Μ’ αυτά που ακούμε από χθες, όταν εξερράγη λέβητας σε σχολείο των Σερρών και μετέτρεψε σε φονικό δρεπάνι τη σιδερόπορτα του λεβητοστάσιου, σκοτώνοντας ένα παιδί και τραυματίζοντας δυο άλλα, θα πρέπει να πιστέψουμε ότι σε κάθε σπίτι, κάθε πολυκατοικία, κάθε δημόσιο ή ιδιωτικό κτίριο όπου λειτουργεί καυστήρας κεντρικής θέρμανσης είναι εγκατεστημένη μια οπλισμένη βόμβα που μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκραγεί και να προκαλέσει τον όλεθρο.

Ε, όχι, δεν είναι έτσι. Πόσες φορές έχετε ακούσει να έχει εκραγεί λέβητας κεντρικής θέρμανσης; Εμείς δε θυμόμαστε καμία. Μια απλή εγκατάσταση είναι η κεντρική θέρμανση, φτάνει εκείνος που την κατασκευάζει να ξέρει τι κάνει. Και να γίνεται συντήρηση μια φορά το χρόνο. Συντήρηση δε σημαίνει ότι καθαρίζω το εσωτερικό του λέβητα και την καμινάδα από την κάπνα, αλλά ελέγχω αν λειτουργεί σωστά το σύστημα.

Οπως μας εξήγησε έμπειρος εγκαταστάτης, τα συστήματα καυστήρα-λέβητα δεν έχουν ένα αλλά τουλάχιστον τρία συστήματα ασφάλειας. Εχουν θερμοστάτη που μετράει τη θερμοκρασία του νερού στον λέβητα και κλείνει αυτόματα τον καυστήρα όταν το νερό φτάνει στην επιθυμητή θερμοκρασία. Εχουν βαλβίδα εκτόνωσης, από την οποία φεύγει το νερό αν υπάρξει ατμοποίηση και αύξηση της πίεσης (περίπου όπως λειτουργούν οι χύτρες ταχύτητας στην κουζίνα μας). Υπάρχει και το δοχείο διαστολής, που θα απορροφήσει αρχικά την υπερβάλλουσα πίεση και θα είναι αυτό που θα σκάσει πρώτο και θα υπάρξει πλήρης εκτόνωση της πίεσης. 

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δε δούλεψε τίποτα. Γιατί; Προφανώς γιατί δεν υπήρξε καμιά συντήρηση και κανένας έλεγχος. Το σύστημα δούλευε χωρίς καμιά ασφάλεια, άγνωστο από πότε, και κανένας δεν έκανε το στοιχειώδη έλεγχο! Ετσι, όταν έκλεισαν τις βάνες (άγνωστο για ποιο λόγο, αν και υποψιαζόμαστε τι ακριβώς έγινε) και τις άφησαν κλειστές, ενώ το σύστημα λειτουργούσε, ο λέβητας μετατράπηκε σε βόμβα διασποράς με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα. Αν οι τεχνίτες ήταν ακόμη στο χώρο, ίσως να είχαν δει τη θεσμοκρασία να ανεβαίνει (αν υπήρχε θερμόμετρο που λειτουργούσε), ίσως κάτι να είχαν προσέξει και να έκλειναν το λέβητα, ανοίγοντας παράλληλα τις βάνες για να κυκλοφορήσει το νερό. Αυτοί, όμως, είχαν φύγει και το σύστημα λειτουργούσε σαν ωρολογιακή βόμβα διασποράς, προγραμματισμένη να εκραγεί σε λίγη ώρα.

Ακούμε πως ήταν κλειστές οι βάνες και το νερό δεν κυκλοφορούσε στο κύκλωμα, με αποτέλεσμα να εκραγεί ο λέβητας. Σίγουρα κάπως έτσι έγινε. Γιατί όμως δε δούλεψε ο θερμοστάτης του λέβητα, όταν η θερμοκρασία του νερού ξεπέρασε τους 80 βαθμούς Κελσίου, ώστε να δώσει εντολή να κλείσει ο καυστήρας; Γιατί δε δούλεψε η βαλβίδα εκτόνωσης, που έπρεπε να είναι πριν από τις βάνες; 

Τι θα γινόταν, όμως, αν ήταν ανοιχτές οι βάνες; Αφού ο καυστήρας δούλευε συνέχεια, χωρίς να κλείνει αυτόματα στην επιθυμητή θερμοκρασία του νερού, η πίεση θα μεταφερόταν σε όλο το κύκλωμα και λίγο αργότερα θα έσκαγε κάποιο σώμα καλοριφέρ, που είναι πιο αδύνατο από τον χαλύβδινο ή μαντεμένιο λέβητα. Φαντάζεστε τι θα γινόταν αν έσκαγε ένα σώμα μέσα σε μια σχολική αίθουσα γεμάτη από παιδιά; Ανατριχιάζουμε και που το σκεφτόμαστε, γιατί θα ήταν σαν να πέταξε κάποιος αμυντική χειροβομβίδα.

Αυτά είναι στοιχειώδη για κάθε μάστορα που ασχολείται με κεντρικές θερμάνσεις. Υπήρχε μάστορας ανάμεσα σ’ αυτούς που πήγαν στο σχολείο και ασχολήθηκαν με τη θέρμανση; ‘Η ο εργολάβος, ο εκλεκτός της δημοτικής αρχής, έστειλε τίποτα βοηθούς, που το μεροκάματό τους είναι μικρότερο από του μάστορα και οι άνθρωποι είναι άσχετοι και ξέρουν μόνο να κολλάνε και να ξεκολλάνε σωλήνες και εξαρτήματα; ‘Η έστειλε έναν ηλεκτρολόγο, να βάλει μπροστά τον λέβητα γεωθερμίας και ο άνθρωπος αυτός δεν είχε ιδέα από το πώς δουλεύει το σύστημα και δεν είχε ιδέα και από στοιχειώδεις αυτοματισμούς;

Και ο υπεύθυνος μηχανικός; Τι σόι μηχανικός είν’ αυτός που δεν ελέγχει τα στοιχειώδη σ’ ένα σύστημα όπου λειτουργούν παράλληλα λέβητας γεωθερμίας και λέβητας πετρελαίου; Αν είχαν βγάλει OFF τον λέβητα πετρελαίου, για να δουλεύει μόνο η γεωθερμία, σημαίνει ότι έπαψαν να του δίνουν ρεύμα. Για να πάρει μπροστά ο λέβητας, είτε αυτόματα, μέσω εντολής θερμοστάτη, είτε επειδή κάποιος πάτησε το ΟΝ, σημαίνει ότι δεν τον είχαν βγάλει ΟFF, αλλά τον λειτουργούσαν εναλλακτικά, επειδή ο λέβητας με γεωθερμία ήταν χαλασμένος ή παρουσίαζε προβλήματα. Τότε γιατί ήταν κλειστές οι βάνες κυκλοφορίας του νερού; Εδώ μιλάμε για πανάσχετους, που στάλθηκαν από τον εργολάβο να βάλουν μπροστά ένα σύστημα με δύο πηγές θέρμανσης (γεωθερμία και πετρέλαιο), που θα έπρεπε να λειτουργούν εναλλακτικά ή συμπληρωματικά, με την προτεραιότητα μεταξύ τους να τη δίνει κάποιος αυτοματισμός (ψηφιακός ή με συμβατικό σύστημα θερμοστάτη-ρελέ). Σ’ αυτή την περίπτωση, οι βάνες από τον λέβητα πετρελαίου δεν έπρεπε να είναι κλειστές αλλά ανοιχτές. Αν ήθελαν να μην λειτουργεί καθόλου αυτό το σύστημα, για να κάνει ο δήμος οικονομία στο πετρέλαιο, θα έπρεπε πρώτα να εξασφαλίσουν ότι ο καυστήρας δεν παίρνει ρεύμα, για να μην μπορεί ν’ ανάψει, και μετά να κλείσουν τις βάνες. Και βέβαια, να καθήσουν εκεί, να βάλουν μπροστά τη θέρμανση και να δουν πως δουλεύει. Οχι να τη βάλουν μπροστά και να φύγουν, αφήνοντας πίσω τους μια ωρολογιακή βόμβα.

Ο δήμος δεν έχει δικό του μηχανικό, δική του τεχνική υπηρεσία, που να παραλαμβάνει κάθε έργο μετά την εγκατάσταση ή μετά την όποια επισκευή από ιδιώτη εργολάβο; Πού ήταν η τεχνική υπηρεσία του δήμου; Πήγε, έλεγξε και τα βρήκε όλα εντάξει ή δεν πήγε καθόλου, επειδή ο εργολάβος είναι δικό μας παιδί, φίλος μας, άνθρωπος που του έχουμε εμπιστοσύνη κτλ.;

Πριν από ακριβώς 13 μήνες, στο 4ο Δημοτικό Σχολείο Πυλαίας στη Θεσσαλονίκη έπεσε η ψευδοροφή από γυψοσανίδες σε μια σχολική αίθουσα. Τα παιδιά γλίτωσαν χάρη στην προσεκτική και ψύχραιμη δασκάλα τους, που άκουσε τριξίματα στο ταβάνι και αντέδρασε άμεσα βγάζοντας τα παιδιά στο προαύλιο. Εγκλημα χάριν του κέρδους, ήταν ο τίτλος του σχετικού άρθρου μας στις 5 Νοέμβρη του 2021. Το ίδιο ακριβώς συνέβη και τώρα στο σχολείο των Σερρών.

Το κράτος φτιάχνει σχολεία και έχει περάσει την αρμοδιότητα της συντήρησής τους στους δήμους. Τα κονδύλια είναι λιγοστά, οι δήμοι διοικούνται με βάση την καπιταλιστική αρχή κόστους/οφέλους, στις εργολαβίες γίνεται όργιο, οι εργολάβοι κοιτάζουν πώς θα κονομήσουν με τις πλάτες των δημοτικών αρχών (συχνά, για να μην πούμε πάντοτε, με το αζημίωτο), ε, δε θέλει πολύ να συμβεί το –εκ των πραγμάτων-μοιραίο. 

Και αυτό, όμως, αντιμετωπίζεται με τη λογική κόστους/οφέλους. Πόσοι λέβητες θ’ ανατιναχτούν σε σχολεία, πόσα ταβάνια θα πέσουν στα κεφάλια των μαθητών; Η «δημοκρατία μας» όλα τα χωνεύει, ο ανθρώπινος νους όλα τα ξεχνάει, ο χρόνος είναι πανδαμάτωρ. Ενα νέο ζευγάρι θα θρηνεί για το 11χρονο παιδί του, αλλά ένα-δυο ζευγάρια δεν μπορούν να κρίνουν τις επόμενες εκλογές.

Χωρίς ίχνος τσίπας, ο δήμαρχος Σερρών έριξε την ευθύνη στο διευθυντή του σχολείου, επειδή επέτρεψε να πάει το συνεργείο μέρα που λειτουργούσε το σχολείο. Αλήθεια, ο διευθυντής επέλεξε τον εργολάβο ή ο δήμαρχος; Από το διευθυντή παίρνει εντολές ο εργολάβος ή από τον εργοδότη του δήμαρχο; Πού ήταν οι τεχνικές υπηρεσίες του δήμου για να ελέγξουν πότε πηγαίνει ο εργολάβος και κυρίως αν κάνει καλά τη δουλειά του;

«Οι ενεργειακές αναβαθμίσεις γίνονται σε όλες τις σχολικές μονάδες, δεν είναι θέμα τι λέει ο διευθυντής […] Από εκεί και πέρα θα πρέπει να τηρούνται φυσικά όλα τα μέτρα. Η τεχνική υπηρεσία του δήμου δεν ήταν ενήμερη ότι γινόταν εργασίες εν ώρα λειτουργίας του σχολείου» είπε ο Αλέξανδρος Χρυσάφης, δήμαρχος Σερρών! Εριξε ξεδιάντροπα την ευθύνη στο διευθυντή του σχολείου.

Ο διευθυντής του σχολείου Νικόλαος Τσιότσιος είπε: «Ενώ ήταν να έρθει το Σάββατο ο εργολάβος και έπρεπε να έρθει το Σάββατο, διότι χιλιάδες φορές τους εξήγησα ότι δεν επιτρέπω να κάνουν εργασίες εν ώρα λειτουργίας του σχολείου, αλλά δε βρήκα κανένα στήριγμα σε αυτό ούτε από την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ούτε από το δήμο. Ερχόταν γενικώς όποτε ήθελαν και έφευγαν όποτε ήθελαν. Ηρθαν σήμερα τελικά να κάνουν τη σχετική ρύθμιση και μας είπαν ότι από δω και πέρα δεν θα ανάβουμε το λέβητα πετρελαίου καθώς πλέον το σχολείο θα δουλεύει με γεωθερμία. Το λεβητοστάσιο εξερράγη γιατί προφανώς δεν αποδέσμευσαν τον λέβητα πετρελαίου και τον άφησαν να λειτουργεί κανονικά. Εμένα μου είχαν πει ότι τον είχαν αποδεσμεύσει. Δεν μπορώ να αποδώσω την έκρηξη κάπου αλλού, διότι ο λέβητας ήταν αυτός που εξερράγη». Αμ’ δεν αρκεί η χαρτούρα, κύριε διευθυντή. Χωρίς να είναι δική σου η βασική ευθύνη, πρέπει να πούμε πως όφειλες ν’ αρπάξεις τον εργολάβο από το αυτί και να τον πετάξεις με τις κλοτσιές έξω από το σχολείο. Γιατί δεν το έκανες; Φοβήθηκες να τα βάλεις με το δήμαρχο;

Ας μη χαθούμε στις λεπτομέρειες, όμως. Είναι προφανές ότι έχουμε να κάνουμε με εγκληματική αμέλεια, για την οποία υπεύθυνος είναι ο εργολάβος και η δημοτική αρχή που του δίνει τις δουλειές. Υπάρχει ένας συνδυασμός νεοφιλελεύθερης οικονομικής διαχείρισης, λαμογιάς και ρεμούλας. Το κράτος θέλει να μειώσει τις άκρως απαραίτητες κοινωνικές δαπάνες, ο δήμος το ίδιο, ο εργολάβος πρέπει να μεγαλώσει το κέρδος του (ακρίβυναν και τα σκυλάδικα) και να βγάλει το «κατιτίς» που δίνει για να πάρει τις δουλειές. Το κόστος το πληρώνει η εργαζόμενη κοινωνία, αυτή που χρησιμοποιεί το δημόσιο σχολείο, το δημόσιο νοσοκομείο. Και συχνά είναι αβάσταχτα οδυνηρό αυτό το κόστος.

ΥΓ1. Η Κεραμέως δήλωσε συγκλονισμένη! Δεν την είδαμε να τρέχει αμέσως στις Σέρρες. Σιγά μην άφηνε το γάμο να τρέχει για πουρνάρια. Την είδαμε να χασκογελάει δίπλα στον Μητσοτάκη κόβοντας βόλτες στην Τρίπολη. Ισως η Μαρία Αντουανέτα να ήταν πιο ευαίσθητη από τα παχύδερμα του νεοφιλελευθερισμού.

ΥΓ2. Είδαμε την είδηση στην τηλεόραση και… καραφλιάσαμε. Αυτοψία στο λεβητοστάσιο του σχολείου έκαναν μπάτσοι! Μπάτσοι, που τους λες «λαγός, κυνηγός, δάσος» και δεν μπορούν να σχηματίσουν πρόταση, στάλθηκαν να διερευνήσουν τους λόγους μιας έκρηξης που μόνο έμπειρος μηχανολόγος μηχανικός-πραγματογνώμονας (ούτε καν πυροσβέστης) μπορεί να διερευνήσει!

ΠΗΓΗ: eksegersi.gr