Μάο Τσε Τουνγκ
Κινέζος κομμουνιστής ηγέτης, με μεγάλη επιρροή στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα («Μαοϊσμός») στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Υπήρξε ο ιδρυτής της Λαϊκής Δημοκρατίας της Kίνας το 1949 και ηγετική προσωπικότητα της χώρας μέχρι το θάνατό του το 1976.
Ο Μάο Τσε Τουνγκ (Mao Zedong) γεννήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1893, στο χωριό Σάο Σαν της επαρχίας Χουνάν. Ο πατέρας του, ένας φτωχός αγρότης, κατάφερε σιγά σιγά να πλουτίσει ως κτηματίας και έμπορος δημητριακών.
Ο «Μεγάλος Τιμονιέρης», όπως ονόμαζαν οι συμπατριώτες του τον Μάο Τσε Τουνγκ, πέθανε στις 9 Σεπτεμβρίου 1976 στο Πεκίνο, σε ηλικία 82 ετών. Από τους τέσσερις γάμους του απέκτησε 10 παιδιά.
Ο τύπος στην Ελλάδα για το θάνατο του Μάο
Επιμέλεια: Στέλιος Σταυρινάδης
Φέτος συμπληρώθηκαν 45 χρόνια από το θάνατο του Μάο Τσε Τούνγκ.
«Ο χαμός του Προέδρου Μάο Τσε Τούνγκ αποτελεί μια ανυπολόγιστη απώλεια για το Κόμμα μας, το Στρατό μας και τους λαούς όλων των εθνοτήτων της χώρας μας, για το παγκόσμιο προλεταριάτο και τους επαναστατικούς λαούς όλων των χωρών και για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Ο θάνατός του σίγουρα θα προκαλέσει απέραντη θλίψη στις καρδιές όλου του λαού της χώρας μας και των επαναστατικών λαών όλων των χωρών.»
Έτσι ανήγγειλε η Κ.Ε. του Κ.Κ.Κ. το θάνατο του.
Η είδηση του θανάτου του αναστάτωσε όλα τα επιτελεία. Πώς παρουσιάστηκε στον Ελληνικό τύπο; Οι αντιδράσεις είναι ενδιαφέρουσες, αντανακλούν τις πολιτικές αντιλήψεις.
Ο ΛΑΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ (φύλλο 105 /11-09-1976)
Στη πρώτη σελίδα, ολοσέλιδη φωτογραφία με τους τίτλους:
Πέθανε ο μεγάλος Κομμουνιστής Μαρξιστής-Λενινιστής Ηγέτης του Κινέζικου λαού!
Εμψυχωτής και καθοδηγητής των αγώνων όλης της προοδευτικής ανθρωπότητας
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΜΑΟ ΘΑ ΖΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΜΑΣ
Ολόκληρο σχεδόν το φύλλο είναι αφιερωμένο στη ζωή και τη δράση του Μάο. Φιλοξενεί το μήνυμα της ΚΕ του ΚΚΚ καθώς και την ανακοίνωση της ΚΕ της ΟΜΛΕ.
Και το επόμενο φύλλο του ΛΑΙΚΟΥ ΔΡΟΜΟΥ (106/ 18-09-1976) συνεχίζει το αφιέρωμα με κεντρικό Τίτλο :
ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΕΊΝΑΙ ΑΘΑΝΑΤΟΙ
Στο εσωτερικό έχει εκτενές ρεπορτάζ από την εκδήλωση της ΟΜΛΕ καθώς και την ομιλία της ΚΕ. Στη 4η σελίδα το άρθρο με τίτλο :
ΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΜΑΣΤΕ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΜΑΟ ΤΣΕ ΤΟΥΝΓΚ.
Οι αστικές εφημερίδες
Δεν μπορούν να παραβλέψουν το γεγονός που συγκλόνισε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της γης και διαπέρασε σαν ηλεκτρικό ρεύμα τα κινήματα του κόσμου Ούτε να μικρύνουν τη προσωπικότητα του Μάο Τσε Τούνγκ. Η κάθε μια όμως προσπαθεί (χωρίς να εκτεθεί) να φιλτράρει την είδηση. Αυτό δεν είναι και τόσο εύκολο όταν αναφέρεσαι σε μια προσωπικότητα που έμπνευσε και καθοδήγησε εκατομμύρια ανθρώπων.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (Παρασκευή 10 09 1976)
Θέλει να κρύψει το αντικομουνισμό της μα η χαρά δεν την αφήνει: ο τίτλος του πεντάστηλου στην πρώτη σελίδα
Η ΚΙΝΑ ΕΧΑΣΕ ΧΘΕΣ ΤΟΝ ΗΓΕΤΗ ΤΗΣ ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (Παρασκευή 10 09 1976)
Θέλει να κρύψει το αντικομουνισμό της μα η χαρά δεν την αφήνει: ο τίτλος του πεντάστηλου στην πρώτη σελίδα
Η ΚΙΝΑ ΕΧΑΣΕ ΧΘΕΣ ΤΟΝ ΗΓΕΤΗ ΤΗΣ ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
και με μεγαλύτερους χαρακτήρες τονίζει:
Ο θάνατος του Μάο οξύνει το πρόβλημα της διαδοχής
Στο ρεπορτάζ αναφέρει:
Η Κίνα έχασε χθες τον ηγέτη και αναμορφωτή της Μάο Τσε Τούνγκ, έναν από τους μεγάλους του σύγχρονου κόσμου. Όπως εσχολίαζαν Δυτικοί παρατηρηταί, είναι δύσκολο να περιγραφή η οδύνη που προκάλεσε στο Κινέζικο λαό η αναγγελία του θανάτου του Μάο. Με το θάνατο του ιδρυτού και αρχηγού της Λαϊκής, Κίνας οξύνεται στο Πεκίνο η μάχη της διαδοχής, που είναι άγνωστο πως θα εξελιχθεί και που θα καταλήξει.
Παρακάτω παραθέτει δηλώσεις του Καραμανλή, αρχηγών και κομμάτων και προσωπικοτήτων.
Στο εσωτερικό σε εκτενές άρθρο με τίτλο:
“ΜΑΟ: Η ζωή του ήταν γεμάτη επαναστάσεις“
γράφει:
“Ο Κινέζος ηγέτης έζησε αρκετά χρόνια για να δει τα όνειρα του να γίνονται πραγματικότητα. Τη δεκαετία του 1970 , η Κίνα πραγματοποίησε μεγάλα άλματα στις μάχες εναντίον της πείνας, των ασθενειών και της ανεργίας, χάρη στις κατευθύνσεις που έδωσε ο Μάο Τσε Τούνγκ.”
Η ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ
Με μεγάλες ολοσέλιδες καταχωρήσεις και στην πρώτη και την τελευταία σελίδα αναγγέλλει το γεγονός:
ΑΛΟΦΡΟΣΥΝΗ ΣΤΗ ΚΙΝΑ
και
Παγκόσμια ΘΛΙΨΙ για τον «Πατέρα»
με λέξεις που συντηρούν το αντικομουνιστικό της αφήγημά για το καθεστώς της Κίνας.
Μάλιστα στην τελευταία σελίδα σημειώνει με χαιρεκακία:
“Οι καθημερινές ευχές 850 εκατομμυρίων Κινέζων «είθε ο πρόεδρος Μάο να ζήση 10000 χρόνια» δεν εισακούσθηκαν. Και 0 83χρονος πατέρας της Λαική Κίνας πέθανε….”
Και στη συνέχεια παραθέτει ύμνους των ηγετών της Δύσης για τον Μάο…
«Ο Μάο υπήρξε ένας από τους πλέον αξιόλογους και μεγάλους άνδρες» εδήλωσε ο πρόεδρος Φόρντ …
Η ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ αφιερώνει στο γεγονός και δύο εσωτερικές σελίδες:
ΤΟ ΒΗΜΑ
Στο ΒΗΜΑ (10 09) αναγγέλλουν το θάνατο του Μάο στην πρώτη σελίδα με μεγάλους τίτλους και μεγάλη φωτογραφία. Στη παρουσία τους ενδιαφέρονται ποιο πολύ για την διαδοχή. Είναι φανερή η αγωνία τους αλλά και η επιθυμία τους να επικρατήσουν οι τεχνοκράτες έναντι των αριστερών :
“Μέσα στο πένθος 850 εκατομμυρίων για το θάνατο του Μάο ΑΓΩΝΑΣ ΔΙΑΔΟΧΗΣ ΑΡΧΙΖΕΙ ΣΤΗ ΚΙΝΑ. Οι «τεχνοκράτες» εμφανίζονται ισχυρότεροι”
Η Τρίτη σελίδα ολόκληρη είναι αφιερωμένη στο έργο και τη προσωπικότητα του Μάο:
ΣΟΦΟΣ, ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ Ο ΜΑΟ ΤΣΕ ΤΟΥΝΚΓ
ΣΦΡΑΓΙΣΕ ΜΕ ΤΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ
Και πιο κάτω:
Συγκινημένοι υποδέχθηκαν και οι φίλοι και οι αντίπαλοι την είδηση του θανάτου του
ΤΑ ΝΕΑ
Στα ΝΕΑ (της Παρασκευής 10 09 ) στο ίδιο μοτίβο με το ΒΗΜΑ έχουν την είδηση στην πρώτη σελίδα, πεντάστηλο, μεγάλα γράμματα. Με τίτλο που ταιριάζει με την θέση τους για το καθεστώς:
Ο Μάο πέθανε. Ο στρατός θα δώσει τον διάδοχό του..!
Παραπέμπει στο εσωτερικό σε ολοσέλιδο αφιέρωμα:
«…ΒΑΣΙΛΕΨΕ Ο ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΗΛΙΟΣ..»
«Ο στρατιώτης ο ποιητής ο φιλόσοφος ο τιμονιέρης 850 εκ ψυχών»
Εκεί έχει άρθρο με τίτλο:
ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΕΙΔΕ Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΣΥΓΡΑΦΕΑΣ ΕΝΤΓΚΑΡ ΣΝΟΟΥ: “Έδωσε περηφάνεια στο λαό“
Επίσης παραθέτει και αποσπάσματα από την ανακοίνωση της Κ. Ε. του Κ.Κ.Κ. με τίτλο
«Θα συνεχίσουμε το έργο του»
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Είναι τα χρόνια που η αριστερά είναι σε εγρήγορση ,ο κόσμος κινείται ψάχνει οργανώνεται. Η σοσιαλδημοκρατία θολώνει τα νερά και ψαρεύει. Και η αδέσμευτη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ ρίχνει τα δίχτυα της παντού. Σ αυτό το κλίμα αναγγέλλει τον θάνατο του Μάο σε ολόκληρη σχεδόν την πρώτη σελίδα και παραθέτει αφιερώματα σε τρεις εσωτερικές.
Η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΊΑ (Παρασκευή 10 09 1976) βγαίνει με τον ολοσέλιδο τίτλο:
Η ανθρωπότητα πενθεί για τον Μάο Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΓΙΓΑΣ
Στο άρθρο γράφει:
Ολόκληρη η Κίνα θρηνεί για το θάνατο του Μάο Τσε Τούνγκ, του «τελευταίου γίγαντα του εικοστού αιώνα», Ως και ο Κίσσινγκερ τον αποκάλεσε «έναν από τους τιτάνες της εποχής μας». Η ανθρωπότητα συμμετέχει στο πένθος του Κινέζικου λαού…
Στη τελευταία σελίδα σε άρθρο με τίτλο :
ΜΕΤΑΘΑΝΑΤΙΟΙ Ύμνοι στο Μάο
Έχει ανακοινώσεις ύμνους από οργανισμούς κράτη και ηγέτες
Στη Τρίτη σελίδα ρεπορτάζ στο δρόμο νεαρών τότε δημοσιογράφων ,ανάμεσα τους οι ΣΕΜΙΝΑ ΔΙΓΕΝΗ, ΛΕΝΑ ΠΑΓΩΝΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΕΑΣ με τίτλο:
ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ πληροφορούνται το θάνατο του ΜΑΟ και υποδέχονται την είδηση με ανάμικτα αισθήματα ΜΕ ΕΚΠΛΗΞΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ
Στην έβδομη σελίδα σε άρθρο του ο Αστέρης Στάγκος με τίτλο:
Πολιτικός, Στρατηλάτης, Ποιητής, Ιστορικός, Φιλόσοφος ΑΛΗΘΙΝΑ ΜΕΓΑΛΟΣ
ΜΑΟ ΤΣΕ ΤΟΥΝΓΚ
Ο άνθρωπος και ο θρύλος
Ξεκινάει έτσι:
ΧΕΙΜΩΝΑΣ του 1947, στο πρόχειρο και φτωχικό αεροδρόμιο της Γενάν, έδρας, τότε, της Επαναστατικής Κυβέρνησης και του Γενικού Αρχηγείου του Κινέζικου Κόκκινου Στρατού, που αντιμετώπιζε τη μεγαλύτερη και πιο αποφασιστική επίθεση των Εθνικιστών του Τσάγκ Κάι-Σεκ. Όλοι ήξεραν ότι από στιγμή σε στιγμή το Γενάν θα έπεφτε και ότι ο Μάο Τσε Τούνγκ Πρόεδρος του Κ.Κ.Κ. κι αρχηγός, μαζί με τον Τσου Τεχ, του Κόκκινου Στρατού, θα αναγκαζόταν να καταφύγει για μια ακόμη φορά στα βουνά.
Εκείνη τη μέρα εγκατέλειπε την έδρα των κομμουνιστών ο Αμερικάνος δημοσιογράφος Τζων Ρόντερικ, ανταποκριτής του «Ασοσιέιτεντ Πρες» και αναζητούσε τον Μάο ….. για να τον αποχαιρετήσει. Τον βρήκε σε μια γωνιά του αεροδρομίου, σκεφτικό και με το βλέμμα χαμένο στην αγριάδα των γύρω βουνοκορφών, μ ένα μάλλινο κασκόλ, τυλιγμένο απρόσεχτα γύρω από το λαιμό του. Ο Αρχηγός των Κινέζων κομμουνιστών τον πλησίασε του άπλωσε το χέρι και του εξέφρασε τη λύπη του που εγκαταλείπει την Κίνα σε μια κρίσιμη στιγμή.
«Πείτε στην πατρίδα σας την αλήθεια για όσα είδατε εδώ» κατέληξε.
Ο Αμερικάνος δημοσιογράφος τον ευχαρίστησε, τον διαβεβαίωσε ότι θα πει την αλήθεια και πρόσθεσε: «Πρόεδρε Μάο το μέλλον φαίνεται σκοτεινό για τον κινέζικο κομμουνισμό. Τι πιστεύετε ότι θα γίνει;»
Ο Μάο χαμογέλασε αχνά, βυθίστηκε για λίγο σε σκέψη κ ύστερα χρησιμοποιώντας το κινέζικο όνομα του Ρόντερικ , απάντησε: «Λο Τεχ-Λι, σε προσκαλώ να με επισκεφθείς στο Πεκίνο δυο χρόνια από σήμερα» Τα υπόλοιπα λέει ο Ρόντερικ, καθώς αναθυμάται την εποχή, αποτελούν ιστορία: οι Εθνικιστές κατέλαβαν το Γενάν, ο Μάο και οι σύντροφοί του κατέφυγαν στα βουνά, πολλοί νόμισαν ότι ο Κόκκινος Στρατός είχε νικηθεί οριστικά. Αλλά ο Μάο ήξερε τι έλεγε όταν προσκαλούσε τον Αμερικάνο στο Πεκίνο μετά δυο χρόνια: τον Ιούνιο του 1947 ο Κινέζικος Κόκκινος Στρατός πήρε την πρωτοβουλία και σε μια σειρά μεγάλες μάχες κυριολεκτικά συνέτριψε τις στρατιές του Τσάγκ Κάι-Σεκ . Στις αρχές του 1949 έμπαινε θριαμβευτικά στο Πεκίνο, όπου ο Μάο εγκαθίδρυσε τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας…
Η ΑΥΓΗ
1976. Ακόμα η αριστερά στελεχώνεται με γοργούς ρυθμούς. Οι ιδέες του κομμουνισμού συγκινούν πολλούς ανθρώπους. Στην ΑΥΓΗ ακόμα δεν είναι εύκολο να ξεφορτωθούν το Κ και το σφυροδρέπανο. Ο «πλουραλισμός» (δηλαδή η υποκρισία) είναι σημαία τους.
Στην ΑΥΓΗ (την Παρασκευή 10 09) η είδηση του Θανάτου του Μάο αναγγέλλεται σε ολόκληρη την πρώτη σελίδα.
Στην ανακοίνωση της Κ. Ε. του ΚΚΕ εσωτερικού αναφέρεται:
«Με το θάνατο του Μάο Τσε Τούνγκ η Κίνα έχασε ένα μεγάλο ηγέτη και η ανθρωπότητα ένα μεγάλο επαναστάτη. Η ζωή και η δράση του συνδέθηκε αναπόσπαστα με τους πολύχρονους αγώνες του Κινέζικου λαού για την εθνική του απελευθέρωση από τα δεσμά του ιμπεριαλισμού και την κοινωνική του απελευθέρωση από τις καθυστερημένες μισοφεουδαρχικές και καπιταλιστικές δομές της χώρας του. Στη θέση της παλιάς Κίνας μιας εξαρτημένης χώρας με το πιο διεφθαρμένο καθεστώς η Μεγάλη Κινέζικη Επανάσταση οικοδόμησε τη σύγχρονη ανεξάρτητη σοσιαλιστική Κίνα μια δύναμη με παγκόσμιο κύρος σε όλους τους λαούς της γης και με βαρυσήμαντη συμβολή στις διεθνείς εξελίξεις.»
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (τη Παρασκευή 10 09 1976) δεν έχει πάρει χαμπάρι. Ζει στο παλμό του φεστιβάλ της ΚΝΕ:
Η Αθήνα ζει στο παλμό του φεστιβάλ ΚΝΕ ΟΔΗΓΗΤΗ
Η είδηση για το θάνατο του Μάο κάτω-κάτω αριστερά σε μονόστηλη με τα συλλυπητήρια του ΚΚΕ:
«Για το θάνατο του προέδρου της ΚΕ του κόμματος σας Μάο Τσε Τούνγκ δεχθείτε τα συλλυπητήρια μας»
Ούτε καν τα «βαθιά μας»
ΤΟ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΚΚΣΕ
όπως στο αντίστοιχο του ΚΚΣΕ. Για να μην μοιάζει ίσως με αντίγραφο; Παραπέμπει όμως στη τελευταία σελίδα για την ειδησεογραφία.
Την ίδια μέρα η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ ζήτησε δηλώσεις από τους αρχηγούς. Ο α γραμματέας του ΚΚΕ δεν έδωσε. Γιατί; Έλειπε από την Αθήνα.
Να και η ειδησεογραφία για το θάνατο του κινέζου ηγέτη στη τελευταία σελίδα του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ:
Στη άκρια της σελίδας στη μέση του πουθενά:
Συλλυπητήρια- Δηλώσεις για το θάνατο του Μάο Τσε Τούνγκ
Την επιμέλεια της ανασκόπησης της εποχής έκανε ο Στέλιος Σταυρινάδης
