Του Αλέκου Αναγνωστάκη - kommon.gr
«Το να ελπίζει κανείς σε κακές εποχές δεν είναι ανόητα ρομαντικό.»
Χάουαρντ Ζιν, Αμερικανός ιστορικός, θεατρικός συγγραφέας
Από την Ελλάδα ως τη Γαλλία, τη Γερμανία ως την Ολλανδία, την Αυστρία ως την Ιταλία, σε όλες τις χώρες της ΕΕ τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών δημιουργούν ισχυρές αναταράξεις καθώς διαμορφώνονται ήδη νέα πολιτικά πεδία.
Στη χώρα μας χρειάζεται να συνειδητοποιηθεί το ασυνήθιστο μέγεθος της αποχής και οι επιπτώσεις του.
Το ασυνήθιστο μέγεθος και όχι η αποχή αφού αυτή αποτελεί γενικευμένο στοιχείο σε μια ΕΕ που γερνά και δεν εμπνέει πλέον.
Η αποχή στη χώρα μας είναι τόσο μεγάλη ώστε πριν πέντε μόλις χρόνια, στις εκλογές του 2019, μόνη της η Νέα Δημοκρατία πήρε τότε 2.251.618 ψήφους, όσους στις τωρινές εκλογές πήραν αθροιστικά η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ μαζί!
Δηλαδή η ΝΔ χάνει το 50% (!) των ψηφοφόρων της του 2019 (από 2.251.618 παίρνει 1.125.568) , ο ΣΥΡΙΖΑ από 1.781.057 τότε παίρνει τώρα μόλις 593.104 ψήφους, (δηλαδή μόλις το 30% της τότε δύναμης του) και μόνο το ΠΑΣΟΚ που ανατάσσεται κάπως από την προϋπάρχουσα συντριβή του έχει μια μικρή άνοδο.
Η φθορά της ΝΔ είναι τόσο μεγάλη ώστε απαιτεί αλλαγή ποιότητας πολιτικής και όχι ενίσχυση των ρυθμών υλοποίησης της τρέχουσας νεοφιλελεύθερης πολιτικής του Μητσοτάκη. Γι αυτό και η δήλωση του πως «πήρα το μήνυμα και γι αυτό θα τρέξω γρηγορότερα» ηχεί σαν φτηνή σοφιστεία αν δεν ήταν μνημείο αντιδημοκρατικότητας (ό,τι και να λέτε, ό,τι και να κάνετε εγώ το βιολί μου).
Αλλά και η συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ (65% κάτω σε σχέση με το 2019) απαιτεί άλλης ποιότητα συλλογικότητα, άλλης ποιότητας συλλογικό πολιτικό πρόγραμμα, στην ουσία συνάγεται η ανάγκη αντιστροφής πορείας.
Αντ’ αυτού ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει το βράδυ των εκλογών: «Δεν έχω τύψεις για τίποτα(!), ο ελληνικός λαός μου έχει δώσει χρόνο να χτίσω κυβερνητική πρόταση, συνειδητοποιώ τη σημασία της ευθύνης και αυτό θα κάνω όπως είχαμε πει και προεκλογικά, εξελισσόμαστε για να εμπνεύσουμε τον κόσμο. Το κίνημα παρά τις αντίξοες συνθήκες άντεξε και έχει μόνο να πάει από εδώ και πέρα….»
Δηλαδή άλλα λόγια να αγαπιόμαστε. Ή απλούστερα εμμονή στο αρχικό πολιτικό σχέδιο που οδήγησε σε αυτή τη συντριβή το οποίο κανείς δεν ξέρει με σαφήνεια και κυρίως με ειλικρίνεια, κανείς δεν γνωρίζει τις κεντρικές στοχεύσεις και την ποιότητα του αλλά και τους εκπονούντες το πρόγραμμα αυτό. Το μόνο σαφές είναι η εξύμνηση του ΝΑΤΟ, η πίστη στην καταρρέουσα, αντιδραστική ΕΕ, τα ήξεις αφήξεις μιας αλαλούμ και επικίνδυνης για το Λαό πολιτικής φλυαρίας. Η ίδια η ισχύς της ελληνικής ακροδεξιάς παράγει αποτελέσματα ειδικά στην περίπτωση Κασελάκη ο οποίος διεκδικεί συντηρητικά ακροατήρια με ανάλογη προγραμματική μετατόπιση («πατριωτική Αριστερά», υπερψήφιση αμυντικών δαπανών του προϋπολογισμού, στάση στη συζήτηση περί ψήφου ομογενών, ΝΑΤΟ κ.α.
Αυτή η προσπάθεια να διεκδικηθούν συντηρητικά ακροατήρια συγχρονίζεται με τάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο (αριστερός εθνικισμός, κίνηση Βάγκενκνεχτ στη Γερμανία.
Τέλος, σε σχέση με τη αποχή, η πραγματικότητα καταρρίπτει την πεποίθηση ότι η Ακροδεξιά θα ενισχυθεί όπου υπάρχει υψηλή αποχή: Ρουμανία, Αυστρία, Ουγγαρία, Γερμανία και Ολλανδία είναι χώρες με ενδιαφέρον και σχετικά υψηλή συμμετοχή για τις Ευρωεκλογές (από 60% και πάνω, αλλά ταυτόχρονα παρουσιάζεται ενισχυμένη Ακροδεξιά (βλ. Euronews 6.12.2023).
Δεν είναι δηλαδή η αποχή αυτή καθ’ αυτή που «ταΐζει» τελικά την ακροδεξιά αλλά η ενεργός ή όχι υποστήριξη της από τμήματα του κεφαλαίου και αυτή καθ’ αυτή η προγραμματική κατάσταση και πολιτική παρουσία της υπάρχουσα μαχόμενης Αριστεράς όλων των αποχρώσεων.
Εξάλλου εντός του πολύμορφου ρεύματος αυτής της αποχής υπάρχει ένα τμήμα της, θα λέγαμε αυτό της αυξημένης πολιτικής απαιτητικότητας, που δεν είναι απογοητευμένο αλλά πολιτικά έχει ισχυρές πολιτικές απαιτήσεις που δεν καλύπτονται από τους υπάρχοντες σχηματισμούς.
Ανάλογη εκτίμηση εξέφρασε και ο γραμματέας του ΚΚΕ στη δήλωση του το βράδυ των εκλογών. «Πιστεύουμε, δήλωσε, ότι η μεγάλη αποχή περικλείει μεγάλο ποσοστό διαμαρτυρίας στη ΝΔ και απαξίωσης στο πολιτικό σύστημα και την ΕΕ και τους θεσμούς της. Η προεκλογική αντιπαράθεση μακριά από τα προβλήματα και τις αιτίες του, ενίσχυσε αυτήν την τάση»
Στην ίδια δήλωση τόνισε πως:: Το ΚΚΕ καταγράφει σημαντική άνοδο – Τρίτη δύναμη στην Αττική».
Μεγάλη άνοδο;
Το ΚΚΕ σε σχέση με το 2019 παρουσιάζει μια άνοδο 60.000 περίπου ψήφων ενώ σε σχέση με το Ιούνιο του 2023 χάνει 32.000 ψήφους περίπου.
Τέτοιες μικρομεταβολές, όταν μάλιστα η επίκληση τους γίνεται σε τέτοιες κοσμογονικές συνθήκες πολέμων και φτώχειας, χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής πριν εκστομιστούν.
Αντίθετα χρήζει ιδιαίτερης προσοχής για την αντιμετώπιση της η άνοδος της Ελληνικής Λύσης και η παρουσία της Λατινοπούλου.
Η Ελληνική Λύση ( Βελόπουλος) αυξάνει κατά 160.000 ψήφους τη δύναμη της σε σχέση με το 2019 και κατά 138.000 σε σχέση με το 2023 – αύξηση και σε ψήφους και σε ποσοστό, στην ουσία είναι ο νικητής των εκλογών – και η Λατινοπούλου κατά 96000 ψήφους σε σχέση με τον Ιούνη του 2023.
Η ενίσχυση αυτή των δυο ακροδεξιών σχηματισμών σε συνδυασμό με τις μετατοπίσεις προς τα δεξιά του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ συνθέτουν την συνολική προς τα δεξιά μετατόπιση του πολιτικού σκηνικού στην Ελλάδα.
Ραγδαίες επιπτώσεις
Στην ισχυρότερη χώρα της ΕΕ, τη Γερμανία, και τα τρία κόμματα (σοσιαλδημοκρατικό, φιλελεύθεροι, πράσινοι) του κυβερνητικού συνασπισμού συνετρίβησαν με επιστροφή των Χριστιανοδημοκρατών σε τροχιά εξουσίας, αλλά και ισχυρή άνοδο της ακροδεξιάς, του AfD.
Η νεοσύστατη «Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW) μόλις 8 μήνες από την ίδρυσή της κερδίζει 6,1%, ενώ η Αριστερά, από την οποία αποχώρησε η κυρία Βάγκενκνεχτ αντιμετωπίζει πλέον υπαρξιακό πρόβλημα, καθώς περιορίζεται στο 2,8%.
Στη Γαλλία δεν είναι μόνο πως το Εθνικό Μέτωπο, αυτή η «εξημερωμένη», συστημική ακροδεξιά με επικεφαλής τον Μπαρντελά και τη Λεπέν, κατέκτησε μια καθαρή νίκη. Είναι παράλληλα η συντριβή του Μακρόν – παρόλο τον προ λίγο μηνών ριζικό ανασχηματισμό – με «σκορ» 15,2% έναντι 31.5% .
Τα αποτελέσματα αυτά θα προκαλέσουν ισχυρούς κλυδωνισμούς τόσο στην πολιτική ισορροπία του γαλλογερμανικού άξονα, όσο και στην πολιτική ατμόσφαιρα συνολικά στην ΕΕ.
Φυσικά είναι ακόμη νωρίς η αναπόφευκτη συντριβή της ΕΕ, ωστόσο αυτή θα συνεχίσει να περιδινείται πιο ορατά και πιο έντονα ανάμεσα στην εξασθενημένη αυθυπαρξία της και στη δορυφοροποίηση της γύρω από τις ΗΠΑ.
Η Ευρώπη εδώ και τρία χρόνια κινείται με άλλους ρυθμούς.
Δεν είναι μόνο η στρατηγικής σημασίας συμμαχία Ρωσίας – Κίνας, δεν είναι μόνο οι συνεχώς διευρυνόμενες BRICS που αλλάζουν τα γεωπολιτικά δεδομένα (τώρα δήλωσε και η Τουρκία πως επιθυμεί την ένταξη της – είναι και οι τάσεις απεξάρτησης από τη «Δύση» και από – αποικιοποίησης των χωρών του Σαχέλ στην Αφρική που οδηγούν σε έλλειψη ειδικών πρώτων υλών. Είναι επιπλέον η θέσπιση οικονομικών διευκολύνσεων ως δέλεαρ μετανάστευσης προς στις ΗΠΑ προς βιομηχανίες. Διεργασίες που αρχίζουν και δημιουργούν εντεινόμενα οικονομικά προβλήματα στη Γερμανία.
Η κατάσταση αυτή και η δυναμική της αποτελούν πεδία λαμπρά για την πολιτική παρέμβαση μιας σύγχρονης Αριστεράς . Αλλά αυτό θα το επαληθεύσει ή όχι η πράξη.
