Χρήστος Κάτσικας
Το υπουργείο Παιδείας μετά τους νόμους για την επαγγελματική εκπαίδευση και τα μη κρατικά πανεπιστήμια προετοιμάζει το έδαφος για το λεγόμενο «Ανοιχτό Σχολείο» με την καθιέρωση του «Εθνικού Απολυτηρίου» ● Οι πανελλαδικές εξετάσεις, που υποτίθεται ότι καταργούνται, θα αντικατασταθούν από εξετάσεις και στις τρεις τάξεις του Λυκείου, με βάση την περίφημη Τράπεζα Θεμάτων.
«Επόμενος στόχος του υπουργείου Παιδείας είναι να προχωρήσουμε τις αλλαγές στο σύστημα πρόσβασης στα ΑΕΙ. Σύντομα θα ανοίξουμε και τη συζήτηση για το Εθνικό Απολυτήριο» (Κυριάκος Πιερρακάκης, Lifo, 20/9/2024).
Καθόλου τυχαία αυτές τις μέρες, για ακόμη μια φορά, όπως και τον Φεβρουάριο του 2024 (που το υπουργείο Παιδείας στόχευε να προχωρήσει το λεγόμενο «Εθνικό Απολυτήριο» αλλά οι εκλογές το ανέβαλαν), ο καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Μπαμπινιώτης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ για να προετοιμάσει το έδαφος έκρουσε «τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το Λύκειο στην Ελλάδα», τονίζοντας την ανάγκη για ουσιαστικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «στην πιο κρίσιμη εκπαιδευτική φάση, οι μαθητές ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με τέσσερα μαθήματα, αγνοώντας ένα ευρύτερο φάσμα γνώσεων που είναι εξίσου σημαντικές για την ολόπλευρη μόρφωσή τους», ενώ πρότεινε ένα σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια, που θα στηρίζεται στο απολυτήριο Λυκείου και «θα προκύπτει βάσει της συνολικής επίδοσης του μαθητή στα τρία τελευταία έτη».
Το «ζύμωμα» της κοινής γνώμης
Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας θεωρεί ότι αυτός είναι ο κατάλληλος καιρός (μέχρι και την άνοιξη του 2025) για να προχωρήσει στην εξαγγελία, την παρουσίαση και το «ζύμωμα» στην κοινή γνώμη ενός μέτρου που αφορά αλλαγές για την εισαγωγή των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Οι επιτελείς του υπουργείου Παιδείας έχουν ήδη προετοιμάσει, μαζί με το νομοσχέδιο, και την επικοινωνιακή του ναυσιπλοΐα με την κατασκευή ενός «αναγεννησιακού λόγου» που με τη συνδρομή των ηλεκτρονικών μας γκουβερνάντων θα κινητοποιεί όλες τις συνήθεις κοινοτοπίες με τις οποίες τρέφεται η κοινή γνώμη. Και στο πλαίσιο αυτό, είναι έτοιμοι να μιλήσουν για «απελευθέρωση από τα δεσμά των πανελλαδικών»!
Ετοιμάζεται, δηλαδή, το υπουργείο Παιδείας να ανοίξει θέμα «Εθνικού Απολυτηρίου», όπου με «πυρήνα» την Τράπεζα Θεμάτων ο Γενικός Μέσος Ορος του Απολυτηρίου θα προκύπτει από τους βαθμούς των τριών τάξεων του Λυκείου με ειδικό συντελεστή ανά τάξη.
Την πρόθεσή του για αλλαγές στο σύστημα πρόσβασης στα ΑΕΙ την είχε ανακοινώσει στη Βουλή, τον Ιούλιο του 2023, στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων, ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, επισημαίνοντας ότι το υπουργείο Παιδείας ανοίγει «τον διάλογο για το Εθνικό Απολυτήριο για έναν κοινά αποδεκτό τρόπο πρόσβασης στα ΑΕΙ».
Ο ίδιος, τον Δεκέμβριο του 2023, στην 34η Ετήσια Ελληνική Οικονομική Σύνοδο, προανήγγειλε ότι μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024 θα προχωρήσει σε αλλαγές για «το ανοιχτό σχολείο» με στόχο την «αναβάθμιση της εκπαίδευσης, τη μείωση της γραφειοκρατίας και την επένδυση στη γνώση και τις νέες δεξιότητες». Ξεκαθάρισε τότε ότι «οι αλλαγές στο σχολείο θα είναι το τρίτο χρονικά πεδίο μεταρρυθμίσεων καθώς προηγούνται η επαγγελματική εκπαίδευση και τα μη κρατικά ΑΕΙ».
Οι αλλαγές
Τα νομοσχέδια για την επαγγελματική εκπαίδευση και τα μη κρατικά ΑΕΙ έγιναν νόμοι και τώρα έρχεται η ώρα των αλλαγών στα Λύκεια και στην πρόσβαση στα ΑΕΙ.
Σε γενικές γραμμές αυτές περιγράφονται ως εξής: Καθιερώνεται Απολυτήριο Λυκείου (με ονομασία Εθνικό ή Ακαδημαϊκό), το οποίο θα αποκτάται με την επιτυχή ολοκλήρωση του Λυκείου.
Για τον προσδιορισμό του βαθμού του Απολυτηρίου θα συνυπολογίζονται οι βαθμοί και των τριών τάξεων του Λυκείου, με ειδικό συντελεστή ανά τάξη. Επίσης, καθιερώνονται οι γραπτές προαγωγικές εξετάσεις από τάξη σε τάξη για όλο το Λύκειο, με επιλογή των θεμάτων μέσα από την Τράπεζα Θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας.
Το θέμα του Ακαδημαϊκού Απολυτηρίου θα συνδεθεί με τις συνολικές αλλαγές που σχεδιάζονται στο ΙΕΠ, το οποίο και επενδύει ιδιαίτερα στην (κομβική για τα παραπάνω) ενίσχυση της Τράπεζας Θεμάτων. Ειδικά η Τράπεζα Θεμάτων ενισχύεται με σειρά νέων ερωτημάτων ανά μάθημα, ενώ στο μέλλον αναμένεται να δώσει διέξοδο στη μορφή των εθνικών εξετάσεων που θα αναζητηθούν για τις προαγωγικές εξετάσεις του Λυκείου, στον… δρόμο προς το Ακαδημαϊκό Απολυτήριο.
Ο σχεδιασμός επιμένει σε μια μονοκαλλιέργεια: σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του Λυκείου οι μαθητές να διαγωνίζονται σε εξετάσεις τύπου πανελλαδικών και όποιος καταφέρει και «επιζήσει σχολικά», μετά το τέλος του Λυκείου να δίνει εξετάσεις πανελλαδικού χαρακτήρα για την εισαγωγή του στην ανώτατη εκπαίδευση.
Είναι φανερό ότι η κεντρική γραμμή πλεύσης του υπουργείου Παιδείας είναι η έμφαση στις εξεταστικές δοκιμασίες που αφενός οδηγεί σε ένα «ξεκαθάρισμα» του μαθητικού πληθυσμού και αφετέρου απλώνει τη «σκιά της» στην ημερήσια διάταξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Ηδη με προσεκτικά βήματα εδώ και τρία χρόνια με την Τράπεζα Θεμάτων το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί να μοντάρει, μαντάρει και «ευπρεπίσει» τις στοχεύσεις του για τη σχολική εκπαίδευση, τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς.
Δεν χρειάζεται να καταναλώσουμε πολλή... στατιστική για να αποδείξουμε ότι στόχος ήταν και είναι να στηθεί ένας ολοκληρωμένος και «θωρακισμένος μηχανισμός αναχαίτισης» όσων ετοιμάζονται στο μέλλον να χτυπήσουν, κατ’ αρχάς, τις πόρτες του Λυκείου κατά δεύτερον τις πόρτες των πανεπιστημίων.
Μόλις εξαρτηθεί η εισαγωγή στα πανεπιστήμια και από «τις διαβαθμισμένες, με αυξανόμενη βαρύτητα επιδόσεις των μαθητών και στις τρεις τάξεις» με προϋπόθεση «τη διασφάλιση ενός αντικειμενικού συστήματος βαθμολόγησης των μαθητών», η Τράπεζα Θεμάτων θα δείξει το πραγματικό πρόσωπό της.