"Πού κάναμε λάθος;" ρωτούσε χθες ο φίλος μου από τον καιρό του Παρισιού, Νίκος Γραικός. Τον θυμήθηκα όταν το απόγευμα είδα τον πρωτοσέλιδο τίτλο της γερμανικής εβδομαδιαίας εφημερίδας Die Zeit: «Ο κίνδυνος των μεγάλων εγωισμών» με φωτογραφίες του Τζο Μπάιντεν και του Εμανουέλ Μακρόν. Κατά την άποψη της εφημερίδας η ακροδεξιά έχει μια σειρά από επιτυχίες σε όλη τη Δύση όχι μόνο λόγω των κρίσεων –μεταναστευτικό, πόλεμοι, πληθωρισμός, κλίμα–, ούτε για τα ρητορικά χαρίσματα μιας Μαρίν Λεπέν ή ενός Ντόναλντ Τραμπ, αλλά γιατί «Είναι καταστροφικά λάθη που κάνουν οι αντίπαλοί τους (σ.σ. εννοεί τον Μπάιντεν και τον Μακρόν), η ύβρις, η τύφλωση και τα παιχνίδια των δυτικών ηγετών που ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν το κέντρο, […] την κοινωνία των πολιτών». 

Οι δύο άνδρες προσκολλώνται στην εξουσία μ’ ένα «σύμπλεγμα ανωτερότητας… Επιδεικνύουν απουσία κρίσης, ιστορικής φαντασίας και, πολύ απλά, ευθύνης, ενώ έχουν μια αναίδεια που έχει κάτι το σκανδαλώδες» σημειώνει η γερμανική εφημερίδα. Παραλείπει όμως να επισημάνει ότι δεν είναι μόνο ο Μακρόν και ο Μπάιντεν "εγω-μανιακοί", είναι και ο Τραμπ, ο Όρμπαν κ.ά. Ειδικά ο Τραμπ είναι τυπική περίπτωση μεγα-νάρκισσου.

Αλλά το ίδιο συμβαίνει και στην "αριστερά" (εντός εισαγωγικών). Η ανάδειξη Κασσελάκη στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ το καταδεικνύει. 

 Γενικά, η ναρκισσιστική μας κοινωνία εκφράζεται και εκπροσωπείται από πολιτικούς νάρκισσους τους οποίους παράγουν όλοι οι πολιτικοί χώροι, όλοι οι θεσμοί (συνδικάτα, κόμματα, φορείς…). Σύμφωνα με τον Κορνήλιο Καστοριάδη υπήρξε «μια αλλαγή στην καπιταλιστική κοινωνία, η οποία ήταν, την ίδια στιγμή, μια αλλαγή του τύπου ατόμων που παρήγαγε όλο και περισσότερο αυτή η κοινωνία. Αυτή η αλλαγή των ατόμων προήλθε από τη χρεοκοπία των παραδοσιακών οργανώσεων της εργατικής τάξης –συνδικάτα, κόμματα κ.λπ.-, ...προήλθε όμως και από την ικανότητα του καπιταλισμού, αυτή την περίοδο, να προσφέρει ένα αυξανόμενο επίπεδο ζωής, με την είσοδό του στην περίοδο του καταναλωτισμού. Οι άνθρωποι γύριζαν την πλάτη, για να χρησιμοποιήσουμε αυτή την έκφραση, στα κοινά συμφέροντα, στις κοινές δραστηριότητες, στις δημόσιες δραστηριότητες –αρνούμενοι να αναλάβουν την ευθύνη…». 

Και ο Κρίστοφερ Λας, αναφέρει ότι οι τελευταίες δεκαετίες προήγαν την δημιουργία της «κουλτούρας του ναρκισσισμού». Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει να επενδύσει σε τίποτα έξω από τον εαυτό του. Η πολιτική δεν αποτελεί πλέον γι' αυτόν σημείο αναφο­ράς, όπου θα μπορούσε να αφιερωθεί με πάθος και να νοηματοδοτήσει την ύπαρξή του. Τί απομένει; Η υπερεπένδυση στο Εγώ, η αυτολατρεία, η Εγωπάθεια, ο καλοήθης και ο κακοήθης ναρκισσισμός. Ο σύγχρονος νάρκισσος ζει σ' ένα αδιάστατο παρόν αποκομμένος από τις ιστορικές του ρίζες και δίχως προοπτική και μέριμνα για το μέλλον. Ο μετανεωτερικός νάρκισσος άνθρωπος έχει μειωμένη έως παντελώς μηδενισμέ­νη πολιτική συνείδηση, ενώ παρουσιάζει υπερτροφικά αναπτυγμένη καταναλωτική συνείδηση.

Ο Κεν Λόουτς διαπιστώνει ότι η κουλτούρα του ναρκισσισμού, δηλαδή του ακραίου ατομικισμού, επικράτησε στη Βρετανία την εποχή της Θάτσερ. Σήμερα αυτό συμβαίνει παντού. Γι' αυτό στην εξουσία ανακυκλώνονται οι "μεγάλες εγωπάθειες" της δεξιάς ενώ η "αριστερά" αδυνατεί να αναλύσει την πραγματικότητα και εξαντλείται στους δικούς της ναρκισσισμούς και δη αυτούς "των μικρών διαφορών"!