Έναν ιστορικό κύκλο 130 χρόνων προσφοράς συμπλήρωσε η Φ.Ε. Μάντζαρος το Πρωτοκύριακο.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Φιλαρμονικής, ο εορτασμός υπήρξε διπλός: «Πρώτα, όπως όλη η Κέρκυρα, η Φ.Ε. Μάντζαρος γιορτάζει το θαύμα του Αγίου Σπυρίδωνος για την απαλλαγή του τόπου μας από της πανώλη. Και δεύτερον, την 130η επέτειο από την ίδρυση της και την πρώτη της εμφάνιση, η οποία πραγματοποιήθηκε το Πρωτοκύριακο του 1890″.

«Δυστυχώς, οι επικρατούσες περιοριστικές συνθήκες, δεν μας επέτρεψαν να τιμήσουμε αυτή την σπουδαία, για μας, μέρα, όπως θα της άξιζε. Όμως τελέσαμε τον ελάχιστο δέοντα φόρο τιμής προς τους ιδρυτές και το Ίδρυμα μας. Μετά την συμμετοχή, έξω από το Ιερό Προσκύνημα, ολιγομελούς τμήματος του μουσικού σώματος της Φιλαρμονικής μας, κατά την τελετή της εσωτερικής λιτανεύσεως του ιερού σκηνώματος, παιανίστηκε κάτω από το κτήριο της ΦΕΜ το ιδρυτικό μας εμβατήριο «Φιλαρμονική Εταιρία Μάντζαρος» του Γεωργίου Σαμαρτζή, που γράφτηκε επί τούτω για την ίδρυση της Φιλαρμονικής, παιανίστηκε στην πρώτη της εμφάνιση το Πρωτοκύριακο του 1890 και έκτοτε παίζεται αδιάκοπα για 130 χρόνια, τέτοια μέρα».

ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ «ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ»

Η Φιλαρμονική Εταιρία «ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ» (Φ.Ε.Μ.) ιδρύθηκε το 1890.

Γεγονός είναι ότι η δημιουργία του προδρόμου σχήματος της Φ.Ε.Μ. ετοιμάζεται ήδη από τον Ιούνιο του 1890, από μία ομάδα διανοούμενων νέων, οι οποίοι ασχολούντο με την Μουσική και οι οποίοι είχαν προηγουμένως δημιουργήσει τον «Ψυχαγωγικό Συνεταιρισμό».

Ο πρώτος κανονισμός, με 28 άρθρα,  ψηφίστηκε σε συνεδρίαση το βράδυ του Σαββάτου της 21^ης Ιουνίου του 1890. Αυτή η Συνεδρίαση θεωρείται η ιδρυτική Γενική Συνέλευση του Σωματείου.

Λίγες ημέρες αργότερα εγκρίνεται η σφραγίδα του σωματείου η οποία έφερε κυκλικά την επιγραφή «Ψυχαγωγικός Συνεταιρισμός εν Κερκύρα» και στη μέση «Ισότης  – Αδελφότης».

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1890, ορίζεται πενταμελής  προσωρινή Διοικητική Επιτροπή, η οποία στις 13 Σεπτεμβρίου ορίζει πρόεδρο τον Αντώνιο Ζερβό. Ο αριθμός των ιδρυτικών μελών ορίζεται στους 50. Τότε εκλέγεται, ως ιδρυτικό μέλος, παμψηφεί, δι’ ανατάσεως της χειρός, ο Αναστάσιος Ρινόπουλος, ο οποίος θα είναι και ο πρώτος Αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής.

Ο Αναστάσιος Ρινόπουλος γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1843 και ο πατέρας του Γεράσιμος, ήταν ο πρώτος Πρόεδρος της «Παλαιάς» Φιλαρμονικής. Έλαβε τις πρώτες μουσικές του γνώσεις στην Παλαιά Φιλαρμονική από τον Νικόλαο Χαλικιόπουλο Μάντζαρο, και τον Σεπτέμβριο του 1861 τιμάται, ως μαθητής, με χρυσό αριστείο. Γνωρίζει Αγγλικά και Ιταλικά και με το πέρας των μουσικών του σπουδών διορίζεται Αρχιμουσικός της Μπάντας της τοπικής Αγγλικής Φρουράς, παραμένοντας σε αυτήν την θέση μέχρι την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα (1864). Κατά τον Σ. Μοντσενίγο, είναι μέλος της Παλαιάς Φιλαρμονικής μέχρι το 1890, οπότε αναλαμβάνει Αρχιμουσικός στη  Φ.Ε. «Μάντζαρος», την οποίαν ενισχύει οικονομικά και διδάσκει δωρεάν τους νέους μουσικούς.  

Στα μέσα Σεπτεμβρίου του 1890, ορίζεται εξαμελής επιτροπή για τον καθορισμό των στολών των μουσικών, το σχέδιο, το χρώμα και όλα τα απαραίτητα.

Στις 25 Σεπτεμβρίου του 1890 παραιτείται η προσωρινή επιτροπή, που είχε οριστεί από τις 2 Σεπτεμβρίου, καταργείται ο αρχικός κανονισμός του Σωματείου και εκλέγεται Διοικητικό Συμβούλιο, αποτελούμενο από τους Λεωνίδα Βλάχο, Πρόεδρο, Στέφανο Κοσκινά, Αντιπρόεδρο (46 ψήφους), Αριστείδη Μαρίτσα, Ελεγκτή (46 ψήφους), Σπυρίδωνα Τοπάλη, Ταμία (Παμψηφεί), Αντώνιο Ζερβό, Γραμματέα (24 ψήφους), Νικόλαο Πετσάλη,  Επιμελητή (24 ψήφους) και Γεώργιο Καμηλιέρη, Αποθηκάριο (26 ψήφους).

Ο Πρώτος Πρόεδρος της Φιλαρμονικής, Λεωνίδας Βλάχος,  ήταν τότε 43 ετών, και ήταν επιφανής Κερκυραίος, φιλόλογος και ιστορικός, ενώ ομιλούσε άπταιστα Γαλλικά, Αγγλικά και Ιταλικά. Το 1873 είχε ιδρύσει το εκπαιδευτήριο «Καποδίστριας» το οποίον βρισκόταν στην Σπιανάδα, και έδρευε στο οίκημα που γεννήθηκε ο Γκίλφορδ. Τιμήθηκε με το παράσημο του Ελληνικού Ταξιάρχη και με πολλά άλλα παράσημα. Χρημάτισε Πρόξενος του Βελγίου, Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου (1883-1891, επί Δημαρχίας Γεωργίου Θεοτόκη και Μιχαήλ Θεοτόκη), καθώς και Διευθυντής της Δημόσιας Κεντρικής Ιστορικής Βιβλιοθήκης Κέρκυρας. Απεβίωσε την 1^η Νοεμβρίου 1921, σε ηλικία 74 ετών.

Τα χρώματα της Στολής της Φ.Ε. «Μάντζαρος» καθορίστηκαν σε μπλε και άσπρο, προσομοιάζοντας με τα χρώματα της Ελληνικής Σημαίας.

Η πρώτη επίσημη εμφάνιση του Μουσικού Σώματος πραγματοποιήθηκε στη Λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος, την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου (Πρωτοκύριακο) του έτους 1890 (4 Νοεμβρίου). Δεν είναι διευκρινισμένος επακριβώς ο αριθμός των συμμετεχόντων μουσικών σε αυτή την  πρώτη εμφάνιση του μουσικού σώματος του «Ψυχαγωγικού Συνεταιρισμού» (ακόμη δεν είχε μετονομαστεί σε Φιλαρμονική Εταιρία «Μάντζαρος»), ο αριθμός τους όμως πιστεύεται ότι δεν ξεπερνούσε τους 30, ενώ αρκετοί εξ’ αυτών προήρχοντο από την «Παλαιά» Φιλαρμονική, όπως και ο Αρχιμουσικός, Αναστάσιος Ρινόπουλος.

Το επόμενο Πρωτοκύριακο του έτους 1891, ο αριθμός των μουσικών ήταν 39. (οράτε Αρχείο Σ. Μοντσενίγου, φ. Ε1/578).

Το απόγευμα της ιδίας ημέρας, 4 Νοεμβρίου 1890, το νεοσύστατο Μουσικό Σώμα παιάνισε στο Πάλκο της Άνω Πλατείας.

Όπως αναφέρεται στον φάκελο 633 του αρχείου Μοντσενίγου, ο Σπυρίδων Αγάθος, εγγονός του Αρχιμουσικού Αναστάσιου Ρινόπουλου, σε μία επιστολή του γραμμένη τον Νοέμβρη του 1951, γράφει ότι: « ..Η πρώτη αυτή εμφάνιση του Μουσικού σώματος άφησεν άριστας εντυπώσεις, δέον να σημειωθεί ότι κατά την διέλευσίν της εις το Λιστόν, μετά το πέρας της λιτανείας, διήλθεν η Μουσική με επικεφαλής τον Ρινόπουλον, με φράκο και υψηλόν καπέλον, διήλθεν τας οδούς, έγινε αληθές πανδαιμόνιο, άνθη, κουφέτα, ανθοδέσμαι ερίφθησαν εκ των παραθύρων, ενώ ο κόσμος εζητοκραύγαζεν δαιμονιωδώς».

Κατά την ημέρα εκείνη, επαίζετο εμβατήριο, το οποίο έκτοτε και έως και σήμερα συνεχίζει να παιανίζεται, κάθε Πρωτοκύριακο, κάθε έτους. Συγκεκριμένα, όταν τελείωσε η λιτανεία, η Φιλαρμονική διήρχετο τας οδούς παιανίζουσα το «Μαρς» του κερκυραίου ζωγράφου και φλαουτίστα της ΦΕΜ,  Γεωργίου Σαμαρτζή, με τίτλο «Μάντζαρος», το οποίο, ως ήδη ανεφέρθη,  επεκράτησε ως έθιμο από τότε μέχρι σήμερα να παίζεται αυτήν την ημέρα.

Από την συνεδρίαση της 18^ης Νοεμβρίου 1890 και έπειτα, καθιερώνεται οριστικά πλέον ο τίτλος Φιλαρμονική Εταιρία «Μάντζαρος», επωνυμία που επελέγη προς τιμήν του μεγάλου Κερκυραίου Μουσουργού και Μουσικοπαιδαγωγού, Νικολάου Χαλικιόπουλου – Μάντζαρου, συνθέτη του Εθνικού μας Ύμνου και ιδρυτού της Επτανησιακής Σχολής Μουσικής.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ Φ.Ε. «ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ»

• Το 1896, η ΦΕΜ συμμετείχε στις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
• Προπολεμικά ήταν η μόνη Φιλαρμονική η οποία δεχόταν στις τάξεις της ως μαθητές, παιδιά προερχόμενα από την Εβραϊκή Κοινότητα.
• Το 1950 ιδρύει Σχολή Φωνητικής
• Το 1952 ιδρύει Συμφωνική Ορχήστρα
• Το 1954, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, εμφανίζονται με το Μουσικό Σώμα της «Μάντζαρος» και γυναίκες μουσικοί.
• Το 1974 δημιουργεί Μαθητική Μπάντα (Μπαντίνα).
• Το 1982 ιδρύει τμήμα Μαζορετών. Τον ίδιο χρόνο, έγιναν εντυπωσιακές εμφανίσεις του Μουσικού Σώματος σε Φεστιβάλ Φιλαρμονικών στη Βουλγαρία, καθώς και στην Τελετή Λήξης των Πανευρωπαϊκών αγώνων Στίβου, στο Παναθηναϊκό Στάδιο.
• Το 1985, μαζί με το τμήμα Μαζορετών, πραγματοποιήθηκαν εμφανίσεις στη Ρόδο και στην Βουλγαρία.
• Το 1986, έλαβε μέρος, στην Τελετή Έναρξης των Πανευρωπαϊκών αγώνων Βόλεϊ, στην Αθήνα.
• Το 1987 έλαβε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για την προσφορά της στην μουσική παιδεία της χώρας μας.
• Το 1990 για τον εορτασμό της εκατονταετηρίδας της Εταιρίας, πραγματοποιήθηκε μεγαλειώδης Συναυλία του Μουσικού Σώματος, της Μπαντίνας και του τμήματος Μαζορετών στο θέατρο “Παλλάς“ Αθηνών.
• Το 1991 με το Μουσικό Σώμα και το τμήμα Μαζορετών, έλαβε μέρος στην Τελετή Έναρξης του 8ου Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Χειροσφαίρισης Νέων, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (Σ.Ε.Φ.).
• Το 1993, έδωσε συναυλία στο Θέατρο «Παλλάς» Αθηνών, στο πλαίσιο των εορτασμών για το έτος «Καποδίστρια».
• Το 1996, κατόπιν πρόσκλησης του Πολιτιστικού τμήματος του Δήμου Βιέννης, σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Φιλαρμονικών της Αυστρίας, η ΦΕΜ συμμετείχε στο 17ο Πανευρωπαϊκό Φεστιβάλ Φιλαρμονικών της Βιέννης, δηλαδή σε μία Παναυστριακή εκδήλωση με διεθνή συμμετοχή. Η Φιλαρμονική «Μάντζαρος» εκπροσώπησε επάξια την Μουσική παράδοση της Κέρκυρας και γενικότερα της Ελλάδας στην «παγκόσμια πρωτεύουσα» της μουσικής.
• Το 2000, η Μπαντίνα της ΦΕΜ έλαβε μέρος, μαζί με την Μπάντα από το Bad Saarow του Ανόβερο, σε συναυλίες στο Ανόβερο και το Βερολίνο, στο πλαίσιο της Διεθνούς Εμπορικής Έκθεσης “Expo 2000 Hanover”.
• Το 2003 πραγματοποίησε Συναυλία στην αίθουσα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
• To 2005, η ΦΕΜ Βραβεύτηκε από το Ινστιτούτο για την Πολιτιστική Ολοκλήρωση της Ευρώπης, «ROBERT SCHUMANN», για την προσφορά της στον πολιτισμό.
• Το 2007 συμμετείχε στην μεγάλη στρατιωτική παρέλαση της Θεσσαλονίκης, για τον εορτασμό της επετείου της 28^ης Οκτωβρίου.
• Το 2009 η «ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ », με τη σύμπραξη της Χορωδίας Κερκύρας, έδωσε πανηγυρική συναυλία με έργα επτανησίων συνθετών, στην Αίθουσα Φίλων της Μουσικής του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, για την επέτειο καθιέρωσης των δύο πρώτων στροφών του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν», του Νικολάου Χαλικιόπουλου – Μάντζαρου, ως επίσημου Εθνικού ύμνου της Ελλάδας.
• Το 2011, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, η Φιλαρμονική έδωσε πανηγυρική Συναυλία, με την ευκαιρία της υποδοχής του ιερού λειψάνου της χειρός του Αγίου Σπυρίδωνος στην Θεσσαλονίκη, αλλά και των 90 χρόνων οπό την ίδρυση της προσφυγικής συνοικίας της Τριανδρίας και τη θεμελίωση του Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνος Τριανδρίας.
• Το 2013 συμμετείχε σε διεθνές Φεστιβάλ Φιλαρμονικών στη Βουλγαρία
• Από το 2013 έως το 2016, είχε αναλάβει σε συνεργασία με τον όμιλο «ΑΝΤΕΝΝΑ», την προβολή για πρώτη φορά στην Κέρκυρα, των παραστάσεων όπερας από την “METROPOLITAN OPERA” της Νέας Υόρκης και των παραστάσεων μπαλέτου από το “COVENT GARDEN” του Λονδίνου.
• Τις 21 Ιουνίου 2014, για πρώτη φορά στην Κέρκυρα, δίνει και καθιερώνει από τότε, επίσημη Συναυλία του Μουσικού Σώματος για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Μουσικής.
• Τον Ιούλιο του 2014, συμμετείχε στο 2^ο Φεστιβάλ φιλαρμονικών Λευκάδας.
• Το Νοέμβρη του 2014, καθιερώνει τον 1ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Σύνθεσης πρωτότυπου έργου για Μπάντα, ο οποίος από το 2017 γίνεται Διεθνής.
• Το 2016 βραβεύτηκε από την Ιερά Μητρόπολη Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων, για το μουσικό και πολιτιστικό της έργο.
• Τον Ιούλιο του 2016 (29-31/7/16) συμμετείχε μετά από πρόσκληση στο Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικών Συγκροτημάτων στην Βιέννη (World Orchestra Festival Vienna 2016), όπου σε Συναυλία που έδωσε τις 31 Ιουλίου στην Αίθουσα Φίλων της Μουσικής «Musikverein», τιμήθηκε με το πρώτο Χρυσό βραβείο μεταξύ 19 μουσικών συγκροτημάτων από όλο τον κόσμο και ο Αρχιμουσικός, Σωκράτης Άνθης, με την διάκριση του Εξαίρετου Μαέστρου.
• Το 2017 συμμετείχε έδωσε Συναυλία στην Πάφο της Κύπρου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Πάφος – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2017.
• Τον Απρίλιο του 2019 η Φιλαρμονική, προσκληθείσα από την ελληνική ομογένεια των Η.Π.Α, ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη, όπου πραγματοποίησε Συναυλία και έλαβε μέρος στην μεγαλειώδη παρέλαση για τον εορτασμό της 25^ης Μαρτίου που πραγματοποιείται στην 5^ης Λεωφόρο του Μανχάταν, συνοδεύουσα στην παρέλαση το άγημα των Ευζώνων της Προεδρικής Φρουράς.
• Το Νοέμβρη του 2019 έδωσε Συναυλία στο Teatro Communale της πόλης Matera της Ιταλίας, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Συνόδου των Εμπορικών Επιμελητηρίων Νοτίου Ευρώπης.
• Κάθε χρόνο, το Μουσικό Σώμα της Φιλαρμονικής «Μάντζαρος», πραγματοποιεί τουλάχιστον τέσσερις επίσημες συναυλίες στην Κέρκυρα, αλλά και δυο – τρείς συναυλίες εκτός Κερκύρας, κατόπιν σχετικών προσκλήσεων.
• Το Μουσικό Σώμα της ΦΕΜ, συμμετέχει ανελλιπώς από την ίδρυσή του σε όλες τις προγραμματισμένες ετήσιες θρησκευτικές και εθνικές εκδηλώσεις του νησιού.

Το Μουσικό Σώμα, σε πλήρη σύνθεση, αποτελείται σήμερα από 300 μουσικούς.

Από τον Σεπτέμβριο του 2013, Καλλιτεχνικός Διευθυντής και Αρχιμουσικός, είναι ο διεθνούς φήμης τρομπετίστας και παλιός μουσικός της Φ. Ε. «ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ»,  Σωκράτης Άνθης.

Σχολείο Μουσικής της Φ.Ε «Μάντζαρος»

Στη Φ. Ε. «ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ» λειτουργεί πλήρες Σχολείο Μουσικής, με τις παρακάτω σχολές:

Σχολή Θεωρητικών της Μουσικής

• Προθεωρία για παιδιά 6-7 ετών (Α’ και Β’ Δημοτικού)
• Θεωρία της Μουσικής (από Γ’ Δημοτικού)
• Θεωρία Ενηλίκων
• Παιδική Χορωδία

Σχολή Ξύλινων Πνευστών

• Φλάουτο
• Όμποε
• Κλαρινέτο
• Φαγκότο
• Σαξόφωνο

Σχολή Χάλκινων Πνευστών

• Τρομπέτα
• Κόρνο
• Τρομπόνι
• Ευφώνιο
• Τούμπα

Σχολή Κρουστών

Σχολή Πιάνου

Τμήμα εκμάθησης μουσικής για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, στο οποίο διδάσκουν ειδικοί καθηγητές του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστήμιου.

Σε όλες τις σχολές, η φοίτηση γίνεται δωρεάν.