• Αργυράδες - Κέρκυρας
  • Thursday , Feb 1 , 2018

Κεντρικη Κερκυρα

Στον πόλεμο του Σαράντα - Κάτοικοι της πόλης καταφεύγουν στα χωριά για τον φόβο των βομβαρδισμών

September 29, 2020 4009

 Στον πόλεμο του Σαράντα.

ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΤΑΦΕΥΓΟΥΝ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΒΟ ΤΩΝ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΩΝ.

Πορφύριος Οδ. Πανδής

Τις 28 Οκτ. 1940 η φασιστική Ιταλία απρόκλητα κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της χώρας μας. Πολλές πόλεις εδοκιμάστηκαν από αέρος με βομβαρδισμούς. Ο Πειραιάς, η Πάτρα, η Κέρκυρα κ.ά. πόλεις επλήγησαν πρώτες. Διακόσιοι περίπου νεκροί και πολλαπλάσιοι τραυματίες τις δύο πρώτες μέρες του Νοέμβρη 1940 στην Κέρκυρα (Το 1940-’44 η νήσος Κέρκυρα δέχτηκε 127 βομβαρδισμούς από ιταλικά αεροπλάνα, 32 από γερμανικά και 36 από συμμαχικά. Πηγή: Περιοδικό Εξίτ. Η Κέρκυρα στις φλόγες. Δήμος Κερκυραίων).

Πολλοί κάτοικοι της πόλης εγκατέλειψαν τα υπάρχοντά τους και αναζήτησαν καταφύγιο στις μίνες του Νέου Φρουρίου, άλλοι σε κοντινά χωριά, στον Ποταμό, στην Αλεπού και άλλοι τέλος σε χωριά απομακρυσμένα από το κέντρο.

Στις Αργυράδες κατέληξαν 4-5 οικογένειες∙ έμειναν στο χωριό μας στη διάρκεια του πολέμου και στα χρόνια της κατοχής:

Α) Εβραίοι, δύο ράπτες, Μωσή το όνομα, εγκαταστάθηκαν σε σπίτι στο Κατωχώρι, υποστηρίζει ο Ανδρέας*

Β) Μια οικογένεια, τριμελής Δημουλά το επώνυμο, είχε έλθει από το Μαντούκι.

Γ) Άλλη οικογένεια, που είχε έλθει από την πόλη, είχε ένα πρόσωπο, εβδομήντα περίπου ετών, με βαρύ εγκεφαλικό. Ό,τι χρειαζόταν το ζητούσε αρθρώνοντας τη λέξη «κάμε». Τον θυμάμαι καθισμένο σ’ένα τραπεζάκι στο μαγαζί του Αντώνη του Κουτσού στο Αϊ Γιωργιού. Ήθελε καφέ, έλεγε «κάμε», ήθελε νερό, έλεγε «κάμε» κ.ο.κ. Αυτό το motto επέζησε στην κοινωνία του χωριού μας. Χρόνια αργότερα κάμε «βάφτισαν» και ένα προβληματικό νέο του χωριού μας.

Δ) Άλλη οικογένεια που κατέληξε στο χωριό μας από τις πρώτες μέρες του πολέμου και έμεινε και στα χρόνια της κατοχής ήταν οικογένεια Εβραίων1. Κοέν το επώνυμο. Ηλία ή Βιτόριο το όνομα του πατέρα, Ερμάνδο το όνομα του γιου και Ρεβέκα της μητέρας, συμπλήρωσε ο Σπύρος*.

Η οικογένεια Κοέν είχε εγκατασταθεί στο σπίτι της Κορνηλίας στο «Αϊ Γιωργιού». Το σπίτι, ισόγειο, με πρόσοψη στο δημόσιο δρόμο, ερείπιο σήμερα, διέθετε μικρή αυλή με μια τριανταφυλλιά, καθημερινή φροντίδα της Ρεβέκας.

Η θύρα εισόδου είχε προστατευτικό σιδερένιο, καλαίσθητο κιγκλίδωμα και λευκή κουρτίνα κεντημένη. Τα χαρακτηριστικά αυτά του σπιτιού το ξεχώριζαν από πολλά σπίτια στο χωριό μας. Κραυγαλέα αντίθεση παραδίπλα, στη στροφή προς το Νιοχωράκι, ένας παλιοκάλυβος μεγάλος φορτωμένος με άχρηστες λαμαρίνες στη σκεπή του. Η φιγούρα αυτή ασχήμαινε την εικόνα του χωριού… σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία, στο Αϊ Γιωργιού.

ΠΡΑΞΕΙΣ ΕΞΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

Έχει ενδιαφέρον όμως να σταθούμε στην οικογένεια Κοέν. Ο πατέρας ήταν μορφωμένος, κληρικός (;). Ψηλός, λεπτός με μακρύ σκούρο παλτό. Ο Ερμάνδος, νέος, με ξανθά μαλλιά,

μεγάλα γαλανά μάτια, μεγάλα βλέφαρα, φωνή μπάσο, πρόσωπο με φακίδες, φορούσε κοντό παντελόνι, πάνου από τα γόνατα και μιλούσε ιταλικά.

Αυτά τα χαρακτηριστικά του Ερμάνδου αποτυπώθηκαν μέσα μας από τις μέρες που η φασιστική Ιταλία προσάρτησε τα Επτάνησα στο Imperio, ενώ ο Ερμάνδος έκανε χρέη διερμηνέα. Πρωτεργάτες του Imperio στα Ιόνια Νησιά ο Piero Parini διοικητής του Affari Civili per le Isole Ionie (Πολιτικού Γραφείου των Ιονίων Νήσων) και ο Carlo Brigenti , Γενικός Επόπτης Παιδείας Ιονίων Νήσων∙ Στόχος του να εξιταλίσει2 τους μαθητές των σχολείων

(Απηνής διώκτης των πατριωτών καθηγητών και του επιθεωρητή δημοτικών σχολείων Ε.Παπαϊωάννου. Νομάρχης Κερκύρας Ι.Καποδίστριας, απόγονος του Κυβερνήτη). Επιβάλλει τον φασιστικό χαιρετισμό (si salute Romanamente) και το φασιστικό εορτολόγιο (πηγή: Αρχείο Δημοτ. Σχολ. Αργυράδων (αρ. πρωτ. 22 Αυγ. 1942). Στην κατοχή αλλά και μετέπειτα η Ε΄ και Στ΄τάξη εστεγάζετο στον οντά, η Γ΄ και Δ΄τάξη στην Αγία Τριάδα και η Α’Β’ τάξη στον Άγιο Σπυρίδωνα τον Παναχωρίτη. (Το διδακτήριο είχε καταλάβει η Carabinieria (ιταλική χωροφυλακή) από τις πρώτες μέρες…) Στην είσοδο του οντά ήταν αναρτημένη πινακίδα στα ιταλικά schola elementare di Argyrades και στη σιδερένια σκάλα που οδηγούσε στον οντά, η ιταλική σημαία.

Μια μέρα του 1942 στην Ε’ Στ’ τάξη (μόνον αγόρια)… μπήκε αεράτος ιταλός αξ/κός Sotto Tenente (ανθυπολοχαγός) και πίσω ο Ερμάνδος, που μετέφρασε στα ελληνικά ό,τι έγραφε ο αξ/κός. Σε μια στιγμή ο Sotto Tenente έγραψε στο μαυροπίνακα Duce Benito Moussolini. Τη στιγμή εκείνη ένας μαθητής σηκώθηκε, πήρε μια κιμωλία και έγραψε-πρόλαβε να γράψει- δύο λέξεις: Ελλάς πατρίς… Στο σημείο αυτό ο Sotto Tenente τον υποχρέωσε να κάτσει κάτω perce non salutare, θυμάται ο Βασίλης*, γιατί δεν χαιρέτησε. Η σκηνή εκείνη έμεινε μέσα μας βαθιά. Κάθε πρωί γιουχαϊζαμε την τρικολόρε ομοθυμαδόν, όλοι μαζί, φωνάζοντας μπίζι, ρύζι, φράουλα.

Συνέβησαν και άλλα εντυπωσιακά πράγματα τον Ιούνιο του ‘42 στο χωριό μας. Στα ρείκια1, ανάμεσα Λακκιές και Αϊ Γιώργη στα χωράφια οι φασίστες, στα πλαίσια του σχεδίου εξιταλισμού των μαθητών, ετοίμασαν μια καλά οργανωμένη φιέστα με αγωνίσματα δρόμου, συμπληρώνει ο Νίκος* κ.ά. και τραγούδια φασιστικά. Πρώτο και καλοκουρδισμένο ο ύμνος των φασιστών

Salve o popolo di eroi…

salve o patria immortale2…

2.Τα τέλη του ’42, στέλεχος του Carlo Brigenti περιερχόμενο τα σχολεία σε εφαρμογή της πολιτικής προσεταιρισμού, προσέλκυσης μαθητών, έδωσε ανά ένα μεγάλο σταφιδόψωμο σε δύο μαθητές της έκτης τάξης για την επίδοσή τους στα μαθήματα… Πρόκειται για τους Γκίνη Νίκο Χρήστου( Πύελου) και την ταπεινότητά μου.

Χρόνια αργότερα, τη δεκαετία του 80 στις ωραίες στιγμές του Συλλόγου των εν Αττική Αργυραδιτών ο Φάνης του Γιάννη (Γάτση) μαέστρος με την μελωδική φωνή του μας θύμισε -τραγούδησε Giovinezza, giovinezza ...

Σημειώσεις:

  1. Στο ιστορικού ενδιαφέροντος ερώτημα τι απέγιναν οι Εβραίοι κάτοικοι της Κέρκυρας, που οδηγήθηκαν στα κρεματόρια τον Ιούνιο 1944, μεταφέρουμε: από τους 1950 Εβραίους

επέζησαν μόνο 60. (Πηγή: Ιστορία Νήσου Κέρκυρας: Οδυσσέα-Καρόλου Χρ. Κλήμη σελ. 287 Εκδόσεις Τυπωθήτω. Αθήνα 2002)

  1. Άλλες πράξεις των φασιστών που απέβλεπαν στον εξιταλισμό των μαθητών με πρώτους τους πιο φτωχούς μαθητές στην κατοχή έχουν καταγραφεί στο βιβλίο μας ‘Για τον Τόπο μας και για τη Γλώσσα μας. Ανάλεκτα.’(σελ.31-32).

Υ.Γ.:

Απόψεις για πρόσωπα και πράγματα των χρόνων εκείνων εξέφρασαν οι:

Γκίνης Σπύρος* Παϊπέτη (Μαμαγή)

Καββαδίας Ανδρέας* Προκ. (Παπασπύρου)

Καββαδίας Βασίλης* Φώντα και

Γκίνης Νίκος* Χρήστ. (Πύελου)

Ευχαριστίες

ΠΗΓΗ : Η Φωνή των Αργυραδιτών, αρ. φ. 157, Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2020

Καββαδίας

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Calendar

« March 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Argyrades - News

argyrades.gr

Σελίδες για τη ζωή, την ιστορία, τον πολιτισμό, στην Κέρκυρα. Με κριτική ματιά στην επικαιρότητα.

drepani.gr

Μια από τις ονομασίες με τις οποίες ήταν γνωστή η Κέρκυρα στην αρχαιότητα ήταν και η Δρεπάνη. Όνομα που χρησιμοποιήθηκε λόγω του σχήματός της. Η Δρεπάνη ταυτίζεται με το όπλο με το οποίο ο Κρόνος σκότωσε τον πατέρα του τον Ουρανό.

logo

© 2018 Your Company. All Rights Reserved. Designed By Your Company

Search