ΠΗΓΗ: Γιώργος X. Παπασωτηρίου - artinews.gr
Σοβαρά επεισόδια ανάμεσα σε οπαδούς του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού στο Βερολίνο έλαβαν χώρα αργά το βράδυ του Σαββάτου (25/5), όπου οι δύο ελληνικές ομάδες αγωνίζονται στο φάιναλ φορ της Euroleague. Ένας άνθρωπος έχει τραυματιστεί βαριά και βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, δύο φέρουν βαριά τραύματα και εννέα ελαφρά, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η πυροσβεστική του Βερολίνου. Πώς να εξηγήσει κανείς λογικά αυτή την «τρέλα»;
Πριν ένα μήνα βρέθηκα στην Κωνσταντινούπολη όπου εντυπωσιάστηκα από την «μεγάλη θρησκεία», αυτή που αγγίζει κάθε στιγμή την καθημερινή ζωή των μουσουλμάνων, και από την «μικρή θρησκεία», την αγριότητα των οπαδών της ποδοσφαιρικής ομάδας Μπεσίκτας, που τυχαία βρέθηκα ανάμεσά τους στην πλατεία Ταξίμ.
Το ίδιο συμβαίνει, τηρουμένων των αναλογιών παντού. Η πίστη σε μια θρησκεία ή σε μια εθνοτική ή ακόμα και σε μια ποδοσφαιρική ή μπασκετική ομάδα καλύπτει οντολογικά και πολιτικά κενά, έγραφε παλιότερα ο Ρεζίς Ντεμπρέ. Ο άνθρωπος θέλει ένα αγκωνάρι για ν’ ακουμπάει στις δύσκολες στιγμές, αλλά και κάτι για να γεμίζει με νόημα την άδεια ζωή του. Θέλει έναν τρόπο αποφυγής της τρέλας, υιοθετώντας μια μικροτρέλα, μια ελεγχόμενη «τρέλα», μία «αντιπυρά» για να αντιμετωπίσει τις μεγάλες πυρκαγιές που τον κατακαίνε καθημερινά. Αντί λοιπόν για την κατάρρευση και το τίποτα που οδηγούν στον ριζικό ψυχωτικό αυτισμό (ή στη βία ενάντια στην εξουσία), μας προσφέρεται κάτι άλλο, μια «επιλογή», ένα «σύμπτωμα». Αυτό το κάτι τι μπορεί να είναι μία θρησκευτική, μία πολιτική πίστη, ή η πίστη σε μία αθλητική ομάδα….
Ακούγοντας τις ιαχές των οπαδών του Παναθηναϊκού μπροστά από την τηλεόραση στο «πλατεία καφέ» στο Περιστέρι, θυμήθηκα τον Ελίας Κανέτι που συγκλονιζόταν καθώς άκουγε την ιαχή «γκοοοολ» από το στάδιο Πράτερ της Βιέννης. Η ταυτότητα διαμορφώνεται εδώ. Η ομάδα γίνεται ο ταυτοτικός συλλογικός καθρέφτης. Ο συλλογικός ναρκισσισμός, το αίσθημα του ανήκειν σε μια συλλογικότητα, και το «μίσος για τους εκτός», τους αντιπ-άλλους καλλιεργούνται εδώ. Εδώ, αναπτύσσεται η υπερευαισθησία στην πρόκληση των "άλλων" και η πεποίθηση ότι μόνο η εκδίκηση συνιστά ικανοποιητική απάντηση. Από εδώ εκκινεί ο «χουλιγκανισμός». Εδώ καλλιεργείται και εκείνη η αρσενική κουλτούρα που διαπερνά τις διάφορες περιοχές, τα έθνη, τις γενιές. Από εδώ ξεκινά ο χουλιγκάνος, ο γυναικοκτόνος και ο τραμπούκος.
Και για να μην είμαι άδικος, εδώ ενυπάρχει η βίαιη αντιπαράθεση αλλά και η αθώα καζούρα, εδώ συνυπάρχει η υγιής συλλογικότητα με την σάπια συλλογικότητα, η αθώα συλλογικότητα της αλάνας και η βάρβαρη συλλογικότητα των οπαδικών στρατών. Γιατί οι συλλογικότητες σαπίζουν όταν σ’ αυτές εισέρχεται το χρήμα, έλεγε η μαρξίστρια Σιμόν Βέηλ τη δεκαετία του 1930.
Στις κοινωνίες του «μαφιόζικου καπιταλισμού», πίσω από το θέαμα του αθλητισμού και κυρίως του ποδοσφαίρου γυρνάει ένας τεράστιος στημένος τζόγος, επιχειρήσεις νόμιμες και παράνομες, νόμιμο εμπόριο καυσίμων αλλά και λαθρεμπόριο, εμπόριο ναρκωτικών, κέντρα διασκέδασης, μπαρ κ.ά.. Μαζί κινούνται οπαδικοί στρατοί, μίντια και ιστοσελίδες, μπράβοι της νύχτας και της μέρας, άνθρωποι του πολιτισμού και της πολιτικής, άνεργοι νέοι... Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι «ολιγάρχες» έχουν τη δυνατότητα να επιβάλλουν έναν υπερσυγκεντρωτισμό πραγματικού και συμβολικού οικονομικού, πολιτισμικού και πολιτικού κεφαλαίου.
Ο αθλητισμός είναι πλέον μια τεράστια μπίζνα που ο τελικός σκοπός του δεν είναι η χαρά του παιγνιδιού αλλά το κέρδος (η χαρά από σκοπός έγινε μέσο και το κέρδος σκοπός). Εδώ όλα πλέον λειτουργούν με τους όρους και της «αρσενικές αξίες» της Μαφίας (πριν λίγο καιρό η Θ7 απέτιε φόρο τιμής στον μαφιόζο Κουρμπέτη)…
