Μια φορά κι έναν καιρό, όταν πρωτοπήγα στο σχολείο που είμαι ακόμη, είχα έναν μαθητή, τον Γιώργο Γ. που μου έβγαζε το λάδι από την αρχή. Του έφταιγαν οι καθηγητές, το πρόγραμμα, τα βιβλία, του έφταιγε το μάθημα, ο καλός και ο κακός μας ο καιρός, τον έσπαγαν όλοι και όλα. “Θέλω να τα γκρεμίσω όλα!” μου φώναξε έξαλλος μια μέρα, “όλο το γαμημένο σύστημά σας!”.

 

Είχα μάθει να ελέγχω τα νεύρα μου. Με σχετική απάθεια, του αντιγύρισα μόνο: “δεν έχω πρόβλημα με το γκρέμισμα, αλλά αν πράγματι το θέλεις πρέπει να είσαι έτοιμος να χτίσεις και κάτι - αλλιώς δε λέει...”. Κάπως έτσι του μίλησα, “οικοδομικά” ας πούμε. Δε θεώρησα ότι είπα τίποτε σπουδαίο, περισσότερο το ύφος μου μάλλον ήταν και δήλωσε κοφτά “πάω πάσο”. Δεν έπαψε όμως να σιγοβράζει - ( κάτι που έκανε τελικά όλη τη χρονιά...).

 

Στη γιορτή του Πολυτεχνείου, του πρότεινα να πει ένα ποίημα. Γέλασε αποδοκιμαστικά σα να μου έλεγε με δουλεύεις τώρα - και σαν να προσβλήθηκε. “Διάβασε ΄το “ του λέω, “νομίζω ότι αυτό το ποίημα είναι για σένα. Αν και πάλι δε θέλεις, θα πάω εγώ πάσο.” Και μετά ήρθε και είπε απλά “εντάξει θα το πω”. Ήταν το “Ένα παιδί αφηγείται” του Δημήτρη Ραβάνη - Ρεντη (" ήμουν κι εγώ ΕΚΕΙ...”). Ήταν καταπληκτικός, το έβγαλε ορθά κοφτά, σχεδόν ασθματικά, με ύφος τσαντισμένο και απόκοσμο. Το υποδύθηκε πλήρως. Πήρε και το μεγαλύτερο χειροκρότημα και τότε έσκασε ένα αμυδρό χαμόγελο στα χείλη του.

 

Ένα χρόνο ή δύο μετά, σε μια διαδήλωση βρέθηκε ξαφνικά και τυχαία δίπλα μου, ψηλά στη Σταδίου, στην κορύφωση της πορείας και της έντασης. Με τα μαύρα ρούχα και την κουκούλα. “δάσκαλε, τί κάνεις εδώ;”, “κι εγώ το ίδιο σε ρωτάω”. “Εγώ εδώ ανήκω”. Κι έφυγε τρεχάλα προς την πλατεία, καθώς έπεφταν οι πρώτες πέτρες και οι μολότοφ προς τα ΜΑΤ στην αρχή του δρόμου.

 

Χρόνια μετά, βγαίνοντας από το σχολείο με δύο συναδέλφους και φίλες, αυτές χαιρετήθηκαν με έναν τύπο που περνούσε εκείνη την ώρα απ’ έξω. Αφηρημένος, δεν έδωσα σημασία. “δεν τον θυμάσαι; είναι ο φίλος σου ο Γιώργος”. “Σοβαρεύτηκε τώρα, δουλεύει και στην τράπεζα, νομίζω”, είπαν. Γύρισα και κοίταξα απορημένος τον καλοντυμένο νέο που προχωρούσε στην Ερμουπόλεως και μ’ έπιασε μια μελαγχολία. Σκέφτηκα ότι συμβιβάστηκε κι αυτός, μεγάλωσε άλλαξε, ωρίμασε. Όμς το έχω δει το ίδιο έργο ουκ ολίγες φορές. Έχω δει την οργή και τη μετέπειτα σίγασή της και το 1991, το 2008, το 2012...

 

Όχι, δε θεώρησα ποτέ παράδοξο το ότι αλλάζει κάποιος ούτε κακολογώ κανέναν που μεταβάλλει ιδέες, τρόπο σκέψης και ζωής. Με απογοητεύει λίγο αλλά το έχω μάλλον συνηθίσει. Κι ας έχω πάντα μια διαρκή κατανόηση και μια διαρκή “συγγένεια” με τα παιδιά με τα μαύρα ρούχα και τις κόκκινες καρδιές. Σκέφτομαι όμως ότι τα παιδιά που βίωσαν οργή και θυμό, που λαχτάρησαν να αλλάξουν αυτό το κάτι ή τα πάντα, έστω και με όποιον “άγουρο” τρόπο, δεν υποκρίθηκαν. Οι νέοι δεν υποκρίνονται. Μπορεί να μεγάλωσαν, να έβαλαν νερό στο κρασί και να έγιναν καθώς πρέπει ρεαλιστές αλλά δε μπορεί...μέσα τους κάποια σπίθα θα πρέπει να καίει. Θα τους κρατά ζωντανούς, θα τους κάνει υποψιασμένους, δε γίνεται, τίποτε αυθεντικό δεν πάει χαμένο και οι νέοι είναι αυθεντικοί στη νεότητά τους. Και δη οι οργισμένοι. Κι όταν φτάνουν να αρνούνται τα “χρόνια της αθωότητας” είναι γιατί τότε ακριβώς παίζουν ρόλους και θέλουν ή πρέπει να τους παίξουν καλά. Κι αν έτσι θέλουν, πάω πάσο για άλλη μια φορά.

 

Όσο για μένα, τα χρόνια που πέρασαν, μεγάλωσαν τις αποστάσεις αλλά...Τώρα πια καταλαβαίνω καλύτερα εκείνη τη σοφή ρήση του Χρόνη Μίσσιου. Για το σύστημα που δεν το άλλαξα αλλά κάνω ό,τι μπορώ για να μη με αλλάξει αυτό.

 

Ξόδεψα πολλά, με παίδεψε πολύ αυτό. Κι έγινε κάτι σαν παρακαταθήκη - να κρατήσω σφιχτά αυτή την αλήθεια, τη μια και μόνη. Μόνο που βλέποντας από απόσταση πια τα οργισμένα παιδιά, βγαίνει πάντα αυτή η ίδια λαχτάρα και με τυλίγει. Είναι κι αυτή η γκρίζα εποχή που διαλύει ψυχές και ναρκώνει συνειδήσεις, αξίες που χάνονται, βλέπω κι ένα σωρό κοπρίτες να ποζάρουν με σημαιούλες στο πλευρό και αγίους στο προσκεφάλι τους κι εκείνη η κραυγή του Γιώργου δεν έσβησε ποτέ - απηχεί και τη δική μου διακαή επιθυμία : Θα ' να τα γκρεμίσω όλα! Μακάρι να τα γκρέμιζα όλα - και ξέρω καλά τί να χτίσω, αρκεί να το ορίζω εγώ. Μαζί. Και όχι τόσο το γκρέμισμα - το χτίσιμο κυρίως θα τρέμουν εκείνοι.

 

Μη φοβάστε τη φωτιά - ακόμη κι αν σιγοκαίει. Τις στάχτες ονείρων πρέπει να φοβάται κανείς...

 

* Από το FACEBOOK - Ο Θανάσης Σωτηρίου είναι φιλόλογος στο ΓΕΛ Καμινίων