Γράφει ο Χρήστος Γαρουνιάτης

Ήταν η έκτη επέτειος της ίδρυσης του ΕΑΜ, καθώς είχαν συμπληρωθεί έξι χρόνια από τη μέρα που μέσα στις συνθήκες κατοχής της χώρας από τον φασιστικό άξονα, το 1941, ιδρύθηκε το ένδοξο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, με πρωτοβουλία και συμμετοχή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ) και των τότε κομμάτων Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΚΕ), Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (ΕΛΔ) και Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας (ΑΚΕ). Το ημερολόγιο έδειχνε 27 Σεπτέμβρη 1947. Ήταν σαν σήμερα, πριν από 82 χρόνια. 

Τότε, οι εκατοντάδες μελλοθάνατοι, ισοβίτες και βαρυποινίτες πολιτικοί κρατούμενοι στις φυλακές της Κέρκυρας, πρώην αγωνιστές της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης αλλά διωκόμενοι πια απηνώς για τις ιδέες και τη δράση τους, αποφάσισαν ότι αυτή η μέρα δεν μπορούσε να περάσει σαν τις άλλες! 

Τρεις μήνες νωρίτερα, τον Μάη, «προς γνώσιν και συμμόρφωσιν» είχε γίνει στη μαρτυρική νησίδα Λαζαρέτο η πρώτη εκτέλεση ενός 20χρονου από αυτούς, που ανήκε στην ΕΑΜική Νεολαία ΕΠΟΝ. Μα δεν το έβαζαν κάτω. 

Μια επιτροπή των πολιτικών αγωνιστών από  τις διάφορες ακτίνες - κτίρια της φυλακής έλαβε την απόφαση εορτασμού της επετείου με διάφορους τρόπους. Τις μεσημεριανές ώρες της 27ης Σεπτεμβρίου 1947, διέσωσε σε βιβλίο του ο πολιτικός κρατούμενος Λάμπρος Κασσελούρης, «η κάθε αχτίνα πραγματοποίησε μέσα στο στενό διάδρομο των κελιών ένα πλούσιο πρόγραμμα». 

Μικρά και εύθυμα σκετς εναλλάσσονταν με γουστόζικες ιστοριούλες, απαγγελίες και ανέκδοτα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα εναντίον των Γερμανών και Ιταλών κατακτητών. Είχαν και μια χειρόγραφη εφημεριδούλα που κυκλοφορούσαν παράνομα μέσα στη φυλακή, το «Φλάμπουρο». Από φύλλα της διάβασαν μικρά χρονικά από μάχες με τους καταχτητές. Μα αυτά όλα δεν ήταν αρκετά για μια τέτοια επέτειο. Είχαν αποφασίσει να γίνει και μια ενδεικτική ανοικτή εκδήλωση υπέρ του ΕΑΜ στο προαύλιο της φυλακής.

Κάτι τέτοιο σ' εκείνες τις συνθήκες, καθώς «έδιναν κι έπαιρναν» τα έκτακτα στρατοδικεία και οι εκτελέσεις άλλοτε μαχητών του ΕΑΜ που πια αγωνίζονταν ως στρατιώτες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας εναντίον του αντιδραστικού μεταπολεμικού καθεστώτος στερέωσης της εγχώριας αστικής τάξης και της  βρετανικής επικυριαρχίας, ήταν πολύ παρακινδυνευμένο και μπορεί να είχε οδυνηρά αποτελέσματα, παρόλο που ήταν μια απλή ένδειξη τιμής, μνήμης και αποφασιστικότητας. «Αλλά μήπως η κάθε ενέργεια του ΕΑΜ, από τη σύστασή του, δεν συνεπαγόταν κινδύνους για τους μαχητές του;», σκέφτηκαν. Οπότε, για μια τέτοια τιμητική εκδήλωση δεν θα διστάσουν, όποια συνέπεια κι αν τους περιμένει. 

«Το ΕΑΜ στις καρδιές του λαού»

Όρισαν ως μήνυμα έναρξης της εκδήλωσης την πρώτη καμπανιά της φυλακής για τη βραδινή κατάκλιση, πριν προχωρήσει το σούρουπο. Όλοι οι κρατούμενοι βρίσκονταν «επί ποδός» στα επιμέρους προαύλια, αναμένοντας το πρώτο χτύπημα της μικρής καμπάνας της διοίκησης της φυλακής για την ετοιμασία επιστροφής των κρατουμένων στα κελιά τους. Αστραπιαία, με το που χτύπησε,  συγκεντρώθηκαν σε σημείο όπου υπήρχε πεζούλι. 

Ανεβασμένος σ' αυτό, ένας τους άρχισε:  «Συναγωνιστές του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, κλεισμένοι σήμερα στις φυλακές μετά την Εθνική Απελευθέρωση, που γι' αυτή δώσαμε τα πάντα και κάτω τώρα από βαριά παρανομία, τιμούμε σήμερα την 6η επέτειο του ΕΑΜ. Το ΕΑΜ ήταν η φωνή, η ελπίδα και η δράση της πατρίδας ενάντια στη σκλαβιά της. Γι' αυτό κι αν οι αγωνιστές του που βρίσκονται σήμερα στα σίδερα, πέσουν αύριο από τα βόλια των χτεσινών "συμμάχων" και σήμερα καταχτητών, το ΕΑΜ θα επιζήσει. Θα επιζήσει γιατί ρίζωσε βαθιά στις καρδιές του αδάμαστου λαού μας. Ζήτω το ΕΑΜ».

Αντήχησε και δόνησε «Ζήτω το ΕΑΜ» όλη τη φυλακή. Αυτό ήταν όλη κι όλη η δημόσια, ανοικτή και συγκινητική όσο και αποφασιστική εκδήλωση τιμής και μνήμης στο προαύλιο της φυλακής. Το χρέος και η δήλωση ανυποχώρητης στάσης. Όσο και αν τους ζητούσαν να αποκηρύξουν το ΕΑΜ και το ΚΚΕ με αντάλλαγμα τη ζωή τους, δεν θα το έκαναν.  

Μονομιάς οι φύλακες των διαφόρων ακτινών έτρεξαν αμέσως στο αρχιφυλακείο. Τη φυλακή δόνησαν σφυρίχτρες συναγερμού και η δεύτερη καμπανιά για κατάκλιση, δαιμονισμένα, χωρίς σταματημό. Μπουλούκια - μπουλούκια οι φύλακες ορμούν και με άγριες κραυγές κλείνουν τους πολιτικούς κρατούμενους στα κελιά. 

Το άλλο πρωί, 28 Σεπτέμβρη 1947, η διεύθυνση της φυλακής πέρασε στην επίθεση. «Αποφασίζει ν' αφαιρέσει μία από τις μεγαλύτερες καταχτήσεις μας, το άνοιγμα των κελιών το μεσημέρι. Γνωρίζει όμως ότι η απόπειρά της θα συναντήσει μεγάλη αντίσταση. Γι' αυτό άρχισε απ' το πρωί να απειλεί θεούς και δαίμονες, με διάφορους τρόπους. Όλοι οι φύλακες γυρίζουν έξω απ' τις αχτίνες και εκτοξεύουν φοβέρες για την εκδήλωση υπέρ του ΕΑΜ». 

Ένας φύλακας με το επίθετο Αρμένης ωρύεται: «Ορέ τι το κάνατε; ΕΑΜοκρατία εδώ μέσα και μου τσιρίζατε όλοι μαζί χτες "ζήτω το ΕΑΜ"; Ορέ, μήπως ξεχνάτε τα στρατοδικεία που σας περιμένουν; Μα τον Άγιο Σπυρίδωνα βλέπω να μη στέκουνται καλά τα κεφάλια σας στους ώμους τους. Αλλά τι σας χρωστάμε κι εμείς, ορέ, να μας ξεσηκώνετε και να μας δαιμονίζετε; Κρένετε, ορέ, γιατί δεν κρένετε;». 

Οι κρατούμενοι σιωπούσαν, ήξεραν ότι η διοίκηση της φυλακής θα τους προκαλούσε για να δικαιολογήσει ακόμη πιο καταπιεστικά μέτρα.   

Σαν χτύπησε πάλι το μεσημέρι καμπανιά για κατάκλιση, στην ακτίνα Ι' γίνεται ο εξής διάλογος ανάμεσα σε φύλακα και κρατούμενο - εκπρόσωπο των μελλοθάνατων:  

– Περάστε ο καθένας στο κελί του. Από σήμερα θα κλείνουν τα κελιά το μεσημέρι. 

– Εμείς κύριε φύλακα, δε δεχόμαστε να μας κλείσετε στα κελιά. Θέλουμε τον κύριο αρχιφύλακα, να του μιλήσουμε.  

– Ώστε αρνείστε να περάσετε στα κελιά σας; Κάνετε στάση;

– Δεν σας μιλήσαμε για άρνηση και για στάση. Σας είπαμε θέλουμε να πάτε να πείτε του κ. αρχιφύλακα να έρθει να του μιλήσουμε.

Η πρώτη επίθεση

Ήταν έτοιμοι στο διοικητήριο, εφοδιασμένοι με γκλομπ, σαράντα φύλακες. Με εντολή του γνωστού και μισητού στην πόλη της Κέρκυρας διευθυντή της φυλακής Τουρνά, όρμησαν στις ακτίνες σε έξαλλη κατάσταση, για να κλείσουν τους κρατούμενους με τη βία στα κελιά. Επικεφαλής τους ένας αρχιφύλακας Τζόρας. 

Στην ακτίνα Β' «μπούκαραν» πρώτα. Αγριοφωνάρες, βρισιές, σπρωξιές και χτυπήματα με τα γκλομπ. Κατάφεραν τον σκοπό τους. Παρακάμπτοντας την ακτίνα Ε', που τη θεωρούσαν επίκεντρο της αντίστασης των κρατουμένων στη βία, πέρασαν στην ακτίνα Ι'.  

«Όλοι οι κρατούμενοι της Ι' μαζευόμαστε στο διάδρομο εισόδου στα κελιά. Οι φύλακες, σαν αφηνιασμένοι ταύροι μπαίνουν στο υπόστεγο των κιγκλίδων». 

Ο αρχιφύλακας, που ξεχωρίζει ένα κεφάλι ψηλότερα απ' όλους τους, φωνάζει οργισμένα:

– Περάστε αμέσως όλοι στα κελιά σας.

– Κύριε αρχιφύλακα, θέλουμε να σας μιλήσουμε, του λέει ο εκπρόσωπος. 

– Δε δέχουμαι καμιά συζήτηση. Περάστε αμέσως μέσα. 

– Μα, ακούστε μας κ. αρχιφύλακα, επιμένει ο Καραμιχάλης, ο καπετάν Βύρωνας όπως τον έλεγαν στον ΕΛΑΣ, τον αντιστασιακό στρατό του ΕΑΜ . 

– Είπα δεν δέχουμαι και δεν επιτρέπω καμιά συζήτηση. Περάστε τώρα στα κελιά σας. Φύλακες οδηγήστε τους βίαια στα κελιά τους.

Ορμούν πάλι. «Σπρώχνουν με όλη τη δύναμή τους, βρίζουν, κλωτσούν, χτυπούν με τα γκλομπ μανιασμένα». Οι κρατούμενοι αντιστέκονται, αμύνονται αποφασιστικά στον στενό διάδρομο μπρος στα κελιά τους. «Οι πρώτοι στην άμυνα βάζουν τα χέρια να προστατέψουν τα κεφάλια τους απ' τις γκλομπιές. Οι πίσω δένονται χέρι-χέρι, στηρίζουν τα πόδια τους δυνατά στο δάπεδο και σπρώχνουν με την πλάτη τους προς τα μπρος». 

Τα χτυπήματα δυναμώνουν πάνω στα κορμιά των αγωνιστών. Υψώνονται φωνές άγριας αποδοκιμασίας: 

– Κάτω τα χέρια αιμοβόροι βασανιστές, κάτω τα χέρια κανίβαλοι.

Ο Τζόρας φέρεται να ενισχύει τη μανία των υφισταμένων του, κραυγάζοντας:

– Τι μου το κάματε εδώ μέσα, ΕΑΜοκρατία, και μου φωνάζετε στο προαύλιο «Ζήτω το ΕΑΜ»; 

Φωνές και από την πλευρά των αμυνομένων:

– Κύριε Τζόρα είστε υπεύθυνος γι' αυτό το μακελειό σε βάρος μας. Αίσχος τραμπούκοι, αίσχος άνανδροι!

Ένας Κερκυραίος αγωνιστής, νεοφερμένος, «βγαίνει μπροστά», στην πρώτη γραμμή της άμυνάς τους. Όρμησαν πάνω του χτυπώντας τον με τα γκλομπ στο κεφάλι. Χάνει την ψυχραιμία του κι ορμά να αρπάξει από τα μαλλιά έναν τους. 

«Αυτό ήταν επικίνδυνο στην αντίστασή μας, γι' αυτό οι ψύχραιμοι και έμπειροι σ' αυτά αγρυπνούν. Πισωτραβούν με δύναμη το συναγωνιστή. Τον σηκώνουν στα χέρια, τον οριζοντιοποιούν πάνω απ' τα κεφάλια τους και τον κάνουν "πάσα" χέρι-χέρι ώσπου βρέθηκε πίσω στους τελευταίους  της άμυνας, στημένος ορθός». Η πεισματική μάχη συνεχίζεται. 

Ο αρχιφύλακας δεν θέλει να υποχωρήσει, ενώ το σχέδιό του αποτυγχάνει. Τρεις αγωνιστές προωθούνται μπροστά, του φωνάζουν:

– Κύριε Τζόρα, στη χθεσινή επέτειο τιμήσαμε τους αγώνες και τους νεκρούς του ΕΑΜ για τη λευτεριά της πατρίδας, πού βρίσκετε την πρόκληση ενάντιά σας; 

– Δεν ξέρω τι έκανε το ΕΑΜ κι ούτε θέλω ν' ακούω γι' αυτό. Κείνο που ξέρω είναι ότι είσαστε κρατούμενοι δικασμένοι και τίποτ' άλλο. 

– Τότε γιατί ζητάτε την αποκήρυξή του με αντάλλαγμα την αποφυλάκισή μας; 

– Καθοδήγηση θα μου κάνετε; Δεν δέχουμαι καθοδήγηση. 

Η συζήτηση συνεχίζεται. Ο Τζόρας κάνει την πρώτη υποχώρηση, δηλώνει ότι τα κελιά «θα κλείσουν τα μεσημέρια για μερικές μέρες». Του απαντούν ότι αυτό είναι «μέτρο εκδικητικό», το απορρίπτουν και μπας και εκτονώσουν το μένος της διεύθυνσης του αντιπροτείνουν: «Δεχόμαστε να μας κλείσουν μόνο για σήμερα». Ο διευθυντής Ν. Τουρνάς δεν είχε πει ακόμα την τελευταία λέξη. Άλλα επιθυμούσε. 

Με λύσσα 

Ο Τζόρας και η κουστωδία του τράβηξαν για την ακτίνα Ε', στους κρατούμενους της οποίας αρκετοί φύλακες έτρεφαν ιδιαίτερο μίσος, λόγω προηγούμενων αρνήσεων εφαρμογής πολύ περιοριστικών μέτρων. Με το που αρνήθηκαν κι εκείνοι τον εγκλεισμό, «άρχισαν να τους χτυπούν με λύσσα». Σαράντα φύλακες εναντίον ογδόντα πολιτικών κρατούμενων. 

«Ανατριχιαστικός γδούπος χτυπημάτων από γκλομπ στα κεφάλια και στους ώμους, άγριες φωνές, χυδαίες βρισιές, αρβυλένιες κλωτσιές, μπουνιές, σπρωξιές, κυνηγητά (...) Τρομερό πογκρόμ (...) Σπαραχτικές κραυγές πόνου των βασανιζομένων σ' ένα θολό αντιβούισμα γύρω και πάνω απ' την πηγάδα του μπουντρουμιού. Το αίμα κυλάει απ' τα κορμιά των χτυπημένων. Οι βασανιστές χτυπάνε αδιάκριτα με μάτια θολωμένα». 

Μέσα στο ανακάτωμα ένα χτύπημα από τον  φύλακα Λευτεριώτη με γκλομπ βρίσκει στο κεφάλι τον φύλακα Ριγανά κι αμέσως στήνεται μια προβοκάτσια, χωρίς αιδώ:

– Κυρ-αρχιφύλακααα, μας χτυπάνε οι κρατούμενοι με πέτρες! Ορίστε, το σπασμένο κεφάλι του κυρίου Ριγανά... 

Δεν υπήρχε ούτε χαλίκι ενός εκατοστού πουθενά, αλλά αυτό δεν είχε σημασία. 

– Α, τα σκυλιά, οι εγκληματίες, βαράτε - βαράτε βρε...

«Επακολούθησε πιο φοβερό ξυλοκόπημα. Μετά από ώρα οι περισσότεροι από τους κρατούμενους τσακισμένοι και αιμόφυρτοι, ζαλισμένοι και λιπόθυμοι βρίσκονται πεσμένοι μέσα στα κελιά τους κλειδωμένοι. Στον τόπο του βασανισμού μείναν τα πορφυρά στίγματα και τα ξεφτίδια, ως τεκμήρια εκδίκησης για τη γιορτή του ΕΑΜ». 

Κατηγορούμενοι για κακουργήματα

Η τιμωρία «έπρεπε» να είναι ακόμα χειρότερη. Η διεύθυνση της φυλακής υπέβαλε μήνυση εναντίον έξι κρατουμένων! 

Κρατούμενοι, από την πλευρά τους, δεν δίστασαν να μηνύσουν τους Ν. Τουρνά και Γ. Τζόρα, διευθυντή και αρχιφύλακα αντιστοίχως, καθώς και «αρχιμπράβους» φύλακες. Ωστόσο, αυτή η μήνυση των κρατουμένων δεν έφτασε ποτέ σε δικαστήριο. Αντιθέτως, η άλλη της διεύθυνσης της φυλακής όχι μόνον εξετάστηκε, αλλά οδήγησε σε παραπομπή έξι κρατουμένων στο Κακουργιοδικείο Κέρκυρας, με απίστευτες κατηγορίες. 

Μηνυτές ήταν ο διευθυντής Νικόλαος Τουρνάς και ο «παθών» Αριστοτέλης Ριγανάς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της δικογραφίας, που διέσωσε ο Λάμπρος Κασσελούρης από συναγωνιστή του κατηγορούμενο στη δίκη που ακολούθησε, μάρτυρες κατηγορίας ήταν ο αρχιφύλακας  Γεώργιος Ιω. Τζόρας, ο υπαρχιφύλακας  Ευστάθιος Ιω. Ρέλλιας και οι φύλακες Γεώργιος Χριστ. Κώτσης, Σπυρίδων Ιω. Δαφνής,  Δημήτριος Μιχ. Λευτεριώτης, Ιωάννης Γ. Ραρής και Κωνσταντίνος Δημ. Απέργης. Κατηγορούμενοι ήταν οι αγωνιστές του ΕΑΜ Γεώργιος Ν. Πανουργιάς από την Εύβοια, Γεώργιος Βασ. Τσαμουσαντώνης από την Αίγινα, Κωνσταντίνος Ιω. Κάσσης από την Άρτα όπως και ο Κασσελούρης, Ηρακλής Γ. Κουρμούζης από τη Θεσσαλονίκη, Γεώργιος Δ. Θεοδώρου από την Εύβοια, καθώς και ο εκτελεσμένος αργότερα στο Λαζαρέτο Γεώργιος Δ. Διαβάτης από τη Φωκίδα. 

Το κατηγορητήριο δεν ήταν απλώς «στάση των κρατουμένων» στη φυλακή του νησιού, αλλά και «απόπειρα φόνου» και «παράνομη κατοχή φονικού οργάνου και χρήση αυτού»!

Η δίκη έγινε οκτώ περίπου μήνες μετά τον εορτασμό της έκτης επετείου ίδρυσης του ΕΑΜ, τις 8 Ιούνη του 1948. Μάρτυρες υπεράσπισης των «κακούργων» δεν έγινε δυνατόν να παραστούν, τα ονόματά τους «θάφτηκαν» μαζί με τη μήνυση που είχαν υποβάλει οι κατηγορούμενοι. Υπήρξε όμως συνήγορος υπεράσπισης. 

Ήταν, διέσωσε ο Αρτινός μελλοθάνατος Κασσελούρης, «ο τολμηρός δημοκράτης της Κέρκυρας κ. Παγκράτης», νομικός του νησιού το όνομα του οποίου, αξίζει να σημειωθεί, η χούντα των συνταγματαρχών γύρω στο 1970 είχε εμπλέξει σε «πολιτιστικό» οργανισμό της στην Κέρκυρα, ενώ ήταν ενάντιός της. «Έκανε θερμή υπεράσπιση ο άφοβος δικηγόρος Παγκράτης, που στο τέλος της δίκης οι κρατούμενοι τον συγχάρηκαν ιδιαίτερα», έγραψε ο Κασσελούρης σε βιβλίο του με τίτλο «Της Λευτεριάς οι Αθάνατοι», για αγωνιστές του ΕΑΜ και του ΚΚΕ στις φυλακές της Κέρκυρας και σε άλλες φυλακές της χώρας, εκείνα τα χρόνια. 

Διέσωσε και στοιχεία της δίκης: 

Από τους μάρτυρες κατηγορίας ένας φύλακας (Σ. Δ.) είχε ξεπεράσει και τον υπαρχιφύλακά του και τον αρχιφύλακά του: 

– Εγώ, κύριε πρόεδρε και κύριοι ένορκοι, γλίτωσα από βέβαιη δολοφονία, με κίνδυνο της ζωής μου, το συνάδελφό μου κύριο Αριστοτέλη Ριγανά με μια αστραπιαία κίνηση. Ορίστε και το φονικό όργανο με το οποίο ο κατηγορούμενος  Γεώργιος Πανουργιάς προσπάθησε να τον δολοφονήσει. 

Είχε βγάλει από ένα χαρτί μια πέτρα και την έδειχνε στους δικαστές και τους ενόρκους: 

– Βλέπετε, εδώ, κύριε πρόεδρε, το σκούρο χρώμα της; Είναι τα αίματα από το σπασμένο κεφάλι του συναδέλφου μου... 

Η απολογία τους

Τι είπαν στις απολογίες τους οι κατηγορούμενοι; Συγκρατήθηκαν ετούτα τα λόγια τους: 

«Εμείς κύριοι ένορκοι και κύριοι δικαστές, είμαστε πολιτικοί κρατούμενοι. Είμαστε αγωνιστές του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου. Αυτό το εθνοσωτήριο ΕΑΜ του 1941-1944 θελήσαμε να τιμήσουμε με ένα ΖΗΤΩ ανήμερα την 6η επέτειό του. Αυτό είναι όλο και τίποτε άλλο. Γι' αυτό δεχτήκαμε την πρωτοφανή σε αγριότητα επίθεση της διεύθυνσης της φυλακής. Το χτύπημα του φύλακα Ριγανά τού το κατάφεραν οι ίδιοι οι συνάδελφοί του. Τούτο εξηγείται απ' το φοβερό ανακάτωμα του τρομερού ξυλοδαρμού μας. Εξάλλου εμείς που οδηγούμαστε στα εκτελεστικά αποσπάσματα με τέτοια αξιοπρεπή συμπεριφορά την ώρα αυτή του θανάτου – ρωτήστε τους κατηγόρους μας γι' αυτό – και μάλιστα όταν αποχωρίζεται απ' τη ζωή αδερφός τον αδερφό, πώς είναι δυνατόν εμείς να επιδιώξουμε ένα τέτοιο πράγμα και μάλιστα σ' ένα φύλακα; Η εσκεμμένη αυτή κατηγορία αποσκοπεί στο να λυγίσει το φρόνημά μας και τίποτ' άλλο».

Κατάπτυστη η απόφαση, που δεν σώζεται πια, τουλάχιστον σύμφωνα με την έρευνα που επιχειρήσαμε, στα δικαστικά αρχεία του νησιού. Το δικαστήριο κήρυξε ένοχους τους βασικούς κατηγορούμενους. Η απόφασή του έφερε αριθμό 106/8-6-1948. Επέβαλε τις εξής ποινές: Στον Γεώργιο Θεοδώρου έναν χρόνο φυλάκιση, στους Ηρακλή Κουρμούζη και Γεώργιο  Τσαμουσαντώνη από 15 χρόνια φυλάκιση και στον Γεώργιο Πανουργιά φυλάκιση 5 χρόνια για στάση, 5 χρόνια για κατοχή πέτρας ως όπλου, 10 χρόνια γι' αυτή την υποτιθέμενη οπλοχρησία, 20 χρόνια για απόπειρα φόνου και τελικά με συγχώνευση ποινών, αν όχι και με προσθήκη άλλων, 50 χρόνια φυλακή και ισόβια! 

Όλα αυτά για το «Ζήτω το ΕΑΜ»!

Εκείνα τα χρόνια, στην άτυπη μεταπολεμικά Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ήταν διοικητές, με θέση υφυπουργού στις κυβερνήσεις, «κεντρώοι» και «κεντροαριστεροί» και «προοδευτικοί» πολιτικοί, όπως θα «πλασάρονταν» σήμερα, εκ των οποίων ο πρώτος αμέσως μετά την απελευθέρωση του νησιού Λέων Μακκάς βήμα το βήμα κατέληξε βουλευτής του Εθνικού Συναγερμού του στρατηγού Παπάγου, ο δεύτερος Άγγελος Τσουκαλάς έγινε τελικά υπουργός της χούντας των συνταγματαρχών και ο διάδοχος εκείνων σε περίοδο που οι φυλακές της Κέρκυρας ήταν κολαστήριο διαπρεπής νομικός κατά τα άλλα Ιωάννης Γεωργάκης κρίθηκε τελικά τόσο χρήσιμος στη διαχείριση ποικίλων υποθέσεων της αστικής τάξης, ώστε βρέθηκε στα υψηλότερα αξιώματα και του ΕΟΤ και επιχειρήσεων και ιδρυμάτων του μεγαλοεφοπλιστή - και ξενοδόχου στην Κέρκυρα - Αριστοτέλη Ωνάση, καθώς από καιρό ήταν μυστικοσύμβουλός του.  

* Το εικαστικό έργο στην κορυφή και εντός του θέματος είναι δημιουργία του Κερκυραίου ζωγράφου Γιώργου Μικάλεφ, ειδικά για αυτό το θέμα. 

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΑΡΟΥΝΙΑΤΗΣ