«Εχω δεχθεί εισηγήσεις για αλλαγή εκλογικού νόμου, αλλά δεν είμαι κωλοτούμπας. Δεν θα αλλάξουν οι κανόνες λίγους μήνες πριν τις εκλογές», δήλωσε πρόσφατα ο πρωθυπουργός, επαναφέροντας στο προσκήνιο μια λέξη που περιγράφει την πλειονότητα των Ελλήνων πολιτικών, καθώς ελάχιστα είναι εκείνα τα δημόσια πρόσωπα, ανεξαρτήτως πολιτικού προσήμου, που δεν έκαναν κωλοτούμπες στη σταδιοδρομία τους. Κάποιοι, όπως ο Αδωνις Γεωργιάδης, ο Νίκος Μπίστης, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ή ο Βασίλης Οικονόμου άφησαν εποχή, ανήγαγαν την κωλοτούμπα σε τέχνη.

Πριν ασχοληθούμε με τη μεταφορική κωλοτούμπα, η οποία παραδόξως δεν είναι λεξικογραφημένη, ας δούμε την κυριολεκτική.

Το Μείζον Ελληνικό Λεξικό την ορίζει ως τούμπα, δηλαδή αναποδογύρισμα του σώματος με το κεφάλι προς τα κάτω. Συνώνυμα: κυβίστηση, ή κυβίστημα, που σύμφωνα με το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, είναι το γυμναστικό άλμα που γίνεται με τη στήριξη των χειρών στο έδαφος. Η λέξη προέρχεται ή από την «κύβη», το κεφάλι, ή από τον «κύβο», το ζάρι, οπότε «κυβίστημα» είναι το κουτρουβάλιασμα σαν το ρίξιμο του ζαριού.

Τώρα, η «τούμπα», που σημαίνει και παραπάτημα, γλίστρημα, είναι ένα αντιδάνειο από το λατινικό «tumba» (μικρό ύψωμα, γήλοφος), από το αρχαίο «τύμβος», δηλαδή «τάφος». «Φέρνω τούμπα» σημαίνει πως κάνω κάποιον να αλλάξει γνώμη, ενώ λέμε πως «κάνω τούμπες» όταν θέλω σφοδρά κάτι, και συμπεριφέρομαι δουλικά σε κάποιον ισχυρό για να το αποκτήσω.

Ομως, για να δούμε τι είναι η πολιτική κωλοτούμπα, κι ο κωλοτούμπας που την κάνει. Η «El País» την είχε ορίσει ως εξής: «Kolotumba είναι ένας πολιτικός όρος, που σημαίνει στροφή 180 μοιρών»! Αυτό, η μεγάλη ισπανική εφημερίδα το είχε γράψει για τη στάση του Καταλανού πολιτικού Κάρλες Πουτζδεμόν, όταν, το 2017, ο τότε πρόεδρος της Ζενεραλιτάτ (του καταλανικού Κοινοβουλίου) ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Καταλονίας, αλλά αμέσως μετά ανέστειλε τη διαδικασία, καλώντας την ισπανική κυβέρνηση σε διάλογο.

Τότε, η «El País» είχε παρομοιάσει τον Πουτζδεμόν με τον Αλέξη Τσίπρα, που μετά το ηρωικό δημοψήφισμα του 2015, αναγκάστηκε να συμβιβαστεί με τους δανειστές. Κωλοτούμπας βέβαια ήταν και ο Ανδρέας Παπανδρέου, όταν μετά την αρχική σοσιαλιστική επαναστατική ρητορική της εξόδου από την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ, στη δεκαετία του 1980 έκανε αναστροφή επανακάμπτοντας θριαμβευτικά στον «σωστό» δρόμο, με αποκορύφωμα τη συμφωνία παραμονής των ΝΑΤΟϊκών βάσεων το 1983, που ονομάστηκε, στην ΠΑΣΟΚική ιδιόλεκτο, «συμφωνία απομάκρυνσης»!

Βέβαια, οι μεγαλύτερες, εκτυφλωτικότερες πολιτικές κωλοτούμπες έγιναν από τον πατέρα του σημερινού πρωθυπουργού, κι από τον ίδιο. Η υποκινούμενη από τον Αμερικανούς και ενορχηστρωμένη από τον βασιλιά Κωνσταντίνο αποστασία των στελεχών της Ενώσεως Κέντρου, προεξάρχοντος του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, που έριξε το 1965 τον Γεώργιο Παπανδρέου, είναι ένα καλό παράδειγμα, αλλά το ίδιο εμβληματική κωλοτούμπα είναι ασφαλώς και η στάση του γιου του, του Κυριάκου Μητσοτάκη, ως ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, απέναντι στη Συμφωνία των Πρεσπών που συνομολόγησε η κυβέρνηση Τσίπρα με τη Βόρεια Μακεδονία.

Από τις άθλιες εθνικιστικές παράτες με τους γιαλαντζί μακεδονομάχους και τους αφρίζοντες ιερομόναχους, από όλο αυτό το ελληναράδικο τσίρκουλο που υποκίνησε και υπέθαλψε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις αρχές του 2019 για να πάρει τις εκλογές, από τότε που διαβεβαίωνε «δεν θα πω ποτέ “καλωσορίζω τον Μακεδόνα πρωθυπουργό στη χώρα”», με μια θεαματικότατη κωλοτούμπα έφτασε πριν από λίγες μέρες να υποδεχτεί ως πρωθυπουργός τον ομόλογό του της Βόρειας Μακεδονίας στο μέγαρο Μαξίμου, λέγοντας «Η Ελλάδα είναι έτοιμη να στηρίξει τη Βόρεια Μακεδονία»!

«Τώρα που ’ρθαν όλα τούμπα
Μια Ελλάδα κωλοτούμπα
Ελα απάνω μου κι ακούμπα
Τώρα που ’ρθαν όλα σκούρα

Ο καθένας μια φιγούρα
Ο καθένας μια καμπούρα
Τώρα που ’ρθε κούφια η ώρα
Εποχή θανατηφόρα

Καραγκιόζη μου προχώρα
Ηρωά μου
Φόρα επάνω σου
Τα όνειρά μου λατρεμένη μου σκιά...»

Κωλοτούμπα (1996) άλμπουμ «Τα τραγούδια του Καραγκιόζη»
Στίχοι: Γιάννης Κακουλίδης
Σύνθεση: Σταμάτης Κραουνάκης