Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Τα τελευταία χρόνια αποστέλλεται στα Λύκεια εγκύκλιος που αφορά την πορεία της διδασκαλίας των μαθημάτων των Α΄ και Β΄ τάξεων του Γενικού Λυκείου που εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές εξετάσεις και σημειώνεται με έμφαση: «Υπεύθυνοι για την ολοκλήρωση της ύλης είναι οι διδάσκοντες». Καλούνται μάλιστα οι Διευθυντές και από φέτος οι  Συντονιστές/στριες Εκπαιδευτικού Έργου  - μας … τελείωσε το περσινό «σε συνεργασία με τους συλλόγους διδασκόντων»  να παρεμβαίνουν στο εκπαιδευτικό έργο κάθε εκπαιδευτικού εξαλείφοντας κάθε ίχνος παιδαγωγικής ελευθερίας «αναμορφώνοντας το ωρολόγιο πρόγραμμα, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο».

Μια τέτοια εγκύκλιος με διατακτικό – στρατοκρατικό χαρακτήρα επιδιώκει να ενοχοποιήσει τους εκπαιδευτικούς για τις όποιες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της ύλης, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις αντικειμενικές συνθήκες. Για το ΥΠΑΙΘ και τους γραφεικράτες ευθύνεται ο εκπαιδευτικός κα όχι οι «σοφοί» του ΥΠΑΙΘ που ευρισκόμενοι εκτός εκπαιδευτικής πραγματικότητας και σε γραφειοκρατικό περιβάλλον άγνοιας έχουν παραφορτώσει την ύλη, χωρίς να παίρνουν κάθε χρόνο υπόψη τους τις κοινωνικές και εκπαιδευτικές συνθήκες. Η ύλη για αυτούς είναι άθροισμα σελίδων και τίποτα παραπάνω. Έτσι η ύλη  των μαθημάτων, όχι μόνο δε μειώνεται, αλλά αυξάνεται.

Είναι ενδεικτικό ότι οι ανάλγητοι γραφειοκράτες του ΥΠΑΙΘ «ξεχνούν» ότι χάθηκαν πάμπολλες διδακτικές ώρες, αφού και φέτος σημειώθηκε ρεκόρ προσλήψεων αναπληρωτών που ξεπέρασαν τις 48.000. Χιλιάδες τα κενά εκπαιδευτικών, όχι μόνο από την αρχή της σχολικής χρονιάς, αλλά ακόμα και μετά την επανέναρξη των σχολείων μετά τις γιορτές.

Η ύλη ορισμένων μαθημάτων ειδικά των θετικών επιστημών αφορά σε θεματικές που σε χώρες του εξωτερικού διδάσκονται στα πρώτα πανεπιστημιακά έτη. Η διδασκαλία σχολικών εγχειριδίων και μαθημάτων μεταπηδά από τη μία τάξη στην άλλη χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι γνωστικές ικανότητες και το γνωστικό υπόβαθρο των παιδιών που ούτως ή άλλως βρίσκονται σε αναπτυξιακή νοητικά ηλικία.

Για τους γραφειοκράτες του ΥΠΑΙΘ «μετράει να βγει η ύλη». Δεν τους ενδιαφέρει ποια ύλη και πώς; Δεν τους ενδιαφέρει αν μπορούν όλοι οι μαθητές να εμπεδώσουν την ύλη. Δεν τους ενδιαφέρει ο εκπαιδευτικός που επιμένει στην εμπέδωση της προηγούμενης γνώσης, αν γνωρίζει ότι κάποιοι  -πολλοί ή λίγοι- δεν την έχουν εμπεδώσει. Δεν τους ενδιαφέρει  ο εκπαιδευτικός που προσαρμόζει το ρυθμό μάθησης στις ανάγκες των μαθητών, με σκοπό να εμπεδώσουν την ύλη όλοι οι μαθητές.  Γιατί τις υψηλότερες παιδαγωγικές και ανθρωπιστικές αξίες τις αγνοούν και τις παραγνωρίζουν οι γραφειοκράτες του ΥΠΑΙΘ, για αυτό άλλωστε κατέχουν αυτές τις θέσεις.

Η ύλη, η Τράπεζα Θεμάτων, η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής και οι πανελλαδικές εξετάσεις είναι τα βασικά κομμάτια των ταξικών φραγμών της εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση είναι μηχανισμός ταξικής επιλογής και ο βασικός ιδεολογικός μηχανισμός στο πλαίσιο του οποίου η ύλη, δηλαδή η γνώση δεν είναι ουδέτερη, αλλά αποτελεί και πολιτικό –  ιδεολογικό ζήτημα. Γενικότερα στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος το εκπαιδευτικό σύστημα αποσκοπεί στην παροχή γνώσεων, ικανοτήτων, αλλά και πεποιθήσεων, νοοτροπιών και συμπεριφορών  που λειτουργούν για την αναπαραγωγή του.

Για αυτό διαχρονική αξία έχει η ρήση του Δ. Γληνού «η μόρφωση δεν είναι ζήτημα γνώσης, είναι ζήτημα ζωής.».

Τα αιτήματα μαθητών και εκπαιδευτικών έχουν διατυπωθεί και τεκμηριωθεί. Για την κατάργηση της Τράπεζας Θεμάτων και της ΕΒΕ.

Για προσαρμογή και διαφοροποίηση του προγράμματος σπουδών και δραστική μείωση της ύλης.

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος στο 3ο ΓΕΛ Κερατσινίου, μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» του Εκπαιδευτικού Ομίλου.