Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Νίκη Κεραμέως: Την επόμενη τετραετία θεωρώ μείζονος σημασίας την αύξηση των μισθών των εκπαιδευτικών. Έχουμε αυξήσει τις απαιτήσεις και οφείλουμε να αμείβουμε καλύτερα τους λειτουργούς της εκπαίδευσης. (Από συνέντευξη στον Ελεύθερο Τύπο)

Τον δρόμο της προεκλογικής ψευτιάς και υποσχεσιολογίας είχε ανοίξει πριν από λίγο καιρό ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης δηλώνοντας σε συντέντευξή του:  «Ναι, πιστεύω ότι μία από τις μεγάλες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε στη δεύτερη τετραετία θα αφορά το μισθολόγιο δημοσίων υπαλλήλων γιατρών και καθηγητών.». Προσθέτοντας: «Ζητάμε πολλά από τους καθηγητές και τους δασκάλους μας και δίνουμε λίγα».

Μην πιστεύετε τους κυβερνητικούς αριθμούς, είναι ψεύτικοι! | Πολιτική |  Eksegersi.gr

Προεκλογικά, λοιπόν, τάζουν λαγούς με πετραχήλια «αυτοί που αρπάνε το φαΐ απ’ το τραπέζι». Αυτοί που διαχρονικά έχουν καθηλώσει τους εκπαιδευτικούς κάτω από τα επίπεδα φτώχειας, αφού ο  πρωτοδιοριζόμενος εκπαιδευτικός παίρνει μισθό 730 ευρώ!

Μια συνηθισμένη «γραμμή» των κυβερνώντων είναι άλλες φορές η στοχοποίηση των δασκάλων και η ενοχοποίησή τους για όλα τα δεινά της εκπαίδευσης και άλλες φορές το «ντουμπλάρισμα» των αιτημάτων τους για να τα χρησιμοποιήσουν ως παραπλανητικό επίδεσμο μιας πολιτικής που ισοπεδώνει κατακτήσεις και δικαιώματα. Ωστόσο, καθώς διανύουμε προεκλογική περίοδο η κυβέρνηση  «ξεδιπλώνει» μια άλλη γνωστή τακτική: υποσχεσιολογία, καλλιέργεια αυταπατών …

Σύνδεση μισθού με την «αξιολόγηση»

Η αξιολόγηση  αντιστοιχεί με το νέο μοντέλο εργασιακών σχέσεων, το μοντέλο της ευέλικτης και ανασφαλούς εργασίας, που είναι απόρροια της αποδόμησης του «κράτους - πρόνοιας» και την επιστροφή σε μεσαιωνικού τύπου ρυθμίσεις για τα εισόδημα, τη σύνταξη, τις εργασιακές σχέσεις.

Είναι γνωστό ότι για τους νεοδιόριστους έχει παγώσει παράνομα και αυθαίρετα η μονιμοποίησή τους που εξαρτάται και συνδέεται από την αξιολόγησή τους. Εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε ότι αντίστοιχη σχέση της αξιολόγησης θα υπάρχει και για τους μόνιμους. Βλέπε μισθολογικές ποινές αν κριθείς δύο φορές ανεπαρκής, ακόμα και απόλυση με βάση τον Υ.Κ. αν κριθείς πάνω από δύο φορές ανεπαρκής. Στην παράγραφο 4 του άρθρου 8 του ν. 4024/2011(ΦΕΚ Α 226)» για  το ενιαίο μισθολόγιο που προβλέπεται: «Οι υπάλληλοι που περιλαμβάνονται σε πίνακα μη προακτέων στερούνται του δικαιώματος για προαγωγή για τα επόμενα δυο (2) έτη». Χτυπιέται ανοικτά το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή δουλειά. Όσο και αν το υπουργείο προσπαθεί να καθησυχάσει για την ατομική αξιολόγηση των νεοδιόριστων,  στην πράξη αμφισβητείται η μονιμότητα τους! Και αυτό «ανοίγει» τον δρόμο και για τους υπόλοιπους. Η ίδια η πραγματικότητα δείχνει ότι η αξιολόγηση είναι εργαλείο για να χτυπηθεί και η μονιμότητα. Αξιολόγηση σημαίνει μισθολογική καθήλωση. Είπε ο Κ. Μητσοτάκης ότι στο δημόσιο τομέα, δηλαδή και στην εκπαίδευση, η αξιολόγηση θα συνδεθεί με αυξήσεις μισθών για τους λίγους προφανώς που θα αξιολογούνται ως «άριστοι». Ενώ, οι υπόλοιποι θα τιμωρούνται με μισθολογική καθήλωση που σε συνθήκες πληθωρισμού ισοδυναμούν με μείωση μισθού.

Ακόμα πιο φτωχοί οι εκπαιδευτικοί – Βαρύ το τίμημα της μετακίνησης χιλιάδων εκπαιδευτικών

Έτσι ο Κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του πέρα από τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα  έχουν καθηλώσει τους μισθούς σε επίπεδα φτώχειας και απαξίωσης, ενώ σε τραγική κατάσταση έχουν οδηγήσει χιλιάδες εκπαιδευτικούς  που εξαναγκάζονται καθημερινά να μετακινούνται στα σχολεία εξαιτίας της μεγάλης αύξησης των καυσίμων. Στα ύψη έχει εκτοξευτεί το κόστος ζωής. Χιλιάδες εκπαιδευτικοί είναι αναγκασμένοι να διανύουν δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιόμετρα. Βαρύ το τίμημα για όσους μετακινούνται από το τόπο διαμονής και έχουν τοποθετηθεί ή διοριστεί σε παραπλήσιες περιοχές που μπορεί να απέχουν ακόμα και εκατοντάδες χιλιόμετρα. Βλέπουν ξαφνικά το κόστος μετακίνησης να εκτοξεύεται σε βάρος της ποιότητας ζωής και πολλοί να μην μπορούν να αντεπεξέλθουν. Όπως είναι γνωστό οι εκπαιδευτικοί δικαιούνται αποζημίωση οδοιπορικών εξόδων και εξόδων εκτός έδρας μόνο για «εντεταλμένη υπηρεσία». Και φυσικά εντεταλμένη υπηρεσία δε θεωρείται η μετακίνηση σε σχολεία της περιοχής της οργανικής τους θέσης ή της αρχικής τους τοποθέτησης που έχουν τοποθετηθεί.

Εκπαιδευτικοί – λάστιχο

Αλλά και χιλιάδες εκπαιδευτικοί, οι περισσότεροι αναπληρωτές ακόμα και στον τόπο διαμονής είναι αναγκασμένοι να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, καθώς είναι υποχρεωμένοι να μετακινούνται σε 3 – 4 ή ακόμα και σε 5 – 6 σχολεία. Ακόμα και στην επαρχία, εντός περιφερειακής ενότητας διανύουν εβδομαδιαίως εκατοντάδες χιλιόμετρα. Διαμορφώνεται, έτσι, μια ζοφερή κατάσταση που σίγουρα αποτρέπει πολλούς να αποδεχτούν την τοποθέτησή τους ως αναπληρωτές.  Υπολογίζεται ότι περίπου 1 στους 3 εκπαιδευτικούς αναγκάζεται να μετακινείται σε περισσότερα από ένα σχολεία σε συνθήκες ελαστικής εργασίας, ειδικότερα με αναπληρωτές σε ομηρία, με αυξημένο ωράριο εργασίας από το 2012 με σοβαρές επιπτώσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία και τη μόρφωση των μαθητών.

Το πιο μεγάλο θύμα των μνημονιακών περικοπών είναι ο κόσμος της ελαστικής εργασίας, οι αναπληρωτές κι οι αναπληρώτριες, ο κόσμος της αδιοριστίας, οι χιλιάδες εκπαιδευτικοί που δεν βρίσκουν δουλειά, λόγω των περικοπών ή και απολύονται ευρισκόμενοι στους δρόμους της ανεργίας. Όμως η αδιοριστία και η ελαστική απασχόληση δεν αφορά μόνο τους αναπληρωτές συναδέλφους, γιατί η συνέχιση της αδιοριστίας και των ελαστικών μορφών εργασίας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην υπονόμευση των εργασιακών δικαιωμάτων και των μόνιμων εκπαιδευτικών.

Μισθοί φτώχειας

Εκτός από το τεράστιο οικονομικό κόστος οι εκπαιδευτικοί που μετακινούνται από σχολείο σε σχολείο είναι υποχρεωμένοι να αφιερώνουν πολύτιμο χρόνο. Αυτός ο χρόνος των μετακινήσεων για χιλιάδες εκπαιδευτικούς είναι, επίσης, σοβαρό πρόβλημα, που επιβαρύνει σημαντικά την προσωπική, οικογενειακή και εν τέλει την ποιότητα ζωής τους! Στην Ελλάδα του 2022 υπάρχουν εκπαιδευτικοί που διδάσκουν και μετακινούνται ακόμα και σε 6 – 7 σχολεία και από το ένα χωριό στο άλλο διανύοντας ατέλειωτα χιλιόμετρα! Για ένα γλίσχρο μισθό που ισοδυναμεί μόλις με το 19% του συναδέλφου του στο Λουξεμβούργο ή το 53% στην Κύπρο και το 58% του μέσου όρου των χωρών της Ευρώπης.

Το «οβολόν τους για να ξεπεραστεί η κρίση» τον έχουν καταθέσει και με το παραπάνω οι εκπαιδευτικοί. Οι εκπαιδευτικοί, όπως και άλλοι κλάδοι εργαζομένων, εδώ και 12 χρόνια ζουν με πετσοκομμένους κατά 40%, μισθούς,  έχουν υποστεί περικοπές επιδομάτων, δώρων και  ο μισθός των νεοδιόριστων καταβυθίστηκε στα 750 ευρώ! Με συντάξεις στα τάρταρα, με τον εφιάλτη συνταξιοδότησης ύστερα από 40 χρόνια εργασίας στα 62 ή στα 67. Έχουν χάσει πάνω από το 20% της αγοραστικής δύναμης τους, μόνο τους τελευταίους μήνες από τις αυξήσεις στα βασικά είδη ευρείας κατανάλωσης, τη θέρμανση και το ρεύμα, πληρώνοντας  βαρύ τίμημα της «πράσινης» ενέργειας και των ιδιωτικοποιήσεων!  Πρόσφατα ο πρωθυπουργός μίλησε για  «ποιότητα ζωής στην Ελλάδα» μέσω του  Ταμείου Ανάκαμψης, που αναδεικνύεται ως η νέα «Μεγάλη Ιδέα»! Η συμφωνία με την ΕΕ που ψηφίστηκε στη Βουλή προβλέπει να δοθούν 30,5 δισ. Ευρώ με αποδέκτες κυρίως τις μεγάλες επιχειρήσεις πλάι στο 40,2 δισ. που δόθηκαν τη διετία 2020-21 ως έκτακτα μέτρα ενίσχυσης στις ίδιες (βλ. παρόχους διοδίων, aegean κλπ).

H «άλλη πρόταση» επιβάλλει την «αξιολόγηση» των πενιχρών μισθών των εκπαιδευτικών. Γιατί οι γλίσχροι μισθοί συνιστούν μια σκληρότατη έκφραση της κρατικής αξιολόγησης που απαξιώνει τους εκπαιδευτικούς και το έργο τους, με οδυνηρές συνέπειες στη λειτουργία του σχολείου. Για τους εκπαιδευτικούς ο δρόμος της αποτίναξης των (προ)εκλογικών ψευδαισθήσεων, της αντίστασης και του αγώνα είναι μονόδρομος. Η ιστορία του συνδικαλιστικού, του εκπαιδευτικού κινήματος διδάσκει πως η ζωή με αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη κερδήθηκε μέσα από ανυποχώρητους αγώνες.

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος στο 3ο ΓΕΛ Κερατσινίου, μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» του Εκπαιδευτικού Ομίλου.