Από diapontia.gr

Διοικητικά τα Διαπόντια Νησιά (Οθωνοί, Μαθράκι, Ερείκουσα) ήταν ένας από τους πρώτους 13 Δήμους του Νομού Κέρκυρας, οι οποίοι ιδρύθηκαν το 1865 αμέσως μετά την Ένωση της Επτανήσου με τη υπόλοιπη Ελλάδα. Ο Δήμος Διαποντίων Νήσων με έδρα τους Οθωνούς λειτούργησε από το 1866 μέχρι το 1912, όταν επί Βενιζέλου με το νόμο ΔΝΖ άρχισαν να λειτουργούν οι Κοινότητες της Κέρκυρας.  

Σφραγίδα Δήμου Διαποντίων του 1875 (Γ.Α.Κ)

Σφραγίδα του 1912, τελευταίο έτος ύπαρξης του Δήμου. (Γ.Α.Κ)

Ο μεταρρυθμιστικός νόμος της τοπικής αυτοδιοίκησης "Καλλικράτης" που μπήκε σε εφαρμογή το 2011 αποτέλεσε μνημονιακή επιταγή. Κριτήριο του ήταν να μην υπάρχει δήμος με πληθυσμό κάτω των 25.000 κατοίκων στα πολεοδομικά συγκροτήματα Αθήνας και Θεσσαλονίκης ή 10.000 για την υπόλοιπη χώρα. Εξαιρέσεις έγιναν μόνο για τις ορεινές περιοχές, όπου το πληθυσμιακό κατώτατο όριο τέθηκε στις 2.000 και στα νησιά, όπου προκρίθηκε η λογική «ένας δήμος ανά νησί» (πλην Κρήτης και Εύβοιας) κάτι που δεν ίσχυε  στη περίπτωση των Διαποντίων Νήσων όπου σχημάτισαν με τη Κέρκυρα τον ενιαίο Δήμο Κέρκυρας με 110.000 κατοίκους μέχρι τη διάσπαση του το 2019 σε τρεις Δήμους.

Ο Καλλικράτης εφαρμόστηκε χωρίς ποτέ να υπολογίσει τις σύγχρονες νησιωτικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών ούτε τις ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου. Θεσμοθετήθηκε ένα πλαίσιο που οδήγησε  περιοχές όπως τη Κέρκυρα και τα Διαπόντια Νησιά σε αποτυχία, βυθίζοντας σε τέλμα την περιοχή και καθυστερώντας την ανάπτυξη του τόπου γενικότερα.

Έτσι αντιλαμβανόμαστε:

 πρώτον, η οικονομική αυτοτέλεια των δήμων και των κοινοτικών ενοτήτων είναι προϋπόθεση για να μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες νησιωτικές ανάγκες και σε αρμοδιότητες που τους επιφόρτησαν οι κυβερνήσεις έως σήμερα. Μέχρι πρότινος βλέπουμε να ισχύσει το αντίθετο καθώς τα έσοδα των δήμων έχουν ελαττωθεί στο ελάχιστο όπως και η κρατική χρηματοδότηση τους ελέω Καλλικράτη...

Δεύτερον, είναι επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου νησιωτικού δήμου διότι οι αποστάσεις των κατοίκων των κοινοτήτων μας από το διοικητικό κέντρο, τη πόλη της Κέρκυρας, είναι μεγάλες. Τις δυσκολεύει δε και η γεωγραφία της περιοχής που καθιστά αδύνατη τη συμμετοχή των κατοίκων στους τόπους που συζητούνται και αποφασίζονται λύσεις για τις ζωές τους. Επομένως καταργείται εντελώς η όποια αμεσότητα δημοκρατίας που υποτίθεται πως είναι η πεμπτουσία της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Τρίτον, καταλαβαίνουμε ότι η ίδρυση του Δήμου Διαποντίων Νήσων θα δώσει επίσης την δυνατότητα επαναξιοποίησης του φυσικού, γεωγραφικου και του ιστορικού πλαισίου των νησιών έχοντας ως συνέπεια την ανάπτυξη της περιοχής με την παράλληλη άνοδο του βιοτικού επιπέδου απέναντι στην απαξίωση που βιώνουν οι κάτοικοι εδώ και δεκαετίες...

Τέταρτο, το ανεπαρκές νομικό πλαίσιο καθιστά τους χωρικούς αντιδημάρχους πολλές φορές ανίκανους άθελα τους προς λήψη αποφάσεων και αντιμετώπισης καίριων προβλημάτων που αφορούν τα νησιά αλλά και άλλα ζητήματα τα οποία υποδαυλίζουν τον θεσμό του Αντιδημάρχου αποτελούν αυταπόδεκτο καθεστώς ακατάλληλης διοικητικής υποστήριξης του δήμου αλλά και της κεντρικής διοίκησης του κράτους.

Πέμπτο, οι ιδιαιτερότητες των Διαποντίων Νήσων γεωμορφολογίκα, γεωγραφικά και γεωστρατηγικά καθιστούν το Αρχιπέλαγος εκ διαμέτρου διαφορετικό σε σχέση με τη πόλη της Κέρκυρας και τα περίχωρα της. Επιπρόσθετα, πρέπει να αναφέρουμε πως οι διαφορετικές πληθυσμιακές οντότητες των Διαπόντιων και των "γηγενών" Κερκυραίων, που μπορεί να ακολουθούν ως σήμερα αντίθετες κοινωνικές και ιστορικές οδούς έχοντας όμως και αρκετές κοινές συνισταμένες, καθιστούν μια ιδιαίτερη περίπτωση συνύπαρξης διαμορφώνοντας ενδεχομένως ένα ασυμβίβαστο πλαίσιο προς χάρη του ενωμένου κεντρικού Δήμου Κέρκυρας. (βλέπε την απόφαση μετονομασίας του Δήμου σε " Δήμο Κερκυραίων και Διαποντίων")

Συμπεράνουμε ότι σε κανονικά πλαίσια, τέτοιου είδους μεταρρυθμίσεις δεν μπορεί να γίνονται "στο πόδι" καθώς θα πρέπει να διέπονται πρωτίστως νομοθετικά και αυτοδιοικητικά από ένα διάφανο και λειτουργικό πρίσμα ώστε να είναι βελτιωτικές και να ακούν τις τοπικές κοινωνίες, κάτι που δεν αντικατοπτρίζεται στα Διαπόντια Νησιά. 

Κινήσεις προς τη διεκδίκηση:

Αρχικά, θα πρέπει να αναφέρουμε πως είναι επιτακτική η ανάγκη για μια ανοικτή Πανδιαποντιακή λαϊκή συνέλευση (ενδεχομένως στη Κέρκυρα) με παρουσία των τριών τοπικών αντιδημάρχων Διαποντίων, των υπολοίπων μελών του Δημοτικού Συμβουλίου που υποστηρίζουν ενδεχομένως μια τέτοια επιλογή (Λαϊκή Συσπείρωση, Τ. Μεταλληνός, και Γ. Καρύδης έχουν εκφράσει ήδη την σύμφωνη γνώμη τους για νέο Δήμο Διαποντίων) και των κοινοτικών συμβουλίων Διαποντίων προς επιβεβαίωση της μαζικότητας, της δυναμικής και της βούλησης των τοπικών κοινωνιών για ένα νέο δήμο που θα επιβεβαιωθεί με ψήφισμα από τους συγκεντρωμένους πολίτες και το οποίο θα σταλεί προς κάθε κατεύθυνση, αρχικά προς το Δημοτικό Συμβούλιο Κεντρικής Κέρκυρας (μέσω μιας Επιτροπής Αγώνα εκλεγμένης από την συνέλευση για τη διεκδίκηση νέου αυτόνομου δήμου) και θα απαιτήσει τη συζήτηση με θέμα την διάσπαση ή μη του δήμου όπως αποφασίστηκε στη συγκέντρωση των κατοίκων των Διαποντίων Νήσων. (Έχει ήδη προηγηθεί συγκέντρωση υπογραφών από την Κίνηση Διαποντίων ΚΙ.ΔΙ.Ν.) 

Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα πρέπει να καταθέσει προς συζήτηση το εν λόγω θέμα και στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Αργότερα, θα καταθέσει ένα πλήρη φάκελο με τα ψηφίσματα της λαϊκής συνέλευσης, του Δημοτικού και του Περιφερειακού Συμβουλίου προς πάσα κατεύθυνση αλλά θα αναλάβει την εκπόνηση εμπεριστατωμένης και καθολικής μελέτης θετικών και αρνητικών επιπτώσεων (μελέτη Οικονομικής Βιωσιμότητας του προτεινόμενου νέου νησιωτικού Δήμου) καταθέτοντας τη στα μέλη της κυβέρνησης αλλά και σε άλλους θεσμικούς παράγοντες (Υπουργούς Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Οικονομικών, Ναυτιλίας κλπ.)

Συμπερασματικά, η επανασύσταση του Δήμου Διαποντίων Νήσων θα φέρει στο προσκήνιο την ιδιαίτερη νησιωτικότητα της περιοχής του Αρχιπελάγους αλλά και τα αναρίθμητα πρόβλημα της καθημερινότητας (συγκοινωνίες, ηλεκτροδότηση, μείωση πληθυσμού, υποδομές κτλ). Θα μπορούν εν τέλει να συζητηθούν τα καίρια ζητήματα αλλά και να αντιμετωπιστούν από ένα νέο Δημοτικό Συμβούλιο με βάση τα ίδια τα νησιά. Θα μπορεί να αποτελείται από μέλη της τοπικής κοινωνίας τα οποία θα έχουν νιώσει από πρώτο χέρι τις δυσκολίες του τόπου και θα έχουν γενικότερα προτάσεις επί του πεδίου με περισσότερη εμπειρία, ευαισθησία και κατανόηση της ιδιαιτερότητας της κάθε περιοχής.