της Βιολέτας Πατέλη, Από selidodeiktis

«Τα παιδιά σας, δεν είναι παιδιά σας. Είναι οι γιοί και οι κόρες της λαχτάρας της ζωής, για τη ζωή. Έρχονται στη ζωή με τη βοήθειά σας, αλλά όχι από εσάς, και -μόλο που είναι μαζί σας- δεν ανήκουν σε σας.»

Χαλίλ Γκιμπράν-Λιβανέζος ποιητής

Είναι πολλές οι μέρες που το μυαλό θολώνει από το «κακό». Και ποιο είναι το χειρότερο κακό, αν δεν είναι η βαρβαρότητα από «όπου κι αν προέρχεται» απέναντι στα παιδιά. Είτε είναι τα παιδιά που βάλλονται, κακοποιούνται σωματικά και ψυχολογικά και, δυστυχώς, «καταλήγουν» από την ίδια την οικογένεια, είτε είναι αυτά που πεθαίνουν αργά και βασανιστικά -όπως η μικρή Ρομά, η 8χρονη Όλγα- από εγκληματική αδιαφορία ασυνείδητων ενηλίκων, είτε εκείνα που χάνουν βίαια τη ζωή τους σε πολεμικές συρράξεις ή πνίγονται στις θάλασσες του δρόμου της μεγάλης φυγής. Αλλά ακόμη και γι’ αυτά που θα σωθούν ασυνόδευτα και μόνα εγκυμονεί ο κίνδυνος της εκμετάλλευσης, της πορνείας και των ναρκωτικών. Και αν πάλι κατορθώσουν να προστατευτούν από τις χίλιες πύρινες γλώσσες, έρχεται ένα ανάλγητο κράτος, δήμος, πολιτεία να τα εκδιώξει, αδιαφορώντας για την απολύτως αναγκαία πρόσβαςή τους στο σχολείο.

Τα παιδιά του κόσμου είναι τα παιδιά μας. Έχουμε τεράστια ευθύνη γι’ αυτά σαν άνθρωποι, γονείς και εκπαιδευτικοί. Και είναι άραγε η ανατροφή των παιδιών μόνο ατομική και οικογενειακή υπόθεση; Είναι το μεγάλωμα των παιδιών ευθύνη των λίγων; Σε ποιον ανήκουν τα παιδιά;

Θυμόμαστε τις μανάδες και τις γιαγιάδες μας να λένε «τα παιδιά θέλουν χέρια»!

Μιλούσαν για το ανάθρεμμα των μωρών και των παιδιών. Πίσω από αυτήν την τόσο σύντομη ρήση συμπύκνωναν την αλήθεια μιας άλλης εποχής, τη δική τους αλήθεια, μια μεγάλη αλήθεια!

Έλεγαν ότι τα παιδιά δεν μεγαλώνουν μόνο μέσα στα τα χέρια των γονιών τους. Χρειάζονται παππούδες, γιαγιάδες, αδέλφια, φίλους, γείτονες, δασκάλους, συνομήλικα αλλά και μεγαλύτερα παιδιά. Χρειάζονται εναλλαγή προσώπων, συμπεριφορών, παιχνιδιών και τραγουδιών. Στη σκληρή παραδοσιακή αγροτική κοινωνία της Ελλάδας των στερήσεων και της φτώχειας τα παιδιά ανακάλυπταν τον κόσμο μέσα από τους ανθρώπους, τις συνήθειες και τη ματιά αυτών των άλλων ανθρώπων. Η διευρυμένη οικογένεια, οι γείτονες και οι φίλοι σχημάτιζαν γύρω από το παιδί έναν κοινωνικό κλοιό που ήταν ταυτόχρονα προστατευτικός και εκπαιδευτικός.

Αυτά όλα στη σύγχρονη αστική κοινωνία χάθηκαν στην απομόνωση των πόλεων, των σχέσεων, των ανθρώπων. Η πρόσφατη πανδημία έκανε κι εκεί την καταστροφική δουλειά της. Οικογένειες απομακρύνθηκαν, παιδιά μεγάλωσαν χωρίς τους παππούδες τους, τα ξαδέλφια και τους οικογενειακούς φίλους. Έκλεισε τα σχολεία για μεγάλα διαστήματα απομακρύνοντας την ευκαιρία για συνεύρεση με τους συνομηλίκους. Ο φόβος έφερε νοσηρότητα σε μικρούς και μεγάλους. Οι συγκρούσεις γονιών – εκπαιδευτικών μέσα στα σχολεία μεγάλωσαν. Κι από το καθόλα αντιπαιδαγωγικό και απεχθές, αλλά συνεργατικό που κρύβεται στη γνωστή φράση από την Αναφορά στο Γκρέκο του Καζαντζάκη «Το κρέας δικό σου…τα κόκαλα δικά μου» που αποκαλύπτει ότι ο πατέρας εξουσιοδοτεί τον δάσκαλο να είναι όσο αυστηρός θέλει εφαρμόζοντας οποιαδήποτε μέθοδο κρίνει σωστή, ώστε το παιδί να μάθει γράμματα, οι σύγχρονοι γονείς αν και αντιλαμβάνονται ότι οι δυσκολίες της ανατροφής των παιδιών στην εποχή μας είναι περισσότερες από όσες μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους, βιώνουν τεράστια δυσκολία στο να εμπιστευτούν ακόμη και τους δασκάλους/ες των παιδιών τους.

Αν και τα εγχειρίδια ψυχολογίας, συμβουλευτικής και οι αντίστοιχοι διαδικτυακοί τόποι πληθαίνουν καθημερινά για τους νέους γονείς με ανάλογο τρόπο αυξάνεται και η απόγνωση, η μοναξιά αυτής της ανατροφής, η ματαίωση του αν τα καταφέρνω σαν γονιός, η απομόνωση και οι εκτροπές.

Αν θέλουμε ως άνθρωποι, γονείς, εκπαιδευτικοί να λέμε ότι ενδιαφερόμαστε για τα παιδιά να ζητήσουμε τώρα συστηματική κοινωνική πρόνοια και παρέμβαση.

Αν θέλουμε να λέμε ότι ενδιαφερόμαστε για τα παιδιά, να απαιτήσουμε ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς σε κάθε δήμο, κάθε κοινότητα, πόλη και σχολείο που θα συνεργάζονται με νηπιαγωγούς, δασκάλους, καθηγητές για τον έγκαιρο εντοπισμό κάθε περίπτωσης κακοποίησης, διαταραχής, εκτροπής.

Αν θέλουμε να λέμε ότι ενδιαφερόμαστε για τα παιδιά και αγανακτούμε για τα εγκλήματα, τις κακοποιήσεις σωματικές και ψυχικές, να στραφούμε απέναντι στο σύστημα που λέει ότι η ανατροφή των παιδιών είναι υπόθεση των γονέων/γονέα και όχι μια κοινωνική υπόθεση.

Αν αγανακτούμε, να κάνουμε την αγανάκτηση πηγή διεκδικήσεων, μόνιμων και πολλαπλά ασφαλών δομών προστασίας και υπεράσπισης για τα παιδιά!

Υπερασπίσου το παιδί γιατί αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα!

Πηγή εικόνας: Ζωγραφιά της Anja Rožen, 13 ετών, Slovenia με τίτλο “We Are All Connected”, βραβευμένη στο διαγωνισμό Pease Poster