• Αργυράδες - Κέρκυρας
  • Thursday , Feb 1 , 2018

Βόρεια Κέρκυρα

Ο ελαιώνας και η ελαιοκαλλιέργεια στον Δήμο Β. Κέρκυρας

December 05, 2020 565

Ο ελαιώνας και η ελαιοκαλλιέργεια στον Δήμο Β. Κέρκυρας

 

Η παρακάτω εισήγηση-πρόταση θα συμπληρωθεί-επικαιροποιηθεί μέχρι τη συνεδρίαση του Δ. Σ.

 

Α. Περιγραφή της Κατάστασης

Τις τελευταίες δεκαετίες ο ελαιώνας έχει περιέλθει σε απαξίωση με συνέπειες είτε την εγκατάλειψή του είτε καταστροφικές παρεμβάσεις. Οι λόγοι αυτής της απαξίωσης σχετίζονται τόσο με συγκυρίες σε διεθνές επίπεδο, όπως η μαζική-βιομηχανική παραγωγή άλλων χωρών η οποία καθιστά μη ανταγωνιστική την ντόπια παραδοσιακή παραγωγή και από την άλλη η τουριστική δραστηριότητα που υποκατέστησε τη βιοποριστική δυνατότητα αφήνοντας ουσιαστικά την ελαιοκαλλιέργεια στον πιο γηρασμένο αγροτικό πληθυσμό. Και φυσικά όλα αυτά έχουν συμβεί μέσα στο πλαίσιο των ντιρεκτίβων της Ε.Ε. ακόμα από την εποχή που λεγόταν ΕΟΚ, σε σχέση με τους κεντρικούς σχεδιασμούς της για την παραγωγική διαδικασία των χωρών μελών.

Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια από καλλιεργητές και συγκεκριμένα στη στροφή παραγωγής ποιοτικού ελαιολάδου χωρίς όμως να έχει μια οργανωμένη μορφή ούτε υποστήριξη από φορείς με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να ματαιωθεί η προσπάθεια.

 

Ο Νομός Κέρκυρας με βάση την γεωργική στατιστική του 1999 έχει συνολική γεωργική γη 340.053 στρέμματα από τα οποία το μεγαλύτερο ποσοστό (75,30%) κατέχουν οι δενδρώδεις καλλιέργειες (ελαιόδεντρα), η οποία είναι η κυρίαρχη μορφή γεωργικής εκμετάλλευσης.

Ο κερκυραϊκός ελαιώνας θεωρείται γεωργική γη υψίστης σημασίας για την  πολλαπλή χρησιμότητα του. Αποτελείται από πυκνοφυτεμένα, αιωνόβια, υψηλόκορμα δέντρα με κυρίαρχη ποικιλία τη λιανολιά Κέρκυρας.

Περιλαμβάνει συγκροτήματα ελαιώνων συνολικής έκτασης 240.000 στρεμμάτων και περίπου 4.000.000 ελαιοδένδρων. Καταλαμβάνει το 65% της γεωργικής γης και το 38% της έκτασης του Νομού. Ο ελαιώνας δίνει το χαρακτηριστικό χρώμα του κερκυραϊκού τοπίου και δύναται να είναι παραγωγικός.

 

Β. Προβλήματα και δυνατότητες

Η μορφή και οι ιδιαιτερότητες του κερκυραϊκού ελαιώνα, τόσο ως μορφολογία εδάφους, κατανομή κλήρου και μορφής των ελαιοδέντρων τον καθιστούν μια ιδιαίτερη περίπτωση με αποτέλεσμα η κάθε πρόταση και προσέγγιση να χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή προκειμένου να είναι αποτελεσματική.

Στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, ο πρωτογενής τομέας μπορεί να αποτελέσει σοβαρό οικονομικό πυλώνα  όχι μόνο για τον αγροτικό πληθυσμό αλλά και για  το σύνολο του νησιού. Η περίπτωση δε της πανδημίας μπορεί από πρόβλημα να λειτουργήσει ως ευκαιρία και κίνητρο σε μία τέτοια κατεύθυνση, με συγκεκριμένες όμως προϋποθέσεις. Ο κερκυραϊκός ελαιώνας θα πρέπει να αποδεσμευτεί  από τον άχαρο ρόλο του «απλά δασικού οικοσυστήματος» ή του «απλά πράσινου» και να μετατραπεί σε πραγματικό παραγωγικό ελαιώνα εφοδιάζοντας την αγροτική οικογένεια αλλά και την αγορά με καλό και ποιοτικό λάδι. Για να αποκτήσει τον συγκεκριμένο ρόλο χρειάζεται ριζική  αναδιάρθρωση και αλλαγή νοοτροπίας τόσο στην συλλογή όσο και στην επεξεργασία του ελαιοκάρπου.

 

Ωστόσο θα ήταν λάθος και ψευδαίσθηση να θεωρηθεί ότι μπορεί να λειτουργήσει στην κατεύθυνση ενός είδους βιομηχανικής παραγωγής η οποία δε θα μπορούσε να ανταγωνιστεί αυτού του είδους τις αγορές (Ισπανία, Ιταλία, Β. Αφρική κλπ).

Αντίθετα όμως μπορεί να αναδείξει τα δικά του επιμέρους χαρακτηριστικά, την ανάδειξη και αναγνώριση της ποιότητας του ελαιολάδου της συγκεκριμένης ποικιλίας και με μια μορφή  στρατηγικής σύνδεσης με τον τουριστικό τομέα. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει σε πολλαπλά επίπεδα. Πρώτο, στον τομέα της παραγωγής-τροφοδότησης της τουριστικής οικονομίας με ελαιοκομικά προϊόντα υψηλής ποιότητας και ακόμα ανάδειξη μιας τέτοιας μορφής τουρισμού. Δεύτερο, το τοπίο και το συνολικό οικοσύστημα που αποτελεί ένα ιδιαίτερο τοπόσημο της κερκυραϊκής ενδοχώρας, ισάξιο με το παραλιακό τοπίο, μπορεί να αποτελέσει ένα ιδιαίτερο σημείο προσέλκυσης της επισκεψιμότητας σε αυτήν αλλά και κυρίως την αναβίωση της ζωής της ενδοχώρας που είναι ένα ιδιαίτερο ζητούμενο και δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν υπάρχει η προϋπόθεση της οικονομικής βιωσιμότητας.

 

Γ. Η ένταξη του πρωτογενούς τομέα σε ένα γενικότερο σχεδιασμό

Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού στην περιοχή έχει αρχίσει να δείχνει τα οριακά περιθώριά της.  Ο κύριος κορμός της τουριστικής οικονομικής δραστηριότητας στηρίζεται στις μεγάλες μονάδες και τη σχέση με τους μεγάλους οργανισμούς των tour operators, με αποτέλεσμα οποιαδήποτε έστω και μικρή κρίση στην παραπάνω αλυσίδα να δημιουργεί αναταράξεις σε όλο τον οικονομικό-κοινωνικό ιστό στο νησί. Επιπρόσθετα το θέμα της πανδημίας δημιουργεί την αναγκαιότητα της αναθεώρησης και αναπροσαρμογής του μοντέλου όχι μόνο συγκυριακά αλλά με μόνιμα χαρακτηριστικά.

Αν και είναι ζητούμενο, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, το κατά πόσο ο πρωτογενής τομέας θα μπορούσε να υπάρξει ως αυτόνομη και αυτάρκης μορφή παραγωγικής δραστηριότητας, είναι μια καλή συγκυρία η δυνατότητα συνδυασμού με τις τουριστικές υπηρεσίες και μάλιστα σε μια κατεύθυνση πραγματικής ποιοτικής αναβάθμισης των τελευταίων σε μια κατεύθυνση ήπιας και βιώσιμης ανάπτυξης με χαρακτηριστικά οριζόντιας κοινωνικής κατανομής.

 

Δ. Ο ρόλος του Δήμου Β. Κέρκυρας

Ο Δήμος της Βόρειας Κέρκυρας μπορεί να παίξει ένα καταλυτικό ρόλο σε μία κατεύθυνση ενθάρρυνσης του πρωτογενούς τομέα, τόσο υποστηρικτικά και συμβουλευτικά, όσο και στα πλαίσια μιας ουσιαστικής παρέμβασης στην περιοχή και προσδίδοντας μια πραγματική αξία στο ρόλο του ως νεοσύστατος δήμος δημιουργώντας ουσιαστικές υποδομές και συνθήκες βιωσιμότητας της περιοχής της βόρειας Κέρκυρας.

 

Ο Δήμος μπορεί και πρέπει να παίξει ένα ουσιαστικό ρόλο. Εκτός από το να παράξει πολιτικές και προτάσεις μπορεί να συμβάλει στην προσπάθεια να αναδειχθεί η ελαιοκαλλιέργεια ως μια σύγχρονη μορφή ενασχόλησης που εμπλέκει νέες τεχνολογίες και επιστημονική γνώση και κατά προέκταση γίνεται ελκυστική για τους νέους.

Το ζητούμενο είναι οι προσπάθειες για την ανάδειξη της βιωσιμότητας του ελαιώνα πρέπει να κινούνται στην κατεύθυνση της ενθάρρυνσης οριζόντιων συνεργασιών που αξιοποιούν τις μικρές ιδιοκτησίες και δίνουν τη δυνατότητα σε όλο σχεδόν τον πληθυσμό του νησιού να έχει τη δυνατότητα οικονομικής επιβίωσης ιδιαίτερα στις δύσκολες συνθήκες που διαμορφώνονται. Πρέπει να κινείται στον αντίποδα των τάσεων που αναπτύσσονται να γίνουν και τα ελαιοκομικά προϊόντα αντικείμενο εκμετάλλευσης μεγάλων ομίλων με τους παραγωγούς εκμεταλλευόμενους πληβείους.    

Η ανάγκη της αναβάθμισης του πρωτογενή τομέα είναι ένα διαχρονικό ζητούμενο. Η κατάσταση της πανδημίας επιφέρει δομικές αλλαγές στο οικονομικό και εργασιακό τοπίο. Οι κυβερνητικοί χειρισμοί σε όλα τα επίπεδα, εκχωρούν το φυσικό περιβάλλον, τον πληθυσμό και την εργατική δύναμη βορά στα μεγάλα συμφέροντα. Όλα αυτά καθιστούν ιδιαίτερα αναγκαία τη σοβαρή αντιμετώπιση του θέματος με στόχο μια αξιοπρεπή διαβίωση των ανθρώπων της κερκυραϊκής υπαίθρου.

Ο κερκυραϊκός ελαιώνας είναι πολυσύνθετος και χρειάζεται προσεκτική αντιμετώπιση, ωστόσο το μέγεθός του επιτρέπει αλλά και επιβάλει την ταξινόμηση τμημάτων του σε αμιγώς παραγωγικά, καλλωπιστικά ή ιστορικής αξίας (υπεραιωνόβια δέντρα) με τρόπο που να αξιοποιεί τη δική του παραγωγική δυνατότητα και την αρμονική συνύπαρξη ως μέρος του φυσικού τοπίου. 

Τέλος μπορούν να ληφθούν υπ όψη πρωτοβουλίες άλλων δήμων της χώρας, όπως του Αγρινίου και της Σητείας, που έχουν συμβάλει στην ανάδειξη του θέματος.

Οι πρωτοβουλίες μπορούν να εστιαστούν κλιμακωτά στις παρακάτω πρωτοβουλίες:

  1. Επαφές με παραγωγούς, φορείς και επιστημονικό προσωπικό-διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων. Μπορούν να είναι ηλεκτρονικής μορφής και με παρουσίαση ενημερωτικού υλικού που να παραμένει διαθέσιμο σε ηλεκτρονικό ιστότοπο.
  2. Συνεργασία με φορείς και αρμόδιες υπηρεσίες (Περιφέρεια, επιστημονικά ινστιτούτα) Επαφή-Συνεργασία με το τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων του ΤΕΙ Κεφαλονιάς
  3. Μέτρα προστασίας του εικαστικού χαρακτηριστικού του παρόδιου ελαιώνα με κίνητρα στους ιδιοκτήτες
  4. Διοργάνωση εκδηλώσεων προβολής ελαιοκομικών προϊόντων το καλοκαίρι. (Γαστρονομικό φεστιβάλ)
  5. Δημιουργία συμβουλευτικού-υποστηρικτικού φορέα στελεχωμένου με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό.
  6. Δημιουργία ειδικότητας ελαιοκομίας στο υπό σύσταση ΙΕΚ του Δήμου.
  7. Εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης του Δήμου, όπως έχει αποφασιστεί, που να συνδυάζει αρμονικά την τουριστική με την αγροτική παραγωγή. Αυτό πρέπει απαραίτητα να συμπεριλαμβάνει τη θέση τις προτάσεις και την εμπειρία συνδημοτών που ασχολούνται με την καλλιέργεια.

 

Προτείνεται ως πρώτη άμεση δράση ο προγραμματισμός ενημερωτικής ημερίδας στο Διάστημα Γεννάρη/Φλεβάρη (πριν την έναρξη της τουριστικής σαιζόν)  σε συνεργασία με παραγωγικούς και επιστημονικούς φορείς.

 

 

Σωκράτης Τρύφωνας

Πορεία προς το Βοριά

 

Στην ιστοσελίδα της παράταξης υπάρχει επιπλέον ενημερωτικό υλικό:

https://poreiaprostovoria.gr/eleonas

Καββαδίας

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Calendar

« March 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Argyrades - News

argyrades.gr

Σελίδες για τη ζωή, την ιστορία, τον πολιτισμό, στην Κέρκυρα. Με κριτική ματιά στην επικαιρότητα.

drepani.gr

Μια από τις ονομασίες με τις οποίες ήταν γνωστή η Κέρκυρα στην αρχαιότητα ήταν και η Δρεπάνη. Όνομα που χρησιμοποιήθηκε λόγω του σχήματός της. Η Δρεπάνη ταυτίζεται με το όπλο με το οποίο ο Κρόνος σκότωσε τον πατέρα του τον Ουρανό.

logo

© 2018 Your Company. All Rights Reserved. Designed By Your Company

Search