Πάμπλο Νερούδα: Λύση στο «μυστήριο» μετά από 50 χρόνια – Η τοξίνη που «δείχνει» δολοφονία και η Χούντα του Πινοσέτ (videos)

Ο θάνατος του Πάμπλο Νερούδα, ένα από τα μεγαλύτερα «μυστήρια» της σύγχρονης ιστορίας της Χιλής φαίνεται ότι βρήκε επιτέλους τη λύση του.

Πενήντα χρόνια μετά, ιατροδικαστές και εγκληματολόγοι δηλώνουν ότι ο Νερούδα πέθανε από δηλητηρίαση με μια ισχυρή τοξική ουσία, κάτι που επιβεβαιώνει τις ισχυρές υποψίες για δολοφονία του.

Ο Χιλιανός ποιητής πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1973, ακριβώς 12 μέρες μετά το πραξικόπημα του στρατηγού Αουγκούστο Πινοσέτ (έγινε στις 11 Σεπτεμβρίου 1973), στο οποίο ανατράπηκε η νόμιμη κυβέρνηση του αριστερού προέδρου Σαλβαντόρ Αλιέντε και ο ίδιος αυτοκτόνησε για να μην πέσει στα χέρια των εχθρών της δημοκρατίας.

Η τότε επίσημη πληροφόρηση ήταν ότι ο Νερούδα πέθανε από καρκίνο του προστάτη ωστόσο, πολλοί, μεταξύ των οποίων και ο ανιψιός του Νερούδα, Ροδόλφο Ρέγες, πίστευαν ότι είχε δολοφονηθεί εξαιτίας της αντίθεσής στη δικτατορία του Αουγκούστο Πινοσέτ. 

Ποιος ήταν ο Πάμπλο Νερούδα

Ο Πάμπλο Νερούδα έκανε μεγάλη καριέρα στο διπλωματικό σώμα, από το 1927 έως το 1948 οπότε και εξελέγη Γερουσιαστής με το Κομμουνιστικό Κόμμα της Χιλής. Έγινε πρόξενος στη Βιρμανία, Ιάβα, Κεϋλάνη, Σιγκαπούρη, Μπουένος Άιρες, Βαρκελώνη και Μαδρίτη. Τα ταξίδια στην Ασία, τού αποκάλυψαν τη φτώχεια των ανθρώπων, και η γνωριμία του με τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, τον Λουί Αραγκόν, και τον Φιντέλ Κάστρο τον ώθησαν να ασπαστεί τον κομμουνισμό.

Πληθωρικός χαρακτήρας, ο Νερούδα, στην Ιάβα γνώρισε και παντρεύτηκε την Ολλανδή Μαρίκα Αντονιέτα Βόγκελζανγκ, στην Ισπανία ερωτεύτηκε την 20 χρόνια μεγαλύτερή του Δέλια ντε Καρίλ, ενώ κατά τη διάρκεια της εξορίας του στο Κάπρι της Ιταλίας γνώρισε τη Χιλιανή τραγουδίστρια Ματίλντε Ουρούτια που έμελλε να είναι η υπέρτατη μούσα του και η σύντροφος μέχρι το τέλος.

Ο Πάμπλο Νερούδα διέμενε στο εξοχικό του σπίτι δίπλα στη θάλασσα, καθώς είχε καρκίνο ο οποίος, όμως, βρισκόταν υπό έλεγχο. Ο ποιητής, όταν το 1971 έλαβε το βραβείο Νόμπελ, ήταν ήδη γνωστό πως ήταν άρρωστος από καρκίνο.

Οι ακριβείς συνθήκες του θανάτου του, ωστόσο, δεν έγιναν γνωστές καθώς η χούντα του Πινοσέτ έλεγχε τη ροή των ειδήσεων και  φρόντισε να μην γίνει η κηδεία του ποιητή αφορμή για παλλαϊκή συγκέντρωση και διαμαρτυρία κατά των δικτατόρων. Ο φόβος δεν επέτρεψε στους πολίτες της Χιλής να τιμήσουν τον μεγάλο ποιητή που δόξασε το λαό και τη χώρα καταγωγής του.

Ο θάνατος του Σαλβαντόρ Αλιέντε, και η αποτρόπαια δολοφονία του μουσικού και τραγουδιστή Βίκτωρ Χάρα, οι δολοφονίες και τα βασανιστήρια χιλιάδων δημοκρατικών πολιτών, είχαν απλώσει ένα δίκτυ τρόμου πάνω από την πρωτεύουσα Σαντιάγκο. Παρόλα αυτά οι ανώνυμοι πολίτες κατέκλυσαν τους δρόμους της νησίδας Ίσλα Νέγκρα που έγινε η ταφή.

Η έρευνα και η εκταφή

Το 2013, 40 ολόκληρα χρόνια από το θάνατό του αποφασίστηκε να γίνει εκταφή για να εξεταστεί η σορός. Αυτό έγινε διότι ήλθαν κάποιες νέες πληροφορίες για την ολιγοήμερη παραμονή και νοσηλεία του Νερούδα στο νοσοκομείο.

Ο δικαστής διέταξε την εκταφή του ποιητή, όταν ο σοφέρ του, ο Μανουέλ Αράγια, αποκάλυψε πως ο Πάμπλο Νερούδα του είχε τηλεφωνήσει ταραγμένος από το νοσοκομείο στο οποίο έκανε θεραπεία και του είχε πει πως του είχαν κάνει μια ένεση στην κοιλιά, ενώ κοιμόταν. Λίγες ώρες αργότερα, ο ποιητής θα άφηνε την τελευταία του πνοή. 

Τα δείγματα που ελήφθησαν μετά την εκταφή του εστάλησαν στα εγκληματολογικά εργαστήρια τεσσάρων χωρών προκειμένου να αναλυθούν. Το 2015, η κυβέρνηση της Χιλής έκανε την αμήχανη ανακοίνωση πως είναι «εξαιρετικά πιθανό κάποιος τρίτος» να ευθύνεται για τον θάνατό του. Δύο χρόνια αργότερα, διεθνής ομάδα επιστημόνων ανέφερε πως είναι «100% πεπεισμένοι» πως ο ποιητής δεν πέθανε από καρκίνο του προστάτη. 

«Δηλητηριάστηκε»

Τελικά από τις αναλύσεις, προέκυψε πως η τοξίνη clostridium botulinum ήταν στον οργανισμό του Νερούδα όταν πέθανε, κάτι που δείχνει ότι ο ποιητής «δηλητηριάστηκε» μετά το πραξικόπημα, δήλωσε ο ανιψιός του ποιητή, Ροντόλφο Ρέγιες.

Τα βακτήρια, που παράγουν τη νευροτοξίνη η οποία προκαλεί αλλαντίαση, εντοπίστηκαν σε ένα από τα δόντια του Νερούδα μετά την εκταφή. Σύμφωνα με τον Ρέγιες, η ανάλυση ειδικών των πανεπιστημίων ΜακΜάστερ στον Καναδά και της Κοπεγχάγης έδειξε ότι τα βακτήρια δεν προήλθαν από το φέρετρο ή τη γύρω περιοχή. 

«Αυτό σημαίνει ότι ο Νερούδα δολοφονήθηκε με την ευθεία παρέμβαση τρίτων, με την παρέμβαση κρατικών πρακτόρων, το 1973», συμπλήρωσε. 

Το σκοτεινό τέλος

Ο Νερούδα είχε αποφασίσει να αυτό-εξοριστεί στο Μεξικό, αλλά μια μέρα πριν το ταξίδι πέρασε από το νοσοκομείο για την καθιερωμένη θεραπεία του.

Η επίσημη εκδοχή ήταν ότι ο θάνατος οφειλόταν στον καρκίνο του προστάτη και στον υποσιτισμό (λόγω της ασθένειας).

Όμως ο Γκονζάλο Μαρτίνεζ Κορμπαλά– που τότε ήταν ο πρεσβευτής του Μεξικό στη Χιλή– δήλωσε στο Associated Press πως είχε δει τον Νερούδα δύο ημέρες πριν από τον θάνατό του. Ο ποιητής, συμπλήρωσε, «ζύγιζε σχεδόν 100 κιλά», κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς πως έχασε τη ζωή του και λόγω υποσιτισμού, εξαιτίας του καρκίνου. 

Ο Αράγια – ο έμπιστος σοφέρ του ποιητή- δήλωσε τον προηγούμενο μήνα στο Associated Press: «Αν δεν είχε μείνει μόνος στην κλινική, δεν θα τον είχαν σκοτώσει».

Ο ίδιος και η σύζυγος του Νερούδα, Ματίλντε Ουρούτια, βρίσκονταν στην έπαυλη του ζευγαριού, προκειμένου να πάρουν τις αποσκευές για το ταξίδι στο Μεξικό, όταν τους τηλεφώνησε ο ποιητής και τους ζήτησε να επιστρέψουν γρήγορα στο νοσοκομείο. Ο Νερούδα πέθανε την ίδια ημέρα.

Έτσι, πενήντα χρόνια μετά το θάνατό του, η Χιλή τιμά τη μνήμη του μεγάλου της ποιητή, φέροντας στο φως τα στοιχεία της ατιμωτικής δολοφονίας του. Ας είναι…