12-02-2024 23:16
Εκπαίδευση
- Κατηγορία: Κέρκυρα
Νεοχωράκι Αργυράδων : ένας γραφικός και ιστορικός οικισμός
Το Νεοχωράκι ή Νιοχωράκι, (αλλά και Νιοχώρι) είναι ένα μικρό, γραφικό χωριό 225 κατοίκων και βρίσκεται 32 χλμ νότια της πόλης της Κέρκυρας. Ανήκει στη Δημοτική Κοινότητα Αργυράδων με συνολικό πληθυσμό που ξεπερνά τους 1. 700 κατοίκους (Αργυράδες + Άγιος Γώργιος 1.100 και Μαραθιάς 331)
… Από το χθες: Ιστορία – πληθυσμιακά στοιχεία – η ονομασία «Μητοπολιανά»
Ελάχιστα γνωστό είναι ότι το Νεοχωράκι ή Νεοχώρι ονομαζόταν Μητροπολιανά, τουλάχιστον κατά τον 18ο αιώνα, όπως προκύπτει από νοταριακές πράξεις. Πράγματι σε νοταριακή πράξη στις 21 Ιανουαρίου 1728 παρουσιάζεται Λιοφάντα, γανή του Ζαφ. Ντρε, θυγατέρα του Σπ. Λέση να αφιερώνει τα δύο μερτικά του “STABILE” (ακινήτου) στην Αγία Τριάδα και το τρίτο εις την μονήν Άη Νικόλα Νεοχωρακίου …για εξαλάφρωση της ψυχής του αδελφού της Ιωάννη, που τον σκότωσαν…. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι η συγκεκριμένη γυναίκα είναι από το Νεοχώρι «λεγάμενο Μητροπολιανά εις το χωρίο του ευγενή S Αντωνίου Πετρετή…» Τη συγκεκριμένη νοταριακή πράξη υπογράφει ο νοτάριος Στάμος Καβαδιάς. Η νοταριακή πράξη περιλαμβάνεται στις σελίδες 87 και 88 του βιβλίου του Πορφυρίου Οδυσ. Πανδή, Νοταριακές Πράξεις … και Πληθυσμιακά στοιχεία …, Αθήνα 1992.
Στο ίδιο βιβλίο στις σελίδες 102 έως 104 παρουσιάζεται νοταριακή πράξη με τίτλο: Συμφωνία ιδιώτη και Μοναστηρίου για μισιακούς τόπους. Στη συμφωνία αναφέρεται ο Σταματέλος Μηνάς από χωρίο «Νεοχώρι, λεγάμενο Μητροπολιανά». Η συγκεκριμένη νοταριακή πράξη έχει ημερομηνία 17 Αυγούστου 1749
Το Nεοχωράκι κατοικήθηκε τον 18ο αιώνα από Αρβανίτες. Ως οικισμός καταγράφεται και ως Albanese σε Φύλλο Εφημερίδος Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) από το 1781 με 23 οικογένειες και 73 άτομα και 4.275 ρίζες ελιές!. Το 1824 ο πληθυσμός μειώνεται στα 20 άτομα εξαιτίας της πανούκλας που πρωτοεκδηλώθηκε στον Μαραθιά το 1815 και μέχρι το 1816 μόλυνε συνολικά 1.013 ανθρώπους και έστειλε στον Άδη 415 ψυχές.
Ωστόσο, είναι πολύ πιθανόν ο οικισμός να είναι πολύ παλαιότερος. Ακόμα να αναφέρουμε την Gazetta του 1847 που μιλάει για το Neocori Albanese. Στην απογραφή του 1864 απογράφονται 45 κάτοικοι, 23 άρρενες και 22 θήλεις. Το 1866 εντάσσεται στον Δήμο Κορισσίων που ιδρύεται σύμφωνα με το Β. Δ. της 8-5-1866 ( ΦΕΚ 9/28-1-1866) με έδρα τις Αργυράδες και πληθυσμό 1917 κατοίκους μαζί με τους παρακάτω οικισμούς: Αργυράδες, Βασιλάτικα, Κολοκύθι, Κουσπάδες, Κορακάδες, Νεοχωράκι, Νότος, Μαραθιάς, Ρουμανάδες, Περιβόλι, Βιταλάδες, Χλωμός, Άγιος Δημήτριος, Άνω και Κάτω Σπήλιο. Το 1869 καταργείται ο Δήμος Κορισσίων και οι οικισμοί του εντάσσονται στον Δήμο Λευκιμμαίων που είχε ιδρυθεί με το Β.Δ. 20-12-1869, (ΦΕΚ 55/23-12-1869) με πληθυσμό 4.969 κατοίκους και έδρα την «κώμην Περιβόλιον» (1869) και αργότερα στη δημαρχία Κων/νου Ζερβού - Ζυμάρη τους Αγίους Θεοδώρους της Λευκίμμης. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Κέρκυρα είναι χωρισμένη σε πέντε επαρχίες: Κερκύρας, Μέσης, Όρους, Παξών και Λευκάδος.
Μέχρι το 1907 ο πληθυσμός αυξάνεται εντυπωσιακά, αφού καταγράφονται 134 κάτοικοι, εκ των οποίων 75 άρρενες και 59 θήλεις. Το 1912 με τις διοικητικές αλλαγές της κυβέρνησης Ε. Βενιζέλου ιδρύθηκε η κοινότητα Αργυράδων (με τους οικισμούς Αργυράδες,Κολοκύθι Νότος, Μαραθιάς και Ρουμανάδες) και Βασιλατίκων στην οποία εντάσσεται το Νεοχωράκι μαζί με τους συνοικισμούς Ρουμανάδες, Κορακάδες, Κουσπάδες και Βασιλάτικα. Το 1929 το Νεοχωράκι αποσπάσθηκε από την κοινότητα Βασιλατίκων και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Αργυράδων. Σύμφωνα με την απογραφή του 1940 ο πληθυσμός ανέρχεται σε 230 άτομα, σχεδόν έχει διπλασιαστεί μέσα σε λίγα χρόνια. Το 1941 την περίοδο της κατοχής επανιδρύεται ο Δήμος Κορισσίων με έδρα τις Αργυράδες για να καταργηθεί με την απελευθέρωση το 1944.
Στις 24 Σεπτεμβρίου 1943 που αποβιβάζονται οι Γερμανοί στον Άγιο Γεώργιο και καταλαμβάνουν την Κέρκυρα το Νιοχωράκι ισοπεδώθηκε από τις βόμβες γερμανικών αεροπλάνων. Οι Γερμανοί στρατιώτες με κόκκινες φωτοβολίδες έδειχναν στους αεροπόρους τους την κίνηση των Ιταλών νοτιοανατολικά προς το Νιοχωράκι.
Στο σήμερα …
Το 1997 εντάσσεται στο Δήμο Κορισσίων με την επανίδρυσή του με τον νόμο «Καποδίστρια» (ν. 2539) και το 2010 με τον «Καλλικράτη» (ν. 3852) στο Δήμο Κερκυραίων. Από το 2019 στον Δήμο Νότιας Κέρκυρας. Οι κάτοικοί του είναι στην πλειοψηφία τους αγρότες και ασχολούνται με την καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων. Η ζωή τους συνδέεται και με την τουριστική «ανάπτυξη» της ευρύτερης περιοχής της ΔΕ Κορισσίων και του νησιού.
Φιλόξενοι άνθρωποι του μόχθου με αγάπη και φροντίδα για το χωριό τους διατηρούν τα σπίτια τους, τα περισσότερα από τα οποία έχουν ανακαινισθεί, σε καλή κατάσταση που είναι βασικό στοιχείο του γραφικού και ιστορικού χωριού.
Μια από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις είναι η γιορτή και το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου κάθε χρόνο που συγκεντρώνει πολύ κόσμο από την ευρύτερη περιοχή της Νότιας – και όχι μόνο – Κέρκυρας. Οργανώνεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Νεοχωρακίου που έχει να επιδείξει πλούσια δράση στην κατεύθυνση της τήρησης των ηθών και εθίμων, των παραδόσεων και ανάδειξης της Ιστορίας του χωριού.
Γιώργος Κ. Καββαδίας
Βιβλιογραφία
1. Πορφύριος Οδυσ. Πανδής, Νοταριακές πράξεις και πληθυσμιακά στποιχεία του Νομού Κέρκυρας, Αθήνα 1992.
2. Πορφύριος Οδυσ. Πανδής,Για τον τόπο μου και για τη γλώσσα μου, Ανάλεκτα, Αθήνα 2007
Ο κερκυραϊκός Δεκέμβρης του 1944
Γράφει ο Χρήστος Γαρουνιάτης (πρώτη δημοσίευση Τρίτη, 13 Δεκεμβρίου 2022) Όπως γενιές ολόκληρες μάθαμε από την κυρίαρχη αστική τάξη και τα συναφή ιστορικά αναγνώσματα του...