Ένας από τους πλέον διαδεδομένους μύθους σχετικά με το φυτό είναι αυτός της αδράνειας και της απάθειας που επιφέρει η χρήση του. Έχει μάλιστα η κάνναβη συχνά κατηγορηθεί ως «εργαλείο ύπνωσης της εργατικής τάξης και αποχής της από τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες».

Κι όμως μια ιστορική στιγμή του ελληνικού εργατικού κινήματος υπήρξε η απεργία των εργατών και των εργατριών του κανναβουργείου Δεσύλλα στην Κέρκυρα το 1911.
Και είναι λίγο δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι όσοι εργάζονταν περισσότερες από 14 ώρες την ημέρα φυτεύοντας, θερίζοντας και μεταποιώντας την κάνναβη, απείχαν της ευφορικής της χρήσης που εκείνη την εποχή κάθε άλλο παρά κατακριτέα ήταν.

Μέχρι το 1957 στην Ελλάδα λειτουργούσαν 7 κανναβουργεία με παλαιότερο το εργοστάσιο Δεσύλλα που βρίσκονταν στη Γαρίτσα της Κέρκυρας.

Το εργοστάσιο «Καννάβεως, Λίνου και Ιούτης» ιδρύθηκε το 1871 από τον Αλέξανδρο Δεσύλλα και επεξεργαζόταν καννάβι, λινάρι και γιούτα, που, κατά βάση, εισάγονταν από την Ινδία, το Πακιστάν και τις Φιλιππίνες.
Η τεράστια αυτή μονάδα την εποχή της ακμής της απασχολούσε γύρω στους 1500 εργάτες.

Μιας και το εργοστάσιο εγκαταλείφθηκε τελειωτικά μόλις το 1982, παλιοί εργάτες της επιχείρησης θυμούνται ακόμη και σήμερα το διαπεραστικό σφύριγμα της σειρήνας κάθε πρωί στις 6, όταν ξεκίναγε η πρώτη βάρδια.

Εργάτριες του κανναβουργείου Δεσύλλα τη δεκαετία του ’50

Η βιομηχανική επανάσταση στην Κέρκυρα ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα. Τα μεγαλύτερα εργοστάσια ήταν το τυπογραφείο των αφών Ασπιώτη και το κανναβουργείο. Υπήρχαν ακόμη γαλακτοβιομηχανία, παγοποιία, αλευρόμυλοι, χαρτοποιίες, εργοστάσιο ψάθινων πίλων, ομπρελών, κονσερβοποιία κ.α.

Την ίδια εποχή και ιδιαίτερα στις αρχές του 20ου αιώνα από το 1908 έως το 1918, το ελληνικό εργατικό κίνημα γνώρισε μεγάλη ακμή και απεργίες έγιναν σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Πλέον γνωστή εκείνη των καπνεργατών του Βόλου το 1909.

Στην Κέρκυρα οι περισσότεροι εργάτες και εργάτριες του κανναβουργείου έμεναν σε κοντινά χωριά και πήγαιναν στην επιχείρηση με τα πόδια, ξεκινώντας χαράματα.

Στο κανναβουργείο οι ώρες εργασίας ήταν πάρα πολλές και οι συνθήκες δύσκολες.

Η απόλυση τριών εργατών το 1911 ήταν η αφορμή για την κήρυξη της πρώτης εργατικής απεργίας στην Κέρκυρα με πρωτοβουλία του Αλληλοβοηθητικού Εργατικού Συνδέσμου ο οποίος μόλις είχε ιδρυθεί.

Ένα χρόνο μετά, το 1912 οι εργαζόμενοι στο κανναβουργείο Δεσύλλα πετυχαίνουν με απεργία τη μείωση των ωρών εργασίας από 14 σε 12.

Εργάτες και εργάτριες του κανναβουργείου Δεσύλλα τη δεκαετία του ’50.

Περισσότερες πληροφορίες για τις συγκεκριμένες κινητοποιήσεις στο κανναβουργείο Δεσύλλα δεν είναι εύκολο κανείς να αντλήσει από πηγές της εποχής.

Ο Γιάννης Κορδάτος στη δική του ιστορική καταγραφή, μιλώντας για τις κινητοποιήσεις της Κέρκυρας δεν αναφέρεται στην απεργία του Εργοστασίου Δεσύλλα, αλλά στη μεγάλη απεργία των εργατών φωταερίου στην Κέρκυρα που έγινε στις αρχές Ιούλη του 1912. «Η απεργία αυτή μισοπήρε επαναστατικό χαραχτήρα και γι’ αυτό άρχισαν και οι σχετικές διώξεις», όπως γράφει χαρακτηρηστικά.

Σίγουρο πάντως θεωρείται ότι οι κινητοποιήσεις των εργατών του κανναβουργείου Δεσύλλα ενισχύθηκαν και από τον Σοσιαλιστικό Όμιλο Κέρκυρας ο οποίος ιδρύθηκε κι αυτός το 1911 και επικεφαλή του είχε τον Κωσταντίνο Θεοτόκη.

Η σύνδεση μάλιστα από τον Θεοτόκη του γλωσσικού ζητήματος με το ζήτημα του σοσιαλισμού και της κοινωνικής απελευθέρωσης έφερε τον Όμιλο στα πρόθυρα διάσπασης.

Το γεγονός της Ίδρυσης του Ομίλου το 1911, χαιρετίζει ο «Φωστήρ» που εκδίδονταν από τον  Ν. Μαζαράκη που διατηρούσε σχέσεις με το Σοσιαλιστικό Κέντρο της Κέρκυρας, οργάνωση η οποία προϋπήρχε του Ομίλου:

«Βεβαίως προ καιρού έσφυζεν εις τας φλέβας σφριγώντων νέων Κερκυραίων ουχί ο ύδρωψ των προλήψεων και των τίτλων και του κοντισμού το μπλε αίμα, αλλά το αίμα της πραγματικής ζωής και του αληθούς ανθρωπισμού, το αίμα το ζωηρώς ερυθρόν, το αίμα του απαναστάτου κοινωνικού εργάτου, του απαιτούντος τα καταπατηθέντα ιερά αυτού δικαιώματα.» γράφει ο Φωστήρ.

Εργάτες του κανναβουργείου Δεσύλλα τη δεκαετία του ’50. Οι συνθήκες εργασίας είχαν ήδη βελτιωθεί σε σχέση με εκείνες του 1911 που ξέσπασε η πρώτη απεργία.

Στο ίδιο φύλλο δημοσιεύεται και το παρακάτω ποίημα:

Στην Κέρκυρά μας την κυρά μας

Σε γνωρίζω από την Φύσιν που σου ‘δωσε στολισμόν,

σε γνωρίζω από την κλίσιν προς τον Σοσιαλισμόν.

Από βάσανα βγαλμένον

πείνας, γύμνιας φοβερά και σε λίγο ανδρειωμένον, χαίρε Κέρκυρα κυρά…

Cannabis News Gr: Το Κανναβουργείο της Έδεσσας

Canavacio, Κείμενα περί της ηδονιστικής δρόγης. Eκδόσεις Hetteron 2008.

Corfu History: Η ίδρυση του Σοσιαλιστικού Όμιλου της Κέρκυρας

Γιάννης Κορδάτος / «Ιστορία Του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος», Β’ έκδοση, εκδόσεις «Πέτρος Δ. Καραβάκος», Αθήνα 1956, σελ. 184-205.

*Oι φωτογραφίες των εργατών προέρχονται από ομιλία του Θεόδωρου Δεσύλλα που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα  το 1953 (αρχείο Σεραφείμ Κανδύλα)

Του Αποστόλη Καπαρουδάκη

Πηγή: cannabisnews.gr