ΘΕΜΑ: Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΣΤΟ Ν. ΖΑΚΥΝΘΟΥ

Επανερχόμαστε στο κρίσιμο ζήτημα της Παιδείας, επικεντρώνοντας στο κτιριακό ζήτημα, όπως είχαμε υποσχεθεί εκτός από την Κέρκυρα, αυτή τη φορά για την Ζάκυνθο.

Η περιφερειακή αρχή, ήδη από την προηγούμενη συνεδρίαση για την Κέρκυρα, «διαπίστωσε την εγκατάλειψη των σχολικών υποδομών, αναγνώρισε την ύψιστη σημασία του σχολικού περιβάλλοντος», αλλά κατέληξε στο γνωστό μπαλάκι των αρμόδιων και αναρμόδιων φορέων. Αρκέστηκε στον άχαρο ρόλο της εκπροσώπησης της Κυβέρνησης και διατύπωσε στην πρότασή της ότι «κατά την έναρξη της τρέχουσας σχολικής χρονιάς καλύφθηκαν κατά μεγάλο μέρος τα κενά των διδασκάλων και καθηγητών, ότι είχαν όλοι οι μαθητές την σχολική ύλη έγκαιρα και ότι εφαρμόζονται όλα τα προστατευτικά μέτρα κατά του κορονοϊού»!!!

Επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά, ότι τα πολυδιαφημισμένα χρηματοδοτικά εργαλεία, παρά το ότι δημιουργούνται από τον πλούτο της ανθρώπινης εργασίας και την φοροληστεία της, δεν προορίζονται για τις ανάγκες του λαού αλλά για τις ανάγκες των επιχειρηματικών σχεδιασμών. Οι εκπρόσωποί τους σε Δήμους, Περιφέρειες και Κυβέρνηση αποδεικνύονται άριστοι εκτελεστές.

Επιβεβαιώθηκε επίσης ότι η Παιδεία δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι αρμοδιότητα των Δήμων και των Περιφερειών αλλά αποκλειστική ευθύνη του κράτους. Η Εκπαίδευση πρέπει να είναι ενιαία, Δημόσια και Δωρεάν χωρίς καμία ιδιωτική και επιχειρηματική δράση.

Ως Λαϊκή Συσπείρωση συνεχίζουμε τώρα για την Ζάκυνθο, χωρίς αυταπάτες όπως φάνηκε και από τη στάση της περιφερειακής αρχής στη συζήτηση για την Κέρκυρα, την ανάδειξη της κατάστασης των σχολικών υποδομών στα Νησιά του Ιονίου. Προφανώς η κατάσταση με τις σχολικές μονάδες της Ζακύνθου δεν είναι διαφορετική από την Κέρκυρα. Παλαιά κτίρια, ασυντήρητα, χωρίς στέγαστρα ή με επικίνδυνα στέγαστρα, μαθητές σε προκάτ ή και λυόμενες αίθουσες, λειτουργικά ακατάλληλα κτίρια, κτίρια με ανοιχτές ακόμα πληγές από σεισμούς, όπως στο ΕΠΑΛ. Ιδιαίτερη αναφορά κάνουμε, στην απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στο Ενιαίο Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο Λύκειο που υπολειτουργεί και στο 5ο Δημοτικό που στεγάζεται σε παντελώς ακατάλληλο κτίριο, κατασκευασμένο για χρήση καταστημάτων. Στο Σχολείο του Μουζακίου, στο 1ο Γυμνάσιο και Λύκειο, σε συνθήκες πανδημίας, στοιβάζονται μαθητές έχοντας προσεγγίσει το ανώτερο όριο μαθητών ανά τάξη. Όλα αυτά τα προβλήματα, έχουν αναδειχθεί από τα συλλογικά όργανα των εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, το γονεϊκό και μαθητικό κίνημα, με τα αιτήματα και τους αγώνες τους.

Από την πλευρά μας συνεχίζοντας να συμβάλλουμε στην προσπάθεια ανάδειξης αυτού του προβλήματος σε επίπεδο Περιφέρειας, μετά και την Κέρκυρα εισάγουμε και για τη Ζάκυνθο το παρόν θέμα, διεκδικώντας ξανά ουσιαστικές λύσεις. Δεν γίνεται πλάι και ανάμεσα στα Ξενοδοχεία στο Αργάσι και στο Καλαμάκι να λειτουργεί το 5ο Δημοτικό σε τέτοιες συνθήκες!

ΕΙΝΑΙ ΒΑΘΥΤΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ:

Τα προβλήματα και στη Ζάκυνθο των σχολικών κτίρια όλων των βαθμίδων οφείλονται σε κυβερνητικές επιλογές, στην έλλειψη σχεδιασμού και κρατικής χρηματοδότησης προς την κατεύθυνση επίλυσής τους και δεν είναι τυχαίο πως είναι παρόμοια για κάθε περιοχή της Ελλάδας. Δεν γίνεται να αποσπαστεί η κατάσταση από την εφαρμοζόμενη πολιτική της χρόνιας υποχρηματοδότησης της Παιδείας από όλες τις κυβερνήσεις διαχρονικά (ΝΔ,ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ), της πολιτικής των μνημονίων και της στρατηγικής της ΕΕ για το χαρακτήρα της Παιδείας ως εμπόρευμα και όχι ως κοινωνικό αγαθό.

Βασικός στόχος των κυβερνήσεων με την ολοκληρωτική πρόσδεση της εκπαίδευσης στις περιφέρειες και στους δήμους είναι η καθήλωση των κρατικών δαπανών για την εκπαίδευση και η μετάθεση του κόστους λειτουργίας των σχολικών μονάδων ουσιαστικά στους Γονείς. Είναι το 5ο Δημοτικό χαρακτηριστικό παράδειγμα προωθούμενης ιδιωτικοποίησης και με στόχο από όλες τις κυβερνήσεις το μοντέλο του ευέλικτου, «αποκεντρωμένου» σχολείου της αγοράς. Ο Σύλλογος Γονέων από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του 5ου Δημοτικού Σχολίου, με χρήματα των γονέων δημιούργησε περίφραξη αύλειου χώρου καταλαμβάνοντας και μέρος πλατείας, κατασκεύασε 2 εξωτερικές τουαλέτες που πλέον χρησιμοποιούνται από 130 μαθητές! Μάλιστα, αυτές τις μέρες, εν μέσω πανδημίας η κυβέρνηση με νέες αντιεκπαιδευτικές ρυθμίσεις, προωθεί την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας η οποία θα συνδεθεί με τη χρηματοδότησή της. Το αποτέλεσμα θα είναι η μεγαλύτερη υποβάθμιση του σχολείου, η μεταφορά της ευθύνης για όλα τα προβλήματα στους ίδιους τους γονείς, τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, η ακόμα μεγαλύτερη κατηγοριοποίηση και ταξική διαφοροποίηση της εκπαίδευσης.

Δημοτικές και περιφερειακές Αρχές έχουν την δική τους ευθύνη για το γεγονός ότι οι γονείς πρέπει να βάλουν βαθειά το χέρι στην τσέπη. Στηρίξαν αυτήν την πολιτική συμφωνώντας στο πέρασμα της αρμοδιότητας στην ευθύνη της Τ.Δ.. Δεν συγκρούστηκαν με αυτή την κατάσταση. Την αποδέχθηκαν και προώθησαν φτηνές τάξεις προκάτ, αφού δεν διεκδικούν από τον κρατικό προϋπολογισμό, δεν προγραμματίζουν νέα σχολικά κτίρια. Έχουν ιδιαίτερη ευθύνη γιατί ιεράρχησαν τα διάφορα κονδύλια έχοντας τελευταία σε προτεραιότητα την Παιδεία, όπως άλλωστε και τα άλλα κοινωνικά αγαθά Υγεία, Πρόνοια κλπ. υπηρετώντας την ανάπτυξη με κριτήριο το κέρδος.

Περιφέρεια Ιονίων Νησιών

Κρυπτόμενη πίσω από τις αρμοδιότητες των βαθμών της Τοπικής Διοίκησης, η περιφερειακή αρχή παρουσίασε τον προϋπολογισμό του 2021, από τον οποίο λάμπουν δια της απουσίας τους αναγκαία κονδύλια για σχολική στέγη, προγραμματικές συμβάσεις σχολικών υποδομών, η κατασκευή ενός σχολικού συγκροτήματος.

Αλλά και στην αρμοδιότητα που την αφορά, αυτήν δηλαδή των μεταφορών των μαθητών, δεν διεκδίκησε ούτε φρόντισε για την αύξηση της χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα οι σχολικές μεταφορές να γίνονται από λεωφορεία που είναι γεμάτα μαθητές, ενώ μάλιστα στην περίπτωση των μαθητών του ΕΝEΕΓΥΛ Ζακύνθου, υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς τους μονάχα σε μεικτά λεωφορεία με τους υπόλοιπους μαθητές. Μεγάλο πρόβλημα παρουσιάζεται με σχετική υπουργική απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για τον περιορισμό στα 2,5 χλμ. για τα Γυμνάσια

και στα 5 χλμ. για τα Λύκεια, ως προϋπόθεση ελάχιστης απόστασης από την μόνιμη κατοικία των μαθητών για τη μεταφορά τους. Οι χιλιομετρικές αυτές αποστάσεις δημιουργούν ιδιαίτερο πρόβλημα στο 2ο Λύκειο στην Παναγούλα και στο ΕΠΑΛ αποκλείοντας μεγάλο αριθμό μαθητών.

Σχετικά με την καταγραφή δεδομένων κτιριακής υποδομής και την αντισεισμική θωράκιση.

Στην Ζάκυνθο τα περισσότερα σχολεία είναι παλιά, πριν τον ΓΟΚ του 1955 και ειδικά αυτά που είναι μέσα ή πέριξ της πόλης. Ελάχιστα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στο Νησί διαθέτουν οικοδομική άδεια. Στη δευτεροβάθμια σχεδόν κανένα. Λίγα σχολεία μπήκαν στο νόμο περί τακτοποίησης αυθαιρέτων. Υπήρχε διαδικασία τακτοποίησης από το Δήμο χωρίς ολοκληρωμένο αποτέλεσμα.

Σήμερα η συγκέντρωση στοιχείων και η καταγραφή της κατάστασης των κτιριακών υποδομών των σχολικών μονάδων είναι στις αρμοδιότητες των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μέσω των Διευθυντών των σχολικών μονάδων, σε συνεργασία και με τη συνδρομή των Τεχνικών Υπηρεσιών των Δήμων.

Η καταγραφή αυτή περιλαμβάνει πληροφορίες για τα βασικά στοιχεία των κτιρίων, οικοδομικά προβλήματα, παλαιότητα δικτύων ύδρευσης, πυρασφάλεια, πρόσβαση ΑΜΕΑ κ.α., και γίνεται εκτίμηση των απαιτούμενων επεμβάσεων. Ακόμη κι αυτό το αρχικό στάδιο καταγραφής παρουσιάζει ελλείψεις διότι στην ουσία δεν πραγματοποιείται με τη συνδρομή των αρμόδιων Υπηρεσιών που διαθέτουν αρχεία για τις κατασκευές αυτές. Ελλείψεις πυρασφάλειας υπάρχουν στη μεγάλη πλειοψηφία των σχολείων και διαχρονικά επισημαίνονται από τις Διευθύνσεις.

Εξ όψεως μονάχα και σε πρώτο βαθμό διεξάγεται ο προσεισμικός έλεγχος, ενώ επεμβάσεις για προληπτική αντισεισμική θωράκιση είναι ισχνές. Σοβαρή απόπειρα προσεισμικού ελέγχου πραγματοποιήθηκε από τον ΟΣΚ. Το σχετικό πρόγραμμα που είχε ξεκινήσει το 2004, διακόπηκε το 2011 λόγω κατάργησης του οργανισμού. Την ίδια χρονιά, κόπηκε το 60% του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων του ΟΣΚ και δεν εκταμιεύτηκαν 2,5 εκατ. ευρώ για τη δεύτερη φάση των ελέγχων. Οι χώροι διαφυγής στη Πόλη της Ζακύνθου είναι περιορισμένοι από την δόμηση και ουδέποτε αγοράστηκαν οικόπεδα από την Τοπική διοίκηση παρά τα διαχρονικά αιτήματα προκειμένου να ενταχθούν σε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την εκκένωση της Πόλης. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του 2ου Δημοτικού που δεν έχει επίγειο προαύλιο, αλλά οι μαθητές προαυλίζονται σε ταράτσα στο 1ο όροφο!.. γεγονός ιδιαίτερα επικίνδυνο, καθώς το σχολείο είναι σε πυκνοκατοικημένη περιοχή του αστικού ιστού και σε περίπτωση ισχυρού σεισμού δεν υπάρχει εύκολη διαφυγή σε ανοικτό χώρο.

Μισθωμένα σχολικά κτίρια που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις καταλληλότητας και ταυτόχρονα αναξιοποίητα δημόσια κτίρια καταρρέουν.

Στο νομό μας αρκετά από τα κτίρια της πρωτοβάθμιας κυρίως εκπαίδευσης δεν είναι ιδιόκτητα. Παράδειγμα η μεγάλη πλειοψηφία των νηπιαγωγείων στην Πόλη της Ζακύνθου λειτουργούν σε ιδιόκτητους χώρους με τη διαδικασία της μίσθωσης, σε ακατάλληλα κτίρια που δεν είχανε φτιαχτεί για το σκοπό αυτό. Ήταν κατοικίες ή ακόμα και καταστήματα…

Το Δημοτικό Σχολείο Δερματούσας αποτελεί το αποκορύφωμα της κρατικής αδιαφορίας. Το συγκεκριμένο σχολείο στεγάζεται σε δύο κτίρια που όμως απέχουν μεταξύ τους…χιλιόμετρα! Στο

κτήριο του Πλάνου, οι πόρτες αιθουσών ανοίγουν προς τα μέσα, κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο για σεισμογενή περιοχή. Στο κτήριο του Τραγακίου απουσιάζει περίφραξη του σχολείου, ενώ σοβαρότατο πρόβλημα υπάρχει και στις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις. Σημειωτέον, στο σχολείο υπάρχει μία τουαλέτα αγοριών και κοριτσιών!

Για τα κτίρια αυτά δαπανούνται μεγάλα ποσά εκμίσθωσης, τα οποία θα μπορούσαν να διατεθούν για κατασκευή νέων σύγχρονων σχολικών κτιρίων ή ανακαίνιση παλαιών δημόσιων κτιρίων. Σχεδόν όλα τα μισθωμένα σχολικά κτίρια δεν πληρούν τα κριτήρια καταλληλότητας και επιλογής χώρων. Όπως είναι: μελέτη για χρήση εκπαιδευτηρίου, ασφάλεια πρόσβασης, αποφυγή κεντρικών οδικών αρτηριών με μεγάλο κυκλοφοριακό φόρτο, αποστάσεις από κεραίες κινητής τηλεφωνίας, σωφρονιστικά ιδρύματα, επαρκούς έκτασης προαύλιο χώρο κ.λ.π..

Η διάλυση του ΟΣΚ και η ένταξή του σε Α.Ε. (ΚΤΥΠ), η επιμονή για τα ΣΔΙΤ αλλά και η οικονομική κρίση, η οποία σταμάτησε κάθε κατασκευαστική δραστηριότητα, έχουν οδηγήσει τα σχολικά κτίρια σε άθλια κατάσταση. Η διάχυση ευθυνών σε Περιφέρειες και Δήμους, πρώτα με τον «Καλλικράτη» και στη συνέχεια με τον «Κλεισθένη», έχει διαμορφώσει μία χαοτική κατάσταση, η οποία επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο με τις συνεχιζόμενες συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων και τις προσθήκες προκατασκευασμένων αιθουσών που δεν είναι παρά μια προσωρινή και βολική λύση με ελάχιστο συγκριτικά κόστος όχι όμως και η ενδεδειγμένη.

Η κατάργηση των προσλήψεων αφήνει το αποτύπωμά της. Το προσωπικό των Τεχνικών Υπηρεσιών σε Δήμο και Περιφέρειας, δεν επαρκεί ούτε στο ελάχιστο για την κάλυψη των αναγκών σε τακτικούς ελέγχους όλων των σχολικών κτιρίων, σε επεμβάσεις όπου είναι απαραίτητο.

Η υποχρηματοδότηση των Σχολικών επιτροπών δημιουργεί δυσλειτουργίες. Παράλληλα η κρατική χρηματοδότηση ΣΑΤΑ που προορίζεται για τη συντήρηση των σχολικών κτιρίων δεν επαρκεί για την κάλυψη ακόμη και των αναγκαίων εργασιών όπως αποδεικνύεται καθημερινά. Οι οικογένειες βάζουν σταθερά βαθιά το χέρι στην τσέπη.

ΕΣΠΑ, ΠΔΕ και λοιπά χρηματοδοτικά εργαλεία.

Ο κύριος όγκος των χρηματοδοτήσεων έχει ως προτεραιότητα τα λεγόμενα ‘’αναπτυξιακά έργα’’ προσαρμοσμένα πάντα στις ιεραρχήσεις των επενδυτών. Οι παρεμβάσεις που γίνονται τα τελευταία χρόνια στα σχολεία, όταν εντάσσονται σε ευρωπαϊκά προγράμματα κυρίως αφορούν μικρές ή μεγάλες επισκευές (πιο σπάνια) και δεν αφορούν την ανέγερση νέων κτιρίων. Το παράδειγμα των προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης, αποκαλύπτει ότι είναι παράλογο να εστιάζουμε στην ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων που δεν έχουμε εξετάσει τη δομική τους τρωτότητα, που είναι ασυντήρητα επί σειρά ετών... Ουσιαστικά τα προγράμματα αυτά αφορούν στην στήριξη της “πράσινης ανάπτυξης”…Πολλές φορές επίσης δεν είναι εφικτή η ένταξη σε προγράμματα σχολείων της Ζακύνθου που δεν έχουν τις απαραίτητες άδειες. Καταλήγουμε επισκευές-μπαλώματα να γίνονται από διευθυντές στα κτίρια, με τα λειτουργικά έξοδα του σχολείου, στερώντας κονδύλια από άλλες βασικές ανάγκες που έχει να καλύψει το σχολείο.

Με την πρωτοβουλία μας αυτή ταυτόχρονα επιδιώκουμε κοινή πορεία και συστράτευση.

Στηρίζουμε τα αιτήματα του εκπαιδευτικού, μαθητικού και γονεϊκού κινήματος τους για: μαζικούς διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών, αραίωση μαθητών και δημιουργία ολιγομελών τμημάτων έως 15 μαθητές, συνεχή-επαναλαμβανόμενα τεστ, πρόσληψη μόνιμων καθαριστριών για κάλυψη όλου του ωραρίου λειτουργίας των σχολείων, κατάργηση του ορίου χιλιομετρικής απόστασης για τη μεταφορά των μαθητών κλπ.

Για αυτό ζητήσαμε να παρευρεθούν οι Δήμοι φέρνοντας τον δικό τους ολοκληρωμένο σχεδιασμό, οι συνδικαλιστικοί φορείς εκπαιδευτικών και γονέων ως οι βασικοί αρμόδιοι και γνώστες των αναγκών σε αιτήματα και δράση, τις προτάσεις των οποίων πρέπει να πάρει υπόψη του το ΠΣ για την λήψη μέτρων για να διασφαλιστούν οι πρέπουσες συνθήκες ασφάλειας στα σχολεία της περιοχής μας αλλά και οι σύγχρονες συνθήκες εργασίας και μάθησης.

Προτάσεις:

· Η Περιφέρεια να εντάξει στο νέο ΕΣΠΑ συγκεκριμένη και γενναία χρηματοδότηση για τις σχολικές υποδομές και να διεκδικήσει έκτακτη χρηματοδότηση από την κυβέρνηση για τα προβλήματα Σχολικής στέγης.

· Ανάληψη από την Περιφέρεια της κατασκευής σχολικού συγκροτήματος για τους μαθητές του 5ου Δημοτικού Ζάκυνθου.

· Σε συνεργασία με το Δήμο Ζακύνθου, να εξετάσει και να εντάξει η Περιφέρεια στη συνολικότερη ευθύνη που έχει για την Πολιτική Προστασία σχέδιο ασφαλούς εκκένωσης των σχολείων σε περίπτωση μεγάλου σεισμού, ιδιαίτερα στη Ζάκυνθο με την διαχρονικά και ιστορικά παρατηρούμενη μεγάλη σεισμικότητα.

· Να αυξηθεί η χρηματοδότηση για την ασφαλή μεταφορά όλων των μαθητών σε συνθήκες πανδημίας και να καταργηθούν τα όρια των χιλιομετρικών αποστάσεων.

Σημείωση: Σας επισυνάπτουμε και μια ενδεικτική καταγραφή της διαχρονικά ντροπιαστικής κατάστασης των σχολικών μονάδων στο Ν. Ζακύνθου το 2021.