Στις 9 Ιουνίου 1944 οι ναζιστικές δυνάμεις συγκέντρωσαν όλες τις οικογένειες στην πλατεία Στρατού και από κει τους οδήγησαν στο Παλαιό Φρούριο. Απελπισμένοι και αβοήθητοι, Εβραίοι κάθε ηλικίας –είχαν σηκώσει από τα κρεβάτια τους μέχρι και αρρώστους– πρώτα παρέδωσαν ό,τι αντικείμενο αξίας είχαν επάνω τους και μετά τα κλειδιά των σπιτιών τους, τα 9 Ιουνίου 1944 οποία την ίδια μέρα άρχισαν να λεηλατούνται – και όχι μόνο από Γερμανούς στρατιώτες.

Περί τα 2.000 άτομα επιβιβάστηκαν σταδιακά σε μαούνες και φορτηγά πλοία και μέσω Ηγουμενίτσας και Πάτρας πήγαν στο Χαϊδάρι και από κει με φορτηγά-βαγόνια, μετά από ταξίδι εννέα ημερών, κατέληξαν στο στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπίρκεναου, όπου οι περισσότεροι οδηγήθηκαν σε θαλάμους αερίων και κρεματόρια. Ήταν 29 Ιουνίου 1944, ενώ η απόβαση των συμμάχων στη Νορμανδία ήταν εν εξελίξει .

Με φαρδιά-πλατιά τα ονόματα των Κομιανού, Κόλλα και Δεδόπουλου, λίγο μετά τη σύλληψη των Εβραίων του νησιού κυκλοφόρησε προκήρυξη που χαιρέτιζε το γεγονός και παρουσίαζε τα υποτιθέμενα «οφέλη» που θα είχε από την εξόντωσή τους ο αγωνιζόμενος εναντίον των κατακτητών κερκυραϊκός λαός! Οι τοπικές αρχές, δηλαδή η νομαρχία, η δημαρχία και η αστυνομία δεν έκαναν τίποτα. Η αυθεντική προκήρυξη υπάρχει στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος. Ακολούθησε πρωτοφανές πλιάτσικο στην εβραϊκή συνοικία και κατάληψη ακόμη και των σπιτιών των Εβραίων. Κυρίως, εννοείται, από τους Ναζί και τους πιο αδίστακτούς οπαδούς των ελληνικών κατοχικών Αρχών μαζί με τμήμα εξαθλιωμένων λαϊκών στρωμάτων και, βεβαίως, από «δυνάμεις της τάξης», όπως εκείνες τμημάτων της τοπικής Χωροφυλακής που το πρωί της 9ης Ιουνίου 1944 μαζί με δύναμη των Ναζί εμπόδιζαν τους συλλαμβανόμενους Εβραίους να διαφύγουν από την πλατεία. Το ΕΑΜ της Κέρκυρας, όπως έχει επισημάνει ο ιστορικός ερευνητής Γιώργος Ζούμπος, σε μιαν ύστατη προσπάθεια τις εννιά το πρωί είχε ηχήσει ψεύτικο συναγερμό για υποτιθέμενη αεροπορική επιδρομή-βομβαρδισμό στην πόλη, δήθεν από τους Συμμάχους, ώστε να προκαλέσει σύγχυση και να δώσει στους Εβραίους ευκαιρία-επιχείρημα να δοκιμάσουν να δραπετεύσουν.

Μόλις και μετά βίας πρόλαβαν να ξεφύγουν περίπου διακόσιες γυναίκες και να κρυφτούν στα χωριά, αλλάζοντας τα ονόματά τους.

Η πρώτη αποστολή προς τα στρατόπεδα συγκεντρώσεων έγινε την 11η Ιουνίου, ημέρα Δευτέρα, μέσω Ηγουμενίτσας. Τους φόρτωσαν σε μαούνες που τις έσυρε ένα καΐκι με μοτέρ. Η δεύτερη αποστολή πραγματοποιήθηκε την 14η Ιουνίου, ημέρα Τετάρτη μέσω Λευκάδας- Πατρών ενώ η τρίτη και τελευταία αποστολή έγινε την 17η Ιουνίου. Έτσι, στις 20 Ιουνίου 1944 όλοι οι Εβραίοι της Κέρκυρας συγκεντρώθηκαν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Τέλος, μετά από εννέα μέρες 1800 Εβραίοι της Κέρκυρας  έφτασαν στο στρατόπεδο του Άουσβιτς.

Στην Κέρκυρα επέστρεψαν 180 άτομα μετά από μεγάλες ταλαιπωρίες, για να βρουν τα σπίτια τους ρημαγμένα και σε κάποιες περιπτώσεις κατειλημμένα από ξένους

Πραγματικά κανένας από τους Κερκυραίους συνενόχους στη φυλετική ναζιστική επιχείρηση του 1944 στην Κέρκυρα, από εκείνους που οργάνωναν άλλωστε κοινές παρελάσεις δυνάμεων των Ναζί και της Χωροφυλακής, δεν βρήκε τιμωρία, όπως γράφει ο Χρήστος Κορφιάτης.  Το μεταπολεμικό αστικό κράτος συγκάλυψε τον ασυγκάλυπτο συνενοχικό εγκληματικό ρόλο τους.

Αντιθέτως μάλιστα κάποιοι απόγονοί τους έσυραν στα δικαστήρια, ανεπιτυχώς ευτυχώς, τον συγγραφέα Βασίλη Μπούτο που το 1997 με το τολμηρό ιστορικό μυθιστόρημά του «Η συκοφαντία του αίματος» ανέδειξε ακόμη περισσότερο τις βαρύτατες ευθύνες τους, κάνοντας όμως λόγο και για «απανθρωπιά» των Κερκυραίων, προφανώς υποτιμώντας τις αντιδράσεις τους και τις καθοριστικά βαρύτατες ευθύνες της κερκυραϊκής αστικής τάξης. Ακόμη και σήμερα η ίδια αυτή τάξη «κρύβει κάτω από το χαλί» της κερκυραϊκής Ιστορίας ή, καλύτερα, της δικής της Ιστορίας, εκείνα τα τραγικά γεγονότα.

Γιώργος Κ. Καββαδίας