Ο εξευτελισμός του Μητσοτάκη και της Κεραμέως στη συντριπτική πλειοψηφία των 180.000 εκπαιδευτικών, αλλά και των φοιτητών των λεγόμενων καθηγητικών σχολών έχει πιάσει ταβάνι. Τελευταίο επεισόδιο το άγριο ξύλο από τα ΜΑΤ σε εκπαιδευτικούς, φοιτητές και καλλιτέχνες έξω από το Μέγαρο Μουσικής, μέσα στο οποίο το δίδυμο της συμφοράς έδινε παράσταση «υπεράσπισης» της Παιδείας.

Μητσοτάκης και Κεραμέως είναι στριμωγμένοι άγρια «στα σχοινιά», γι’ αυτό και επέλεξαν να προχωρήσουν σε άλλη μια προεκλογική παροχή, τροποποιώντας εκ νέου τη μεταβατική διάταξη του ν. 4957/2022 (άρθρο 456, παράγ. 2) για την παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια.

Η νέα τροποιητική διάταξη (άρθρο 32), που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο για τη σχολική βία, που συζητιέται στη Βουλή, προβλέπει ότι:

«5. Η παρ. 2 του άρθρου 456 του ν. 4957/2022, περί των μεταβατικών διατάξεων του Κεφαλαίου Ι ́ του Μέρους Α ́ του νόμου αυτού, αντικαθίσταται ως εξής:

Φοιτητές που έχουν εισαχθεί σε Τμήματα ή Σχολές έως και το ακαδημαϊκό έτος 2022- 2023 δύνανται να λάβουν πιστοποίηση παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας σύμφωνα με την περ. α) της παρ. 4 του άρθρου 54 του ν. 4589/2019 (Α’ 13), εφόσον τα Τμήματα ή Σχολές που έχουν εισαχθεί χορηγούσαν την εν λόγω πιστοποίηση κατά τον χρόνο εισαγωγής τους».

Αντίστοιχα, η προηγούμενη μεταβατική διάταξη, που ενσωματώθηκε ως άρθρο 456 στο ν. 4957/2022, όριζε τα εξής:

1. Οσοι κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος (σ.σ. ΦΕΚ 141/Α΄/21 Ιουλίου 2022) έχουν λάβει βεβαίωση ή πτυχίο ή πιστοποιητικό που απονέμει παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια, σύμφωνα με το άρθρο 111 του ν. 4547/2018 (Α’ 102) δεν απαιτείται να λάβουν το πιστοποιητικό του άρθρου 99 του παρόντος.
2. Ειδικά προγράμματα σπουδών της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 111 του ν. 4547/2018 που χορηγούν βεβαίωση παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας συνεχίζουν να λειτουργούν έως την 31η. 8.2023, οπότε και καταργούνται».

Σύμφωνα, δηλαδή, με την προηγούμενη μεταβατική διάταξη, οι απόφοιτοι, έως και 21 Ιουλίου 2022,  όσοι έχουν ήδη λάβει βεβαίωση ή πτυχίο ή πιστοποιητικό παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας, σύμφωνα με το άρθρο 111 του ν. 4547/2018 δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 99 του νόμου-πλαίσιο Κεραμέως. Ενώ τα ειδικά προγράμματα που ήδη λειτουργούν συνεχίζουν έως 31/8/2023. 

Με την τωρινή τροποποίηση, η καταληκτική ημερομηνία για τα ειδικά προγράμματα χορήγησης πιστοποιητικού παιδαγωγικής επάρκειας, που ήδη λειτουργούν, και έληγε στις 31/8/2023, ακυρώνεται και πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας λαμβάνουν όλοι οι φοιτητές που έχουν εισαχθεί έως και το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023, ανεξαρτήτως του έτους αποφοίτησης, εφόσον κατά το έτος εισαγωγής τους στις Σχολές και τα Τμήματα των ΑΕΙ, αυτά χορηγούσαν την εν λόγω πιστοποίηση.

Εκείνο, δηλαδή που κάνει η κυβέρνηση των α(χ)ρίστων, με τη μεταβατική διάταξη, τόσο την παλιά όσο και τη σημερινή, είναι να διατηρεί το «τυράκι στη φάκα», έστω και κάπως ανανεωμένο.

Και «φάκα» είναι αυτό καθαυτό το άρθρο 99 του νόμου-πλαίσιο για τα ΑΕΙ των Μητσοτάκη-Κεραμέως (Ν. 4957/2022, ΦΕΚ 141/Α΄/21-7-2022).

Υπενθυμίζουμε τι γράφαμε όταν έγινε γνωστή η πρώτη εκδοχή της μεταβατικής διάταξης του επαίσχυντου άρθρου 99 του ν. 4957/2022:

«Τον τόνο δίνει πάντα το περιεχόμενο του βασικού άρθρου, γιατί οι μεταβατικές διατάξεις μπορούν κάλλιστα να αλλάξουν στο μέλλον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της κατάργησης της επετηρίδας διορισμών και της καθιέρωσης του διαγωνισμού της ντροπής με το νόμο Αρσένη, που άφησε κυριολεκτικά ξεκρέμαστους και πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων τους εκπαιδευτικούς που ανέμεναν διορισμό.

Ας θυμηθούμε, λοιπόν, τι επιβάλλει αυτό το άρθρο-καρμανιόλα 99, σύμφωνα με το οποίο η παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια αποσπάται από το πτυχίο των καθηγητικών τμημάτων των ΑΕΙ.

Αρθρο 99  

Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας

• Σε κάθε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ιδρυμα (Α.Ε.Ι.) δύναται με απόφαση της Συγκλήτου να ιδρύεται και να λειτουργεί ειδικό πρόγραμμα σπουδών παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας, η επιτυχής ολοκλήρωση του οποίου οδηγεί στη χορήγηση πιστοποιητικού παιδαγωγικής επάρκειας. Το πρόγραμμα είναι κατ’ ελάχιστον διάρκειας δύο (2) ακαδημαϊκών εξαμήνων, περιλαμβάνει μαθήματα και λοιπές εκπαιδευτικές δραστηριότητες στο γνωστικό αντικείμενο της παιδαγωγικής και αντιστοιχεί κατ’ ελάχιστον σε εξήντα (60) πιστωτικές μονάδες…

1. Στο πρόγραμμα σπουδών του παρόντος δύνανται να γίνουν δεκτοί:

α) φοιτητές του Α.Ε.Ι., οι οποίοι είναι ήδη εγγεγραμμένοι σε προγράμματα πρώτου κύκλου σπουδών, η επιτυχής ολοκλήρωση των οποίων οδηγεί στην απόκτηση τίτλων σπουδών, που παρέχουν τα ειδικά τυπικά προσόντα διορισμού στην πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση ή το δικαίωμα άσκησης της ειδικότητας εκπαιδευτικού μεταδευτεροβάθμιας ή επαγγελματικής εκπαίδευσης, εφόσον έχουν αξιολογηθεί επιτυχώς σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες του προγράμματος σπουδών τους και συγκεντρώσει κατ’ ελάχιστον εκατόν ογδόντα (180) πιστωτικές μονάδες του προγράμματος,

β) πτυχιούχοι προγραμμάτων σπουδών πρώτου κύκλου Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αλλοδαπής, που έχουν τα ειδικά τυπικά προσόντα διορισμού στην πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση ή το δικαίωμα άσκησης της ειδικότητας εκπαιδευτικού μεταδευτεροβάθμιας ή επαγγελματικής εκπαίδευσης, οποιασδήποτε ειδικότητας εκπαιδευτικού πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας ή μεταδευτεροβάθμιας ή επαγγελματικής εκπαίδευσης.

2. Με την απόφαση ίδρυσης της παρ. 1 καθορίζονται τα ακόλουθα στοιχεία:…

γ) οι κατηγορίες των φοιτητών και των πτυχιούχων που γίνονται δεκτοί ανά περίπτωση,

δ) τα γενικά κριτήρια εισδοχής και η διαδικασία αξιολόγησης των αιτήσεων εισδοχής στο πρόγραμμα σπουδών, ιδίως αν ο αριθμός των θέσεων φοίτησης του προγράμματος υπολείπεται του αριθμού των αιτήσεων υποψηφίων, τα τυχόν πρόσθετα κριτήρια που αξιολογούνται, όπως η επίδοση του υποψηφίου στα μαθήματα που έχει ολοκληρώσει ή ο συνολικός βαθμός πτυχίου, το ενδιαφέρον του υποψηφίου για το επάγγελμα του εκπαιδευτικού, όπως τεκμαίρεται από το σύνολο των προσόντων και δραστηριοτήτων που υποβάλλει με την αίτησή του ή την επίδοσή του σε δομημένη συνέντευξη, όπως ειδικότερα ορίζει η απόφαση της Επιτροπής,

ε) ο ανώτατος αριθμός εισακτέων ανά ακαδημαϊκό έτος και η ποσόστωση ανά κατηγορία εισακτέων…

1. Το κόστος οργάνωσης και λειτουργίας του προγράμματος σπουδών παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας δύναται να χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του Εταιρικού Συμφώνου για το πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) ή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Η οικονομική διαχείριση της χρηματοδότησης ανά Α.Ε.Ι. πραγματοποιείται σε διακριτό έργο/πρόγραμμα μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Ερευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) του Α.Ε.Ι., με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Διευθυντή του Προγράμματος.
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων καθορίζονται ειδικότερα ζητήματα σχετικά την ίδρυση, οργάνωση, λειτουργία και τους ωφελούμενους του ειδικού προγράμματος σπουδών παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας που χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

 Κοντολογίς

• Η επάρκεια αποτελεί ξεχωριστό προσόν που αποκτάται μόνο μετά από φοίτηση σε ‘’ειδικό πρόγραμμα κατ’ ελάχιστον διάρκειας δύο (2) ακαδημαϊκών εξαμήνων’’, που έπεται του τυπικού προπτυχιακού προγράμματος σπουδών.

Το ‘’ειδικό’’ αυτό πρόγραμμα σπουδών, που ιδρύεται και λειτουργεί σε κάθε ΑΕΙ με απόφαση της Συγκλήτου, οδηγεί στην απόκτηση Πιστοποιητικού Παιδαγωγικής Επάρκειας, που είναι απαραίτητο στοιχείο του ατομικού ‘’προσοντολογίου’’, του κυνηγητού δηλαδή απόκτησης λογιών λογιών ‘’ακαδημαϊκών προσόντων’’ και ‘’πιστοποιήσεων’’, προκειμένου ο απόφοιτος των καθηγητικών σχολών να αιτηθεί διορισμό στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Μεταξύ πτυχίου και επαγγέλματος δηλαδή παρεμβάλλεται ένα ακόμη εμπόδιο, το οποίο μάλιστα δεν είναι δυνατόν να το υπερπηδήσουν όλοι, δεν αφορά δηλαδή το σύνολο των αποφοίτων του πρώτου κύκλου των καθηγητικών τμημάτων των ΑΕΙ (εξ ου και οι ποσόστωση, τα κριτήρια εισδοχής, η αξιολόγηση των αιτήσεων, κ.λπ.). Πρόκειται σαφώς για μέτρο-κόφτη που στοχεύει να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των αποφοίτων των καθηγητικών σχολών που θα μπορέσει να διεκδικήσει επαγγελματική διέξοδο στην εκπαίδευση. 

Αν μάλιστα σε επόμενο στάδιο καθιερωθεί επίσης νέος διαγωνισμός του ΑΣΕΠ για τους διορισμούς και τις προσλήψεις στην εκπαίδευση (ανάλογη εξαγγελία είχε κάνει στο παρελθόν η Κεραμέως), τότε το Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας μπορεί να αποτελέσει απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή σε αυτόν. Ανάλογη πρόνοια κατοχής τέτοιου Πιστοποιητικού μπορεί να υπάρξει και στην κατάρτιση των επόμενων πινάκων διοριστέων, σε περίπτωση που δεν καθιερωθεί άμεσα ο διαγωνισμός.

• Το ‘’ειδικό πρόγραμμα’’ δεν είναι δωρεάν, καθώς η χρηματοδότησή του γίνεται από το ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ. Τούτο σημαίνει ότι ανοίγει ο δρόμος για την επιβολή διδάκτρων στους ‘’τυχερούς’’».

ΥΓ. Η νέα τροποιητική διάταξη Κεραμέως είναι η εξής: 

Αρθρο 32
Ρυθμίσεις σχετικά με την παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια – Τροποποίηση παρ. 4 άρθρου 54 ν. 4589/2019, περ. α) παρ. 3 άρθρου 99, άρθρου 419 και παρ. 2 άρθρου 456 ν. 4957/2022

1. Στην περ. β) της παρ. 4 του άρθρου 54 του ν. 4589/2019 (Α ́ 13), περί της πιστοποίησης της παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας ως πρόσθετου τυπικού προσόντος για την πλήρωση των κενών θέσεων εκπαιδευτικών και μελών Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.) της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, προστίθεται υποπερ. δδ), και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής:

«4. Η παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια πιστοποιείται:

α) Με βεβαίωση που χορηγείται από Τμήμα Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) ή από ομάδες συνεργαζόμενων Τμημάτων του ίδιου ή περισσότερων Α.Ε.Ι. σε αποφοίτους, ύστερα από παρακολούθηση ομάδας μαθημάτων που προσφέρονται στο πλαίσιο ειδικού προγράμματος σπουδών ή στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών πρώτου κύκλου ή και συνδυαστικά. Με απόφαση της Συνέλευσης του Τμήματος, η οποία εγκρίνεται από τη Σύγκλητο του οικείου Α.Ε.Ι., καθορίζεται η ομάδα μαθημάτων του προηγούμενου εδαφίου και καταρτίζεται τυχόν ειδικό πρόγραμμα σπουδών, το οποίο παρακολουθούν φοιτητές και απόφοιτοι Τμήματος του ίδιου ή άλλου Α.Ε.Ι. που έχουν τα ειδικά τυπικά προσόντα διορισμού στην πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Με όμοια απόφαση καθορίζεται ο αριθμός των αποφοίτων, καθώς και των φοιτητών άλλων Τμημάτων, που παρακολουθούν τα μαθήματα αυτά κατ` έτος, αλλά και η χορήγηση βεβαίωσης σε παλαιούς αποφοίτους του Τμήματος χωρίς παρακολούθηση επιπλέον μαθημάτων, εφόσον το πρόγραμμα σπουδών που ολοκλήρωσαν, καλύπτει με επάρκεια το περιεχόμενο των ως άνω μαθημάτων. Τα μαθήματα προσφέρονται δωρεάν.

β) Με την κατοχή:

αα) μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών ή διδακτορικού διπλώματος στις επιστήμες της αγωγής, ββ) πιστοποιητικού παιδαγωγικής επάρκειας της παρ. 5 του άρθρου 4 του ν. 3027/2002 (Α ́ 152),

γγ) πτυχίου Παιδαγωγικών Τμημάτων Α.Ε.Ι. (Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τμημάτων Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Τμημάτων Φιλοσοφίας – Παιδαγωγικής – Ψυχολογίας, Τμημάτων Φιλοσοφίας – Παιδαγωγικής και Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής), καθώς και με την κατοχή πτυχίου της Ανωτάτης Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.),

δδ) πιστοποιητικού παιδαγωγικής επάρκειας του άρθρου 99 του ν. 4957/2022 (Α ́ 141).»

2. Στο άρθρο 66 του ν. 4589/2019 περί των μεταβατικών διατάξεων, προστίθεται παρ. 6 ως εξής:

«6. Βεβαιώσεις για τη χορήγηση παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας δυνάμει της περ. α) της παρ. 4 του άρθρου 54 δύναται να χορηγούνται σε αποφοίτους Τμημάτων Α.Ε.Ι., εφόσον ενεγράφησαν σε Τμήματα ή Σχολές των Α.Ε.Ι. έως και το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023. Για αποφοίτους που εγγράφονται σε Τμήματα ή Σχολές των Α.Ε.Ι. από το ακαδημαϊκό έτος 2023- 2024 και εξής η παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια αποδεικνύεται σύμφωνα με την περ. β) της παρ. 4 του άρθρου 54.».

3. Η περ. α) της παρ. 3 του άρθρου 99 του ν. 4957/2022 (Α ́141), περί των προϋποθέσεων συμμετοχής στο ειδικό πρόγραμμα σπουδών παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας των Α.Ε.Ι., τροποποιείται ως προς τον ελάχιστο αριθμό πιστωτικών μονάδων, τις οποίες πρέπει να έχουν συγκεντρώσει οι φοιτητές του Α.Ε.Ι., προκειμένου να γίνουν δεκτοί στο εν λόγω πρόγραμμα σπουδών, και η περ. α) διαμορφώνεται ως εξής:

«α) φοιτητές του Α.Ε.Ι., οι οποίοι είναι ήδη εγγεγραμμένοι σε προγράμματα πρώτου κύκλου σπουδών, η επιτυχής ολοκλήρωση των οποίων οδηγεί στην απόκτηση τίτλων σπουδών, που παρέχουν τα ειδικά τυπικά προσόντα διορισμού στην πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση ή το δικαίωμα άσκησης της ειδικότητας εκπαιδευτικού μεταδευτεροβάθμιας ή επαγγελματικής εκπαίδευσης, εφόσον έχουν αξιολογηθεί επιτυχώς σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες του προγράμματος σπουδών τους και συγκεντρώσει κατ’ ελάχιστον εκατόν είκοσι (120) πιστωτικές μονάδες του προγράμματος,».

4. Στο άρθρο 419 του ν. 4957/2022, περί των εξουσιοδοτικών διατάξεων του Κεφαλαίου Ι ́ του Μέρους Α ́ του νόμου αυτού, προστίθεται παρ. 3 ως εξής:

«3. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων καθορίζονται ειδικότερα ζητήματα σχετικά την ίδρυση, οργάνωση, διοίκηση και λειτουργία του ειδικού προγράμματος σπουδών παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας του άρθρου 99.».

5. Η παρ. 2 του άρθρου 456 του ν. 4957/2022, περί των μεταβατικών διατάξεων του Κεφαλαίου Ι ́ του Μέρους Α ́ του νόμου αυτού, αντικαθίσταται ως εξής:

«2. Φοιτητές που έχουν εισαχθεί σε Τμήματα ή Σχολές έως και το ακαδημαϊκό έτος 2022- 2023 δύνανται να λάβουν πιστοποίηση παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας σύμφωνα με την περ. α) της παρ. 4 του άρθρου 54 του ν. 4589/2019 (Α’ 13), εφόσον τα Τμήματα ή Σχολές που έχουν εισαχθεί χορηγούσαν την εν λόγω πιστοποίηση κατά τον χρόνο εισαγωγής τους».