Η εφετινή εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας για τις απουσίες των μαθητών που, θεωρητικά, όφειλε να λειτουργήσει υπέρ όσων έχασαν πολλά μαθήματα για λόγους ανωτέρας βίας, όπως οι ασθένειες ή η συμβίωση με άτομα ευπαθών ομάδων, κα., τελικά εχει προκαλέσει σύγχιση, διακρίσεις και αντιπαραθέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών και γονιών σε αρκετά σχολεία.

Αιτία είναι η απουσία σαφήνειας στην εγκύκλιο της κ.Ζέττας Μακρή που εκδόθηκε στα μέσα Μαϊου, όταν εντοπίστηκε ότι εφέτος  έχει προκύψει ζήτημα  με αυξημένες απουσίες πολλών  μαθητών/-τριών και σημαντικός αριθμός μαθητών έχει συγκεντρώσει αριθμό απουσιών που είναι απαγορευτικός του χαρακτηρισμού της φοίτησής τους ως «επαρκής».

Τι συνιστά «ανωτέρα βία»; 

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, οι απουσίες οι οποίες έχουν καταχωρισθεί ή θα καταχωρισθούν και δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα των μαθητών/τριών αλλά σε αντικειμενικούς λόγους ανωτέρας βίας ή σχολικές αθλητικές δραστηριότητες που διοργανώνονται υπό την εποπτεία και έγκριση του Υ.ΠΑΙ.Θ. π.χ. συμμετοχή σε πανελλήνιους αθλητικούς αγώνες, δεν θα προσμετρηθούν για τον χαρακτηρισμό της φοίτησης των μαθητών/τριών από τον Σύλλογο Διδασκόντων κατά το σχολικό έτος 2021-22.

Ομως το τι ακριβώς μπορεί να θεωρηθεί «ανωτέρα βία» η εγκύκλιος δεν το καθορίζει και το αφήνει στην κρίση του συλλόγου διδασκόντων, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν αρκετά προβλήματα. Ενα από αυτά, αφορά τις πιέσεις ορισμένων γονιών προς τους εκπαιδευτικούς, να αποδεχτούν ως ανωτέρα βία ακόμα και τις ...μονόωρες πρωινές απουσίες κάθε ημέρας. Το ζήτημα το είχαν εγκαιρα εντοπίσει οι εκπαιδευτικοί, μιλω΄ντας για εγκύκλιο-εμπαιγμό:

«Η εγκύκλιος αυτή είναι διάτρητη, ασαφής και πιθανόν και αντίθετη στην κείμενη νομοθεσία. Πράγματι, δεν διευκρινίζει ποιους ακριβώς θεωρεί λόγους ανωτέρας βίας, υποχρεώνοντας τον Σύλλογο Διδασκόντων να αναλάβει το βάρος της ερμηνείας αλλά και την ευθύνη των συνεπειών της ερμηνείας της άστοχης διατύπωσης. Για παράδειγμα, η απουσία μαθητών που δεν μπόρεσαν να προσέλθουν στο σχολείο λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, προφανώς συγκαταλέγεται στους παραπάνω λόγους ανωτέρας βίας. Όμως:

- Αν ένας μαθητής προσέλθει στο σχολείο με καθυστέρηση επικαλούμενος στομαχικές διαταραχές, θεωρείται αυτό αποδεκτός «λόγος ανωτέρας βίας, που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα των μαθητών/μαθητριών»;

- Αν ένας μαθητής ισχυριστεί ότι έχανε όλες τις πρώτες ώρες μαθήματος κατά τη διάρκεια της χρονιάς διότι «το κινητό αποφορτίζεται και σβήνει κατά τη διάρκεια της νύχτας και δεν χτυπάει το ξυπνητήρι το πρωί», θεωρείται αποδεκτός «λόγος ανωτέρας βίας, που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα των μαθητών/μαθητριών»;

Επιπλέον τίθεται το ζήτημα της εγκυρότητας επίκλησης των παραπάνω: Πως θα επιβεβαιώσει ο μαθητής ή ο κηδεμόνας του ότι υφίσταντο λόγοι ανωτέρας βίας; Με μία απλή δήλωση; Με κατάθεση δικαιολογητικών (και ποιών);

Νομίζετε ότι δεν ακούσαμε ήδη αυτές τις δικαιολογίες;», ανέφερε σε άρθρο του ο εκπαιδευτικός Αθανάσιος Νικολόπουλος.

Η επιβεβαίωση: Πιέσεις, απειλές και «βουλευτάδες»

Σε ορισμένα σχολεία έχουν ήδη εκδηλωθεί σοβαρές αντιπαραθέσεις, όπως αυτή που παραθέτουμε ακολούθως, από ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, όπου εκπαιδευτικός ανάρτησε χτες τα εξής:

«Έχει προκύψει θέμα στο σχολείο που εργάζομαι με μαθητή της β λυκείου που έμεινε από απουσίες με αριθμό πολύ πάνω από το όριο, μον'oωρες οι περισσότερες πρωινές. Οι γονείς του προσκόμισαν στο σχολείο δικαιολογητικο γιατρού εκπρ'oθεσμα, με καθυστέρηση μιας εβδομάδας μετά τον τελευταίο σύλλογο που αποφάσισε για την τύχη των δέκα περίπου μαθητών που έμειναν από απουσίες.

Ο σύλλογος λαμβάνοντας υπόψη φυσικά το γεγονός ότι το δικαιολογητικό εκτός από εκπρ;oθεσμο είναι και αναληθές, μια και τον μαθητή τον βλ'eπαμε να περιφέρεται έξω ή στους διαδρόμους του σχολείου, συνυπολογίζοντας και την απαράδεκτη όλη τη χρονιά στάση του απέναντι στους εκπαιδευτικούς και το γεγονός επίσης πως δεν υπάρχει κάποιος νόμος που να μας καλύπτει ως σύλλογο εφόσον δεχτούμε εκπρ'oθεσμο δικαιολογητικ'o, δεν το δεχτ'hκαμε.

Η συνέχεια ήταν η εξής, η οικογ;eνεια έβαλε βουλευτ;aδες διαφόρων κομμάτων να ασκήσουν πι;eσεις στον διευθυντή και τους υποδιευθυντ'eς μας (οι οποίοι ωστόσο το κρίνουν ως απαράδεκτο εκβιασμό και δεν κάνουν πίσω) αλλά και στη δδε (η οποία βγάζει την ουρά της απέξω όταν της ζητάμε εγγράφως να μας πει βάσει ποιου νόμου μπορούμε να δεχτούμε το δικαιολογητικό του χωρίς να παρανομ'hσουμε- στην ουσία δεν μας στηρίζει) και εξώδικο της οικογένειας στο σύλλογο μας που δε δέχτηκε το δικαιολογητικό το οποίο επικαλείται λόγους ανωτέρας βίας για να δικαιολογηθούν οι απουσίες του μαθητή.

Αποτελέσματα; Ο σύλλογος μας είναι λίγο πριν τα μαχαίρια με ορισμένους να φοβούνται για τη θέση τους, τον επικείμενο διορισμό τους, τα δικαστήρια και τα έξοδα γενικά (γιατί το εξώδικο θα ακολουθήσει μήνυση εναντίον μας) και άλλους (μεταξύ τους και εγώ) που θεωρούμε ότι το να υποκύψουμε στα καπρίτσια της οικονομικά επιφανούς οικογένειας του μαθητή θα είναι η αρχή πολλών κακων. Ενδεικτικά αναφέρω ότι αν τον περάσουμε θα πρέπει να περάσουμε και όλους τους υπόλοιπους μαθητές φυσικά, επίσης κάθε χρόνο μπορεί να μας ασκούνται ανάλογες πιέσεις από άλλους μαθητές και φυσικά το χειρότερο να μας καταγγε;iλει κάποιος (μαθητής, γονεας, εκπαιδευτικός) ότι παρανομ;hσαμε, αφού πρακτικα δεν μπορούμε να στηρίξουμε κάπου το σβήσιμο των απουσιών του μαθητών εκτός από την πίεση την οποία δεχόμαστε, και εκεί να βρεθούμε δικαίως στα δικαστήρια με όλες τις πιθανότητες να κριθούμε ένοχοι, όπως γνωρίζω ότι έχει ξαναγινει στο παρελθον με δικό μου συνάδελφο.

Κλείνοντας, προσωπικά δήλωσα ότι αν η απόφαση του συλλόγου είναι να τον περάσει, εγώ θα ζητήσω να καταγραφεί η αντίθεση μου, καθώς ζητώ να μην κάνουμε καμία υποχώρηση στον εκβιασμό της οικογένειας. Θεωρώ ότι έχουμε και τα ηθικά και τα νομικά δίκαια με το μέρος μας. Ωστόσο, ζητώ τη συμβολή και τη συμβουλή συναδέλφων που έχουν γνώση επί του θέματος»

'Oπως ήταν επόμενο, η ανάρτηση αυτή ξεσήκωσε πλήθος αντιδράσεων εκπαιδευτικών, οι περισσότερες εκ των οποίων παρότρυναν τον εκπαιδευτικ;o να μην υποχωρήσει απέναντι στις πιέσεις των γονιών. Ομως δεν είναι μόνο αυτό το πρόβλημα, που απασχολεί τις τελευταίες μέρες πολλά σχολεία. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι προ ημερών έγινε καταγγελία από γονείς δύο μαθητών στο 2ο  Γυμνάσιο της Θεσσαλονίκης, καθώς, όπως λένε, έμαθαν μόλις μία ημέρα πριν των Πανελληνίων Εξετάσεων πως τα παιδιά τους είχαν μείνει στην ίδια τάξη από απουσίες. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της ΕΡΤ, οι δύο μαθητές αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα αλλά και οικογενειακής φύσης προβλήματα που τους υποχρέωσαν να λείψουν ορισμένες μέρες από τα σχολικά τους καθήκοντα. Συγκεκριμένα, ο ένας μαθητής έχασε τον αδερφό του τον Φεβρουάριο, ενώ μία άλλη μαθήτρια αντιμετώπιζε πολλά ψυχοσωματικά θέματα, λόγω χωρισμού των γονιών του.

Και διακρίσεις

Το πρόβλημα μεγενθύνεται για δύο πρόσθετους λόγους: Ο πρώτος είναι ότι στα ιδιωτικά σχολεία της χώρας, μια ανάλογη κατάσταση δεν θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με ανάλογο τρόπο. Θα είχε ενδεχομένως σημασία, όταν τελειώσει αυτή η δύσκολη  χρονιά, να δούμε πόσοι μαθητές έμειναν στην ίδια τάξη εφέτος στα δημόσια και πόσοι στα ιδιωτικά σχολεία από απουσίες, ειδικά μετά την εγκύκλιο περί ανωτέρας βιας. 

Ο δεύτερος, αφορά στα πιο ευάλωτα κομμάτια της κοινωνίας μας, όπως λχ οι Ρομά. Φαντάζεστε ότι μια οικογένεια Ρομά, που μετά βιας στέλνει το παιδί της στο σχολείο, θα λάβει γνώση ή θα κάνει ενέργειες για να χαρακτηριστούν οι απουσίες του δικαιολογημένες λόγω ανωτέρας βίας; Επιπλέον, μόλις χτες, η πολιτεία έδειξε στους ανθρώπους αυτούς το «σκληρό» της πρόσωπο, υπό το μανδύα του δήθεν ενδιαφέροντος να πηγαίνουν τα παιδιά τους στα σχολεία. Πως;

Με χθεσινή εγκύκλιο του γενικού γραμματέα του ΥΠΑΙΘ κ.Αλ.Κόπτση, καλούνται οι Προϊστάμενοι/ες και Διευθυντές/ντριες των σχολικών μονάδων Α/θμιας Εκπ/σης όπως μεριμνήσουν, πριν την έκδοση του πιστοποιητικού φοίτησης για τους/τις μαθητές/τριες Νηπιαγωγείου και του τίτλου προόδου/τίτλου σπουδών για τους/τις μαθητές/τριες Δημοτικού, να ενημερώσουν τη νέα φόρμα σχετικά με την ελλιπή φοίτηση μαθητών/τριών του Πληροφοριακού Συστήματος Myschool (Μαθητές-> Έκδοση Αποτελεσμάτων -> Δήλωση ελλιπούς φοίτησης), καταχωρώντας και τον αριθμό της σχετικής πράξης του Συλλόγου Διδασκόντων.

Για τους μαθητές αυτούς δεν πραγματοποιείται έκδοση προαγωγικού αποτελέσματος. Η συμπλήρωση της ανωτέρω φόρμας αφορά στους/στις μαθητές/τριες που λόγω μη επαρκούς φοίτησης θα επαναφοιτήσουν στην ίδια τάξη κατά το σχολικό έτος 2022-23 και σχετίζεται με την παροχή του επιδόματος στέγασης που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ μέσω της ΗΔΙΚΑ, σύμφωνα με την παρ. 3, άρθρο 5 της με αρ. 71670/29-9-21 (4500 Β’) Υ.Α.

Χάνουν το επίδομα!

Σημειώνεται ότι με το άρθρο 5 παρ.3α και 3β της  ανωτέρω Υ.Α, προβλέπονται τα εξής:

α) Στις περιπτώσεις που το νοικοκυριό περιλαμβάνει ανήλικα μέλη, για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησης στην υποχρεωτική εκπαίδευση, απαιτείται αφενός η εγγραφή τους στο σχολείο για το τρέχον σχολικό έτος και αφετέρου η επαρκής φοίτησή τους για το αμέσως προηγούμενο σχολικό έτος. Η τελευταία προϋπόθεση θεωρείται ότι συντρέχει, όταν το ανήλικο μέλος δεν υποχρεούται να επαναλάβει την ίδια τάξη λόγω του αριθμού των απουσιών του.

β) Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης της υποχρέωσης επαρκούς φοίτησης λόγω αδικαιολόγητων απουσιών το νοικοκυριό δύναται να επανυποβάλει αίτηση για το πρόγραμμα έξι (6) μήνες μετά από τη διαπίστωσή της, υπό την προϋπόθεση της εγγραφής στο νέο σχολικό έτος. Η αναστολή του δικαιώματος υποβολής αίτησης εφαρμόζεται μία φορά κατά τη διάρκεια του ίδιου σχολικού έτους.

Με απλά λόγια, η πολιτεία στην προσπάθειά της να πείσει αυτούς τους πολίτες να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο, χρησιμοποιεί εκβιαστικά και τιμωρητικά μέσα όπως η διακοπή του επιδόματος στέγασης, αντί να σκύψει βοηθητικά στο πρόβλημα...

Και σε όλα αυτά, εμπλέκονται χωρίς να ευθύνονται, οι εκπαιδευτικοί των σχολείων...