Στις αρχές του 20ου αιώνα, στις τάξεις κυρίως των λογοτεχνών, εμφανίστηκε μια αμφισβητησιακή ιδεολογία, με το όνομα «κοινωνισμός». Ο «κοινωνισμός» αυτός, ενώ καταδίκαζε την αδικία και την εκμετάλλευση, κατά βάση στράφηκε εναντίον ξεπερασμένων ιδεών και αντιλήψεων που επικρατούσαν στην ελληνική ύπαιθρο, κυρίως σε βάρος των γυναικών, εκφράζοντας μια πιο ελαστική αντίληψη περί ηθικής που συμβάδιζε με την ταχέως αστικοποιούμενη ελληνική κοινωνία. Οι νεοαστοί, που πρόσφατα είχαν καταφύγει στις πόλεις, και οι διανοούμενοι, που ακόμη και αν ζούσαν σε χωριά, όπως ο Θεοτόκης στις Καρουσάδες της Κέρκυρας, είχαν μια ευρωπαϊκή κουλτούρα, ένιωθαν την ανάγκη να ξεφορτωθούν κάποιες αντιλήψεις, κυρίως περί τιμής, που τις θεωρούσαν αναχρονιστικές και τις χτύπησαν αλύπητα.

Στις “Κορφιάτικες ιστορίες”,σε μια σειρά δέκα διηγημάτων (1898-1912) ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης συμπάσχει. Η θέση της γυναίκας, είναι η θέση ενός σκλάβου, ενός αντικειμένου που δεν ορίζει τη ζωή του και τις επιλογές του. Αναπαριστά με ρεαλισμό, χωρίς να ωραιοποιεί ή να στρογγυλεύει την ανδρική βαρβαρότητα, την ενδοοικογενειακή βία, την διαπόμπευση, τον στιγματισμό, τις γυναικοκτονίες, τα εγκλήματα τιμής, την βαρβαρότητα μιας οπισθοδρομικής και βάρβαρης κερκυραικής κοινωνίας της εποχής.

Ο «κοινωνισμός» του Θεοτόκη είναι υπεράνω κάθε άλλου χαρακτηρισμού, που του έχει αποδοθεί, επειδή εμπεριέχει την έννοια του Ανθρωπισμού.

(Το χαρακτικό του Μάρκου Ζαβιτσιάνου)

 

* Από το FACEBOOK