• Αργυράδες - Κέρκυρας
  • Thursday , Feb 1 , 2018

Ιστορια

Νοεμβριανά 1916: Ο αποκλεισμός των συμμάχων και η τρομοκρατία

November 18, 2022 507

 

Ο Νοέμβριος του 1916 βρίσκει την Ελλάδα με δύο αντίπαλες κυβερνήσεις, μία στη Θεσσαλονίκη υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο και μία στην Αθήνα υπό την επιρροή του βασιλιά Κωνσταντίνου. Ο εθνικός διχασμός είναι προ των πυλών...

Στις 3 Νοεμβρίου, οι αγγλογάλλοι, που είναι στο πλευρό του Βενιζέλου, αξιώνουν την παράδοση τεράστιων ποσοτήτων πολεμικού υλικού από την κυβέρνηση των Αθηνών. Το αίτημά τους θα απορριφθεί τέσσερις ημέρες αργότερα.

Στις 18 Νοέμβρη του 1916 στρατεύματα της Αντάντ, Άγγλοι, Γάλλοι και Ιταλοί αποβιβάστηκαν στον Πειραιά και βάδισαν προς την Αθήνα. Συνάντησαν ισχυρή αντίσταση από στρατιωτικά τμήματα και χιλιάδες επιστράτους που τους ανάγκασε να γυρίσουν στον Πειραιά.

Μετά τη «νίκη» τους οι επίστρατοι εξαπόλυσαν ένα πογκρόμ κατά των βενιζελικών αντιπάλων τους. Με μεθόδους που θα συναντήσουμε αργότερα και στη «Νύχτα των Κρυστάλλων» με το πογκρόμ κατά των εβραίων από τους  ναζί το 1938, επιδόθηκαν επί δυο μέρες σε ένα όργιο τρομοκρατίας  για να καθαρίσουν την πόλη αλλά και την  επαρχία από τους «βενιζελικούς προδότας» και τους «πράκτορας της Αντάντ».

Τα Νοεμβριανά και η Μάχη της Αθήνας (18/11/1916) – Cognosco Team

«Ο φονεύων βενιζελικόν δεν φονεύει άνθρωπον» ήταν το κεντρικό σύνθημά τους. Επιτέθηκαν σε σπίτια, γραφεία, εφημερίδες που είχαν φροντίσει να «σταμπάρουν» από πριν με σημάδια από κόκκινη μπογιά. Με τη βοήθεια της χωροφυλακής, του στρατού και δικαστικών λειτουργών δολοφονούσαν χωρίς καμιά διαδικασία, κακοποιούσαν , έδερναν, διαπόμπευαν  και φυλάκιζαν τους αντιπάλους τους.  Ανάμεσα σ’ αυτούς  που κακοποιήθηκαν και φυλακίστηκαν ήταν  και ο φίλος του Βενιζέλου δήμαρχος της Αθήνας Εμμανουήλ Μπενάκης,  και ο Δημήτρης Γληνός.

Η κατηγορία της «εσχάτης προδοσίας»  απαγγελλόταν κάθε μέρα σε εκατοντάδες πολίτες που το κρίμα τους ήταν ότι ήταν βενιζελικοί, γράφει ο Γιάννης Κορδάτος.

Έγιναν μάλιστα και εκτελέσεις χωρίς διαδικασία. Έβλεπες στους δρόμους της Αθήνας οι επίστρατοι με σπρωξιές , κλωτσιές και βρισιές να φέρνουν στο «Μικρό Φρουραρχείο» πολίτες, δεμένους σαν τραγιά, να τους δέρνουν και ύστερα να τους στέλνουν στις φυλακές που είχαν γεμίσει και δεν χωρούσαν άλλους. Ήταν στιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλο σα σαρδέλες.

Οι φυλακισμένοι, αν και κατηγορούνταν πως διαπράξανε το αδίκημα της εσχάτης προδοσίας, αφήνονταν ελεύθεροι αν υπόγραφαν «δηλώσεις μετανοίας».

Και η μαρτυρία της Πηνελόπης Δέλτα , κόρης του Εμμανουήλ Μπενάκη για όσα ακολούθησαν τις μάχες με τους Γάλλους , τους Άγγλους και τους ιταλούς στρατιώτες και ναύτες (« Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» Ημερολόγιο- Αναμνήσεις-Μαρτυρίες-Αλληλογραφία, επιμέλεια Π. Ζάννας, σ. 15-35, Ερμής, Αθήνα 1979):

Τη νύχτα εκείνη, σιωπηλά, σφάχθηκαν αρκετοί βενιζελικοί άγνωστοι, Κρητικοί προπάντων και Μικρασιάτες πρόσφυγες. Την επαύριο ξύπνησε η Αθήνα τρομαγμένη με τους πυροβολισμούς που έπεφταν παντού, σε όλους τους δρόμους, και ένας φίλος στον οποίο ετηλεφώνησα μου αποκρίθηκε:

«Απ’ έξω από το σπίτι μου σκοτώνονται Έλληνες με Έλληνες, και τραβούν και πολυβόλο ( Αθανασάκης).

Η ασχήμια του Σαββάτου 18 Νοεμβρίου 1916 δεν περιγράφεται. Ό,τι λωποδύτης, μπερμπάντης, φυγόδικος, ληστής ή λιποτάκτης παρουσιάσθηκε και ζήτησε να καταταχθεί ως επίστρατος, πήρε στολή, όπλο και φυσίγγια και χωρίς καν να εγγραφεί ( ήταν πολλοί και οι αξιωματικοί δεν «πρόφθαιναν» να τους εγγράφουν, αλλά πρόφθαιναν να τους οπλίζουν) χύνουνταν στους δρόμους, στίφη άτακτα, τραβώντας τουφεκιές στο βρόντο, τρομοκρατώντας και τρομοκρατημένοι, πανικόβλητοι οι ίδιοι και σπέρνοντας τον πανικό.

Οι επίστρατοι έπιαναν κόσμο στο σωρό και χωρίς διάκριση. Όποιον τους φαινόταν «ύποπτος» τον άρπαζαν , τον έδεναν και τον διαπόμπευαν στους δρόμους. Είναι χαρακτηριστική η μαρτυρία ενός αθηναίου  επεισόδιο που δημοσιεύθηκε σε εφημερίδα της εποχής « περί ενός εκ των συλληφθέντων όστις απαγόμενος υπό της περιπόλου και εκσυριττόμενος υπό του πλήθους διεμαρτύρετο προς το πλήθος, του οποίου εζήτει να κινήσει την συμπάθειαν, ότι ‘‘ αυτος δεν ήτο Βενιζελικός, αλλά μόνο κλέπτης’’» (Χρήστος Χουρμούζιος «Τα κατά την 18ην και 19ην Νοεμβρίου 1916 και επέκεινα», σ. 99,τυπ. Εσπερίας, Λονδίνο 1919).

Ως απάντηση, η «Τριανδρία» (Ε. Βενιζέλος, Παύλ. Κουντουροώτης, Π. Π. Δαγκλής)  και η προσωρινή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης θα κηρύξουν, με ειδικό διάγγελμα στις 25 Νοεμβρίου, έκπτωτο το Βασιλιά Κωνσταντίνο. Παράλληλα, οι δυνάμεις της Αντάντ θα επιβάλουν γενικό αποκλεισμό για τις «αθλιότητες του καθεστώτος των Αθηνών», επιτείνοντας την ήδη κακή κατάσταση της αγοράς και φανατίζοντας ακόμη περισσότερο τον πληθυσμό, που αδυνατεί να εξασφαλίσει πλέον τα τρόφιμα της ημέρας.

Βία και τρομοκρατία δεν άσκησαν μόνο οι βασιλικοί  τις μέρες του Διχασμού. Κι ούτε μόνο αυτοί συγκρότησαν παρακρατικές ομάδες. Το ίδιο έκαναν και οι βενιζελικοί στο μέρος του ελληνικού κράτους που εξουσίαζαν, μετά το κίνημα της Εθνικής Άμυνας στη Θεσσαλονίκη. Βίαιη επιστράτευση, κακοποιήσεις και εκτελέσεις αντιπάλων από παλληκαράδες αξιωματικούς επικεφαλής στρατιωτικών τμημάτων, που δρούσαν σε συνεργασία με παρακρατικές ομάδες πολιτών ήταν συχνά φαινόμενα στη Βόρεια Ελλάδα , εκείνες τις μέρες του 1916.

Νοεμβριανά 1916: Οι βενιζελικοί επίστρατοι και η τρομοκρατία στη Βόρεια  Ελλάδα

Οι βενιζελικοί προσπάθησαν να οργανώσουν  κι αυτοί  μαζικές παραστρατιωτικές ομάδες επιστράτων με πυρήνες από στρατιωτικούς,  στη Βόρεια Ελλάδα και στα νησιά που ήλεγχαν. Δεν μπόρεσαν όμως να πετύχουν τη μαζικότητα των βασιλικών επιστράτων, ούτε και να φτάσουν το επίπεδο οργάνωσής τους. Και η κυριότερη αιτία γι’ αυτό ήταν πως οι βενιζελικοί μιλούσαν για συμμετοχή στον  πόλεμο, κάτι που όπως ήταν φυσικό δεν συγκινούσε τον απλό λαό που δεν είχε καμιά όρεξη να πάει να σκοτωθεί στο σφαγείο του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, για χάρη των αγγλογάλλων.

 Αξίζει να σημειώσουμε ότι εκείνη την εποχή που οι κατηγορίες για «προδότες», «Βουλγάρους των Αθηνών», «πράκτορες των ξένων» έδιναν και έπαιρναν και οι δυό οι παρατάξεις των αστών παζάρευαν με τους ξένους συμμάχους τους (τους Γερμανούς οι βασιλικοί, τους Αγγλογάλλους οι βενιζελικοί) τμήματα του ελληνικού εδάφους. Οι βασιλικοί παραχώρησαν την Ανατολική Μακεδονία για τις επιχειρήσεις των Βουλγάρων κατά της Αντάντ και επέτρεψαν την κατάληψη ελληνικών πόλεων από το βουλγαρικό στρατό. Ο Βενιζέλος, που κάλεσε τις δυνάμεις της Αντάντ να μπουν στη Μακεδονία και να καταλάβουν τη Θεσσαλονίκη, παζάρευε την παραχώρηση της Καβάλας, της Χρυσούπολης ( Σαρι Σαμπάν) και της Δράμας στη Βουλγαρία για να  ενταχθεί στην Αντάντ, με εδαφικά ανταλλάγματα που θα έδιναν, τάχα μου οι δυνάμεις της Αντάντ, στην Ελλάδα στη Μικρά Ασία (Γ. Κορδάτου «Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας», οπ.π. σ. 419,420,429,433).

Σε ένα από τα υπομνήματα του Βενιζέλου προς τον Κωνσταντίνο, στις αρχές του 1915,  πριν από την παραίτησή του αναφέρονται και τα εξής:

«…δε θα εδίσταζα, όσον οδυνηρά και αν είναι η εγχείρησις, να συμβουλεύσω την θυσίαν της Καβάλας, όπως διασωθεί ο εν Τουρκία Ελληνισμός και ασφαλισθή η δημιουργία αληθούς μεγάλης Ελλάδος, περιλαμβανούσης πάντας σχεδόν τας χώρας, εις τας οποίας ο Ελληνισμός έδρασε κατά την μακραίωνη αυτού ιστορίαν(…)

Εάν η γνώμη μου αύτη εγίνετο δεκτή, θα έπρεπε διά της παρεμβάσεως των Δυνάμεων της Τριπλής Συνεννοήσεως να ασφαλισθή ότι η Βουλγαρία θ’ ανελάμβανε να εξαγοράση τας περιουσίας πάντων εκείνων των κατοίκων του παραχωρηθησομένου αυτή τμήματος όσοι θα ήθελον να μεταναστεύσωσι εντός των ορίων της Ελλάδος…».

Τόσο πατριώτες όλοι τους. Όσο για το πόσο ειλικρινείς ήταν στις υποσχέσεις τους οι μεγάλοι σύμμαχοι του Βενιζέλου φάνηκε εφτά χρόνια μετά με την καταστροφή του μικρασιατικού Ελληνισμού.

 

Καββαδίας

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Illusion Hair Studio

Boschetto (Άγιος Γεώργιος Αργυράδων)

MAMA 'S MARKET

Corfu Office Systems

PRANZO CHANIOTI

 

Καφέσας ψαροταβέρνα

Cosy finger food bar

Lord Travel Group

Blue sea hotel

Ιονική

 

Calendar

« March 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Argyrades - News

argyrades.gr

Σελίδες για τη ζωή, την ιστορία, τον πολιτισμό, στην Κέρκυρα. Με κριτική ματιά στην επικαιρότητα.

drepani.gr

Μια από τις ονομασίες με τις οποίες ήταν γνωστή η Κέρκυρα στην αρχαιότητα ήταν και η Δρεπάνη. Όνομα που χρησιμοποιήθηκε λόγω του σχήματός της. Η Δρεπάνη ταυτίζεται με το όπλο με το οποίο ο Κρόνος σκότωσε τον πατέρα του τον Ουρανό.

logo

© 2018 Your Company. All Rights Reserved. Designed By Your Company

Search