«Κι εμείς θα περάσουμε ακόμη ένα χειμώνα
Ζεσταίνοντας τα χέρια μας στη φωτιά
Της μεγάλης οργής μας και της άγιας ελπίδας μας»
Ο Ναζίμ Χικμέτ πέθανε στη Μόσχα, τα ξημερώματα της 3ης Ιουνίου 1963, σε ηλικία 61 ετών, από καρδιακή προσβολή και τάφηκε στο ονομαστό κοιμητήριο της ρωσικής πρωτεύουσας, Νοβοντονίτσκι.
Ο «Ρομαντικός Επαναστάτης», όπως χαρακτηριστικά τον αποκαλούν οι κριτικοί, ύμνησε μέσα από το έργο του τον κοινωνικό αγώνα των ανθρώπων για ελευθερία και ισότητα, ειρήνη και αλληλεγγύη. Με την ίδια ορμή όμως ύμνησε και τον έρωτα και τους ανθρώπινους πόθους.Τα έργα του, λόγω των αριστερών του πεποιθήσεων, βρίσκονταν πάντα στο στόχαστρο του τουρκικού κρατικού μηχανισμού, ο οποίος λογόκρινε κάθε του γραπτό, κάθε του λόγο και κάθε του πράξη.
Πέρασε πολλά χρόνια στη φυλακή για τις αριστερές του ιδέες και πέθανε εξόριστος στη Μόσχα όπου βρίσκεται ακόμα, παρόλο που εν ζωή, μέσα από τους στίχους του είχε εκφράσει την επιθυμία να θαφτεί στη Μ. Ασία:
«Θάψτε με στην Ανατολία. / Σ’ ένα κοιμητήρι χωριού. / Κι αν γίνεται ένα πλατάνι / νά ’ναι πάνω απ’ το κεφάλι μου. / Αυτό μου φτάνει».
835 ΣTIXOI
Tο τραγούδι εκείνων που πίνουνε τον ήλιο
Mετάφραση Στέλιου Mαγιόπουλου
Eίναι το τραγούδι αυτό:
είναι το τραγούδι εκείνων που πίνουνε
τον ήλιο μέσα σε πήλινες γαβάθες!
Eίναι μια πλεξούδα αυτή:
μια φλόγινη πλεξούδα από μαλλιά,
που στριφογυρίζει
σαν ένας ματωμένος κόκκινος πυρσός,
και στα μέτωπα καίει των μελαψών ηρώων
με τα γυμνά μπακιρένια πόδια!
Tους ήρωες αυτούς τους είδα κι εγώ!
Kείνη την πλεξούδα την έπλεξα κι εγώ,
εδιάβηκα κι εγώ μαζί τους το γιοφύρι
που οδηγεί στον ήλιο.
Ήπια κι εγώ τον ήλιο μέσα σε πήλινη γαβάθα.
Tο λάλησα κι εγώ εκείνο το τραγούδι!
Πήρε η καρδιά μας απ’ τη γη την ορμή της.
Ξεσχίσαμε
τα στόματα των λιονταριών
με τις χρυσαφένιες χαίτες
και τανύσαμε τα μέλη μας!
Tιναχτήκαμε
και μπινέψαμε στο αστραποφόρο αγέρι.
Oι χρυσαητοί
που ξεσπούνε απ’ τα βράχια με τα βράχια
τσαρπίζουνε τα φτερά τους
που γυαλίζουνε στο φως.
Oι καβαλάρηδες με τα φλογάτα μπράτσα
μαστιγώνουνε τ’ αφηνιασμένα φαριά τους.
Έ χ ο υ μ ε ε π ι δ ρ ο μ ή
Σ τ ο ν ή λ ι ο ε π ι δ ρ ο μ ή!
1924
