Αλλη μια επικοινωνιακή παράτα για άλλη μια αντιμεταρρύθμιση στην Παιδεία. Αλλο ένα προεκλογικό πανηγύρι με μεγαλόστομες ανακοινώσεις και χαμόγελα αυτοθαυμασμού για άλλη μια «επανάσταση στην εκπαίδευση». Το μικρό χωριό που επέλεξαν ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Παιδείας για να στήσουν το σκηνικό για το «Ψηφιακό σχολείο και φροντιστήριο» σύντομα θα γίνει, πάλι, διάσημο. Αυτή τη φορά, επειδή δεν θα έχει καν σχολείο, όπως και πολλά άλλα χωριά ορεινά, ακριτικά και σε δύσβατες περιοχές. Να το θυμόμαστε. Γυμνάσιο Ριζωμάτων Ημαθίας.

Τι ανακοινώθηκε περίλαμπρα χθες; Ψηφιακό φροντιστήριο για όλες τις τάξεις από την Α΄ Δημοτικού ώς την Γ΄ Λυκείου με τη βοήθεια της… πάλαι ποτέ εκπαιδευτικής τηλεόρασης, ψηφιακά μαθήματα για τις πανελλαδικές, ηλεκτρονική πλατφόρμα για την επικοινωνία γονέων - εκπαιδευτικών και το καλύτερο: για τα απομακρυσμένα σχολεία μια νέα «υβριδική λειτουργία». Από τον Σεπτέμβριο, θα έχουν τρεις εκπαιδευτικούς για τα βασικά μαθήματα και τα υπόλοιπα μέσω τηλεκπαίδευσης. 

Αυτά για αρχή. Διότι οι δυο Κυριάκοι έχουν ήδη φροντίσει για τη συνέχεια, την οποία, προς το παρόν, κάνουν γαργάρα. Αλλά δεν θα διαρκέσει πολύ. Γρήγορα θα φτύσουν την αλήθεια σε όλους τους μειονεκτούντες μαθητές των απομακρυσμένων περιοχών. Για την ώρα διαφημίζουν: «Για πρώτη φορά καλύπτονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες μαθητών σε απομακρυσμένες νησιωτικές και ορεινές περιοχές όπου δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις ίδρυσης σχολείου (π.χ. Γαύδος)». Πώς; Με ένα «υβριδικό» σύστημα που θα περιλαμβάνει «τη φυσική παρουσία τουλάχιστον τριών ειδικοτήτων εκπαιδευτικών (φιλόλογοι, μαθηματικοί, φυσικών επιστημών ή πληροφορικοί) και παράλληλα ζωντανή ψηφιακή διδασκαλία των μαθημάτων –εντός σχολικού ωραρίου– που δεν καλύπτονται από τις διαθέσιμες στην περιοχή ειδικότητες. Η εποπτεία και καθοδήγηση θα ασκείται από σχολείο της οικείας διεύθυνσης εκπαίδευσης».

Εν τω μεταξύ, όμως, έχουν προηγηθεί πολλά και αποκαλυπτικά για τα πραγματικά σχέδια της νεο-φιλελεύθερης κυβέρνησης. Ενδεικτικά:

Α) Λίγες ημέρες πριν, ο κ. Πιερρακάκης είχε αναγγείλει το ψηφιακό σχολείο: «Τον Σεπτέμβριο του 2024 οι μαθητές των πλέον απομακρυσμένων περιοχών της χώρας, ορεινών και νησιωτικών, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό σχολείο. Η προετοιμασία του από το υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης. Οι μαθητές θα διδάσκονται από καθηγητές Ολα τα μαθήματα, όπως αυτά αποτυπώνονται στο ωρολόγιο πρόγραμμα κάθε σχολείου. Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται να προστεθεί σε εκείνη της ψηφιακής ενισχυτικής διδασκαλίας, που ξεκινά σε λίγες εβδομάδες για τους μαθητές του Γυμνασίου στα μαθήματα της Γλώσσας και των Μαθηματικών».

Β) Τον Μάιο του 2020 κατατέθηκε τροπολογία από την τότε υπουργό Παιδείας, κ. Κεραμέως, σύμφωνα με την οποία ήταν «δυνατή η παροχή τηλεκπαίδευσης». Λίγο καιρό μετά, με νέα τροπολογία, η δυνατότητα έγινε καθεστώς: «Παρέχεται [...] σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση με χρήση μέσων τεχνολογίας σε μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που δεν δύνανται να παρακολουθήσουν διά ζώσης την εκπαιδευτική διαδικασία».

Γ) Στη Γαύδο που όλοι επικαλούνται, μόνο με διαμαρτυρίες γονέων και μαθητών πήγαιναν κάποιοι δάσκαλοι και καθηγητές. Μετά την πανδημία η κ. Κεραμέως δεν έστειλε κανέναν! Για δύο μαθητές; Υπερβολικό. Και επίσης κοστοβόρο. Να πληρώνει πόσους; Επειδή, όμως, το κράξιμο ήταν μεγάλο και οι διαμαρτυρίες άρχισαν να ακούγονται δυνατά, έστειλε μερικούς και το σχολείο μισολειτούργησε.

Δ) Βουλευτές τόσο από τη Ν.Δ. και από το ΠΑΣΟΚ ήδη έχουν θέσει το ζήτημα της τηλεκπαίδευσης ως το μοναδικό χάπι για τη σωστή εκπαίδευση των παιδιών αυτών των περιοχών. Η εκ της… απομακρυσμένης Μυκόνου κα Μονογιού με ερώτησή της στη Βουλή, προ καιρού, είχε ζητήσει αντί σχολεία να γίνουν μόνιμες δομές τηλεκπαίδευσης στα μικρά νησιά. Μάλιστα, η βουλεύτρια απηύθυνε ερώτηση προς την τότε υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, εάν με βάση και την εμπειρία που έχει αποκτηθεί κατά τη διάρκεια της τηλεκπαίδευσης στη χώρα μας θα δημιουργηθούν μόνιμες δομές τηλεκπαίδευσης για τη Δευτεροβάθμια για τα μικρονήσια. Τυχαίος αυτός ο προχωρημένος προβληματισμός της βουλεύτριας εκ Μυκόνου;

Νωρίτερα, το 2022 η κ. Κεφαλίδου, βουλεύτρια τότε του ΠΑΣΟΚ, για το πρόβλημα της Γαύδου είχε αντιπροτείνει την «υιοθέτηση των καλών πρακτικών που ισχύουν στα ψαροχώρια της Σκανδιναβίας, στις ορεινές περιοχές της Ευρώπης, στις απομακρυσμένες περιοχές του Καναδά και της Αυστραλίας, με τη λειτουργία της ηλεκτρονικής τάξης-σχολείου». Εν ολίγοις, πρότεινε να κλείσει το σχολείο στη Γαύδο.

Ε) Είναι η πρώτη φορά που ορίζεται από το ίδιο το υπουργείο συγκεκριμένος αριθμός εκπαιδευτικών για ένα απομακρυσμένο σχολείο. Μέχρι τώρα δεν υπήρχε περιορισμός στις ειδικότητες. Τώρα «τουλάχιστον τρεις». Υπολειτουργία, με άλλα λόγια.

Και ερχόμαστε στο προκείμενο. Θα κλείσουν πολλά μικρά σχολεία στο μέλλον. Οικογένειες θα αναγκαστούν να μετακινηθούν, να ξεριζωθούν για να διασφαλιστεί το δικαίωμα στη μόρφωση των παιδιών τους. Ταυτόχρονα θα καταλυθεί μια ακόμα συνταγματική επιταγή: η εκπαίδευση για όλους, η ισότιμη εκπαίδευση για όλους. Δεν αμφισβητείται το πλεονέκτημα της τηλεκπαίδευσης και η βοήθεια που μπορεί, πράγματι να προσφέρει. Αμφισβητούνται οι προθέσεις και η εκμετάλλευση του πλεονεκτήματος ώστε η τηλεκπαίδευση αντί για συμπληρωματικό εργαλείο να αποτελέσει το ΜΟΝΟ εργαλείο εκπαίδευσης, το ΜΟΝΟ σχολικό περιβάλλον για παιδιά σε ευαίσθητα περιβάλλοντα.

Το ψηφιακό σχολείο δεν είναι σχολείο. Το σχολείο, εκτός από γνώσεις, προσφέρει διαπαιδαγώγηση, διάδραση, κοινωνικοποίηση και πολλά άλλα αγαθά που δεν χωρούν σε καμία οθόνη. Το είπε και ο Κυριάκος ο δεύτερος, έστω εμμέσως: «Πρωταγωνιστής της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι ο δάσκαλος και ο καθηγητής, το κυριότερο συστατικό της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι οι σχέσεις που αναπτύσσει ο εκπαιδευτικός με τον μαθητή. Αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ. Αυτό το οποίο ερχόμαστε να κάνουμε σήμερα είναι να κάνουμε ευκολότερη τη δουλειά τους».

Ο πρωθυπουργός το έστριψε διά του… φροντιστηρίου: «Δεν θα υποκαταστήσει ποτέ το ψηφιακό φροντιστήριο το κλασικό βιβλίο, την ανάγκη να κάνεις τις ασκήσεις σου και να παραδώσεις αυτά τα οποία σου έχει ζητήσει ο καθηγητής ή ο δάσκαλος για την επόμενη μέρα. Είναι, όμως, νομίζω μια πολύ σημαντική συμπληρωματική βοήθεια».

Για τον κίνδυνο ερημοποίησης δεν έγινε λόγος. Τουναντίον. «Αντιμετωπίζουμε τις κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες» είπαν. Πολλοί εκπαιδευτικοί έλεγαν, χθες, πως δεν αποκλείεται να δούμε γονείς να προσφεύγουν στο ΣτΕ. Οι ίδιοι δεν μπορούν.