ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: Μια φορά κι έναν καιρό
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ηλίας Κορδαλής
Ο δίσκος αυτός κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1975 και περιλαμβάνει ορισμένα από τα τραγούδια που έγραψε ο Χρήστος Λεοντής για θεατρικές παραστάσεις, αλλά και εργασίες του συνθέτη βασισμένες σε Έλληνες ποιητές. Τραγουδούν οι Μανώλης Μητσιάς, Τάνια Τσανακλίδου, Γιώργος Μεραντζάς και ο Νίκος Ξυλούρης.
Ένα χρόνο μετά το «Αχ έρωτα» σε ποίηση Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και λίγους μήνες έπειτα από την κυκλοφορία σε δίσκο της συλλογής ποιημάτων του Γιάννη Ρίτσου «Καπνισμένο τσουκάλι» (αμφότερα με μεγάλη επιτυχία), ο Λεοντής θέλησε να κάνει ευρύτερα γνωστό ένα κομμάτι της μουσικής του που ως τότε είχε περιοριστεί μόνο στις ανάγκες μιας θεατρικής παράστασης. Επιλέγει λοιπόν μελωδίες που είχε γράψει για τα έργα «Προστάτες», «Ισαβέλλα, τρεις καραβέλες κι ένας παραμυθάς» του Ντάριο Φο και «Η Χιλή θα νικήσει», το οποίο βασίζεται σε αποσπάσματα από το "Canto General" του Πάμπλο Νερούντα. Επίσης, μελοποιεί τον περίφημο «Θούριο» του Ρήγα Φεραίου, ένα κομμάτι από τα «Απομνημονεύματα» του Μακρυγιάννη και μέρος από το πρώτο σχεδίασμα του Διονυσίου Σολωμού για τους «Ελεύθερους πολιορκημένους», με τους οποίους ασχολήθηκε ιδιαίτερα ο Γιάννης Μαρκόπουλος και δύο χρόνια αργότερα (1977) κυκλοφόρησε ένας διπλός δίσκος με την εργασία του αυτή.
Τέτοιου είδους δουλειές εξ αρχής δεν προορίζονται για μεγάλες πωλήσεις κι έτσι τα περισσότερα από τα τραγούδια των «Παραστάσεων» παρέμειναν άγνωστα, ασχέτως αν τα περισσότερα είναι πολύ καλά. Άλλωστε, ήταν η εποχή της κυριαρχίας του Μίκη Θεοδωράκη αλλά και της στροφής των Ελλήνων προς διαφορετικά είδη τραγουδιών από τα «επαναστατικά» κι «εμβατηριακά» που ακούγονταν κατά κόρον μετά την πτώση της δικτατορίας. Πάντως, ο «Θούριος» και «Οι νεκροί της πλατείας» με τη μοναδική φωνή του αξέχαστου Νίκου Ξυλούρη ακούστηκαν αρκετά. Ξεχωριστή στιγμή το όμορφο ντουέτο Μητσιά - Τσανακλίδου στο «Στρείδι και το μαργαριτάρι».
Το εσωτερικό του άλμπουμ είναι ένα άκρως κομψό και κατατοπιστικότατο τετρασέλιδο χαρτονένιο ένθετο, στο οποίο περιλαμβάνονται οι στίχοι των τραγουδιών, πληροφορίες για τα θεατρικά έργα στα οποία ακούστηκαν, φωτογραφίες από πρόβες του Κάρολου Κουν στα έργα του Ντάριο Φο και ιδιόχειρο σημείωμα του Χρήστου Λεοντή.
Η παραγωγή ήταν του Γιώργου Μακράκη και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Τάκη Φιλιππίδη. Το εξώφυλλο είναι του Σάββα Χαρατσίδη.
Τα τραγούδια του δίσκου
1) Μια φορά κι ένα καιρό (Μ. Ευθυμιάδη) Μ. Μητσιάς
2) Χάθηκε η επανάστασή μας (Μ. Ευθυμιάδη) Μ. Μητσιάς
3) Αν ήξερα ανάγνωση, γραφή (Μ. Ευθυμιάδη) Μ. Μητσιάς
4) Το στρείδι και το μαργαριτάρι (Ντ. Φο-μετάφραση Κ. Σκαλιώρα) Τ. Τσανακλίδου-Μ. Μητσιάς
5) Τέτοιος τρανός θαλασσοπόρος (Ντ. Φο-μετ. Κ. Σκαλιώρα) Τ. Τσανακλίδου-Γ. Μεραντζάς
6) Δόξα! Δόξα! (Ντ. Φο-μετ. Κ. Σκαλιώρα) Τ. Τσανακλίδου-Γ. Μεραντζάς
7) Οι νεκροί της πλατείας (Π. Νερούντα-μετ. Δ. Στρατηγοπούλου) Ν. Ξυλούρης
8) Μοραζάν (Π. Νερούντα-μετ. Δ. Στρατηγοπούλου) Τ. Τσανακλίδου
9) Οι ελευθερωτές (Π. Νερούντα-μετ. Δ. Στρατηγοπούλου) Γ. Μεραντζάς
10) Ελεύθεροι πολιορκημένοι (Δ. Σολωμού) Τ. Τσανακλίδου
11) Ο ήλιος εβασίλεψε (Ι. Μακρυγιάννη) Ν. Ξυλούρης
12) Με πιάσανε Σαρακηνοί (Μ. Ελευθερίου) Μ. Μητσιάς
13) Θούριος του Ρήγα (Ρ. Φεραίου) Ν. Ξυλούρης
Το πρώτο τραγούδι του άλμπουμ είναι το ''Μια φορά κι ένα καιρό''...
Μια φορά κι έναν καιρό
Μια φορά κι έναν καιρό στον τόπο τούτο το μικρό
Ζούσαν κάτι φουκαράδες, οι ραγιάδες
Κοτσαμπάσηδες, πασάδες και σεβάσμιοι δεσποτάδες
κυβερνούσανε τη χώρα, καλή ώρα
Τη δεκάτη ο τσιφλικάς, δώσ’ του κόψιμο ο πασάς
κι υπαγόρευε το ράσο, σφάξε με αγάμ’ ν’ αγιάσω
Κοτσαμπάσηδες πασάδες και σεβάσμιοι δεσποτάδες
Κυβερνούσανε τη χώρα, καλή ώρα
Έτσι τρεις από κοινού πίναν το αίμα του λαού
Αφού τότε τσιφλικάδες ήσανε οι μπουρζουάδες
Κοτσαμπάσηδες πασάδες και σεβάσμιοι δεσποτάδες
Κυβερνούσανε τη χώρα, καλή ώρα
