Θα ήταν λίγο περίεργο ο Πλάτωνας να μιλά για πρόστιμα και για ηλίθιους οπότε είναι μάλλον σαφές ότι πρόκειται για μετάφραση από τα αγγλικά με μερικές ελληνικές πινελιές. Υπάρχει πράγματι ένα αντίστοιχο meme που λέει “The heaviest penalty for declining to rule is to be ruled by someone inferior”. Θα το βρείτε πολύ συχνά σε δήθεν εμπνευσμένες ατάκες που χρησιμοποιούν διάφοροι manager μεγάλων εταιρειών. Η ελληνική πινελιά είναι η μετατροπή του χειρότερου ή κατώτερου σε… ηλίθιο.

Τι πραγματικά διαβάζουμε όμως στην Πολιτεία του Πλάτωνα; Απαντώντας στον Θρασύμαχο σχετικά με την ανάγκη να κυβερνούν οι άριστοι ο Σωκρ΄άτης λέει «τῆς δὲ ζημίας μεγίστη τὸ ὑπὸ πονηροτέρου ἄρχεσθαι, ἐὰν μὴ αὐτὸς ἐθέλῃ ἄρχει», σύμφωνα δηλαδή με την μετάφραση του Ι.Ν.Γρυπάρη «και η μεγαλύτερη τιμωρία γι’ αυτόν, όταν δεν θέλη να κυβέρνηση ο ίδιος, είναι να κυβερνάται από άλλους χειροτέρους του».

Η απόδοση λοιπόν με τα «πρόστιμα» και τους «ηλίθιους» δεν είναι κατασκευασμένη αλλά θυμίζει χαλασμένο τηλέφωνο. Καταρχήν η φράση δεν αφορά την ανάγκη συμμετοχής των πολιτών στα κοινά αλλά την ανάγκη να κυβερνούν οι άριστοι. Στα λόγια του Πλάτωνα δηλαδή μπορεί κανείς να εντοπίσει ελαφρώς αντιδημοκρατικά, σαφώς αριστοκρατικά και ενδεχομένως ρατσιστικά στοιχεία.

Υποθέτουμε, συνεπώς, ότι αυτοί που χρησιμοποιούν την παραποιημένη φράση για τις εκλογές μάλλον ήθελαν να πουν σχεδόν το αντίθετο από αυτό που βρίσκουμε στο κείμενο του Πλάτωνα.

Υ.Γ Στο βιβλίο Προπαγάνδα και Παραπληροφόρηση εξηγούμε πως μπορείτε να εντοπίζετε ρητά που έχουν παραποιηθεί ή/και αποδίδονται σε λάθος προσωπικότητες