ΑΓΑΠΗ ΠΑΡΑΝΟΜΗ

 

Του Σωτήρη Τριβυζά*

 

Διαβάζω εδώ κι εκεί τις αντιδράσεις των (Κερκυραίων, κυρίως) φίλων μου για την πρόσφατη τηλεοπτική μεταφορά της νουβέλας του Κωνσταντίνου Θεοτόκη "Αγάπη παράνομη", και εν μέρει τις συμμερίζομαι και τις κατανοώ. Η παραγωγή "ουδετεροποιεί" εσκεμμένα όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που παραπέμπουν στην Κέρκυρα των αρχών του 20ού αιώνα: τον χώρο, τη διάλεκτο, τις τοπικές ενδυμασίες. Με τέτοιον τρόπο, ώστε η νουβέλα αποκόπτεται από τις ρίζες της και στερείται την καταγωγή της. Από την άλλη πλευρά συλλογίζομαι όμως ότι η πιστή αναπαραγωγή ενός καθαρά ηθογραφικού έργου ενδεχομένως να περιορίζει δραστικά το κοινό του. Ίσως λοιπόν υπάρχει κάποιος λόγος που δικαιολογεί μια τέτοιου είδους "διασκευή".

Αυτό όμως που κυρίως θέλω να καταθέσω εδώ, είναι ότι η νουβέλα του Θεοτόκη αποτελεί μια οικογενειακή μου ιστορία. Την είχα ακούσει όταν ήμουν παιδί από τη γιαγιά μου, πολλά χρόνια πριν ο Φίλιππος Βλάχος ανακαλύψει και αποκαταστήσει το έργο του Θεοτόκη (γιατί δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι τη συγκεκριμένη νουβέλα την οφείλουμε στο φλογερό πάθος και τον ακάματο ζήλο του Φίλιππου). Η "Χρυσαυγή" -ξεχνώ δυστυχώς το πραγματικό όνομά της- ήταν αδελφή του παππού μου. Δεν παντρεύτηκε στον "Δαφνύλα", όπου τοποθετεί την ιστορία του ο Θεοτόκης, αλλά στους Πάγους, λίγα χιλιόμετρα από το δικό μας χωριό. Όπως συμβαίνει ακριβώς και στη νουβέλα του Θεοτόκη, παγιδεύτηκε στον τυφλό έρωτα του πεθερού της, που την οδήγησε εν τέλει στην αυτοκτονία.

Άκουσα αυτή την ιστορία από τα χείλη της γιαγιάς μου στα τέλη της δεκαετίας του εξήντα, αρκετά χρόνια δηλαδή πριν έρθει η νουβέλα στο φως. Αργότερα τη διασταύρωσα και με τις μαρτυρίες άλλων συγγενών. Αν λάβουμε μάλιστα υπόψη μας ότι το περιστατικό διαδραματίζεται στη Βόρεια Κέρκυρα, όπου και το χωριό του Θεοτόκη, καθώς και ότι οι περισσότερες από τις "Κορφιάτικες Ιστορίες" εδράζονται σε αληθινά περιστατικά, δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι η "Αγάπη παράνομη" είναι η λογοτεχνική μετάπλαση μιας οικογενειακής μου ιστορίας.

 

*Από το FACEBOOK