Του Γιώργου Κ. Καββαδία*
Τονίζει χαρακτηριστικά «Τα καθήκοντα του Δ.Δ.Ε. είναι καθορισμένα από τον Ν. 4823/21 και δεν επιδέχονται αμφισβήτηση». Είναι αναμφισβήτητο δικαίωμα κάθε στελέχους του ιεραρχικού και κομματικοποιημένου μηχανισμού της εκπαίδευσης να «επιλέγει» τον ρόλο του «πρόθυμου διεκπεραιωτή» της κυβερνητικής πολιτικής. αι του δημόσιου σχολείου. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει (“tertium non datur”).
«Όταν η αδικία γίνεται νόμος, η αντίσταση είναι καθήκον»
Έχουμε χρέος εμείς οι δάσκαλοι της νεολαίας, αφού διδάσκουμε από Αντιγόνη, το αιώνιο σύμβολο της ανυπακοής, μέχρι τους Ελεύθερους Πολιορκημένους του Δ. Σολωμού και το «Αντισταθείτε» του Μ. Κατσαρού να αντισταθούμε στη μετατροπή μας σε «άβουλους, σκυφτούς και μοιραίους» υπάλληλους με ευκαμψία στη μέση και αφοσίωση προς τους «ανωτέρους». Ανεξαρτήτως ειδικότητας, παρόλο που το σύστημα επιδιώκει να είμαστε ιμάντες μεταβίβασης της κυρίαρχης ιδεολογίας, έχουμε χρέος να συμβάλουμε ώστε τα σχολεία να είναι χώροι διαμόρφωσης ελεύθερων και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών. Ιδιαίτερα σήμερα που το δικαίωμα των μαθητών και κάθε κοινωνικής ομάδας στον αγώνα, αλλά ακόμα και η σκέψη για απεργία ποινικοποιείται. Όταν η βαρβαρότητα επελαύνει και η αδικία γίνεται νόμος, η αντίσταση είναι καθήκον. Αναπόφευκτη η αναγκαιότητα να κρατήσουμε ψηλά τις σημαίες του αγώνα για την υπεράσπιση βασικών δικαιωμάτων και ελευθεριών που κατακτήθηκαν με αίμα και μακροχρόνιους αγώνες.
Ιεραρχικός διοικητικός μηχανισμός της εκπαίδευσης
Ειδικότερα η εκάστοτε κυβέρνηση στοχεύει στη συγκρότηση ενός αυταρχικού και ιεραρχικού διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης πλήρως ελεγχόμενου που δεν υλοποιεί απλά και μόνο την κυβερνητική πολιτική, αλλά λειτουργεί ως μηχανισμός επιτήρησης, αυταρχικού ελέγχου και χειραγώγησης των εκπαιδευτικών στη βάση των πελατειακών σχέσεων και του ρουσφετιού. Παράλληλα διαμορφώνεται ένα απολυταρχικό κράτος με την κυριαρχία των κατασταλτικών μηχανισμών και τις βασικές ελευθερίες εν αναστολή. Ακόμα και η συνδικαλιστική δράση ή η διαμαρτυρία ποινικοποιούνται. Η ευκαμψία της μέσης και το τρίπτυχο συμμόρφωση – υποταγή πειθάρχηση συνθέτουν τη συνταγή της επιτυχίας.
Από αυτή την άποψη τα ανώτερα διοικητικά στελέχη του μηχανισμού της εκπαίδευσης δε βρίσκονται στο ίδιο «στασίδι» με τους μάχιμους εκπαιδευτικούς. Είναι αυτοί που έχουν ως ρόλο την υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής στην εκπαίδευση. Μια πολιτική που πλήττει όχι μόνο το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης, αλλά και τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς ως εργαζόμενους. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πολιτικές των μνημονιακών κυβερνήσεων έχουν ρημάξει παντοιοτρόπως τη ζωή των εκπαιδευτικών. Από τη ραγδαία φτωχοποίηση που συρρίκνωσε τα εισοδήματά τους έως και περίπου 40% και αυτό συνεχίζεται με την ακρίβεια και τον πληθωρισμό που συνεχίζουν να καλπάζουν. Με την επιβάρυνση των συνθηκών εργασίας, όπου ένα μεγάλο ποσοστό εκπαιδευτικών αναγκάζεται να εργάζεται σε δυο ή περισσότερα σχολεία διανύοντας τεράστιες αποστάσεις σε ημερήσια και εβδομαδιαία βάση. Με τον διαρκώς αυξανόμενο όγκο εργασίας με την ένταση του γραφειοκρατικού ελέγχου και με τις πολιτικές της αξιολόγησης/αυτοαξιολόγησης που απαξιώνουν το εκπαιδευτικό – παιδαγωγικό έργο. Με ...
Το Υπουργείο Παιδείας προωθεί την ενίσχυση του ελεγκτικού και «πανοπτικού» ρόλου του κράτους, που θα κρατά υπό τον ασφυκτικό έλεγχο κάθε σημαντική λειτουργία του μηχανισμού διοίκησης-εποπτείας της εκπαίδευσης.
Απέναντι στον τρόμο και την αθλιότητα της κυβερνητικής πολιτικής και του διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης έχουμε χρέος ως εκπαιδευτικοί να ορθώσουμε έναν ατίθασο πύργο αντίστασης. Στέλνουμε μήνυμα ότι ο εκπαιδευτικός έχει χρέος να επιτελεί -με ελεύθερη σκέψη και αίσθημα κοινωνικής ευθύνης- το έργο του δασκάλου και όχι το έργο του σκυμμένου, υποταγμένου υπάλληλου ιδεολογίας.
Υπερασπιζόμαστε το δημόσιο σχολείο
Υπερασπιζόμαστε την παιδαγωγική ελευθερία αποδοκιμάζοντας την πολιτική της κυβέρνησης που θέλει να διαμορφώσει υποταγμένους και χειραγωγημένους εκπαιδευτικούς, αποστειρωμένους από τα κοινωνικά δρώμενα και την μάχη ενάντια στις κοινωνικές ανισότητες που δημιουργούν μορφωτικές ανισότητες. Υπερασπιζόμαστε και αγωνιζόμαστε για ένα σχολείο Δημόσιο και Δωρεάν που να χωρά όλα τα παιδιά, απορρίπτοντας Τράπεζες θεμάτων, ΕΒΕ, εξετάσεις τύπου PISA - και όλους τους εκπαιδευτικούς, ενάντια στην κατηγοριοποίηση σχολείων, μαθητών, εκπαιδευτικών.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε έχουμε ανάγκη από ένα σχολείο που να αγκαλιάζει όλα τα παιδιά χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις, όπου πρωταρχική σημασία έχει ο πνευματικός εξοπλισμός των μαθητών, η καλλιέργεια «ελεύθερων και δημοκρατικών πολιτών», έτσι ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν κριτικά την κοινωνία με την ενεργή συμμετοχή τους και παρέμβαση σ' όλα τα επίπεδα της κοινωνικής δραστηριότητας. Τώρα, οφείλουμε απέναντι στο «νέο» σχολείο των δεξιοτήτων, της κατακερματισμένης γνώσης, της αγοράς, της εγκατάλειψης και της υποταγής, να προβάλλουμε το όραμά μας για ένα άλλο σχολείο. Aλλωστε, ένα απελευθερωτικό και κοινωνικά δίκαιο εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να γεννηθεί από ένα ευρύτερο κοινωνικό κίνημα ανατροπής των σημερινών κοινωνικών δομών, στην κατεύθυνση της κατάργησης των κοινωνικών ανισοτήτων και της οικοδόμησης μιας κοινωνίας που να οδηγεί στην απελευθέρωση του ανθρώπου.
* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος στο 3ο ΓΕΛ Κερατσινίου, μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» του Εκπαιδευτικού Ομίλου
