Κανείς δεν μπορούσε να μιλήσει ευστοχότερα για τον Καρλ Μάρξ από τον Β. Λένιν ο οποίος συγγράφει για το ρωσικό Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό  « Γρανάτ» με το ψευδώνυμο Β. Ιλίν το επισυναπτόμενο κείμενο για τον Μάρξ και το έργο του: «Το κληροδότημα του Κάρλ Μάρξ, ενός άοπλου προφήτη, που ενέπνευσε μεγάλες αλλαγές, είναι αδιαμφισβήτητης αξίας». Διαβάστε το παλαιότερο αφιέρωμα του alfavita.gr ΕΔΩ.

Ο Καρλ Μαρξ γεννήθηκε στις 5 Μαΐου 1818 στην πόλη της Ρηνανίας, Τρέβη (Trier). Ο παππούς του ήταν ο ραββίνος Μαρκ Λεβύ (Marc Levy), που είχε σταδιακά απορρίψει το Λεβύ, και άλλαξε το Μαρκ σε Μαρξ. Λίγο μετά τη γέννηση του Καρλ, ο πατέρας του άλλαξε επίσης το όνομά του, από Χέσελ (Heshel) Μαρξ σε Χάινριχ (Heinrich) Μαρξ. Όλη στην οικογένεια Μαρξ είχαν ψευδώνυμα και παρατσούκλια. Ο Μαρξ στη Γαλλία υπέγραφε ως Ραμπόζ για να κρύβεται από τους σπιούνους και τους χαφιέδες, ενώ στην Αγγλία υπέγραφε ως Α. Ουίλιαμς. Περιπαιχτικό ρόλο είχαν τα παρατσούκλια που είχαν οι Μαρξ μέσα στην οικογένεια. Ο Μαρξ ήταν γνωστός ως “Μαυριτανός” λόγω της μαύρης γενειάδας και της αχτένιστης κώμης. Ο ίδιος προέτρεπε τα παιδιά του να τον αποκαλούν  “γερό Νικ” και “Τσάρλι”.

Οι σχέσεις με την οικογένειά του οι καλύτερες. Πολύ κατατοπιστική για τη σχέση του Μαρξ με την οικογένειά του και την αγάπη που είχαν μεταξύ τους παρά τις τεράστιες αντιξοότητες που αντιμετώπιζαν στη καθημερινή ζωή τους είναι η κάτωθι επιστολή (την οποία αγνοούσε ο ίδιος ο Κάρολος) της γυναίκας του Τζένη προς τον κοινό φίλο τους Τζόζεφ Βάϊντεμάγιερ.

Οι πανεπιστημιακές σπουδές του Μαρξ άρχισαν στο Πανεπιστήμιο της Βόννης (Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität) το 1835, όπου σπούδαζε νομικά.Έπειτα πήγε στο πανεπιστήμιο του Humboldt Universität (πρωην Friedrich-Wilhelms-Universität) στο Βερολίνο. Εκεί το ενδιαφέρον του Μαρξ στράφηκε προς τη φιλοσοφία και εντάχθηκε σε ένα κύκλο φοιτητών και νεαρών καθηγητών γνωστού ως "οι νέοι (αριστεροί) Χεγκελιανοί", με κύριο καθοδηγητή τον Μπρούνο Μπάουερ ο οποίος ήταν γερμανός θεολόγος και ιστορικός που έχασε την έδρα του στο πανεπιστήμιο το 1842 επειδή αμφισβητούσε την ιστορικότητα του Ιησού. Έκτοτε έζησε “εν κατατρεγμώ και πενία”. Μερικά μέλη αυτού του κύκλου αναζητούσαν συνδετικές γραμμές ανάμεσα στη μετα-αριστοτελική και τη μετα-Χεγκελιανή φιλοσοφία.

Όταν ο δάσκαλος και μέντορας του, Μπάουερ, αποβλήθηκε από λέκτορας  ο Μαρξ εγκατέλειψε τη φιλοσοφία, και καταπιάστηκε με τη δημοσιογραφία, εκδίδοντας τη ριζοσπαστική γερμανική εφημερίδα ‘Rheinische Zeitung’.

Η εφημερίδα έπαψε να λειτουργεί το 1843, εν μέρει λόγω προστριβών του με την κυβερνητική λογοκρισία. Ο Μαρξ επανήλθε στη φιλοσοφία στρεφόμενος προς την ενεργή πολιτική πάλη, και εργάστηκε ως δημοσιογράφος.

Εγκαταστάθηκε αρχικά στη Γαλλία, όπου προέβη σε επανεκτίμηση της σχέσης του με τον Μπάουερ και τους αριστερούς Χεγκελιανούς, και έγραψε το ‘Εβραϊκό ζήτημα’, που ήταν μια κριτική στις έννοιες των πολιτικών δικαιωμάτων και της πολιτικής απελευθέρωσης. Στο Παρίσι γνώρισε και άρχισε να συνεργάζεται με τον Φρίντριχ Ένγκελς, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με το ζήτημα της εργατικής τάξης και των οικονομικών. Ο Μαρξ εκδιώχθηκε από το Παρίσι λόγω των γραπτών του, και μαζί με τον Ένγκελς εγκαταστάθηκαν στις Βρυξέλλες.

Εκεί συνέγραψαν τη ‘Γερμανική Ιδεολογία’, μια κριτική μελέτη της φιλοσοφίας του Χέγκελ και των αριστερών Χεγκελιανών. Αργότερα ο Μαρξ έγραψε την ‘Αθλιότητα της Φιλοσοφίας’, μια κριτική μελέτη της γαλλικής σοσιαλιστικής σκέψης. Αυτά τα δύο έργα αποτέλεσαν τις βάσεις για το επικείμενο "Κομμουνιστικό Μανιφέστο", που πρωτοεκδόθηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1848, με εντολή της ‘Communist League’, μιας οργάνωσης Γερμανών μεταναστών, οι οποίοι είχαν συναντήσει το Μαρξ στο Λονδίνο.

Εκείνη τη χρονιά στην Ευρώπη ξέσπασαν επαναστάσεις. Το εργατικό κίνημα κατέκτησε την εξουσία από τον βασιλιά της Γαλλίας Φίλιππο, και κάλεσε το Μαρξ να επιστρέψει στο Παρίσι. Όταν η κυβέρνηση των εργατικών κατέρρευσε το ο Μαρξ μετανάστευσε στο Λονδίνο. Το 1852 συνέγραψε το διάσημο φυλλάδιο ‘Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη’’ στο οποίο ανέλυε την κυριαρχία την άνοδο στην εξουσία του Λουδοβίκου Βοναπάρτη Ναπολέοντα Γ' (1852-1871) στη Γαλλία.

Από το 1852 έως το 1861, ενόσω ζούσε στο Λονδίνο, ο Μαρξ υπήρξε ευρωπαϊκός απεσταλμένος της εφημερίδας New York Tribune. Ο Μαρξ μελέτησε επισταμένα τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία. Η μελέτη του αυτή αποδόθηκε στα λεγόμενα "ιστορικά έργα" που περιλαμβάνουν τα εξής: "18η Μπρυμέρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη" , "Οι ταξικοί αγώνες στη Γαλλία" , "Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία" . Το 1864 αποτέλεσε βασικό παράγοντα στην ίδρυση της Διεθνούς Εργατικής Ένωσης που ονομάστηκε αργότερα ‘Πρώτη Σοσιαλιστική Διεθνής’, ως βάση της πολιτικής δράσης. Η οργάνωση αυτή που αποτέλεσε την πρώτη προσπάθεια διεθνούς οργάνωσης του εργατικού κινήματος όπου αυτοδιαλύθηκε το 1872, μετά την ήττα της Κομμούνας του Παρισιού (1871), προσανατολίζοντας τα τμήματα της στην ίδρυση εργατικών κομμάτων σε κάθε χώρα. Στο Λονδίνο, ο Μαρξ αφιερώθηκε σε ιστορικά και θεωρητικά έργα, το πιο φημισμένο από τα οποία είναι ‘Το Κεφάλαιο’, ο πρώτος τόμος του οποίου εκδόθηκε το 1867.

Ο Μαρξ παρουσιάζει ένα πλούσιο συγγραφικό έργο. Δημοσιεύθηκαν πάνω από 50 έργα του, ορισμένα σε συνεργασία με τον Φρίντριχ Ένγκελς. Παραθέτονται ορισμένα από αυτά:

"Κριτική της Θεωρίας του Κράτους του Χέγκελ" (1843)

"Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα" (1844)

"Θέσεις για το Φόυερμπαχ" (1845)

"Η Γερμανική Ιδεολογία" (1845-46), σε συνεργασία με τον Ένγκελς

"Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος" (1847-48), σε συνεργασία με τον Ένγκελς

"Εισαγωγή στην κριτική της Πολιτικής Οικονομίας" (1857-58)

"Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας" (1859)

"Κεφάλαιο", τόμος πρώτος (1867)

"Η Κομμούνα του Παρισιού" (1871), σε συνεργασία με τον Ένγκελς

"Κριτική του Προγράμματος της Γκότα" (1875)

"Κεφάλαιο", τόμος δεύτερος (1885)

"Κεφάλαιο', τόμος τρίτος (1894)

Ο επιστήθιος φίλος του Φρίντριχ Ένγκελς τον αποχαιρετά χαρακτηρίζοντάς τον στον επικήδειο λόγο του ως «τον πιο συκοφαντημένο άνθρωπο της εποχής του». 

Ο Μαρξ πέθανε στο Λονδίνο το 1883 και η τάφη του έγινε στο νεκροταφείο Highgate.

Επιμέλεια: Νικολαϊδου Κατερίνα - alfavita.gr (2019)