές
Η Ολομέλεια του ΣτΕ, με την υπ’ αρ.2499/2012 απόφασή της(Πρόεδρος Κωνσταντίνος Μενουδάκος, Εισηγήτρια Κατερίνα Σακελλαροπούλου) και παρά την ύπαρξη αντίθετης πάγιας νομολογίας, έκρινε επιτρεπτή την εγκατάσταση του επίμαχου αιολικού πάρκου σε ΑΝΑΔΑΣΩΤΕΑ περιοχή (με σημαντική, είναι η αλήθεια, μειοψηφία).Έκρινε δηλαδή ότι το Σύνταγμα μπορεί να ερμηνεύεται και ενάντια στην αδιάστικτη και ανεπίδεκτη ερμηνείας ρητή γραμματική του διατύπωση. Και ότι τα αιολικά πάρκα, δηλ. βαρειές εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας, έστω και «πράσινης», ταυτίζονται με τα δάση. Είτε αναδασώσει κανείς φυτεύοντας δέντρα είτε φυτεύοντας ανεμογεννήτριες, ένα και το αυτό. Και ακόμα, ότι στις αναδασωτέες περιοχές επιτρέπεται να εκτελούνται και άλλα έργα με ιδιαίτερη εθνική, κοινωνική ή οικονομική σημασία.
Η παραπάνω απόφαση χαιρετίστηκε από τον επιχειρηματικό κόσμο, ορισμένους δικηγόρους, ακόμα και κάποιους ακαδημαϊκούς δασκάλους, ως υπόδειγμα ρεαλισμού (!) εκ μέρους του ΣτΕ. Οι συνέπειές της είναι προφανείς και κάθε χρόνο που περνά οδυνηρότερες. Οι συσχετισμοί και τα συμπεράσματα δικά σας.
Παρατίθενται τα κρίσιμα αποσπάσματα (Σκέψεις 14 και 15) της υπ’ αρ. 2499/2012 απόφασης Ολομέλειας του ΣτΕ:
«… Κατά την έννοια όμως της συνταγματικής διάταξης, παρά την απόλυτη διατύπωσή της, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ο συνταγματικός νομοθέτης είχε τη βούληση να απαγορεύσει τη χρησιμοποίηση αναδασωτέων εκτάσεων ακόμη και για σκοπούς ιδιαίτερης σημασίας για το δημόσιο συμφέρον που δεν μπορούν να καλυφθούν με άλλο τρόπο, αφού η απαγόρευση αυτή στις παραπάνω περιπτώσεις θα είχε ως συνέπεια να καταστεί αδύνατη η ικανοποίηση υπέρτερων δημόσιων σκοπών, λόγω του γεγονότος ότι προηγήθηκε καταστροφή της δασικής βλάστησης, που ενδεχομένως, μάλιστα, να προκλήθηκε, με σκοπό τη ματαίωση του έργου. Ως εκ τούτου, κατά την έννοια της ανωτέρω διάταξης του Συντάγματος, με την οποία συμπληρώνεται η ρύθμιση για την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων που εισάγεται με το άρθρο 24 παρ. 1 και η οποία, ως εκ τούτου, αν και θεσπίζει αυστηρό καθεστώς προστασίας για τις αναδασωτέες εκτάσεις, είναι ερμηνευτέα στο πλαίσιο του επιδιωκόμενου με τη διάταξη του άρθρου 24 παρ. 1 σκοπού, δεν αποκλείεται η θέσπιση από το νομοθέτη ρυθμίσεως, δια της οποίας παρέχεται η δυνατότητα σε εξαιρετικές περιπτώσεις, να εγκριθεί επέμβαση σε έκταση που έχει κηρυχθεί αναδασωτέα, ακόμη και πριν ανακτήσει τη δασική μορφή της, προκειμένου να εκτελεστεί έργο, το οποίο αποβλέπει στην εξυπηρέτηση ανάγκης με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία, αν η εκτέλεση του έργου στην έκταση αυτή είναι απολύτως αναγκαία και επιτακτική, στο μέτρο που η παρέλευση του απαιτούμενου για την πραγματοποίηση της αναδάσωσης χρονικού διαστήματος θα είχε ως συνέπεια τη ματαίωση του επιδιωκόμενου δημόσιου σκοπού…»
«Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, νομίμως επετράπη με την προσβαλλόμενη πράξη (Σημ: απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας […] με την οποία εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι για την εγκατάσταση και λειτουργία αιολικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε περιοχήπου είχε κηρυχτεί αναδασωτέα), η επέμβαση στην επίδικη έκταση…»
Αθήνα, 7 Αυγούστου 2021
Ράνια Παπαδοπούλου
Δημοσιογράφος
BA Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού
MSc Πολιτική Επιστήμη και Ιστορία
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
