Μαρώ Τριανταφύλλου*

Σχετικά με την αλήθεια που διαπίστωσε πως έκρυβε η προτροπή του πατέρα της, πριν από τριανταπέντε χρόνια, να διοριστεί στην εκπαίδευση, μετά τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο Παρίσι
Κοιτάζω πίσω μου και βλέπω τα τριανταπέντε χρόνια της ζωής μου στα σχολεία. Δεν μετανιώνω που έγινα εκπαιδευτικός, παρόλο που δεν το θυμάμαι να είναι μέρος των στόχων και των ονείρων μου. Άλλα ξεσήκωναν την ψυχή μου. Να φύγω, να ζήσω στο Παρίσι.

Από τις μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία επέστρεψα τον Οκτώβρη του ’89. Είχε έρθει ο πατέρας μου να με βοηθήσει να ετοιμάσω τα πράγματά μου. Κάναμε τις τελευταίες βόλτες στην αγαπημένη πόλη και πήραμε το αεροπλάνο για την Αθήνα.

Κατά τη διάρκεια της πτήσης, μου αποκάλυψε πως είχε καταθέσει αίτηση να πάω αναπληρώτρια και πως τον είχαν ενημερώσει ότι θα μπορούσα να βρω θέση σε κάποιο σχολείο της Αθήνας, παρόλο που το έτος είχε προχωρήσει. Τότε οι αναπληρωτές διορίζονταν σχετικά νωρίς, κοντά στο σπίτι τους και με πλήρη δικαιώματα εκπαιδευτικού για εφτά ή οχτώ μήνες.

Σφίχτηκε η ψυχή μου. Δεν το ‘θελα. Να γυρίσω πίσω λαχταρούσα, στο Παρίσι. Με κοίταξε ο πατέρας, κατάλαβε την πάλη μέσα μου. Δεν συμφωνούσε, με ήθελε κοντά τους, σε κείνον και στη μάνα. Διπλά τους καταλαβαίνω τους νέους σήμερα που τρέχει ο νους τους σε άλλους τόπους ελπίζοντας εκεί να στεγάσουν τα όνειρά τους. Και διπλά φοβάμαι μήπως δουν το όνειρο να καταρρέει. Αλλά και για την έρμη τη χώρα φοβάμαι που δεν έχει ελπίδα, αν της φύγουν οι χυμοί της φαντασίας και του αγώνα.

Παρόλο που ‘χα γυρισμένο το κεφάλι στο παράθυρο να βλέπω τα σύννεφα, κατάλαβα το βλέμμα του επίμονο και ερευνητικό. Γύρισα. Μου ‘πιασε το χέρι τρυφερά κι αποφασιστικά, με το βλέμμα του υγρό να συναντάει το δικό μου. «Παιδί μου», είπε, «έμαθες πολλά γράμματα· καιρός να τα γυρίσεις στα παιδιά του λαού μας». Δεν την κατάλαβα τότε την κουβέντα του. Για να ‘μαι ειλικρινής, την ένιωσα σα θηλειά που ήθελε να με κρατήσει στην οικογένεια, να μη φύγω πάλι.

Μπήκα στην αίθουσα χωρίς ενθουσιασμό. Μα όσο περνούσε ο καιρός, όσο γνώριζα τα παιδιά καλύτερα, τα βάσανά τους, τις χάρες τους, τα ελαττώματά τους, τα σφάλματά τους, τις δυσκολίες τους να υπάρξουν σε ένα περίπλοκο κόσμο που δεν ήθελε, δεν θέλει, να τους επιτρέψει την επιλογή και το λάθος, την αθωότητα και την ελευθερία, όσο καταλάβαινα αυτά που μόνο θεωρητικά γνώριζα: την εκμετάλλευση, την αξία που έχει η άγνοια για το σύστημα, ο έξυπνος τρόπος του να ισοπεδώνει την φαντασία και τη μνήμη, τόσο περισσότερο ένιωθα τη βαθιά αλήθεια των λόγων του πατέρα μου εκείνο το πρωινό στο αεροπλάνο.

Τριανταπέντε χρόνια προσπαθώ να φανώ άξια να μάθω γράμματα στα παιδιά του λαού μας. Και πια και στα παιδιά άλλων λαών που έφυγαν απελπισμένα από τις πατρίδες τους για να γυρέψουν αλλού την ασφάλεια και το μέλλον, και πλέον ζουν εδώ μαζί μας και κομμάτι μας. Να τους ταξιδέψω στη μεγάλη πατρίδα που είναι η γνώση, να μοιραστώ μαζί τους τα γράμματα που συνεχίζω να μαθαίνω.

Κι αγωνιώ βλέποντας πως, τριανταπέντε χρόνια μετά, το εκπαιδευτικό μας σύστημα υποτάσσεται όλο και πιο πολύ στις άλογες απαιτήσεις όσων νομίζουν πως είναι τα αφεντικά του κόσμου: σκληρό, εξετασιοκεντρικό, εχθρικό στα παιδιά των χαμηλών εισοδηματικά τάξεων, ταξικό μ’ ένα λόγο στο έπακρο, αρρωστημένα εθνοκεντρικό, απομακρύνει τα παιδιά από την μεγάλη πατρίδα της γνώσης.

Λέω για λίγο ακόμη να προσπαθήσω, μα πλησιάζει ο καιρός που πρέπει να φύγω από την εκπαίδευση. Είναι δύσκολο να διδάσκεις νέους ανθρώπους δυο γενιές και βάλε νεότερους από σένα.

* Συγγραφέας και θεατρική κριτικός. Σπούδασε φιλοσοφία και ιστορία και εργάζεται ως εκπαιδευτικός στη δημόσια Μέση Εκπαίδευση

Πηγή: ShortStories