Του Γιώργου Μαυρογιώργου
Η δημόσια και ιδιωτική τηλεόραση, η έντυπη και ψηφιακή δημοσιογραφία αλλά και το πεδίο των κοινωνικών δικτύων, σε περιόδους προεκλογικών διεργασιών, κινούνται σε ρυθμούς «έκτακτων αναγκών και επικαιρότητας». Ειδήσεις, ψευδείς ειδήσεις, διαξιφισμοί, αντιπαραθέσεις, συνεντεύξεις, διάλογοι, καταγγελίες, σκάνδαλα, υποψήφιοι, προεκλογικές εξαγγελίες, ψηφοδέλτια, κ. τ. ο. συγκροτούν ένα αρκετά επιβαρυμένο τοπίο ασάφειας, σύγχυσης ή και συσκότισης. Σε τέτοιες περιστάσεις, η παραγωγή, η οργάνωση και η διάχυση της είδησης και της πληροφορίας επηρεάζουν δραστικά τους τρόπους με τους οποίους αντιλαμβανόμαστε αυτά που διακυβεύονται. Μόνο και μόνο η πλημμυρίδα της πληροφορίας εξαντλεί την απορροφητική μας ικανότητα, τη συγκέντρωση της προσοχής μας και τον δείκτη διαύγειάς μας. Μας συνθλίβει κάτω από το φορτίο μιας «εγκυκλοπαίδειας του στιγμιαίου» σε μια διεργασία υπερπληροφόρησης, παραπληροφόρησης και παραπλάνησης. Με λίγα λόγια, η περίοδος των προεκλογικών διεργασιών και των εντάσεων δεν ευνοεί την κριτική επεξεργασία όλου αυτού του πολιτικοιδεολογικά ετερόκλητου έντυπου, ψηφιακού και τηλεοπτικού υλικού. Κυριαρχούν οι εντυπώσεις! Η όλη κατάσταση επιδεινώνεται σε περιόδους πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων.
Φαίνεται, ωστόσο, ότι υπάρχουν τηλεοπτικές εκπομπές που, χωρίς να ενεργοποιούνται ούτε να εστιάζονται σε θέματα εκλογών, «κατασκευάζουν «αστέρια» της πολιτικής σκηνής, όπως οι Λιάνης, Κανέλλη, Θεοδωράκης, Βαρεμένος, Αμυράς, Τριανταφυλλίδης, Σπυράκη, κ.α. Πρόκειται, κυρίως, για δημοσιογράφους. Μπορείς να κοιμάσαι ως τηλεοπτικός ταξιδιωτικός οδηγός με το «Μένουμε Ελλάδα» και κάποια μέρα να ξυπνήσεις βουλευτής και να περιφέρεσαι από τη ΝΔ στο Ποτάμι και πάλι στη ΝΔ!
Η ΕΡΤ2 «Στα ΄Ακρα»
Μια εξαιρετικά ειδική περίπτωση που θα μας απασχολήσει σε αυτό το κείμενο είναι η εκπομπή «ΣΤΑ ΑΚΡΑ» της ΕΡΤ 2. Όπως διαβάζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα «Πρόσωπα του δημόσιου βίου έρχονται (sic!) «ΣΤΑ ΑΚΡΑ» με τη Βίκυ Φλέσσα, σχολιάζουν την επικαιρότητα, αυτοβιογραφούνται, ενίοτε εξομολογούνται, αλλά κυρίως τοποθετούνται σε θέματα που απασχολούν όλους μας. Εκ βαθέων εξομολογήσεις, έξω από τα όρια μιας τυπικής τηλεοπτικής συνέντευξης». Ήδη, ενώ γράφονται οι γραμμές αυτές, έχει ανοίξει ένας πόλεμος εντυπώσεων από την πλευρά της τηλεπαρουσιάστριας εναντίον της ΕΡΤ, με αφορμή την εύλογη διακοπή των μεταδόσεων της εκπομπής, μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς της. Μάλιστα, θα υποστηρίζαμε ότι η σχετική εξέλιξη επιβεβαιώνει, ως ένα βαθμό την ανάλυση που ακολουθεί.
Στην επίσημη παρουσίαση της εκπομπής δεν μας εξηγείται το παρασκήνιο του πώς «έρχονται» τα πρόσωπα του δημόσιου βίου και με ποια κριτήρια! Ή και πόσες φορές! Δυσκολεύομαι να κατανοήσω γιατί π.χ. ο Μπαμπινιώτης να έχει «έρθει», προνομιακά, πάνω από 7 φορές; Ή, γιατί οι ψυχίατροι-ψυχαναλυτές να έχουν προτεραιότητα; Ένα είναι βέβαιο: η «οικοδέσποινα» και οι προσκεκλημένοι, πέρα από το ότι «σχολιάζουν» ή «εξομολογούνται», αυτοπροβάλλονται, αποκτούν δημοσιότητα, διαφημίζονται και φιλοτεχνούνται, συνήθως, με άκρως κολακευτικά επίθετα και ύμνους. Με λίγα λόγια αναπροσδιορίζονται, κατά το δοκούν, και με πολλές ιδιότητες. Η «οικοδέσποινα» π.χ. που είναι ουσιαστικά τηλεπαρουσιάστρια αναφέρεται και ως φιλόλογος και ως δημοσιογράφος! Άλλο είναι να σπουδάζεις φιλολογία και άλλο να ασκείς το επάγγελμα του φιλολόγου. Πρώην φοιτητής μου, πτυχιούχος φιλολογίας που εργάζεται σε «φωτοτυπικές υπηρεσίες», δεν συστήνεται ως φιλόλογος. Είναι δημοσιογράφος κάποιος όταν εξαντλείται σε τηλεοπτικές εκπομπές παρουσίασης «δημόσιων προσώπων»; Είναι αρκετό που κολλάει κάποιος ένσημα ως δημοσιογράφος; Γιατί καλεσμένος να παρουσιάζεται ως διευθυντής, δάσκαλος ή παιδαγωγός, τη στιγμή που για πολλά χρόνια είναι, κυρίως, ιδιοκτήτης σχολείου ή επιχειρηματίας εκπαίδευσης; Το ίδιο ισχύει στην περίπτωση που, για Διευθυντή Σπουδών, πλέκεται το εγκώμιο του δασκάλου/εκπαιδευτικού και συγγραφέα αν και για πολλά χρόνια ήταν ιδιοκτήτης/φροντιστής, δηλαδή προετοίμαζε και εκγύμναζε τους υποψηφίους ώστε να παίρνουν υψηλούς βαθμούς στις εξετάσεις.
Έχει, όντως, ενδιαφέρον ως μελέτη περίπτωσης, η συγκεκριμένη εκπομπή, που συμπληρώνει 16 χρόνια ζωής, με πολλές κυβερνήσεις και διοικήσεις από το 2002 μέχρι σήμερα. Μόνο και μόνο η μεγάλη χρονική της διάρκεια υπαινίσσεται «πλάτες» πολιτικής υποστήριξης. Εκ πρώτης όψεως, η εκπομπή δεν έχει άμεσο πολιτικό χαρακτήρα, όπως οι ενημερωτικές εκπομπές π.χ. «Η επόμενη μέρα». Η ίδια, στην πρώτη της τηλεοπτική συνέντευξη που έδωσε στο «ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ» της ΕΡΤ ισχυρίστηκε ότι αποφεύγει να σχολιάζει πολιτικά, αν και φρόντισε να χαρακτηρίσει, ως φιλόλογος(sic!), πτυχές της «συμφωνίας των Πρεσπών» ως «λάθος άποψη και θέση». Θα μπορούσαμε, βέβαια, να της υποδείξουμε τον βαθύτατα πολιτικό χαρακτήρα σχεδόν όλων των εκπομπών της. Το να προβάλλεις ιδιωτικά εκπαιδευτήρια σε εκπομπή δημόσιας τηλεόρασης είναι σαφέστατα και πολιτική επιλογή. Το να συζητάς για την Ευρώπη, την εκπαίδευση, την αριστεία, τα Λατινικά είναι πολιτική. Στο κείμενο αυτό, θα εστιάσουμε παραδειγματικά σε τρία επεισόδια της εκπομπής που προβλήθηκαν από άποψη χρόνου, παραμονές προεκλογικού πυρετού διαδοχικών αυτοδιοικητικών, ευρωπαϊκών και εθνικών εκλογών του 2019.
Δημόσια τηλεόραση και ιδιωτικά εκπαιδευτήρια
Σε δύο διαδοχικές εκπομπές «ΣΤΑ ΑΚΡΑ» (ΕΡΤ2, 29.1.2019 και 5.2.2019)ήταν προσκεκλημένος ο κ. Λευτέρης Γείτονας. Σε μεταγενέστερη τρίτη εκπομπή (10.4.2019) ήταν προσκεκλημένος ο πρώην Διευθυντής Σπουδών στα Εκπαιδευτήρια και επιστήθιος φίλος του, ο οποίος είχε κάνει παρέμβαση και στην πρώτη εκπομπή. Το να εξασφαλίζει κάποιος βήμα στη δημόσια τηλεόραση-και μάλιστα στην εκπομπή «ΣΤΑ ΑΚΡΑ» - για ένα εξαιρετικά προσωπικό αφήγημα της ζωής του δεν είναι μικρή υπόθεση. Προφανώς, χρειάζεται να συντρέξουν σοβαροί παράγοντες, τους οποίους δε γνωρίζω. Δεν γνωρίζω εάν η κ. Φλέσσα έχει κάποια σχέση με τα "Εκπαιδευτήρια Γείτονα". Μόνο και μόνο το ότι «Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια» είχαν την τιμητική τους συνιστά, αντικειμενικά και πέρα από προθέσεις, μια ευκαιρία προνομιακής διαφήμισης από τη δημόσια τηλεόραση. Ίσως, τα ιδιωτικά σχολεία να περνούν δύσκολες μέρες.
Οι σχετικές εκπομπές είναι αναρτημένες στο διαδίκτυο αλλά για να τις παρακολουθήσει κάποιος χρειάζεται χρόνο. Ο ίδιος δοκίμασα να μεταγράψω τον προφορικό λόγο σε γραπτό, ώσπου εντόπισα στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.bookbar.gr σχετικά εκτενή αποσπάσματα από τις συνεντεύξεις. Θα περιοριστώ σε «δείγματα γραφής» από τις τρεις αυτές εκπομπές για να πάρουμε μια ιδέα του τρόπου με τον οποίο η «οικοδέσποινα» και οι προσκεκλημένοι κάνουν «ημερήσια διάταξη» με θέματα την «επιχειρηματικότητα», την «αριστεία», την παιδαγωγική, το «δασκαλίκι» κ.α. στη δημόσια τηλεόραση. Η καραμέλα της «αριστείας» περιφέρεται ως θέμα πασαρέλας, μπας και το εμπεδώσουμε.
Η πρώτη εκπομπή (29.1.2019)
Απ την εισαγωγή φάνηκε ότι η εκπομπή θα ήταν μια ακατάσχετη φλυαρία αυτό-αγιογραφίας, με πολλές διαστρεβλώσεις, ευτράπελα, υπερβολές αλλά και ανυπόστατους ισχυρισμούς. Δεν είναι τυχαίο που χρειάστηκαν δύο «τηλεοπτικά επεισόδια» και ότι η οικοδέσποινα άφηνε τον αφηγητή να μονολογεί, χωρίς να τον διακόπτει για να κάνει διάλογο. Η τηλεπαρουσιάστρια προκαταλαμβάνει τους τηλεθεατές και υποδέχεται τον προσκεκλημένο της με τη γνωστή ατάκα πως έχουμε μπροστά μας την ευκαιρία να απολαύσουμε ένα «παράδειγμα προς μίμηση», τον Διευθυντή και Διευθύνοντα Σύμβουλο των «Εκπαιδευτηρίων Γείτονα». Δεν αναγράφεται η ιδιότητα του ιδιοκτήτη! Μετράει περισσότερο να μιλήσουν για το «δασκαλίκι», έστω και άκομψα, για να συγκροτηθεί ο μύθος του «δασκάλου που δε γίνεται αλλά γεννιέται». Στην Α΄ Δημοτικού αφηγείται πως «ένιωθα μέσα μου, αυτή τη δασκαλίστικη φλέβα και τη δασκαλίστικη ορμή»! Κρίμα που αδικεί το σχετικό του αφήγημα για το «δασκαλίκι». Εδώ την πάτησε, καθώς το επίθετο «δασκαλίστικος» είναι μειωτικό. Όπως μας πληροφορεί ο δικός τους Μπαμπινιώτης, «δασκαλίστικος είναι αυτός που είναι χαρακτηριστικός του σχολαστικού δασκάλου και γενικότερα του ανθρώπου που αγαπά να παριστάνει την αυθεντία».
Και κάτι άλλο: επαίρεται χρόνια τώρα, αλλά και στη συγκεκριμένη εκπομπή, προβάλλεται ως Παιδαγωγός! Δύσκολο το εγχείρημα! Όταν ένας είναι ιδιοκτήτης-επιχειρηματίας των εκπαιδευτηρίων που έστησε ( δύο, μάλιστα) και διευθυντής, δεν περισσεύει πεδίο για άσκηση ουσιαστικής και απελευθερωτικής παιδαγωγικής, διότι τον κυνηγούν οι ισολογισμοί των προυπολογισμών. Έχει προτεραιότητα ο ισολογισμός. Ζητούμενο το κέρδος. Όπως καπιταλισμός και δημοκρατία είναι ασύμβατες, έτσι «Επιχειρηματικότητα και Παιδαγωγική» δεν πάνε μαζί. Το πάνω χέρι το κρατάει η επιχειρηματικότητα. Η επιχειρηματικότητα δεν έχει όρια: μπορεί να φτάσει και στα όρια της αδελφοκτονίας. Πώς να επιβιώσει η παιδαγωγική; Το κέρδος είναι υπόθεση εμπορίου και της αγοράς. Η παιδαγωγική είναι υπόθεση Παιδείας. Έτσι, το «δασκαλίκι» που ισχυρίζεται ότι το κατέχει ήδη από την παιδική του ηλικία, αναχαιτίστηκε και υποχώρησε στη διαδρομή, όταν έμπλεξε με τις πληθυντικές επιχειρήσεις εκπαίδευσης.
Η αφήγησή του, άλλωστε, τον προδίδει, χωρίς να το συνειδητοποιεί, καθώς είναι μια σειρά από επεισόδια ενός εκκολαπτόμενου επιχειρηματία δασκάλου και διευθυντή. Στη διήγηση που κάνει αναφέρει πολλά επεισόδια ενός ανήσυχου επιχειρηματία (:Η περίπτωση της μαρμελάδας!). Στο σύνολό τους οι αφηγήσεις του συγκροτούν το πορτραίτο ενός αναδυόμενου παιδαγωγού που αριστεύει και που διακρίνεται για το επιχειρηματικό δαιμόνιο. Από πολύ μικρός βάδιζε στον αντιφατικό δρόμο της αριστείας και της επιχειρηματικότητας. Κάτι που βραχυκύκλωνε την άσκηση της παιδαγωγικής. Είναι αυτό που συντελούσε στην ιδεολογική του διολίσθηση. Κι αυτό το τελευταίο φαίνεται πως είναι ένα σοβαρό ζήτημα…
Ο πρώην διευθύνων Σύμβουλος και επιστήθιος φίλος διαφωνεί
Στην ίδια εκπομπή, προβάλλεται διαφορετική άποψη. Αντιγράφω από τον ιστότοπο
( http://www.bookbar.gr/lefteris-geitonas-i-aristeia-einai-ploutos/classic-drinks/classic-drinks-news)
Λαοκράτης Βάσσης: «Ο Λευτέρης Γείτονας είναι μια Σχολή Παιδαγωγική ο ίδιος»
Μια από τις πιο σημαντικές στιγμές του Α΄ μέρους αυτής της ξεχωριστής συνέντευξης, υπήρξε η παρέμβαση του νεοελληνιστή φιλολόγου και συγγραφέα Λαοκράτη Βάσση, συμμαθητή, στενού του φίλου και επί σειρά ετών Διευθυντή Σπουδών των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα στη Βάρη. Μιλώντας για το εκπαιδευτικό έργο του Λευτέρη Γείτονα ο Λαοκράτης Βάσσης υπογράμμισε:
«Αν θα ήθελα να μιλήσω για τον Λευτέρη Γείτονα, που όλοι τον εμφανίζουν ως Μεγάλο Σχολάρχη, εγώ θα έλεγα πως παραπάνω από Μεγάλος Σχολάρχης, ο Λευτέρης είναι μια Σχολή Παιδαγωγική ο ίδιος. Κι όταν λέω ότι ο Λευτέρης Γείτονας είναι μια Σχολή Παιδαγωγική, Σχολή Παιδείας και Πολιτισμού, είναι γιατί σκέφτομαι αυτά που εκόμισε κυρίως στον τομέα της βιωματικής μάθησης, αλλά και στον άλλο τομέα της σύνδεσης της Παιδείας με όλη την αξιακή ουσία της παράδοσής μας.
Το παιδαγωγικό του όραμα εκφράζεται από τρεις ομόκεντρους κύκλους. Ο ένας είναι η Ελλάδα. Να πατάνε γερά τα παιδιά στον τόπο που τα γεννάει. Την Ελλάδα. Να έχουν αυτό που εγώ λέω συχνά, ελληνική αξιακή πυτιά. Ο δεύτερος κύκλος είναι η Ευρώπη. Να έχουν την ευρωπαϊκή διάσταση. Και ο τρίτος κύκλος είναι η οικουμενικότητα. Δεν λέω η παγκοσμιοποίηση είναι η παγκοσμιότητα και αυτή με ελληνική προσέγγιση. Με αυτή την αντίληψη, φτιάχνεις Έλληνες πολίτες, ευρωπαίους πολίτες, πολίτες της οικουμένης. Παιδιά δηλαδή που έχουν μέσα στην ψυχή τους, την καταβολή εκείνη που τους επιτρέπει ως σύγχρονοι Οδυσσείς να γυρνάνε όλον τον κόσμο, αλλά να είναι μαγικά συνδεδεμένοι με την αφετηριακή ελληνική αξιακή Ιθάκη.
Σκέφτομαι πολλές φορές πως αν η ελληνική Πολιτεία που λίγο έχει στοχαστεί πάνω στα θέματα της Παιδείας, στοχαζόταν πάνω σε αυτά, θα αξιοποιούσε τον Λευτέρη Γείτονα, για μια ριζική αναμόρφωση όλου του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Κυρίως θα τον αξιοποιούσε για να επανοριστούν οι αξιακές συντεταγμένες της ελληνικής Παιδείας. Που έχουμε φτάσει σε ένα σημείο, λυπάμαι να το πω, όπου εμείς με τις τρείς τέσσερεις χιλιάδες χρόνια ιστορίας πίσω μας, δεν ξέρουμε καν γιατί υπάρχουμε. Αυτή η στρατηγική αμηχανία στην οποία βρίσκεται ο τόπος, δεν μπορεί παρά να αντιμετωπιστεί μέσω μιας Παιδείας, η οποία πατώντας γερά στον ελληνικό τόπο αγναντεύει τον κόσμο όλο».
Με όλο το σεβασμό στην προσπάθεια των τριών συντελεστών, τους επιφυλάσσω το ακόλουθο σενάριο: Σε αυτή τη φάση της ζωής του, ο καλεσμένος βρήκε τρόπο, μέσω του δικτύου σχέσεων που έχει, να «απαγγείλει» δημόσια ένα απο-ενοχοποιητικό παραλήρημα αφήγησης απ την μεριά του, για τη μεταστροφή που έκανε, αμέσως μετά την απόκτηση του πτυχίου του με «άριστα». Ως σχολάρχης και ως παιδαγωγός που διατείνεται πως είναι, βρήκε την ευκαιρία να πλέξει το εγκώμιο της «αριστείας» και να μας μιλήσει για το σαράκι της επιχειρηματικότητας που είχε από μικρός. Έτσι, είχε την ευκαιρία να απευθυνθεί από τηλεοράσεως σε παιδιά από φτωχά κοινωνικά στρώματα, σαν και εκείνον, και να τους βεβαιώσει πως αν αριστεύουν στο σχολείο και αν ασκηθούν από ενωρίς στην επιχειρηματικότητα μπορούν να πάρουν τη ζωή και το μέλλον στα χέρια τους. Το είπε πολύ καθαρά κι αποκαλυπτικά, άλλωστε: «Η αριστεία είναι πλούτος. Είναι μεγάλος πλούτος. Και μεταφέρω αυτό το μήνυμα προς όλους. Αν δεν υπήρχε αυτό το πτυχίο με άριστα δε θα μπορούσα να βρω δουλειά στην Αθήνα»! Η δημοσιογράφος συμφωνεί: «Έτσι, είναι, κύριε Γείτονα». Είναι το γνωστό νεοφιλελεύθερο ιδεολογικό πρόταγμα: η αριστεία και ο ανταγωνισμός φέρνει χρήματα. Με την ευκαιρία της εκπομπής, ως έμπειρος και σοφός επιχειρηματίας, πλέον, έκανε και δωρεάν τηλεοπτική διαφήμιση των «Εκπαιδευτηρίων» του. Φαντάζομαι, επιχειρηματίες-σχολάρχες ανταγωνιστές του θα προσπαθήσουν να τον μιμηθούν. Κάτι που, ίσως, στοιχίζει στην εικόνα της δημόσιας τηλεόρασης. Όπως αντιλαμβανόμαστε, έχουμε την περίπτωση μιας εκπομπής που είναι και πολιτική.
Η δεύτερη εκπομπή (5.2.2019)
Ακολούθησε η δεύτερη εκπομπή «ΣΤΑ ΑΚΡΑ» (ΕΡΤ2, 5.2.2019). Εκεί ο Λευτέρης Γείτονας μιλάει για τις παιδαγωγικές του αρχές. Προφανώς, τις είχε υπόψη του ο Διευθυντής Σπουδών, όταν μιλούσε για «παιδαγωγική σχολή». ¨Έρχεται, δηλαδή, να επικυρώσει το προφίλ του «μεγάλου παιδαγωγού». Διαβάζω από μεταγραφή ( http://www.bookbar.gr/lefteris-geitonas-kathe-paidi-einai-ena-doxeio-me-polla-anthi/classic-drinks/classic-drinks-interviews):
Λευτέρης Γείτονας: « Κάθε παιδί είναι ένα δοχείο που έχει πολλά άνθη»
«Το πρόβλημα δεν είναι μόνο να μάθουν τα παιδιά Γραμματική και Αριθμητική και Φυσική και Χημεία και Βιολογία. Εγώ κρατάω πάντα στο μυαλό μου τη ρήση: «Το δε παιδίον προέκοπτεν ηλικία, σοφία και χάριτι». Είναι η φράση που ειπώθηκε για τον Ιησού Χριστό, όταν ήταν δωδεκαετής. Μεγάλωνε, ήταν γερό στην υγεία του, μάθαινε, αποκτούσε γνώσεις, είχε ανθρώπινη ευπρέπεια, ανθρώπινη χάρη. Αυτά τα τρία είναι που χρειάζονται τα παιδιά μας σήμερα για να προκόψουν και να αναδείξουν τα χαρίσματα που έχουν μέσα τους. Κάθε παιδί είναι ένα δοχείο που έχει πολλά άνθη, άνθη που μοσχομυρίζουν». Λίγο οι «Γραφές» λίγο οι μεταφορές στήνεται το πορτραίτο του παιδαγωγού, έτσι που βγαίνει, παντελώς, από το κάδρο το τοξικό σύνδρομο του «επιχειρηματία παιδαγωγού».
Τρίτη Εκπομπή(10.4.2019)
Ακολούθησε και τρίτη εκπομπή «ΣΤΑ ΑΚΡΑ» (ΕΡΤ2, 10.4.2019), με προσκεκλημένο αυτή τη φορά, έτσι όπως τον παρουσίασε η οικοδέσποινα, τον συγγραφέα, φιλόλογο, δάσκαλο (:«με πάρα πολλές ώρες μέσα στις μαθητικές αίθουσες, πολλοί μαθητές, εκατοντάδες, χιλιάδες μαθητές»), το διανοούμενο Λαοκράτη, «που ανησυχεί αυτή τη στιγμή» (sic!), «ηγετικό στέλεχος της αριστεράς», χωρίς να γίνει αναφορά στις δύο προηγούμενες εκπομπές. Είναι αξιοσημείωτο πως καθώς χρημάτισε Διευθυντής Σπουδών, αν και συγγραφέας αρκετών βιβλίων, δεν μας άφησε ένα βιβλίο των παιδαγωγικών απόψεων. Κάποια στιγμή, σχετικά πρόσφατα (3.12.2018) τον βρίσκουμε καλεσμένο στο «Μονόγραμμα» να αναφέρεται στστο «δασκαλίκι», τη «μαγεία» του και το «μαγνητικό πεδίο» της διδασκαλίας. Για να επανέλθουμε «Στα Άκρα», εδώ έγινε, είναι αλήθεια, διεξοδική και πολιτική συζήτηση. Η τρίτη (και τελευταία) εκπομπή προβλήθηκε, την παραμονή, μια μέρα πριν ανακοινωθεί εκ μέρους του κ. Μητσοτάκη και της ΝΔ, η τελευταία υποψηφιότητα που εκκρεμούσε για το ευρωψηφοδέλτιο, η κ. Φλέσσα! Αυτός ο χρονισμός έχει ενδιαφέρον, εκτός και είναι απλή σύμπτωση. Ήδη, η υποψήφια ευρωβουλευτίνα, στην προσωπική της σελίδα στο facebook, παραθέτει αποσπάσματα από την τελευταία αυτή εκπομπή και τα εντάσσει στην προεκλογική της εκστρατεία. «Ιστορικό στέλεχος της αριστεράς» φιλοξενείται στην προεκλογική καμπάνια υποψήφιας με ψηφοδέλτιο της ΝΔ! Προσεκτική ανάλυση των όσων έχει δηλώσει μέχρι σήμερα ως υποψήφια ευρωβουλευτίνα τα αντλεί από τις τρεις αυτές εκπομπές (για την Ευρώπη, τις θερινές κατασκηνώσεις, την πολιτιστική στρατηγική, τη γλώσσα, τα Λατινικά, τα Αρχαία Ελληνικά, κ.α.). Αγωνιά για τον ελληνισμό και την Ευρώπη, "πατώντας γερά πάνω στον τόπο μας"…
Δημόσια τηλεόραση και προεκλογική εκστρατεία
Θα έβαζα ως τίτλο « Ετερόκλητες Παρέες» σε όσα έχουν συντελεστεί στις συγκεκριμένες εκπομπές της οικοδέσποινας ΤΩΝ ΑΚΡΩΝ. Όπως, ήδη σημειώσαμε, συστήνεται ως φιλόλογος, χωρίς να ασκεί το επάγγελμα της φιλολόγου. Σπουδές φιλολογίας έχει κάνει. Η αγωνία της για τα Λατινικά («που δεν εξετάζονται») και για τα Αρχαία που δε διδάσκονται δεν την κάνει φιλόλογο. Συστήνεται ως δημοσιογράφος αλλά αναρωτιέμαι αν είναι κλασσική περάτωση δημοσιογράφου, όταν περιορίζεται στο να παρουσιάζει «πρόσωπα του δημόσιου βίου»; Τηλεπαρουσιάστρια είναι! Και αν κρίνουμε από την πρώτη παρουσία της στη δημόσια τηλεόραση είναι πάρα πολύ αυστηρή με τους δημοσιογράφους που δεν είναι αντικιενικοί και που δεν επιλγονται με αξιοκρατικά κριτήρια. Η ΝΕΡΙΤ, κατά την άποψή της είχε αξιοκρατικά κριτήρια. Καθόλου φειδωλή στα κομπλιμέντα, λες και τα αγοράζουν οι καλεσμένοι της. Το ότι δηλώθηκε τελευταία και που έκλεισε το χορό δεν κρύβει τη φιλοδοξία της πρωτιάς. Δεκαέξι χρόνια στο γυαλί δεν είναι παίξε γέλασε. Μόνο οι καλεσμένοι της, με τους οπαδούς τους και τα δίκτυα «θαυμαστών», φτιάχνουν μια δεξαμενή εκλεκτόρων. Κι ας είναι ετερόκλητη η δεξαμενή. Η Ευρώπη τα αλέθει όλα.
Τώρα που το σκέφτομαι οι δύο εκπομπές (29.1 και 5.2.2019). με προσκεκλημένο τον Ιδιοκτήτη των "Εκπαιδευτηρίων Γείτονα" και η τρίτη (10.4.2019) με τον πρώην Διευθυντή Σπουδών των Εκπαιδευτηρίων, αντικειμενικά, λειτούργησαν διαφημιστικά για τα «Εκπαιδευτήρια», «αυτοαγιογραφικά» για τους προσκεκλημένους και προεκλογικά για την υποψήφια ευρωβουλευτίνα. Με ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια!
Υποθέτω βασίμως ότι η κ. Φλέσσα γνώριζε την απόφαση για την υποψηφιότητά της κι ας την κρατούσε μυστική. Αν και έμπειρη στις τηλεοπτικές εμπειρίες φαίνεται πως δοκιμάστηκε με τη μεταγραφή της στο πεδίο της πολιτικής. Αμήχανη στην εκδήλωση παρουσίασης του ψηφοδελτίου σε μεγάλο κοινό: Κρατούσε χαρτί στο αριστερό της χέρι και προσπαθούσε να διαβάσει αυτά που είχε γράψει. Όταν εμφανίστηκε στη δημόσια τηλεόραση, ως υποψήφια δεν μπορούσε να ελέγξει τις χειρονομίες και το σώμα της στην κάμερα. Είχε την αγωνία να επιβάλλει η ίδια τα ερωτήματα στους δημοσιογράφους: Να μιλήσουμε για την Ευρώπη!
Είναι πολύ χαρακτηριστική η κινητικότητά της τις παραμονές της ανακοίνωσης. Τη βρίσκουμε στα τέλη Μάρτη (30-31.3) στην Κατερίνη, μετά στο Άργος και το Ναύπλιο (6.4) όπου παρουσιάζει το βιβλίο του ψυχίατρου Καραγιάννη (που έχει και δύο συμμετοχές στα «Ακρα). Κάνει ένα γύρο σίφουνα (7-10.4) Άρτα, Ζαγόρι, Γιάννενα, Πρέβεζα, όπου συναντιέται τυχαία με τις κατά τόπους «Καλλιπάτειρες», χωρίς αναφορά στην αναμενόμενη υποψηφιότητά της. Από ο τι μαθαίνουμε πρότεινε στις ηπειρώτισσες «Καλλιπάτειρες» να προσκαλέσουν μελλοντικά τον κ. Καραγιάννη και να παρουσιάσει το νέο του βιβλίο «Αλλάζει ο άνθρωπος;»! Στις 10.4.2019 προβλήθηκε η τελευταία εκπομπή. Την επόμενη ανακοινώνεται η υποψηφιότητα!
Δεν είναι τυχαίο που ανακοινώθηκε ως τελευταία υποψηφιότητα. Είναι το τελευταίο χαρτί, που λέμε…Ούτε είναι τυχαίο που τον τελευταίο καιρό είχαν εμμέσως την τιμητική τους, με τρεις εκπομπές, τα "Εκπαιδευτήρια Γείτονα". Και οι προσκεκλημένοι και η δημοσιογράφος, αντικειμενικά, έκαναν αμοιβαία επένδυση προβολής ή αυτοπροβολής. Τα λινκ των σχετικών εκπομπών στον ιστότοπο των Εκπαιδευτηρίων καταγράφουν πάνω από 3.500 επισκέπτες! Είχαν αναγγελθεί, άλλωστε, έγκαιρα στους εργαζόμενους, στους μαθητές/τριες και στους γονείς και κηδεμόνες οι επικείμενες προβολές των εκπομπών. Τα εκπαιδευτήρια εξασφάλιζαν θεατές και ακροατές και η οικοδέσποινα «τηλεοπτικά παράθυρα». Αντικειμενικά, και χωρίς πρόθεση, προέκυψε κοινός τόπος συνάντησης συμφερόντων: η προβολή και η δημοσιότητα.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και ορισμένα σχόλια ή παρεμβάσεις της οικοδέσποινας, καθώς δεν έμεινε αμέτοχη στα τρία επεισόδια των εκπομπών. Πάντα, βρίσκει τον τρόπο να παρεμβάλλει και τις δικές της απόψεις και ανησυχίες. Στην περίπτωση του Γείτονα μίλησε για «παράδειγμα προς μίμηση», την αριστεία, κ.α. Στην τελευταία εκπομπή, με τον Λαοκράτη, αφού του απευθύνθηκε, κάποια στιγμή με το «χρυσόστομε, χρυσόστομε…», έκλεισε τη συζήτηση με μια δημόσια εξομολόγηση και επιθυμία της: «Πόσο πολύ θα ήθελα να μπορείτε να αποφασίζετε εσείς για όλα αυτά!». Βρίσκω άκρως συγκινητική την πρόταση και την ιδέα αξιοποίησης του Λευτέρη Γείτονα, που του έκανε ο «επιστήθιος φίλος» του «για μια ριζική αναμόρφωση όλου του εκπαιδευτικού μας συστήματος» στην Ελλάδα αλλά και εύλογη την επιθυμία της κ. Φλέσσα.
Οι αναφορές στις τρείς εκπομπές «ΣΤΑ ΑΚΡΑ», όπως έχουμε διευκρινίσει, είναι ενδεικτικές. Είναι ένα μόνο δείγμα που δεν είναι αντιπροσωπευτικό. Το σχετικό αρχείο είναι πολύ μεγάλο και πλούσιο. Υποθέτω πως η δημόσια τηλεόραση ξέρει να κάνει καλά τη δουλειά της, ιδίως μετά την εμπειρία του «μαύρου».
Δεν ξέρω εάν η σχετική εκπομπή θα έχει συνέχεια μια και «στοιχηματίζω» πως η κ. Φλέσσα είναι φαβορί για την ευρωβουλή. Δε χρειάζεται να έχει κανείς μαντικές ικανότητες για να ισχυριστεί κάτι τέτοιο. Αυτήν την εκτίμηση μας την υπαγορεύει, αν δεν την επιβάλλει, η ίδια. Όπως διαβάζουμε σε σχετική ανακοίνωση, «Η εκπομπή της «ΣΤΑ ΑΚΡΑ» στην ΕΡΤ είναι η μακροβιότερη εκπομπή συνεντεύξεων στην ελληνική τηλεόραση. Συμπληρώνει φέτος τον 16ο χρόνο και έχουν φιλοξενηθεί σε αυτήν εξέχουσες προσωπικότητες της Επιστήμης, της Τέχνης, της Θεολογίας και της Φιλοσοφίας από την Ελλάδα και τον κόσμο…Έπειτα από τριάντα χρόνια γραπτών και λόγων αποφάσισα να προχωρήσω στο επόμενο βήμα, στην προσπάθεια για πράξεις: να γεμίσουν το καλοκαίρι οι θερινές κατασκηνώσεις της πατρίδας μας από μαθητές της Ευρώπης, να συντάξουμε ένα βιβλίο κοινής ευρωπαϊκής ιστορίας επί τη βάσει του πολιτισμού, να γίνουν στη χώρα μας τα Ευρωπαϊκά Παρατηρητήρια για την Ηθική της τεχνητής νοημοσύνης και την Βιοηθική. Ευχαριστώ από καρδιάς τον Κυριάκο Μητσοτάκη που μου ζήτησε να σηκωθώ από την τηλεοπτική μου καρέκλα και θα βάλω τα δυνατά μου με σκοπό ως Ελληνίδες και Έλληνες να αναδείξουμε την αξία της κλασικής Παιδείας και του Πολιτισμού στην Ευρώπη και στον σύγχρονο κόσμο»». Βαθιά επηρεασμένη από τους κατά καιρούς καλεσμένους της, αναγνωρίζω την επίδραση των οραμάτων των δυο πρόσφατα καλεσμένων της. Κομμάτι ειρωνικό ακούγεται η ιδέα των «Ευρωπαϊκών Παρατηρητηρίων» ηθικής…
Πάντως, ο τι και να πούμε, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι ο Κυριάκος έχει κάνει μια επιλογή παραδειγματικής νεοφιλελεύθερης «αριστείας». Η κ. Φλέσσα είχε το προνόμιο να κρατάει την εκπομπή για 16 ολόκληρα χρόνια. Αντικειμενικά, είχε την δυνατότητα να στήσει ένα πανελλαδικό δίκτυο σχέσεων με επίλεκτους συγγραφείς, ψυχαναλυτές, ηθοποιούς, εκδότες, πανεπιστημιακούς, σκηνοθέτες, τραγουδιστές, ιερείς, συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, παρουσιάσεις βιβλίων ανά την επικράτεια. Δεκαέξι ολόκληρα χρόνια είναι πολλά. Δεν γνωρίζω αν την κούνησε κάποιος με το «μαύρο στην ΕΡΤ. Για να υποστηρίζει ότι «Η εκπομπή της «ΣΤΑ ΑΚΡΑ» στην ΕΡΤ είναι η μακροβιότερη εκπομπή συνεντεύξεων στην ελληνική τηλεόραση» είναι επόμενο πως είχε στην ΕΡΤ σημαντικούς παράγοντες που την στήριζαν, αν δεν την προστάτευαν, παρά τις διαδοχικές κυβερνήσεις και τους κλυδωνισμούς της κρίσης στο τηλεοπτικό τοπίο. Αυτό το «αστέρι» της τηλεόρασης είχε σίγουρα «στήριξη» και από την «αριστερή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ».
Έτσι, σε καθεστώς βεβαιότητας, ακάθεκτη και πληθωρική, χωρίς λογοκρισία (σύμφωνα με δική της δήλωση», η οικοδέσποινα των ΑΚΡΩΝ, με τη 16χρονη ιστορία της εκπομπής της έκανε, χωρίς να το θέλει και να το ξέρει, την προεκλογική της εκστρατεία για την ευρωβουλή. Αυτά κάνουν οι άνθρωποι των ΑΚΡΩΝ. Τουλάχιστον, δεν το κρύβουν γιατί εύγλωττα το φωνάζουν με τον τίτλο που δίνουν στα έργα και τις ημέρες τους. Για να ακριβολογούμε, δε βλέπουμε δύο άκρα στις εκπομπές. Μάλλον, την ώρα που όλοι οι άλλοι σκίζονται αυτόν τον καιρό, αλιεύοντας ψήφους, η ίδια μπορεί να κάνει ένα ταξίδι αναψυχής για να ξεκουραστεί. Βγαίνει βουλευτίνα χωρίς προεκλογικό αγώνα. Τον έχει κάνει και έχει κερδίσει. Έτσι, εννοούν εκεί στη ΝΔ την αριστεία. «Αριστεία είναι πλούτος» υποστηρίζει ο Λευτέρης Γείτονας. Είναι και προνόμια… Είναι το ισχυρό δόντι ή οι πλάτες και με την κυβερνώσα αριστερά. Εάν δεν υποστηριζόταν, τα τέσσερα τελευταία χρόνια, στο «νέο καθεστώς» της δημόσιας τηλεόρασης, θα συμπλήρωνε 12 χρόνια παρουσίας. Πάντως, η απουσία της από την δημόσια τηλεόραση θα της αφαιρούσε πολλούς πόντους.
ΕΡΤ και η Βίκυ «Στα ΑΚΡΑ»
Για να δούμε, αν θα βρει καλό λόγο να πει ο Μητσοτάκης για τη δημόσια τηλεόραση που διαθέτει «αστέρια» της στο κόμμα του! Εδώ που τα λέμε, η ίδια, ήδη έχει αρχίσει τη γκρίνια κατά της ΕΡΤ. Μοιράζεται με τους «οπαδούς» της τη δυσαρέσκειά της για τη διακοπή προβολής των επόμενων 9 ολοκληρωμένων και προγραμματισμένων εκπομπών ΣΤΑ ΑΚΡΑ. Αν ήθελε να τα προστατεύσει δε θα μπορούσε, άραγε, να συνεχίζει ως τηλεπαρουσιάστρια στην ΕΡΤ2! Γνωρίζουμε ότι οι τηλεπαρουσιαστές/ δημοσιογράφοι αναστέλλουν τις δραστηριότητές τους μόλις ανακοινώνεται η υποψηφιότητά τους. Ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ, Αρβανίτης αποχώρησε με την αξιοπρέπεια της «άλλης διάστασης». Η υποψήφια ευρωβουλευτίνα κάνει και προεκλογικό ακραίο ντόρο και βάζει μπροστά τους 9 καλεσμένους της που έμειναν στο ψυγείο». Μοιάζει αλαζονικό όπλο που επικαλείται τη μακροβιότητα της εκπομπής ως αξιοκρατικό πλεονέκτημα «αριστείας». Η ανακοίνωση της υποψηφιότητάς της στις 11.4.2019 της έδωσε τη δυνατότητα να παίξει το τελευταίο επεισόδιο, στις 10.4.2019, με "ηγετικό ιστορικό στέλεχος της αριστεράς», φροντίζοντας να τον κολακέψει με επιθυμίες και ευχές των άκρων! Ήταν, έτσι κι αλλιώς, άκρως, προνομιακή η όλη ιστορία των «Άκρων» τόσο που η μακρόχρονη διάρκειά της δεν είναι ένδειξη αξιοκρατίας μόνο. Μοιάζει με υπόθεση «συνωμοσίας», με την έννοια του γνωστού Πάουλο Κοέλιο. Παραπονείται, κιόλας, που εγκατέλειψε τους προσκεκλημένους της; Εκείνη τους πρόδωσε. Άλλωστε, γιατί αυτή η υπερ-παραγωγή 9 έτοιμων για προβολή εκπομπών; Ήταν ανεξέλεγκτη στον προγραμματισμό και την παραγωγή; Η εκπομπή που αναφέρεται πρώτη, κατ αλφαβητική σειρά, ανάμεσα στις 9, είχε καλεσμένο τον ψυχίατρο Δ. Καραγιάννη. Είναι η τρίτη φορά που θα φιλοξενούνταν στην εκπομπή, με θέμα αυτή τη φορά το ερώτημα "Αλλάζει ο άνθρωπος;". Είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του κ. Καραγιάννη που η κ. Φλέσσα παρουσίασε στο Άργος και στο Ναύπλιο (6.4.2019). Όπως διαβάζουμε, οι Εκδόσεις Αρμός και η Ι. Μητρόπολη Αργολίδος προσκαλούν στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του ψυχιάτρου - ψυχοθεραπευτή Δημήτρη Καραγιάννη: «Αλλάζει ο Άνθρωπος;»!, στο Άργος (το πρωί) και στο Ναύπλιο (το απόγευμα): «Ο Δημήτρης Καραγιάννης θα συζητήσει με την Βίκυ Φλέσσα και με το κοινό. Χαιρετίζει ο Μητροπολίτης Αργολίδος κ. Νεκτάριος».
Η δημόσια τηλεόραση έχει την ευθύνη της, που με ακραία τηλεοπτικά φαινόμενα, σαν κι αυτά, ευνοεί την ανάπτυξη ή την ενίσχυση ιδιότυπων δικτύων άτυπων σχέσεων, ανάμεσα σε εκδότες, την εκκλησία, επαγγελματίες της ψυχής, επιχειρηματίες της εκπαίδευσης, τηλεπαρουσιαστές και διανοούμενους.
